Η έκρηξη βίας στο Μπέλφαστ την προηγούμενη βδομάδα ήρθε να μας θυμίσει τα απειλητικά υστερόγραφα του Brexit που λόγω Πανδημίας θα ενεργοποιηθούν με χρονοκαθυστέρηση.
Θα αντέξει η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής του 1998 που τερμάτισε τις συγκρούσεις Προτεσταντών –Καθολικών στην Βόρειο Ιρλανδία που είχαν ξεσπάσει το 1969 την υλοποίηση του Brexit;
Για να μην υπάρξουν συνοριακοί έλεγχοι μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και Δημοκρατίας της Ιρλανδίας εξέλιξη που δεν συζητούσαν οι Καθολικοί Λονδίνο και Βρυξέλλες συμφώνησαν στην διεξαγωγή τελωνειακών ελέγχων στις θαλάσσιες επικοινωνίες της Βρετανίας με την Βόρεια Ιρλανδία.
Έτσι οι Προτεστάντες αισθάνθηκαν ότι ντε φάκτο η Βόρεια Ιρλανδία απομακρύνεται από το Ηνωμένο Βασίλειο και προσεγγίζει την Δημοκρατία της Ιρλανδίας.
Όταν το 1969 ξέσπασαν οι συγκρούσεις στην Βόρεια Ιρλανδία η περιοχή ήταν το κέντρο της ναυπηγικής βιομηχανίας του Ηνωμένου Βασιλείου με προνομιακή πρόσβαση για τους Προτεστάντες με τους Καθολικούς να ζουν σε μόνιμη ανέχεια.
Σήμερα η αποβιομηχάνιση της Θάτσερ έχει μεν εξισώσει προς τα κάτω Προτεστάντες και Καθολικούς έχει όμως πυροδοτήσει μια γενικευμένη ανασφάλεια που οδηγεί στην αναδίπλωση στην ταυτότητα.
Εκτός από την Βόρεια Ιρλανδία η βίαια αποβιομηχάνιση της Θάτσερ σαράντα και πλέον χρόνια μετά έχει αποξενώσει τον μισό τουλάχιστον πληθυσμό της Σκωτίας από την κοινή βρετανική ταυτότητα που μοιράζονταν για αιώνες με την Αγγλία και την Ουαλία.
Στο Δημοψήφισμα του Σεπτεμβρίου του 2014 το Ναι στην Ανεξαρτησία της Σκωτίας μειοψήφησε με ποσοστό 45%.
Τότε καταλυτικό ρόλο διαδραμάτισε η απειλή ότι η απόσχιση της Σκωτίας από το Ηνωμένο Βασίλειο θα σήμαινε και την αποχώρηση από την Ε.Ε.
Σήμερα αντίθετα η Ανεξαρτησία της Σκωτίας ταυτίζεται ως η μόνη ρεαλιστική προοπτική για ακύρωση του Brexit.
Έτσι από την Παγκόσμια Βρετανία που χειραφετημένη από τις Βρυξέλλες θα έπαιζε με ευελιξία στους συσχετισμούς της παγκοσμιοποίησης στην Μικρά Αγγλία μετά την αποχώρηση της Σκωτίας και της Βόρειας Ιρλανδίας από το Ηνωμένο Βασίλειο;
Ποιος ήταν ο κοινός παρονομαστής που εξασφάλιζε για αιώνες την ενότητα του Ηνωμένου Βασιλείου παρά τον ετερόκλητο εθνικό του χαρακτήρα;
Η ύπαρξη μιας Αυτοκρατορίας αλλά και η κυρίαρχη εκβιομηχάνιση προκαλούσαν μια πληθυσμιακή κινητικότητα που έθετε σε δεύτερη μοίρα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των τοπικών εθνικών ταυτοτήτων.
Η Αυτοκρατορία διαλύθηκε στην εικοσαετία που ακολούθησε τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ενώ μετά το 1979 η Θάτσερ επέβαλε μια βίαιη αποβιομηχάνιση που εξάρθρωσε τον κοινωνικό ιστό κατ εξοχήν στην Σκωτία και στην Βόρεια Ιρλανδία.
Η αμυντική περιχαράκωση στις τοπικές ταυτότητες που ακολούθησε έχει πλέον αποκτήσει μια δυναμική που όντως απειλεί να διαλύσει το Ηνωμένο Βασίλειο και να δημιουργήσει την Μικρά Αγγλία.
Μόνον η ρήξη με την κληρονομιά της Θάτσερ θα μπορούσε να ανακόψει τις φυγόκεντρες δυνάμεις που στηρίζονται στην περιχαράκωση στην ταυτότητα, μια εξέλιξη αδύνατη με τα σημερινά δεδομένα στην πολιτική σκηνή της χώρας.
Ο Γιώργος Καπόπουλος είναι δημοσιογράφος- διεθνολόγος