Στις 24 Ιουλίου, η ελβετική δικαιοσύνη έκρινε ένοχο τον πρώην νούμερο 2 της FIFA, Ζερόμ Βάλκε, στο πλαίσιο της δικαστικής υπόθεσης για τηλεοπτικά δικαιώματα. Ο Βάλκε, άλλοτε εξ απορρήτων του τότε πανίσχυρου προέδρου Σεπ Μπλάτερ και γενικός γραμματέας της FIFA από το 2007 έως το 2015, απαλλάχθηκε το 2020 από την κατηγορία για δωροδοκία και κακοδιαχείριση, αλλά οι Ελβετοί εισαγγελείς αμφισβήτησαν την απόφαση και ζήτησαν την καταδίκη του.
Ο πρώην γενικός γραμματέας κρίθηκε ένοχος επειδή πούλησε τα τηλεοπτικά δικαιώματα για πολλά πρωταθλήματα ποδοσφαίρου, ενεργώντας εν αγνοία της FIFA κι αποκομίζοντας προσωπικά οφέλη, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης πολυτελούς βίλας στη Σαρδηνία. Το δικαστήριο τον καταδίκασε σε φυλάκιση 11 μηνών, με διετή αναστολή.
Άπειρες σκιές, μηδέν αποδείξεις
Η υποψηφιότητα του Κατάρ για τη διοργάνωση του Μουντιάλ του 2022 προτιμήθηκε (14 ψήφοι έναντι 8) από εκείνη των Ηνωμένων Πολιτειών. «Χωρίς δικαίωμα ψήφου», ο 61 ετών Βάλκε διαβεβαιώνει, σε συνέντευξή του στη γαλλική Monde, ότι ήταν αντίθετος στη εκλογική νίκη του Κατάρ.
Τον Ιανουάριο, ο ίδιος κατέθεσε ως μάρτυρας ενώπιον της γαλλικής δικαιοσύνης, στο πλαίσιο της δικαστικής έρευνας που άνοιξε το 2019 η Οικονομική Εισαγγελία της χώρας, σχετικά με τη διεξαγωγή του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2022 από το Κατάρ.
Η συνέντευξή του:
Κατανοείτε τις επικρίσεις της κοινής γνώμης για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Κατάρ, για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της διοργάνωσης και για τα ζητήματα της διαφθοράς σχετικά με την απόδοση του Παγκοσμίου Κυπέλλου σε αυτήν τη χώρα;
Κατά την άποψή μου, η κοινή γνώμη μιας τέτοιας χώρας ενδιαφέρεται για ένα τέτοιο τουρνουά, καθώς έχει κέρδος η εθνική της ομάδα. Τότε, το Κατάρ δεν θα δέχεται πλέον κριτική για όλα αυτά. Η κοινή γνώμη δεν θα ενδιαφέρεται για τη διαδικασία, δώδεκα χρόνια μετά, σε κλιματιζόμενα γήπεδα εν μέσω υπερθέρμανσης του πλανήτη κ.λπ. Όλα αυτά θα χαθούν στο παρασκήνιο. Είμαι σίγουρος ότι μόλις σηκωθεί το τρόπαιο στις 18 Δεκεμβρίου, όλοι θα τα έχουν ξεχάσει όλα αυτά.
Πότε ξέρατε ότι το Κατάρ θα κερδίσει;
Δεν υπήρχαν προειδοποιητικά σημάδια. Ξεκινήσαμε εσωτερική έρευνα (με υποψία υπεξαίρεσης), επειδή αυτός ήταν ένας τρόπος απάντησης στα ΜΜΕ.
Υπήρξε η χορηγία από την επιτροπή προσφοράς του Κατάρ -έναντι 1,8 εκατομμυρίων δολαρίων (1,8 εκατομμυρίων ευρώ)- του συνεδρίου της Αφρικανικής Ποδοσφαιρικής Συνομοσπονδίας, στην Αγκόλα, τον Ιανουάριο του 2010.
Μπορεί ένας υποψήφιος να επηρεάσει τις ψήφους;
Μετά την Αγκόλα, ζητήθηκε από τους υποψηφίους να παράσχουν πληροφορίες για κάθε επιχείρηση προώθησης. Οι Καταριανοί ήταν από την αρχή επιθετικοί και έκαναν τη διαφορά σε σχέση με τους υπόλοιπους υποψήφιους χάρη στις προωθητικές τους ενέργειες. Το Κατάρ έχει κάνει εκατό φορές περισσότερα από τους άλλους, που προσέγγισαν αυτήν την εκστρατεία με πιο παραδοσιακό τρόπο.
Διάβασαν οι ψηφοφόροι της Εκτελεστικής Επιτροπής της FIFA την έκθεση επιθεώρησης για την προσφορά του Κατάρ, τη χειρότερη αξιολόγηση;
Είμαι σίγουρος ότι ο Τσακ Μπλέιζερ [Αμερικανός εκπρόσωπος στη FIFA, την εποχή που οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν υποψήφιες για τη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου] διάβασε αυτήν την ανεξάρτητη έκθεση αξιολόγησης, η οποία είχε σκοπό να είναι όσο το δυνατόν πιο ουδέτερη στην παρουσίασή της. Όσο για τα άλλα μέλη της εκτελεστικής επιτροπής, δεν πιστεύω ότι την έχουν διαβάσει.
Όλοι όσοι ψήφισαν Κατάρ το δικαιολόγησαν για πολιτικούς λόγους: δίνοντας το Παγκόσμιο Κύπελλο στον αραβικό κόσμο. Ήταν μια πολιτική απόφαση και οι ιδιοτροπίες της οργάνωσης ήταν λιγότερο ουσιαστικές στα μάτια των υποστηρικτών του Κατάρ.
Ποιους υποψηφίους υποστηρίξατε;
Την Αγγλία για το 2018 και τις Ηνωμένες Πολιτείες για το 2022, όχι τη Ρωσία και το Κατάρ. Με την οικονομική κατάσταση του 2010, ήξερα ότι οι επωνυμίες ενδιαφέρονται περισσότερο για τη σειρά Αγγλίας-Ηνωμένων Πολιτειών παρά για χώρες με τη σφραγίδα «εκτός ποδοσφαίρου». Έμεινα πολύ έκπληκτος όταν είδα ότι το Κατάρ ήταν κοντά στο να κινηθεί με ψήφο νίκης στον πρώτο γύρο. Αλλά όταν δείτε τον τρόπο με τον οποίο πούλησε το προϊόν του: αφαιρούμενα και κλιματιζόμενα γήπεδα, νέα… Το Κατάρ έφευγε με νικηφόρο τρόπο. Ήταν μια ζωτική υποψηφιότητα για το εμιράτο. Είχε επιχειρήματα νικητή σε σύγκριση με άλλες χώρες.
Ποιος έγειρε την ισορροπία υπέρ του Κατάρ;
Συμφωνώ με τον Μπλάτερ: Οι Ευρωπαίοι ψηφοφόροι έγειραν τη ζυγαριά. Αν ο Μισέλ Πλατινί δεν είχε αποφασίσει να πάει στο Κατάρ, το Κατάρ δεν θα είχε το Παγκόσμιο Κύπελλο. Δεν κατηγορώ τον Σαρκοζί ή τον Μισέλ [Πλατινί] για διαφθορά, αλλά σαφώς υπήρξε αλλαγή άποψης μεταξύ των Ευρωπαίων.
Υπήρξε μια ανατροπή, μια ξαφνική αλλαγή στον Μισέλ που συνδέεται με κάτι. Είτε συνειδητοποίησε ότι το Κατάρ ήταν ο καλύτερος υποψήφιος, είτε ένα γεύμα [23 Νοεμβρίου 2010 στα Ηλύσια, παρουσία του Εμίρη του Κατάρ] όπου συζητήθηκαν όλα αυτά. Πριν, ο Μισέλ ήταν υπέρ των Ηνωμένων Πολιτειών.
Για τους Ευρωπαίους το 2022 ήταν άνετο: είχαν εξασφαλίσει το 2018 [όλες οι τελικές υποψήφιες χώρες ήταν ευρωπαϊκές χώρες]. Μπορούσαν να διαλέξουν όποιον ήθελαν για το 2022, δεν είχαν τίποτα να χάσουν.
Αγόρασε ψήφους το Κατάρ;
Ο Μάικλ Γκαρσία [ο πρώην εισαγγελέας των ΗΠΑ, συντάκτης έκθεσης έρευνας το 2014 εκ μέρους της FIFA για την απονομή του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Κατάρ] και το FBI προσπάθησαν να βρουν ποιος πήρε τα χρήματα. Όλοι κάνουν την ερώτηση εδώ και δώδεκα χρόνια και κανείς δεν έχει βρει τίποτα.
Το 2020, στο κατηγορητήριό του, ένας Αμερικανός δικαστής ανέφερε ωστόσο ότι τρεις Νοτιοαμερικανοί ψηφοφόροι (Nicolas Leoz, Ricardo Teixeira και Julio Grondona) είχαν λάβει χρήματα για να ψηφίσουν υπέρ του Κατάρ…
Η αμερικανική δικαιοσύνη επικαλέστηκε ψηφοφόρους της Νότιας Αμερικής, αλλά πού είναι τα στοιχεία; Δεν υπάρχουν στοιχεία σήμερα ότι κάποιος άγγιξε οτιδήποτε από το Κατάρ, χρήματα, μετρητά, ένα σπίτι… σε σχέση με την ψηφοφορία. Πολλά έχουν ειπωθεί και γραφτεί. Τίποτα δεν έχει αποδειχθεί.
Τον Νοέμβριο του 2010, η FIFA και το κανάλι Al-Jazeera του Κατάρ υπέγραψαν συμβόλαιο για τα τηλεοπτικά δικαιώματα στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022, βάσει του οποίου το κανάλι δεσμεύτηκε να καταβάλει στη FIFA μπόνους 100 εκατομμυρίων δολαρίων σε περίπτωση νίκης της υποψηφιότητας του Κατάρ. Αυτό το μπόνους επηρέασε τους ψηφοφόρους;
Αυτά τα 100 εκατομμύρια ήταν ένα τεχνικό όφελος σε περίπτωση που το Κατάρ κέρδιζε. Τα τηλεοπτικά δικαιώματα υπογράφηκαν πριν από την ψηφοφορία, αλλά αυτά τα 100 εκατομμύρια δεν πληρώθηκαν σε μετρητά στη FIFA. Ήταν μια συνεισφορά για τηλεοπτική παραγωγή και δεν επηρέασε κανέναν, ακόμα κι αν αυτό το ζήτημα της πιθανής επιρροής συζητήθηκε ενώπιον της εκτελεστικής επιτροπής.
Δεν υπήρχε καμία βούληση από μέρους μας να επηρεάσουμε την ψηφοφορία, γιατί αυτό θα ήταν αντίθετο με τη θέση μου εναντίον του Κατάρ. Από την άλλη, είπαμε μέσα μας: «Το Κατάρ έχει τόσα λεφτά, ας τα εκμεταλλευτούμε. Υπήρχε παρόμοια ρήτρα για άλλα τουρνουά, κυρίως στον Καναδά.
Το μπόνους των 200.000 δολαρίων που καταβλήθηκε πριν από την ψηφοφορία στα μέλη της εκτελεστικής επιτροπής και αυτά που καταβλήθηκαν σε εσάς, 9 εκατομμύρια ελβετικά φράγκα (ή 7,2 εκατομμύρια ευρώ το 2010) και στον κ. Μπλάτερ, 11 εκατομμύρια ελβετικά φράγκα, σχετίζονται με την ψήφος κατανομής;
Προσωπικά, το μπόνους μου δεν συνδέθηκε με οικονομικά ή τηλεοπτικά αποτελέσματα. Δεν υπήρχε συσχέτιση μεταξύ του μπόνους του συμβολαίου με την Al-Jazeera και των μπόνους που καταβλήθηκαν στους αιρετούς και το διοικητικό προσωπικό της FIFA. Μετά την επιτυχία του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2010 στη Νότια Αφρική, υπήρξε ζήλια και τόσα πολλά χρήματα που έπρεπε να ανακατανεμηθούν στην εκτελεστική επιτροπή.
Έχετε λάβει κάποιο αντάλλαγμα από το Κατάρ για τη συμμετοχή σας σε αυτό το νέο πρόγραμμα (διεξαγωγή του τουρνουά τον χειμώνα), ιδίως την παροχή αυτής της βίλας στη Σαρδηνία, που χρηματοδοτήθηκε, σύμφωνα με την ελβετική εισαγγελία, από το αφεντικό της Παρί Σεν Ζερμέν, Νάσερ Αλ-Κελαϊφί, από το οποίο επωφεληθήκατε;
Δεν ζήτησα ποτέ τίποτα από το Κατάρ να αλλάξω τον πρόγραμμα. Δεν έλαβα τίποτα ως αντάλλαγμα. Όσον αφορά στον κ. Αλ-Κελαϊφί, είναι μια ιδιωτική σχέση, τον γνώριζα είκοσι χρόνια μέσω του Al-Jazeera και του Sport+.
Ελπίζετε να πέσει δικαστικό φως στην υπόθεση;
Δεν με νοιάζει. Δεν έχω εμπιστοσύνη στο σύστημα...