Η εβδομάδα που πέρασε ήταν καλή για την αγορά, αφού άνοιξε έστω και με περιορισμούς το μεγαλύτερο μέρος του λιανεμπορίου. Ωστόσο, για τον κλάδο της εστίασης, που έχει πληγεί περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο στη διάρκεια της κρίσης, παραμένει άγνωστο το πότε και με ποιες προϋποθέσεις θα μπορέσει να επαναλειτουργήσει.
Οι απώλειες έχουν υποστεί μέχρι σήμερα οι επιχειρήσεις του κλάδου είναι ανυπολόγιστες. Στη διάρκεια της χρονιάς που πέρασε, η μείωση του κύκλου εργασιών εκτιμάται ότι έφθασε κατά μέσο όρο το 70%, ενώ για κάποιες επιχειρήσεις – κυρίως στο χώρο της διασκέδασης – ο τζίρος ήταν σχεδόν μηδενικός.
Η δραστηριότητα delivery και take away, στην οποία στηρίχθηκε ένα μέρος των επιχειρήσεων, δεν ήταν αρκετή για να καλύψει τις τεράστιες ζημιές που συσσωρεύθηκαν την περασμένη άνοιξη, αλλά και το καλοκαίρι εξαιτίας της μειωμένης τουριστικής κίνησης. Σε αντίθεση δε με την πρώτη περίοδο της πανδημίας, οι περισσότερες επιχειρήσεις δεν έχουν πια τη δυνατότητα να ανταποκριθούν εξ ιδίων στις υποχρεώσεις που συνεχίζουν να τρέχουν, όσο παραμένουν κλειστές.
Όπως εκτιμούν φορείς της αγοράς, περίπου οι μισές από τις 80.000 επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο της εστίασης αντιμετωπίζουν σήμερα πρόβλημα επιβίωσης, με αποτέλεσμα να τίθενται σε κίνδυνο εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας.
Χρειάζεται, επομένως, να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο στήριξης του κλάδου, με άμεσες όσο και μεσοπρόθεσμες παρεμβάσεις. Ειδικότερα, για όσο διαρκεί η υγειονομική κρίση, θα πρέπει να εφαρμοστεί επιλεγμένη αναστολή λειτουργίας, ώστε τα καταστήματα εστίασης να παραμείνουν κλειστά και να σταματήσει η οικονομική αιμορραγία, αναστολή φορολογικών – ασφαλιστικών υποχρεώσεων, προστασία των εργαζομένων μέσω της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, για όσο διάστημα υπολειτουργούν τα καταστήματα εστίασης, επιδότηση μέσω της επιστρεπτέας προκαταβολής, για να καλυφθούν δαπάνες παγίων και βιοτικές ανάγκες των επιχειρηματιών, διατήρηση της μείωσης των ενοικίων κατά 40% για το πρώτο εξάμηνο του 2021 και παράταση όλων των μισθώσεων κατά ένα έτος, με απαγόρευση των εξώσεων.
Μετά την επαναλειτουργία, είναι απαραίτητο να διαμορφωθεί ειδική δέσμη μέτρων στήριξης του κλάδου της εστίασης, με ορίζοντα τουλάχιστον ως το τέλος του 2022. Μεταξύ άλλων, θα πρέπει να προβλεφθεί ενιαίος ΦΠΑ 6% σε όλη την εστίαση μέχρι το τέλος του 2021, με πλήρη φοροαπαλλαγή των ποσών που δαπανώνται στην εστίαση και αυστηροποίηση του πλαισίου ελέγχων, στήριξη των θέσεων εργασίας μέσω επιδότησης του μη μισθολογικού κόστους, καθώς και στοχευμένα για τον κλάδο προγράμματα, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ.
Μπορεί το τέλος της κρίσης να είναι πια ορατό, όμως η εστίαση και οι άνθρωποί της δεν έχουν άλλες αντοχές. Είναι ανάγκη τώρα η κυβέρνηση να λάβει τα κατάλληλα μέτρα, ώστε ο κλάδος να μπορέσει να επιβιώσει και να συνεχίσει να στηρίζει την απασχόληση και τις τοπικές οικονομίες.
(Ο Κωνσταντίνος Μίχαλος είναι πρόεδρος ΚΕΕ και ΕΒΕΑ)
