Επί ενάμιση χρόνο ακούγαμε τον απερχόμενο Υπουργό να ανακοινώνει κάθε μέρα ότι έχει λύσει το χρόνιο ζήτημα των εκκρεμών συντάξεων και από στιγμή σε στιγμή με το πάτημα ενός κουμπιού θα εκδίδονται οι συντάξεις . Η λύση του γόρδιου δεσμού των εκκρεμών συντάξεων χρησιμοποιήθηκε επικοινωνιακά από την κυβέρνηση ως η επόμενη και δεδομένη μεγάλη επιτυχία.
Ανά μήνα ανακοινώνονταν χρονοδιαγράμματα για την μετάβαση του κάθε εντασσόμενου στο ΕΦΚΑ ταμείου στο ψηφιακό σύστημα, όπου η σύνταξη υποτίθεται ότι θα βγαίνει σε μία μέρα. Βέβαια την ίδια στιγμή που περιγραφόταν ως περίπου ολοκληρωμένη και εύκολη διαδικασία η έκδοση συντάξεων σε μια μέρα, η κυβέρνηση ακόμα δεν έχει προχωρήσει λόγω έλλειψης λογισμικού στις μικρές αυξήσεις στις συντάξεις των συνταξιούχων με πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης, που ψηφίστηκαν στις 29 Φεβρουαρίου του 2020.
Έχουν περάσει 11 μήνες για να εφαρμοστεί ένας νόμος. Το 2013 ήταν όπως φαίνεται πιο εξελιγμένα τα συστήματα λογισμικού, καθώς οι περικοπές στις συντάξεις που ψηφίστηκαν την 12η Νοεμβρίου του 2012 εφαρμόστηκαν άμεσα από 1 Ιανουαρίου του 2013, μέσα σε έναν ακριβώς μήνα.
Όσοι ασχολούμαστε με την κοινωνική ασφάλιση βλέπαμε και αναδεινύαμε την τεράστια απόσταση των λόγων από τα έργα. Τα περισσότερα ταμεία κύριας σύνταξης καθυστερούν δυόμιση με τρία χρόνια να εκδώσουν σύνταξη. Μόλις το 1/3 των εν αναμονή συνταξιούχων λαμβάνει προσωρινή σύνταξη. Οι υπόλοιποι δεν παίρνουν ούτε ένα ευρώ το διάστημα που περιμένουν. Η πρόσφατη έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού που κατέδειξε την κατακόρυφη αύξηση των εκκρεμών συντάξεων στο διάστημα από τον Ιούλιο του 2019 έως τον Ιούνιο του 2020 της Βουλής γκρέμισε το αφήγημα.
Η μείωση των εκκρεμών συντάξεων και μετάβαση στο ψηφιακό σύστημα αποδεικνύονται μέχρι στιγμής εικονική πραγματικότητα. Η ψηφιοποίηση των ασφαλιστικών βιογραφικών και η διαλειτουργικότητα των πλατφορμών είναι πολύ σημαντική τομή μακροπρόθεσμα για την εξάλειψη του προβλήματος, αλλά δεν αρκεί για να λύσει το ζήτημα στο άμεσο μέλλον. Οι ασφαλισμένοι που περιμένουν ήδη δύο και παραπάνω έτη, δεν αντέχουν άλλο χωρίς εισοδήματα.
Την Παρασκευή, στο Υπουργείο Εργασίας , στην συνάντηση του Πρωθυπουργού με το νέο Υπουργό Εργασίας, υπήρξε πλήρης αποδοχή του τεράστιου προβλήματος, της αποτυχίας επίλυσης του από την προηγούμενη ηγεσία του Υπουργείου και της γιγάντωσης αυτού το τελευταίο διάστημα. Ο νέος Υπουργός ανακοίνωσε ότι η βασική πρωτοβουλία για τη λύση του ζητήματος είναι η τοποθέτηση project manager, που θα ασχοληθεί με την επιτάχυνση της έκδοσης των εκκρεμών συντάξεων. Το δηλαδή πρόβλημα ήταν αυτό... Δεν χρειάζεται project manager, αλλά πολύ πιο βασικά πράγματα:
1. Πρόσληψη 1.000 υπαλλήλων στον ΕΦΚΑ στις υπηρεσίες έκδοσης συντάξεων και ταχεία εκπαίδευση τους.
2. Άμεση χορήγηση προσωρινής σύνταξης στο σύνολο των εν αναμονή συνταξιούχων, προκειμένου να σταματήσει η ανθρωπιστική κρίση που μαστίζει την κατηγορία αυτή και τους έχει καταστήσει μη επιδοτούμενους ανέργους.
3. Προγράμματα συνεχούς εκπαίδευσης και επανακατάρτισης των υπαλλήλων του ΕΦΚΑ.
4. Τερματισμός για συγκεκριμένο διάστημα των συνεχών μετακινήσεων των υπαλλήλων σε διαφορετικές υπηρεσίες του ΕΦΚΑ (είναι πολύ συχνό το φαινόμενο η καθυστέρηση να εντείνεται λόγω της μετάθεσης η απόσπασης υπάλληλου σε άλλη υπηρεσία χωρίς άμεση χρέωση του φακέλου σε άλλο υπάλληλο).
5. Τερματισμός για συγκεκριμένο διάστημα των μετακομίσεων διευθύνσεων ταμείων (για κάποιο άγνωστο λόγο το τελευταίο 8μηνο θεωρήθηκε ιδανικό χρονικό διάστημα για την μετακίνηση υπηρεσιών και φακέλων σε άλλα κτίρια, με αποτέλεσμα οι φάκελοι συνταξιοδότησης να βρίσκονται επί μήνες σε κούτες αντί να διεκπεραιώνονται).
6. Οικονομικά κίνητρα στους υπαλλήλους που διεκπεραιώνουν συνταξιοδοτικές υποθέσεις.
7. Επιχειρησιακό σχέδιο από ανθρώπους που γνωρίζουν την κοινωνική ασφάλιση και τις ιδιαιτερότητες κάθε εντασσόμενου στον ΕΦΚΑ ταμείου.
Δεν ισχυρίζομαι ότι με τα μέτρα αυτά οι εκκρεμείς συντάξεις θα εκδοθούν αύριο το πρωί. Θα εξοικονομηθεί όμως πολύτιμος χρόνος και με την καταβολή στο σύνολο των εν αναμονή συνταξιούχων της προσωρινής σύνταξης θα υπάρξει μια οικονομική ανάσα στα νοικοκυριά.
Τέλος, το ζήτημα των εκκρεμών συντάξεων θα πρέπει να σταματήσει χρησιμοποιείται ως επικοινωνιακό πολιτικό πυροτέχνημα. Στέλνει λάθος μήνυμα στους ασφαλισμένους και δημιουργεί προσδοκίες, η διάψευση των οποίων μεγεθύνει την πίκρα και την αδικία που νοιώθουν.
(Ο Κώστας Δ. Τσουκαλάς είναι δικηγόρος)
