«Ψήνεται» συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν το προσεχές διάστημα, παρά τα όσα συνέβησαν στη συνάντηση Τσαβούσογλου με Δένδια στην Άγκυρα;
Το τετ α τετ των δυο ηγετών, το οποίο στην Άγκυρα θεωρούν βέβαιο, προανήγγειλε ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος το προσδιορίζει μετά την επίσκεψη του ιδίου στην Αθήνα, ως ανταπόδοση της επίσκεψης του Νίκου Δένδια στην τουρκική πρωτεύουσα.
Το iEidiseis δημοσιεύει ολόκληρη τη συνέντευξη (στα θέματα που αφορούν ευθέως τη χώρα μας) του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στον τηλεοπτικό σταθμό Habertürk :
-Έχετε μια μακροχρόνια σχέση με τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών Δένδια. Ως δημοσιογράφοι, μετά τη συνέντευξη Τύπου, είπαμε, «Τι συμβαίνει εδώ; Τι τρέχει;». Υπήρξε μια πολύ τεταμένη συνομιλία μέσα, ήταν αυτό η αντανάκλασή της; Τι συνέβη στο παρασκήνιο;
Μεβλούτ Τσαβούσογλου: Στην πραγματικότητα, οι συνομιλίες πραγματοποιήθηκαν σε ένα πολύ φιλικό κλίμα. Όπως δήλωσε ο Πρόεδρός μας, οι συνομιλίες στη συνάντηση υποδοχής ήταν ειλικρινείς. Ακριβώς επειδή είναι ειλικρινείς δεν σημαίνει ότι δεν εκφράζουμε τις διαφορές μας ή ότι υποχωρούμε από τις θέσεις μας. Όλοι αξιολόγησαν τις διαφορές μας και τους λόγους για αυτές από την δική τους οπτική γωνία. Μιλήσαμε για το τι μπορούμε να κάνουμε για το μέλλον. Μιλήσαμε επίσης για οικονομική συνεργασία, βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και συνέχιση του διαλόγου που ξεκίνησε. Συμφωνήσαμε σε ένα πράγμα: Υπάρχουν πολλά προβλήματα που δεν έχουν επιλυθεί εδώ και χρόνια, είναι προφανές ότι δεν μπορούμε να λύσουμε αυτά τα προβλήματα σε μία ή παραπάνω συναντήσεις. Συμφωνήσαμε, καταρτίζοντας ενδεχομένως έναν κατάλογο θεμάτων στα οποία θα μπορούσαμε να κάνουμε εύκολα βήματα, ότι πρέπει να ξεκινήσουμε από εκεί και σταδιακά να επικεντρωθούμε στην επίλυση δύσκολων θεμάτων με βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Μέσα, είχαμε κατ’ ιδίαν συναντήσεις και μετά τις εκφράσαμε όμορφα στις συναντήσεις μας μεταξύ των αντιπροσωπειών. Ο τόνος ήταν επίσης καλός. Είναι φυσικό, δεν έχουμε ιδωθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, υπήρχαν εντάσεις. Έχετε δει τις εντάσεις να κορυφώνονται. Στο τέλος, ξεκίνησε ένας νέος διάλογος. Αυτή η πρώτη συνάντηση δεν ήταν εύκολη. Αλλά ήταν σε ένα πιο θετικό κλίμα από ό,τι αναμέναμε. Ακριβώς όπως οι πολιτικές διαβουλεύσεις μεταξύ των δύο υπουργείων στην Αθήνα ήταν θετικές, όπως και ο 61ος και ο 62ος γύρος των διαβουλεύσεων ήταν θετικοί. Αργότερα, καθώς πηγαίναμε στη συνέντευξη Τύπου, η ελληνική πλευρά μας είπε ότι δεν θα έκαναν αμφιλεγόμενες δηλώσεις και ότι ανέμεναν την ίδια προσέγγιση από εμάς. Τους είπα, "Η ομιλία μου είναι πολύ εποικοδομητική, φυσικά θα θέσουμε ορισμένα ζητήματα στα οποία διαφωνούμε. Αλλά δεν πρόκειται για κατηγορίες από τη μία πλευρά, αλλά για την επίλυσή τους... Ακόμη και για τη μετανάστευση, έχω προβεί σε πολύ εποικοδομητικές δηλώσεις ως οικοδεσπότης, καθώς το βλέπουμε ως τομέα συνεργασίας, όχι ως ζήτημα ανταγωνισμού. Αλλά δυστυχώς, είδαμε ότι η ελληνική πλευρά και ο Δένδιας δεν ήταν ειλικρινείς εδώ. Παρότι είχαμε κάποιες προειδοποιήσεις, τις διατυπώσαμε με έναν πιο διπλωματικό τρόπο. ‘Επαναπροωθήσεις’ στο Αιγαίο, άνθρωποι πνίγονται στη θάλασσα. Και επ’ αυτού πραγματικά ξεκίνησε έρευνα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Και άνθρωποι από αλλού, Αφρικανοί πιο πρόσφατα, ερρίφθησαν επτά άτομα στη θάλασσα με πλαστικές χειροπέδες, τρεις από αυτούς σκοτώθηκαν. Έτσι υπάρχουν συμπεριφορές που η ανθρωπότητα δεν μπορεί να δεχτεί. Αλλά αφού τα είχαμε ήδη συζητήσει μέσα, τα είχαμε πει εκεί διπλωματικά. Αλλά, όπως είπατε, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας είναι προσωπικός μου φίλος. Ο Υφυπουργός του είναι επίσης στενός φίλος μου από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Δεν ήταν έντιμοι ή ειλικρινείς εδώ. Αυτό με ενοχλεί. Διαφορετικά, έχουμε μια απάντηση για όλα όσα λένε. Ως κράτος, εκφράζουμε το δικαίωμά μας με κάθε τρόπο, δεν φοβόμαστε κάτι τέτοιο. Αλλά πρέπει να είσαι τίμιος, πρέπει να είσαι ειλικρινής. Έτσι κάνεις μια προσφορά όταν μπαίνεις σε κάποια συνέντευξη και σε κάποιο σημείο την εκτροχιάζεις. Εννοώ, ποιες ήταν αυτές οι δηλώσεις; Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών ή ο Π/Θ έχουν χρησιμοποιήσει όλη τη ρητορική εναντίον της Τουρκίας σε άλλες πλατφόρμες, σε συναντήσεις με την ΕΕ ή σε διμερές επίπεδο με άλλες χώρες ή σε συνεντεύξεις Τύπου. Θέλω να πω, δεν θα ήταν τόσο εύκολο για αυτούς να προωθήσουν τις σχέσεις με αυτήν την προσέγγιση. Έτσι, τους υπενθύμισα για άλλη μια φορά ότι πρέπει να λάβουν μια απόφαση.
Είναι η δεύτερη φορά που το έχουμε. Πρώτον, το έχω δηλώσει αρκετές φορές, τον Σεπτέμβριο του 2019 στη Νέα Υόρκη, όταν ο Πρόεδρος μας συναντήθηκε με τον Μητσοτάκη, η οποία είναι η πρώτη επίσημη συνάντηση, προέκυψαν όλα τα αντιφατικά ζητήματα μεταξύ των δύο χωρών. Ακόμη και χωρίς να υπάρξει λεπτομερής εξέταση, ειπώθηκε ότι υπάρχουν προβλήματα σε αυτούς τους τομείς. Τότε ο Πρόεδρός μας είχε μια πρόταση που ανέφερε: «Έλα, υπάρχουν προβλήματα και από τις δύο πλευρές, υπάρχουν θέματα μειονοτήτων, ξέρετε τι έχουμε κάνει για την ελληνική Ορθόδοξη μειονότητα στην Τουρκία, υπάρχουν σχολεία που έχουν ανοίξει, αλλά στην άλλη πλευρά υπάρχουν ζητήματα, τα δικαιώματα της ‘τουρκικής’ μειονότητας στη ‘Δυτική’ Θράκη και το τέμενος στην Αθήνα και ούτω καθεξής ... Αφήστε τους δύο Υπουργούς Εξωτερικών να έρθουν μαζί, οι δύο θα εργαστούν σε αυτά τα θέματα και θα έρθουν σε εμάς με προτάσεις, ποιο από αυτά θα επιλύσουμε και πότε». Δύο εβδομάδες αργότερα πραγματοποιήθηκε μια συνάντηση Υπουργών δυτικών χωρών στη Γενεύη. Είχαμε μια συνάντηση μετά από αυτή τη συνάντηση. Ο Νίκος Δένδιας μου είπε τότε ότι η Ελλάδα δεν ήταν έτοιμη να συζητήσει αυτά τα θέματα. Εργάστηκα πριν πάω εκεί για να δω τι συμβαίνει. Του έδωσα το σημείωμα. Το πήρε από εμένα, αλλά είπε ότι δεν ήταν έτοιμοι. Και του αποκρίθηκα πως «Πρέπει να αξιολογήσουμε ότι, ναι, κατανοώ, δεν είστε το ίδιο άνετοι και δεν έχετε την ίδια αυτοπεποίθηση με εμάς σε σχέση με την κοινή γνώμη. Η κοινή γνώμη μας, φυσικά, είναι ευαίσθητη. Αλλά μας υποστηρίζει επίσης όταν παίρνουμε το σωστό βήμα. Αλλά η κατάστασή σας είναι λίγο πιο δύσκολη. Ας μην καθυστερήσουμε πολύ, ας συζητήσουμε αυτά τα ζητήματα και ας τα πάμε στους ηγέτες μας». Εάν αυτό είχε συμβεί, ίσως δεν θα είχαμε βιώσει τις περισσότερες εντάσεις του περασμένου έτους. Αλλά αυτή είναι η προσέγγιση της Ελλάδας. Το είπαμε εκείνη την ημέρα όταν κλείσαμε τη συνέντευξη Τύπου. Είμαστε έτοιμοι να μιλήσουμε με την Ελλάδα χωρίς προϋποθέσεις για όλα αυτά τα θέματα, να δώσουμε προτεραιότητα σε αυτό που μπορούμε να λύσουμε πιο εύκολα και να λάβουμε μέτρα για την επίλυση άλλων ζητημάτων. Είμαστε ειλικρινείς σε αυτό. Νομίζω ότι όλοι έχουν δει την ειλικρίνειά μας.
-Είχατε μια συνάντηση ως δύο Υπουργοί. Θα συναντηθούν στο μέλλον οι δύο ηγέτες; Και μια μέρα μετά τη συνάντησή σας, τα ελληνικά και γαλλικά πολεμικά πλοία παραβίασαν τα τουρκικά χωρικά ύδατα για μια ώρα, αλλά υπήρξε άμεση ανταπόκριση. Τι είδους μήνυμα είναι αυτό; Πώς ερμηνεύετε το γεγονός ότι κάτι τέτοιο συνέβη μετά τη συνάντηση;
Μ. Τσαβούσογλου: Κατά τη συνάντηση με τον Πρόεδρο μας, συμφωνήσαμε σε έναν τέτοιο Οδικό Χάρτη. Ο Νίκος Δένδιας θα με προσκαλέσει στην Αθήνα. Ακολούθως, θα κανονιστεί συνάντηση του Προέδρου με τον Έλληνα πρωθυπουργό Μητσοτάκη. Αυτό θα μπορούσε να είναι μια συνάντηση ανώτατης στρατηγικής διαβούλευσης, θα μπορούσε να είναι και μια διμερής συνάντηση. Επρόκειτο να συμβουλευτούμε και να συμφωνήσουμε για τη μορφή αυτής της συνάντησης στο μέλλον. Ο Πρόεδρος μας είπε, «Είμαι πάντα έτοιμος να συναντηθώ με τον Πρωθυπουργό Μητσοτάκη». Δεν υπάρχει τίποτα λάθος με αυτό. Είχαν ήδη συναντηθεί στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη για πρώτη φορά στο παρελθόν. Η οικογένεια του Προέδρου έχει επίσης δεσμούς με την οικογένεια του Μητσοτάκη. Η πρώην Υπουργός Εξωτερικών και δήμαρχος Ντόρα Μπακογιάννη είναι αδερφή του και είναι φίλη μας από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Τους γνωρίζουμε προσωπικά. Όμως, όταν ασκούν επίσημα καθήκοντα, θα προσπαθήσουν να προστατεύσουν τα συμφέροντα της χώρας τους, και το ίδιο κάνουμε και εμείς. Αλλά πρέπει επίσης να λύσουμε τα υπάρχοντα προβλήματα.
Εδώ είναι μια άλλη ένδειξη ότι δεν είναι «καλοπροαίρετοι», και αμέσως μια μέρα αργότερα, το γαλλικό ερευνητικό σκάφος προσπάθησε να εισέλθει στην ‘υφαλοκρηπίδα μας’ υπό την προστασία ελληνικής φρεγάτας. Εάν αυτό το πλοίο είχε ζητήσει την άδειά μας για τη διεξαγωγή επιστημονικών ερευνών στην ‘υφαλοκρηπίδα μας’, εάν δεν είχε τεθεί υπό την προστασία της ελληνικής φρεγάτας, θα το αξιολογούσαμε θετικά. Πρέπει να συνεργαστούμε για την επιστημονική έρευνα. Τα πλοία μας μπορούν να κάνουν επιστημονική έρευνα αλλού. Παρόμοια έρευνα διεξάγεται στο Αιγαίο. Δεν είμαστε μια χώρα κλειστή σε αυτό το είδος έρευνας, εφόσον σέβονται την ‘υφαλοκρηπίδα μας’. Δυστυχώς, αυτή ήταν μια πρόκληση, όχι μια καλοπροαίρετη προσπάθεια. Το λέω αυτό για τη Γαλλία και το λέω για την Ελλάδα. Προφανώς, γι’ αυτό ήρθε με την ελληνική φρεγάτα. Αυτό το έχουν συντονίσει στο παρελθόν. Φυσικά, αντιδράσαμε καλώντας τους Πρέσβεις στο Υπουργείο. Το Ναυτικό μας έκανε ό,τι ήταν απαραίτητο και δεν θα τους άφηνε.
- Πραγματοποιήθηκε συνάντηση με την Ελλάδα, τη ‘Νότια’ Κύπρο, τα ΗΑΕ και το Ισραήλ. Ασχολούνται με μια συνεργασία εδώ και πολύ καιρό. Στην πραγματικότητα, η συχνότητα αυτών των συνομιλιών δείχνει την ανάδυση ενός μοντέλου όπως η «στρατηγική εταιρική σχέση». Τι σημαίνει αυτό για την Τουρκία; Και τι σημαίνει η πρόσφατη αμυντική συμφωνία ύψους 1,6 δισ.$ που υπέγραψε το Ισραήλ και η Ελλάδα; Τόσο στις σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Ελλάδας αλλά και όσον αφορά την Τουρκία.
Τσαβούσογλου: Δεν ανταγωνιζόμαστε με χώρες στη διπλωματία. Προβάλλουμε ένα όραμα, εφαρμόζουμε τις πολιτικές αναλόγως. «Αυτή η χώρα πήγε με άλλη χώρα, συναντήθηκε ... ας πάμε...», εμείς δεν έχουμε τέτοια συμπλέγματα. Έχει γίνει πολλάκις τελευταία. Με όποιον συναντηθούμε, πάνε αμέσως μετά και τον συναντούν. Αυτό ισχύει επίσης για τη συνεργασία της αμυντικής βιομηχανίας μεταξύ των δύο χωρών. Οι χώρες μπορούν να πουλήσουν τα δικά τους προϊόντα σε άλλους ανάλογα με τις ανάγκες τους ή να τα αγοράσουν από οποιαδήποτε πηγή. Η Γαλλία πούλησε επίσης πολεμικά της αεροσκάφη στην Ελλάδα. Υπέγραψαν συμφωνία, δεν ξέρω τις λεπτομέρειες. Αλλά αυτό είπα στον Δένδια εκείνη την ημέρα. Εξοπλίζουν τα νησιά που πρέπει να αποστρατικοποιηθούν, παρά τα προβλεπόμενα στη Λωζάνη. Και λέει ότι βλέπει τις απειλές ως κίνητρο. Ωστόσο, οι παραβιάσεις εκεί ή οποιαδήποτε αμυντικά προϊόντα που λαμβάνουν δεν θα τους βοηθήσουν με κανέναν τρόπο. Εάν καταφέρουμε να το λύσουμε, θα λύσουμε μαζί τα προβλήματά μας. Μόλις φτάσει σε εκείνο το σημείο, ό,τι και αν έχει η Ελλάδα, δεν πρόκειται να την βοηθήσει. Από την άλλη πλευρά, χώρες της Ανατολικής Μεσογείου ή άλλων περιοχών μπορούν να δημιουργήσουν τριπλούς, τετραπλούς μηχανισμούς μεταξύ τους, και το ίδιο και εμείς. Αλλά αυτό που δημιουργούμε δεν είναι ενάντια σε καμία χώρα ή μπλοκ. Είναι για τη σταθερότητα στον Καύκασο ή στα Βαλκάνια. Τώρα το μεταφέραμε στο Αφγανιστάν. Δημιουργούμε διαφορετικούς μηχανισμούς όπως αυτός.
Αλλά τα βήματα που κάναμε στην Ανατολική Μεσόγειο τα τελευταία χρόνια, ξέρετε, ξεκινήσαμε τις γεωτρήσεις το 2018. Ορισμένες χώρες λένε, «Γιατί το κάνατε έτσι ξαφνικά;» Το αντιλαμβάνονται με αυτόν τον τρόπο, δηλαδή ότι «Αποφασίσαμε μέσα σε μια μέρα και ‘κατεβάσαμε’ τα πλοία μας στην Ανατολική Μεσόγειο». Και αυτό λέει και η Ελλάδα. Ωστόσο, από το 2001, τόσο η ‘Ε/Κ’ πλευρά όσο και η Ελλάδα έχουν συνάψει διμερείς, τριμερείς συμφωνίες, συμφωνίες και μπλοκ που παραβιάζουν τα δικαιώματα της Τουρκίας και της ‘ΤΔΒΚ’. Εξηγούσαμε ότι μια πλατφόρμα χωρίς την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο θα ήταν άχρηστη. Αλλά επειδή δεν μας άκουσαν, το αποδείξαμε με τα βήματα που κάναμε στο πεδίο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Πρόεδρός μας, με μεγάλη εμπιστοσύνη, πρότεινε στην ΕΕ πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο. Επειδή είμαστε υπέρ της δίκαιης κατανομής. Από την άλλη πλευρά, ειδικά όσον αφορά τους υδρογονάνθρακες, όποια πλατφόρμα δημιουργείτε, εάν υπάρχει πλούτος υδρογονανθράκων εδώ, πρέπει να συνεργαστείτε με την Τουρκία για να πάνε στις διεθνείς αγορές τα προϊόντα που θα εξαχθούν. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και εάν πρόκειται να περάσει από άλλη διαδρομή πέραν της Τουρκίας, πρέπει να διέλθει από την υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας, δηλαδή πρέπει να πάρουν την άδειά μας. Όλες αυτές οι συμφωνίες, το έργο που ονομάζουν EastMed, κανένα από αυτά δεν είναι εφικτό. Αυτές είναι πολιτικές συμφωνίες. Το παραδέχονται οι ίδιοι.
Για να είναι εφικτή αυτή η διαδρομή και να μεταφέρονται αυτά τα προϊόντα σε διεθνείς αγορές, πρέπει να περάσει από την Τουρκία. Γιατί κάνετε άλλες κινήσεις αποκλείοντας την Τουρκία και τον λαό της ‘ΤΔΒΚ’; Έχετε δει στο πεδίο ότι αυτό δεν θα είναι δυνατό. Δεν είναι λογικό. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της αντι-τουρκικής ή της ‘Ε/Κ’ πλευράς που ωθεί αυτές τις χώρες μακριά από τη λογική. Διαφορετικά, είναι εντάξει να βρίσκονται μαζί τρεις ή τέσσερις χώρες. Τι πρόκειται να κάνουν εναντίον μας; Δεν μπορούν να το κάνουν στο πεδίο, ανεξάρτητα από το τι λένε στο τραπέζι. Λέμε ας μιλήσουμε για τα ζητήματά μας με την Ελλάδα και προτείνουμε μία πολυμερή Διάσκεψη. Συνεχίζουμε να λέμε ότι μπορούμε να συνεργαστούμε με άλλες χώρες στην υφαλοκρηπίδα και την ενέργεια. Είμαστε υπέρ της κατανομής, προστατεύοντας παράλληλα τα δικαιώματά μας. Δεν εποφθαλμιούμε τα δικαιώματα κανενός. Και πάλι, συμφωνίες για μια τέτοια αμυντική βιομηχανία ... Δυστυχώς, αφού ενθαρρύνουν την Ελλάδα και της λένε «Είμαστε πίσω σας», όσοι μένουν στα λόγια, δημιουργούν μια αντίληψη απειλής και πωλούν τα προϊόντα τους στην Ελλάδα. Είναι θέμα της Ελλάδας. Εάν έχει χρήματα, θα τα αγοράσει, θα τα πουλήσει. Εμείς παράγουμε και πουλάμε τα δικά μας αμυντικά προϊόντα σύμφωνα με τις ανάγκες μας.
-Ο Δένδιας έκανε μια δήλωση μετά τη συνάντησή σας: «Δεν νομίζω ότι υπάρχει σκλήρυνση της θέσης της Τουρκίας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά νομίζω ότι έχει παγιωθεί μία στάση που δεν είναι σύμφωνη με το νόμο. Αυτό καθιστά δύσκολη την εξεύρεση λύσης, αλλά όχι αδύνατη». Μιλάμε πολύ για το διεθνές δίκαιο εξ αρχής. Τι λέει το διεθνές δίκαιο; Επί ποιας βάσης κάνει ο Δένδιας αυτή τη δήλωση;
Μ. Τσαβούσογλου: Η Ελλάδα διαθέτει τον επονομαζόμενο χάρτη της Σεβίλλης, τον οποίο αποκαλεί διεθνές δίκαιο. Σύμφωνα με αυτόν τον χάρτη, η Τουρκία έχει κάποιο χώρο στον δικό της Κόλπο της Αττάλειας, θα αναπνέει, δεν μπορεί να πάει πουθενά στο Αιγαίο. Ακριβώς απέναντι από το Kas, υπάρχει το νησί Καστελόριζο. Σε απόσταση 2 χλμ., ένα νησί 10 χλμ2 ζητά 40.000 χλμ2 θαλάσσιας δικαιοδοσίας. Όταν μπαίνουμε σε αυτήν την περιοχή, λένε, «Παραβιάζετε το διεθνές δίκαιο». Ποιο δικαστήριο έχει εκχωρήσει ποτέ μια τέτοια θαλάσσια δικαιοδοσία σε μια αντίστοιχη κατάσταση; Υπάρχουν παραδείγματα αυτού. Η τελευταία συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, η συμφωνία μεταξύ Γαλλίας και Ηνωμένου Βασιλείου, συμφωνίες μεταξύ της Λιβύης και άλλων χωρών της Μεσογείου. Υπάρχουν περιπτώσεις στις συμφωνίες μεταξύ Ουκρανίας και Ρουμανίας που το δικαστήριο δεν εκχώρησε δικαιοδοσία σε νησιά ή εκχώρησε μερική δικαιοδοσία σε ορισμένα. Αλλά δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα. Σύμφωνα με αυτόν τον χάρτη, η Ελλάδα υιοθετεί μια μαξιμαλιστική προσέγγιση και κάνει λόγο για «παρανομία» όταν η Τουρκία κινείται εντός της ‘υφαλοκρηπίδας της’ και επικαλείται δικαιολογίες για την ΕΕ.
Ωστόσο, το Δικαστήριο της ΕΕ έχει αποφανθεί ότι η ΕΕ δεν έχει καμία αρμοδιότητα ως προς αυτό, ιδίως κατά τη συζήτηση των θαλάσσιων περιοχών δικαιοδοσίας Σλοβενίας-Κροατίας. Τα σχόλια ή οι επικρίσεις της ΕΕ στερούνται ισχύος. Η Ελλάδα, από την άλλη πλευρά, μιλά για το διεθνές δίκαιο και το Διεθνές Δικαστήριο. Η Ελλάδα λέει ότι αναγνωρίζει τη δικαιοδοσία αυτού του Δικαστηρίου, αλλά όπως είπα στη συνέντευξη Τύπου εκείνη την ημέρα, ‘βάζει αστερίσκο’ σε τρία θέματα: υφαλοκρηπίδα, εναέριος χώρος, καθεστώς αποστρατικοποιημένων νησιών.
Με άλλα λόγια, δεν αναγνωρίζει την εξουσία του Δικαστηρίου σε αυτούς τους τομείς. Γιατί βάλατε αστερίσκο σε αυτά; Επειδή υπάρχει διαφωνία μεταξύ μας σε αυτούς τους τομείς. Η Ελλάδα το αποκαλεί «διεθνές δίκαιο».
Και πάλι, συκοφαντεί την Τουρκία ότι «παραβιάζει την κυριαρχία μας από τον αέρα». Ποιος είναι ο λόγος για αυτό; Η Ελλάδα δηλώνει 10 μίλια εναέριου χώρου, πάνω από 6 μίλια χωρικών υδάτων. Πού συμβαίνει αυτό διεθνώς; Αυτό δεν συμβαίνει πουθενά. Και πιστέψτε με, ακόμη και οι χώρες, που υποστηρίζουν την Ελλάδα σε άλλα θέματα, μας λένε ότι μια γελοία και μαξιμαλιστική προσέγγιση όπως ο συγκεκριμένος εναέριος χώρος και ο χάρτης της Σεβίλλης στερείται σοβαρότητας. Τότε ζητούν, «Μην μας επικαλεστείτε». Και δεν τους επικαλούμαστε από σεβασμό. Αυτό λοιπόν ονομάζει η Ελλάδα διεθνές δίκαιο. Βλέπει τις δικές της μαξιμαλιστικές και φανταστικές αξιώσεις ωσάν να συνάδουν με το διεθνές δίκαιο. Όταν λέει ότι είναι λάθος, το ερμηνεύει ως παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Το διεθνές δίκαιο δεν ερμηνεύεται αυθαίρετα. Ερμηνεύει τη συμφωνία της Λωζάνης κατά το δοκούν. Από τη μία πλευρά, λέει για τους ‘Τούρκους’ της ‘Δυτικής’ Θράκης ότι «Αυτοί είναι Μουσουλμάνοι, όχι ‘Τούρκοι’». Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν αποφάσεις του δικαστηρίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα. «Τι σκέφτεσαι για αυτό;» ρωτάμε. Λέμε ότι «Υπάρχει το θέμα του αφοπλισμού των νησιών στη Λωζάνη». Λένε ότι υπάρχει μια απειλή. Αν θέλετε να πείτε δικαιολογίες, θα βρείτε πολλές δικαιολογίες. Εάν μιλάτε για το διεθνές δίκαιο, θα πρέπει να τηρείτε στάση αρχών.
- Φυσικά, υπάρχουν κάποια προβλήματα χρηματοδότησης με το έργο που μόλις αναφέρατε. Καμία εταιρεία δεν χρηματοδοτεί έναν υποθαλάσσιο αγωγό στη Μεσόγειο.
Μ. Τσαβούσογλου: Εάν πιστεύουν ότι είναι εφικτό, θα τα δώσουν.
- Χρειάζεται επένδυση 10 δισ. $, αλλά ουδείς τα επενδύει
Μ. Τσαβούσογλου: Περισσότερα, τουλάχιστον 20 δισ. $.
-Λένε ότι απομένει ένα ποσό 10 δις $. Λένε ότι έχουν συγκεντρώσει μέρος αυτού, αλλά καμία ευρωπαϊκή εταιρεία δεν το έχει καλύψει πλήρως.
Μ. Τσαβούσογλου: Επειδή δεν είναι εφικτό. Και δεν είναι μόνο η κατασκευή του αγωγού. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά κόστη, όπως η ετήσια συντήρηση, επισκευές κ.λπ.
-Κρατάμε το Oruç Reis στην Αττάλεια τώρα, αλλά η αντιπολίτευση βλέπει αυτήν την κατάσταση διαφορετικά.
Μ. Τσαβούσογλου: To Oruç Reis πήγε για εξάμηνη συντήρηση, εξ όσων γνωρίζω. Σε αυτό το πλαίσιο, κάνουμε δηλώσεις σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρέχονται από το Υπουργείο Ενέργειας.
- Αλλά οι έρευνες θα συνεχιστούν, έτσι δεν είναι;
Μ. Τσαβούσογλου: Ναι, φυσικά, όπου είναι απαραίτητο. Όπου ολοκληρώνεται η έρευνα, τα ευρήματα εξετάζονται λεπτομερώς, δισδιάστατα και τρισδιάστατα και, στη συνέχεια, εάν υπάρχει πιθανότητα εύρεσης υδρογονανθράκων, φυσικού αερίου ή πετρελαίου, τότε το γεωτρύπανο πηγαίνει εκεί. Στη Μαύρη Θάλασσα, αυτές οι έρευνες έχουν συνοδευθεί από γεωτρήσεις εδώ και χρόνια. Την τελευταία φορά ανακαλύψαμε έναν σημαντικό ταμιευτήρα στη Μαύρη Θάλασσα, ελπίζουμε ότι θα έρθουν περισσότερα. Πρόκειται για πολύ τεχνικά ζητήματα.