Oι καταιγιστικές εξελίξεις στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας αναδεικνύουν καινοτόμες τεχνολογίες, ταυτόχρονα όμως βάζουν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας συστήματα και μηχανικά μέρη, που μοιάζουν πλέον παρωχημένα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα χειροκίνητα κιβώτια ταχυτήτων, που βαδίζουν προς τη δύση τους και αντικαθίστανται σταδιακά από τα αυτόματα σασμάν όχι μόνον στη Βόρεια Αμερική όπου κυριαρχούσαν ανέκαθεν, αλλά σε όλο τον πλανήτη. Αυτό αποτυπώνεται σε σχετικό γράφημα με στοιχεία της εταιρείας έρευνας στο χώρο του αυτοκινήτου, JATO Dynamics, τα οποία αφορούν στο πρώτο εξάμηνο του 2023 παγκοσμίως.
Όπως βλέπουμε, το ποσοστό των καινούργιων Ι.Χ. με χειροκίνητα σασμάν που ταξινομήθηκαν κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023 ανερχόταν στη Νότια Αφρική σε 42%, στη Λατινική Αμερική σε 36%, στην Ευρώπη σε 32%, στη νοτιοανατολική Ασία σε 15% και από εκεί και μετά ελαχιστοποιείται στην Κίνα με 4%, την Ιαπωνία και την Ωκεάνια (Αυστραλία – Νέα Ζηλανδία) με 2% και στις ΗΠΑ με 1%, ενώ στη Νότια Κορέα δεν υπάρχουν αγοραστές τέτοιων μοντέλων!
Η Ευρώπη αποτελεί από μόνη της ένα άκρως διαφωτιστικό παράδειγμα για τον αργό θάνατο των χειροκίνητων κιβωτίων ταχυτήτων και την αλματώδη άνοδο ζήτησης για μοντέλα με μόνο δύο πεντάλ. Σχεδόν όλα τα Ι.Χ. που ταξινομήθηκαν το 2000 στη Γηραιά Ήπειρο ήταν εξοπλισμένα με κιβώτια όπου έπρεπε να πατά ο οδηγός το πεντάλ του συμπλέκτη και να αλλάζει με τον επιλογέα ταχυτήτων σχέση στο σασμάν. Συγκεκριμένα, το 89% των πωλήσεων αφορούσε επιβατικά οχήματα με χειροκίνητα σασμάν, ενώ σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Ουγγαρία, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία ξεπερνούσε το ποσοστό το 95%. Εξαίρεση αποτελούσαν η Νορβηγία και η Ελβετία, όπου ένας στους τέσσερις αγοραστές καινούργιου Ι.Χ. επέλεγε ήδη από τότε κάποιο αυτόματο μοντέλο.
Στην πορεία κυκλοφόρησαν στην ευρωπαϊκή αγορά αυτόματα κιβώτια ταχυτήτων νέου τύπου, λιγότερο ευπαθή, με γρήγορες και ομαλές αλλαγές σχέσεων και χωρίς να προκαλούν αυξημένη κατανάλωση καυσίμου, οπότε άρχισε να στρέφεται το αγοραστικό κοινό προς αυτά. Το 2017 άγγιξαν οι ευρωπαϊκές πωλήσεις καινούργιων Ι.Χ. με χειροκίνητα σασμάν ένα υψηλό ποσοστό της τάξης του 78%, αν και από τότε βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση και το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους περιορίστηκε σε 32%.
Η συγκεκριμένη τάση υπέρ των αυτόματων μοντέλων θα συνεχιστεί σίγουρα και τα επόμενα χρόνια, αφού η κυκλοφορία στις πόλεις γίνεται ολοένα πυκνότερη και κουραστικότερη για τους οδηγούς, ενώ έχει μειωθεί δραστικά και η ψαλίδα των τιμών μεταξύ χειροκίνητων και αυτόματων Ι.Χ. Τη χαριστική βολή στα χειροκίνητα σασμάν αναμένεται να δώσει η ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης, επειδή τα μοντέλα μηδενικών ρύπων δεν χρειάζονται κιβώτια πολλαπλών σχέσεων, για να αξιοποιήσουν την ισχύ και τη ροπή των ηλεκτροκινητήρων.
Η Κίνα αποτυπώνει αυτή την εξέλιξη με ακόμη πιο ακραίο τρόπο, καθώς το 2017 ήταν το ένα στα δύο καινούρια Ι.Χ. χειροκίνητο, ενώ σήμερα έχει μειωθεί το ποσοστό τους σε μόνον 4%. Όσο για τις ΗΠΑ και τον Καναδά, το 2010 αντιστοιχούσε στα χειροκίνητα επιβατικά οχήματα ποσοστό 6%, που μειώθηκε το 2019 σε 4% και το 2020 σε 2%. Τα δύο τελευταία χρόνια συρρικνώθηκε το ποσοστό σε 1%, ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2023 έπεσε ακόμη χαμηλότερα στο 0,9%!
