Στο ερώτημα που πλανάται πάνω από το πολύνεκρο ναυάγιο με τους μετανάστες στην Πύλο οι Αρχές απαντούν με μισόλογα. Επί δύο ημέρες το Λιμενικό, από την προηγούμενη ημέρα της βύθισης του αλιευτικού παρατηρούσε το σκάφος με ασφυκτικά στοιβαγμένους τους μετανάστες και δεν έκανε την παραμικρή κίνηση να ξεκινήσει η επιχείρηση διάσωσης. Μήπως δεν κινδύνευε να βυθιστεί το πλοίο; Δεν έπρεπε να δράσουν άμεσα στο «πλοίο-φέρετρο» για να σώσουν εκατοντάδες ψυχές; Δεν ήξεραν ότι ήταν θέμα χρόνου να βυθιστεί; Δεν έβλεπαν ότι 600 και πλέον άνθρωποι κινδυνεύουν να πνιγούν με το πλοίο να είναι έτοιμο να σπάσει στα δύο;
Τι κάναμε για τους δώσουμε την ελπίδα στη ζωή; Το απόλυτο τίποτα. Το απόλυτο μηδέν και σήμερα μετράμε 78 νεκρούς ενώ κατά πληφοροφίες οι αγνοουένοι είναι πάνω από 500 ή 600.
Για πολλές ώρες, το Λιμενικό παρατηρούσε άπραγο το πλοίο, μέχρι την ώρα του ναυαγίου: Τη νύχτα της επόμενης ημέρας, όταν ξεκίνησαν οι επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. Αλλά μέχρι τότε, τα κενά είναι πολλά και οι απαντήσεις δεν πείθουν.
Και εν τέλει έπρεπε να επέμβει το Λιμενικό; Την απάντηση σε αυτό το κρίσιμο ερώτημα έδωσε ο Έλληνας ναύαρχος ε.α. και πραγματογνώμονας Νίκος Σπανός.
Ο ναύαρχος Λιμενικού εν αποστρατεία και διεθνής πραγματογνώμονας υπογράμμισε όσα θα έπρεπε να κάνει το Λιμενικό, αναφέροντας, μεταξύ άλλων, ότι «το σκάφος βρισκόταν σε κίνδυνο. Άρα η ελληνική πολιτεία έπρεπε να δράσει άμεσα».
«Το λιμενικό θα έπρεπε να επέμβει σε κάθε περίπτωση ακόμη και αν υπήρχε άρνηση διάσωσης από τους επιβαίνοντες του πλοίου ανοιχτά της Πύλου» ανέφερε ο ίδιος μιλώντας στην ΕΡΤ, ενώ έκανε λόγο για ένα «πλωτό νεκροταφείο», ένα «σκάφος πολύ παλιό χωρίς καθόλου πιστοποιητικά». «Η τραγωδία είναι ανείπωτη» σχολίασε και άφησε αιχμές για ολιγωρία από τις ελληνικές Αρχές:
«Δεν ρωτάμε το προσωπικό σε ένα σκάφος που κινδυνεύει αν χρειάζεται βοήθεια. Βοήθεια χρειάζονται και με το παραπάνω, αφού το σκάφος είναι ακυβέρνητο. Έπρεπε να πράξουμε τα δέοντα».
Τι θα μπορούσε να κάνει το Λιμενικό ρωτήθηκε επίσης ο κ. Σπανός και απάντησε:
«Είναι σαν να μου λέτε ότι μπορώ να σας βλέπω να πνίγεστε αλλά εγώ σας αφήνω να πνίγεστε. Δεν ρωτάμε το προσωπικό σε ένα σκάφος που κινδυνεύει αν χρειάζεται βοήθεια. Βοήθεια χρειάζονται και με το παραπάνω, αφού το σκάφος είναι ακυβέρνητο».
Ο ίδιος σημείωσε επίσης πως «στο Γύθειο υπήρχε σκάφος που μπορούσε να βοηθήσει, είναι ναυαγοσωστικό. Θα μπορούσε να φιλοξενήσει τους ανθρώπους, μέχρι και νοσοκομείο έχει μέσα».
Όσο για τις αναφορές ότι εκατοντάδες ήταν κλεισμένοι στο αμπάρι, ο κ. Σπανός επισήμανε πως, από όσα γνωρίζει από την εμπειρία του ως διεθνής πραγματογνώμονας:
«Συνήθως τα γυναικόπαιδα σε τέτοιου είδους ταξίδια τα βάζουν στο κάτω μέρος του πλοίου. Τους κλειδώνουν για να μην μπορούν να μετακινηθούν. Το Υπουργείο Ναυτιλίας ενημερώθηκε μέσω Frontex. H Ιταλία παρέδωσε το περιστατικό σε μας αφού στο δικό μας χώρο λάμβανε χώρα. Το σκάφος βρισκόταν σε κίνδυνο. Άρα πρέπει να δράσει άμεσα η ελληνική πολιτεία. Θα πρέπει να οργανώσει το επιχειρησιακό της σχέδιο, πλωτά μέσα πρέπει να σπεύσουν στην περιοχή έτσι ώστε να αποβιβάσουν τον κόσμο σε άλλα σκάφη».
Αίσθηση επίσης προκαλεί η αναφορά του κ. Γρηγορόπουλου, Καθηγητή στη Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ, ο οποίος μιλώντας σε ΣΚΑΙ και ΕΡΤ είπε ότι ήταν τόσο ασφυκτικά γεμάτο το σκάφος που δεν βυθίστηκε από την μετακίνηση των επιβατών και αυτό γιατί δεν μπορούσαν απλά να μετακινηθούν. «Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα η βύθιση του πλοίου να έγινε από την μετακίνηση φορτίου. Το σκάφος είχε οριακή ευστάθεια και από τα παραπλέοντα το παραμικρό κύμα θα μπορούσε να το τουμπάρει και να βυθιστεί» τόνισε κάτι που σημαίνει ότι η αντίδραση του Λιμενικού θα έπρεπε να ήταν ακαριαία ώστε να σωθούν οι ανθρώπινες ψυχές.
Βέλη και από την La Repubblica
Και σαν να μην φτάνουν όλα τα προηγούμενα η La Repubblica αναφέρεται στην «αποτυχία» των ελληνικών Αρχών να επέμβουν, ενώ υποστηρίζει ότι το σκάφος με τους εκατοντάδες ανθρώπους είχε αρχίσει «να κατευθύνεται προς τις ακτές της Πελοποννήσου» και να μην χαράζει τελικά πορεία προς τις ακτές της Καλαβρίας.
Μάλιστα, η ιταλική εφημερίδα, αναφέρεται στη φωτογραφία που έχει κυκλοφορήσει από τη Frontex, που δείχνει τους εκατοντάδες μετανάστες με υψωμένα τα χέρια, και επισημαίνει ότι τους δείχνει να ζητούν βοήθεια όταν ακόμα το σκάφος ακόμα έπλεε.
Επικαλούμενη μάλιστα μαρτυρίες επιζώντων, πάνω στο σκάφος οι ώρες ήταν δραματικές και υπήρχε μεγάλη ένταση. Ο κινητήρας του αλιευτικού σκάφους είχε αρχίσει να έχει πρόβλημα μάλιστα κάποιοι είχαν ζητήσει να επιστρέψουν στη Λιβύη. Όμως, ο καπετάνιος του σκάφους και οι λαθρέμποροι προφανώς συνέχισαν την πορεία, με «σκληρούς τρόπους και ξυλοκοπώντας όσους παραπονιόντουσαν» όπως τονίζεται στο δημοσίευμα.
Συνεχίζοντας η La Repubblica τονίζει ότι η κατάσταση είχε παρεκτραπεί όταν τελείωσε πια και το πόσιμο νερό στο πλοίο, με πολλούς, αφυδατωμένους πια, να έχουν αρχίσει να λιποθυμούν.
Κάνει λόγο και για δύο νεκρά παιδιά που ήταν στο αμπάρι μαζί με άλλους τέσσερις ανθρώπους. Πανικόβλητοι οι μετανάστες, αφού τα αλλεπάλληλα αιτήματα για βοήθεια δεν είχαν δώσει αποτέλεσμα, την ώρα που ο καπετάνιος, αφού έστρεφε την πλώρη προς τις ελληνικές ακτές, είχε εγκαταλείψει το πλοίο κατεβάζοντας μια σωσίβια λέμβο. Θα ήταν η ώρα που το σκάφος θα είχε αρχίσει να κάνει ζιγκ-ζαγκ.
Η Repubblica προσθέτει, τονίζοντας ότι το βράδυ πια η κατάσταση επιδεινώθηκε όταν δύο εμπορικά πλοία, που είχαν λάβει εντολή από το Ελληνικό Λιμενικό Σώμα να πλησιάσουν το αλιευτικό, άρχισαν να φέρνουν μπουκάλια με νερό και τρόφιμα. Για να τα πάρουν, οι μετανάστες κινούνταν απρόσεκτα προκαλώντας σοβαρές ταλαντώσεις στο ψαροκάικο. Λίγες ώρες αργότερα, όταν είχε ήδη νυχτώσει, ο κινητήρας είχε σβήσει και, έχοντας γίνει ακατάλληλο για πλεύση, το σκάφος ανατράπηκε.
Λιμενικό: Είχαμε την πληροφορία από την πρώτη στιγμή
«Από την πρώτη στιγμή είχαμε την πληροφορία ότι οι μετανάστες που βρίσκονταν μέσα είναι Σύροι, Πακιστανοί και Αιγύπτιοι. Κατά τη διάρκεια της προανάκρισης με τη λήψη μαρτυρικών καταθέσεων, προέκυψε ότι προτού πάει στη Λιβύη είχε αποπλεύσει από την Αίγυπτο. Έκανε μια ενδιάμεση στάση στη Λιβύη», δήλωσε ο Νικόλαος Αλεξίου, εκπρόσωπος Τύπου του Λιμενικού Σώματος, αναφερόμενος στο ναυάγιο στην Πύλο.
«Το σκάφος του Λιμενικού σώματος πλησίασε αρκετές φορές προκειμένου να συνομιλήσει με τους ανθρώπους που ήταν επί του καταστρώματος με σκοπό να τους πείσει να δεχτούν τη συνδρομή μας. Δεν έγινε ποτέ καμία πλαγιοδέτηση, δεν έγινε καμία ρίψη σχοινιών», σημείωσε ο ίδιος, απαντώντας σε καταγγελίες ότι σκάφος του Λιμενικού προσπάθησε να ρυμουλκήσει το σκάφος .
Μιλώντας στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1, ο κ. Αλεξίου είπε ότι «σχοινιά έριξε το παραπλέων φορτηγό προκειμένου να τους δώσει τροφοεφόδια». Όπως διευκρίνισε, το φορτηγό πλοίο ήταν υπό ελληνική σημαία. Σε νέο ερώτημα εάν έδεσε στο αλιευτικό στο πλοίο, ο κ. Αλεξίου απάντησε: «Σαφώς και όχι».
Σημειώνεται, ωστόσο, ότι η απάντηση αναφέρεται στον δεύτερο ανεφοδιασμό στο πλοίο, που έγινε στις 9 το βράδυ, ενώ ο πρώτος με τρόφιμα και νερό, είχε γίνει τρεις ώρες νωρίτερα.
Γιατί δεν επενέβη το Λιμενικό πριν από τη βύθιση
Μπορούσε ή όχι να επέμβει το Λιμενικό, έχοντας την εικόνα του υπερφορτωμένου πλοίου με μετανάστες, ρωτήθηκε ο εκπρόσωπος του Λιμενικού. «Μιλάμε για 47 ναυτικά μίλια νοτιοδυτικά της Πύλου, σε διεθνή ύδατα, που έπλεε υπερφορτωμένο. Η δυνατότητα που έχεις νομικά, αναλόγως το έγκλημα, είναι διαφορετική ανάλογα με τη θαλάσσια ζώνη που επιχειρείς.
Από εκεί και πέρα, όμως, όταν βλέπεις την κατάσταση που επικρατεί, πάνω στο κατάστρωμα του αλιευτικού, με τόσο κόσμο, οι οποίου λένε «Ιτάλια, Ιτάλια» πάρα πολλές φορές, δεν πας βιαίως να του αποτρέψεις την πορεία. Διότι αντιλαμβανόμαστε όλοι, ότι αυτός ο κόσμος αν αντιδράσει, αν μετακινηθεί, θα προκαλέσεις ένα ναυτικό ατύχημα και η δυνατότητα η επιχειρησιακή που θα έχεις για να τους σώσεις θα είναι πολύ πιο περιορισμένη από αυτό που εντέλει έγινε», όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος του Λιμενικού.
Σε ό,τι αφορά την επιχείρηση διάσωσης, σημείωσε: «Δεν υπήρξε σε καμία στιγμή ένδεια επιχειρησιακών μέσων. Από την πρώτη στιγμή είχαν ήδη διασωθεί 104 άνθρωποι και εν συνεχεία περισυνελέγησαν και οι σοροί. Δεν υπήρξε κανένα λάθος στον επιχειρησιακό σχεδιασμό κατά τη διάρκεια της έρευνας και διάσωσης».
Το χρονολόγιο των συμβάντων του ναυαγίου της Πύλου
Στο χρονολόγιο των συμβάντων καταγράφονται οι ώρες από τη στιγμή που το Λιμενικό εντόπισε το αλιευτικό με τους μετανάστες μέχρι την ώρα της βύθισης ανοιχτά της Πύλου, προκαλώντας τον θάνατο σε εκατοντάδες. Αναλυτικά:
- 11:00 Το Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή αναφέρει ότι ενημερώθηκε για σκάφος μεταναστών από τις ιταλικές αρχές
- 14:00 Το Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή αναφέρει ότι έρχεται σε επαφή με σκάφος – δεν ζητά βοήθεια
- 15:17-18:34 Πολλαπλές κλήσεις κινδύνου από σκάφος σύμφωνα με την οργάνωση Alarm Phone
- 18:00 Το πρώτο εμπορικό πλοίο προμηθεύει τρόφιμα και νερό το αλιευτικό σκάφος
- 21:40-01:40 Πλοίο του Λιμενικού Σώματος – Ελληνική Ακτοφυλακή έπλευσε κοντά στο σκάφος των μεταναστών, παρατηρώντας από απόσταση, χωρίς να εντοπίσει κάποιο πρόβλημα στη ναυσιπλοΐα του
- 01:40 Αναφορά βλάβης κινητήρα από το αλιευτικό πλοίο
- 02:04 Το πλοίο με τους μετανάστες ανατρέπεται και βυθίζεται
- 07:00 Παραπλέοντα πλοία βοηθούν στις προσπάθειες της επιχείρησης έρευνας και διάσωσης
Ένταση Τσίπρα – Τουρνά: Αν ένα πλοίο διακινεί ναρκωτικά γίνεται παρέμβαση και αν κινδυνεύουν εκατοντάδες άνθρωποι, όχι;
Υψηλές θερμοκρασίες και έντονοι διάλογοι ανάμεσα στον Αλέξη Τσίπρα και τον υπηρεσιακό υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Ευαγγελο Τουρνά, καταγράφθηκαν σήμερα στο λιμάνι της Καλαμάτας, το οποίο επισκέφθηκε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να ενημερωθεί για τις συνθήκες του ναυαγίου, την επιχείρηση διάσωσης και φυσικά τους διασωθέντες και τον αριθμό των νεκρών.
Όλα ξεκίνησαν όταν ο υπηρεσιακός υπουργός σημείωσε ότι από το αλιευτικό αρνήθηκαν να δεχτούν βοήθεια με τον Αλέξη Τσίπρα να θέτει το ερώτημα «Ποιοι αρνήθηκαν;» και να προσθέτει: «ο κυβερνήτης πιθανότατα είναι και ο διακινητής και ο διακινητής το τελευταίο που θέλει είναι να συλληφθεί».
Με τη σειρά τους οι αξιωματικοί του λιμενικού υπογράμμισαν ότι «Σε διεθνή ύδατα, τη βοήθεια πρέπει να την αιτηθεί ο κυβερνήτης του πλοίου. Δεν μπορούμε από μόνοι μας» διότι, όπως είπαν, αυτό «προκύπτει από το εγχειρίδιο έρευνας και διάσωσης και από τη σύμβαση για την έρευνα και διάσωση. Ότι η συνδρομή αιτείται από τον πλοίαρχο. Παρόλα αυτά, επειδή είδαμε ότι το πλοίο είναι υπερφορτωμένο και είδαμε ότι μπορεί να υπάρχει κίνδυνος, δεν το αφήσαμε. Δεσμεύσαμε παραπλέοντα και κρατήσαμε δυνάμεις κοντά του».
Σε αυτό το σημείο ο Αλέξης Τσίπρας παρενέβη λέγοντας: «Επειδή θέλω να καταλάβω λίγο το πλαίσιο. Όταν υπάρχει ένα πλοίο σε διεθνή ύδατα, όπου συντελείται αδίκημα, αν διακινεί ναρκωτικά για παράδειγμα, εκεί υπάρχει παρέμβαση ανεξαρτήτως αν ο κυβερνήτης δεχτεί ή δεν δεχτεί την παρέμβαση των αρχών. Έτσι δεν είναι; Όταν υπάρχει διακινδύνευση τόσων εκατοντάδων ανθρωπίνων ζωών και προφανής διάσταση της εκμετάλλευσης και της παρανομίας των διακινητών – εδώ πρόκειται για μία εξόφθαλμη εγκληματική πράξη – το αντίστοιχο πλαίσιο δεν υπάρχει;» Όταν οι αξιωματικοί του είπαν ότι «Υπάρχει, γι’ αυτό τον λόγο ήμασταν κοντά» ο κ. Τσίπρας αντέδρασε λέγοντας: «Αυτό είναι άλλο που μου λέτε τώρα. Είναι άλλο σε σχέση με το πρώτο επιχείρημα. Το πρώτο επιχείρημα ήταν ‘αν ο κυβερνήτης λέει μην έρθετε, εμείς δεν ερχόμαστε’. Ο κυβερνήτης προφανώς είναι εγκληματίας. Άρα τι θα σου πει; Μην έρθεις, γιατί αν έρθεις, θα μπω φυλακή έτσι και με συλλάβετε».
Τότε παρενέβη ο υπηρεσιακός υπουργός λέγοντας ότι «Δεν θα ήθελα να κάνουμε μια προσπάθεια να διερευνήσουμε το ναυτικό ατύχημα, γιατί εκ του ρόλου τα όργανα δεν εξουσιοδοτούνται και δεν έχουν την νομιμοποίηση να κάνουν τέτοιο στην παρούσα φάση, αν μου επιτρέπετε», με τον Αλέξη Τσίπρα να απαντά: «Αν μου επιτρέπετε κι εμένα, όμως, είμαστε εδώ για να δώσουμε κάποιες απαντήσεις σε μια τραγωδία. Δεν είμαστε εδώ για να αποδώσουμε ευθύνες. Τις απαντήσεις δεν τις ζητάει κάποιος άλλος ή εγώ, τις ζητάει ο ανθρωπισμός μας. Να καταλάβουμε λίγο ποιο είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο επιχειρούμε, όχι μόνο εμείς, όλη η Ευρώπη, γιατί εδώ υπάρχει και η FRONTEX. Υπάρχει η FRONTEX, υπάρχει το ελληνικό λιμενικό το οποίο λειτουργεί μέσα στα πλαίσια της FRONTEX και το τελευταίο που με απασχολεί εμένα τούτη την ώρα είναι να δώσω ευθύνες για τα αίτια. Αλλά όμως οφείλουμε να πάρουμε κάποιες πρώτες απαντήσεις για κάτι το οποίο θα επαναληφθεί, αν δεν δώσουμε κάποιες απαντήσεις».
Στη συνέχεια, οι τόνοι ανέβηκαν όταν ο υπηρεσιακός υπουργός επιχείρησε μέσω της ερώτησης που έκανε να καταγραφεί ότι δεν υπήρχε καμία άλλη λύση. «Δηλαδή μας λέτε κύριε υπουργέ ότι όταν ένα πλοίο που ταξιδεύει υπέρφορτο είναι καταδικασμένο να βουλιάξει; Δεν υπάρχει καμία δυνατότητα» ρώτησε με έντονο τρόπο ο Αλέξης Τσίπρας.
-Σε ένα πλοίο που είναι σε πλήρη αστάθεια λόγω του ότι έχει υψηλά το κέντρο βάρους νομίζω, με την κοινή λογική, ότι δεν υπάρχει δυνατότητα επέμβασης.
-Δηλαδή θέλετε να πείτε, κ. Υπουργέ, ότι ένα πλοίο το οποίο ταξιδεύει υπέρφορτο είναι καταδικασμένο να βουλιάξει; Τι λέτε τώρα;… pic.twitter.com/GmF3YEdmMO— Αλέξης Τσίπρας – Alexis Tsipras (@atsipras) June 15, 2023
Στην απάντηση του υπηρεσιακού υπουργού ότι απλά ρωτάει και δεν θέλει να προδικάσει τίποτα ο Αλέξης Τσίπρας είπε: «Τι ρωτάτε; Δεν ήρθαμε εδώ για να αποδώσουμε ευθύνες! Ήρθα και κάνω ερωτήσεις, προκειμένου να συνειδητοποιήσουμε τι ακριβώς συνέβη. Κάνατε μια ερώτηση ότι όποιο είναι υπερφορτωμένο είναι καταδικασμένο να βουλιάξει. Δεν το δέχομαι. Δεν το δέχομαι με την κοινή λογική».
Στη συνέχεια ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία υπογράμμισε ότι δεν πρέπει να προσπαθούμε να βγάλουμε συμπεράσματα. «Αυτά θα βγουν σε μια διαδικασία ενδελεχούς έρευνας που θα ακολουθηθεί. Δεν ήρθαμε εδώ να επιρρίψουμε ευθύνες. Ίσα – ίσα, ήρθαμε εδώ για να συγχαρούμε τους ανθρώπους του Λιμενικού Σώματος και τις ένοπλες δυνάμεις που κάναν υπεράνθρωπες προσπάθειες για να σώσουν ανθρώπινες ζωές».
«Αν κάνω ερωτήσεις και θέτω κάποια ζητήματα, το κάνω γιατί υπάρχει ένα πολύ σημαντικό κενό που δεν αφορά το Λιμενικό Σώμα, τους ανθρώπους που επιχείρησαν. Αφορά τα πρωτόκολλα με τα οποία η FRONTEX και η ΕΕ έχει καθορίσει τις κινήσεις που πρέπει να γίνονται σε παρόμοιες περιπτώσεις. Οπότε μην προσπαθούμε να αντιδικήσουμε μεταξύ μας, δεν υπάρχει τέτοιος λόγος. Είμαστε μπροστά σε μια τραγωδία, είμαστε αν θέλετε σοκαρισμένοι, όταν χάνονται άδικα ανθρώπινες ζωές» τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας.
Τέλος ο Προέδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ ανέφερε ότι το δραματικό αυτό γεγονός μας έχει συγκλονίσει όλους. Πάνω από όλα μας έχει συγκλονίσει το ίδιο το γεγονός, αυτό καθαυτό αλλά και επί πλέον υπό την έννοια ότι η τραγωδία αυτή μας δείχνει ότι δεν υπάρχει ίδια σημασία και η ίδια αξία στην ανθρώπινη ζωή.
«Απαιτούνται απαντήσεις για την ανθρώπινη τραγωδία»
«Πώς να εκφράσεις τα αισθήματα σου σε μια τόσο μεγάλη σε έκταση ανθρώπινη τραγωδία. Θέλω να ξεκινήσω όμως συγχαίροντας όλους τους ανθρώπους που έσπευσαν εδώ να βοηθήσουν, τους εθελοντές πρώτα απ’ όλα αλλά και τους ανθρώπους του κρατικού μηχανισμού του λιμενικού, της πυροσβεστικής, της αστυνομίας, του ΕΣΥ, όλους αυτούς που έμπρακτα έσπευσαν να αποδείξουν ότι υπάρχει ακόμα ανθρωπιά στην κοινωνία μας.
Θέλω όμως σήμερα να μιλήσω τη γλώσσα της αλήθειας και να πω ότι δυστυχώς σε αυτή την Ευρώπη που γεννήθηκαν οι μεγάλες ιδέες και οι μεγάλες αξίες του διαφωτισμού, πανανθρώπινες αξίες, η αξία της ανθρώπινης ζωής, δυστυχώς σήμερα η ανθρώπινη ζωή δεν αξίζει το ίδιο για όλους…», είπε αρχικά ο Αλέξης Τσίπρας σε δηλώσεις του προς τους εκπροσώπους του Τύπου και πρόσθεσε: «Και θέλω να πω ότι υπάρχουν πολύ μεγάλες ευθύνες πολιτικές. Η μεταναστευτική πολιτική που ακολουθεί η Ευρώπη εδώ και χρόνια. Μια μεταναστευτική πολιτική που μετατρέπει την Μεσόγειο, τις θάλασσες μας, σε υδάτινους τάφους.
Θεωρώ ότι ήρθε η ώρα να μιλήσουμε την γλώσσα της αλήθειας, διότι αυτή η πολιτική πρέπει να αλλάξει. Είναι αυτονόητο, επιβάλλεται να φυλάσσουμε τα εθνικά μας και τα ευρωπαϊκά σύνορα. Επιβάλλεται από την λογική. Επιβάλλεται όμως και από τις αξίες μας και από το Διεθνές Δίκαιο, την ίδια στιγμή να έχουμε ως προτεραιότητα την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Δεν μπορεί να κάνεις το ένα δίχως το άλλο. Πρέπει ταυτόχρονα να κάνουμε και τα δύο. Και την προστασία των συνόρων και την προστασία της ανθρώπινης ζωής».
Στη συνέχεια ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επισήμανε: «Απαιτείται λοιπόν αλλαγή αυτής της μεταναστευτικής πολιτικής. Ένα νέο Σύμφωνο Ασύλου, αναθεώρηση του Δουβλίνου-2, ένα νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, ένα Σύμφωνο το οποίο θα διαμοιράζει την ευθύνη σε όλα τα κράτη-μέλη, όχι μόνο στις χώρες υποδοχής και θα έχει νόμιμες οδούς μετανάστευσης, όχι μόνο τείχη.
Θέλω να πω και δύο λόγια για το συμβάν αυτό καθαυτό, όχι δύο λόγια, να θέσω κάποια κρίσιμα ερωτήματα που ζητάνε απαντήσεις.
Όταν βλέπει κανείς, βλέπουν οι αρχές, προσεγγίζουν οι αρχές, εντοπίζουν οι αρχές ένα υπέρφορτο πλοίο με 700 και πλέον ανθρώπους έτοιμο να βυθιστεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ποια είναι τα πρωτόκολλα αυτά της frontex, πρωτόκολλα που ακολουθούνε και οι ελληνικές αρχές, που δεν επιβάλλουν τη διάσωσή του αλλά το αφήνουν να συνεχίσει την πορεία του; Αρκεί η διαβεβαίωση -αν έγινε- του υποτιθέμενοι καπετάνιου, προφανώς διακινητή, ο οποίος προφανώς και θα αρνήθηκε διάσωση γιατί ήξερε ότι αν επέμβουν οι αρχές θα συλληφθεί;
Η φωτογραφία που βλέπω από το ελικόπτερο του ελληνικού λιμενικού, και τη πήρε μέρα μεσημέρι, είναι συγκλονιστική. Δείχνει ανθρώπους που με ανοιχτά τα χέρια ζητούσαν βοήθεια. Το ίδιο συγκλονιστικές είναι και οι μαρτυρίες των ανθρώπων που συνάντησα μέσα που μας είπαν ότι ζητούσαν βοήθεια.
Θέτω λοιπόν ένα ερώτημα, ένα κρίσιμο ερώτημα. Ποια είναι τα πρωτόκολλα; Ποια είναι η προτεραιότητά μας; Είναι η προτεραιότητά μας η ανθρώπινη ζωή ή δεν είναι;
Δεν θέλω να επιρρίψω καμιά ευθύνη στους άντρες και τις γυναίκες του λιμενικού σώματος, θέλω να το ξεκαθαρίσω αυτό. Ίσα ίσα είναι αυτοί που έσωσαν ανθρώπους, που έκαναν υπεράνθρωπες προσπάθειες, είναι εδώ νύχτα μέρα.
Θέλω όμως να θέσω καίρια ερωτήματα για το ποια είναι τα πρωτόκολλα, ποια πολιτική ακολουθείται και είναι ερωτήματα νομίζω που δεν οφείλουμε να τα απαντήσουμε απέναντι στα κόμματα, στις πολιτικές δυνάμεις, αλλά απέναντι στον πολιτισμό μας και στον ανθρωπισμό μας. Γιατί αν δεν τα απαντήσουμε αυτά τα ερωτήματα καίρια, θα κάνουμε ένα τριήμερο πένθος, αλλά απλά θα προετοιμάζουν την επόμενη τραγωδία».
-Υπάρχουν ευθύνες κ. πρόεδρε;
«Δεν είμαι εδώ για να βρω ευθύνες».
-Κύριε Τσίπρα αναφέρεται ότι τους ρυμούλκησαν και μετά βυθίστηκαν, ισχύει αυτό;
«Υπήρξε πράγματι αυτή η αναφορά από τους ανθρώπους που συνομίλησα μαζί τους αλλά δεν είμαι εγώ εμπειρογνώμονας για να γνωρίζω αν αυτό είναι αλήθεια. Αυτό το οποίο θέτω, τα ερωτήματα που θέτω, είναι καίρια, πολιτικά, αφορούν τις αξίες μας, αφορούν την πολιτική της frontex και της ΕΕ, αλλά και την πολιτική που ακολουθεί η χώρα μας τα τελευταία 4 χρόνια».
Τέλος ο Προέδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ ανέφερε ότι το δραματικό αυτό γεγονός μας έχει συγκλονίσει όλους. Πάνω από όλα μας έχει συγκλονίσει το ίδιο το γεγονός, αυτό καθαυτό αλλά και επί πλέον υπό την έννοια ότι η τραγωδία αυτή μας δείχνει ότι δεν υπάρχει ίδια σημασία και η ίδια αξία στην ανθρώπινη ζωή.
Στη συνέχεια της επίσκεψης του στην Καλαμάτα, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ επισκέφθηκε το νοσοκομείο της πόλης.
FRONTEX: 600 άτομα ήταν στο αλιευτικό που βυθίστηκε ανοιχτά της Πύλου
Σε ό,τι αφορά στον αριθμό των μεταναστών που ήταν στο πλοίο. Έχουν δηλωθεί στις καταθέσεις αριθμοί από 400 ως 700, ενώ υπάρχουν μαρτυρίες ότι γυναίκες και παιδιά ήταν στο αμπάρι, όπως είπε ο εκπρόσωπος του Λιμενικού.
Ωστόσο, ο ο επικεφαλής της FRONTEX, Χανς Λέιτενς δήλωσε ότι πάνω στο αλιευτικό σκάφος που ναυάγησε σε διεθνή ύδατα ανοιχτά της Πύλου ήταν περί τους 600 μετανάστες. «Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα δραματική», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Λέιτενς, σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα Sueddeutsche Zeitung.
«Την Τρίτη, οι συνάδελφοί μου εντόπισαν το αλιευτικό σκάφος, με το οποίο περίπου 600 άτομα, στοιβαγμένοι πιθανότατα από λαθρεμπόρους, κατευθύνονταν προς την Ελλάδα. Αναφέραμε το σκάφος στις τοπικές αρχές, όπως ήταν καθήκον μας. Είναι ασύλληπτα λυπηρό το γεγονός, ότι βυθίστηκε την Τετάρτη και σημειώθηκε άλλο ένα τραγικό δυστύχημα. Πέταξα κατευθείαν στην Ελλάδα, για να διευκρινίσω, τι ακριβώς συνέβη και πώς μπορούμε να παράσχουμε περισσότερη προστασία».
Ο Ολλανδός επικεφαλής της FRONTEX, σημειώνει ότι η διάσωση ζωών είναι κορυφαία προτεραιότητα. «Αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε θαύματα», προσθέτει, «παρακολουθούμε μια θάλασσα διπλάσια από τη Γαλλία, την Ισπανία και την Ιταλία μαζί. Είναι πολύ δύσκολο να βοηθήσεις όποιον έχει ανάγκη. Γιατί οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να πάρουν μεγάλα ρίσκα. Και φυσικά προσπαθούν να φτάσουν στην ευρωπαϊκή πλευρά απαρατήρητοι».
Frontex-Chef Hans Leijtens über die Route des Unglücksschiffs, das Geschäft der Menschenschmuggler und über die Rolle, die seine Behörde künftig an Europas Grenzen spielen könnte. #SZPlus https://t.co/H38d6DXdWi
— Süddeutsche Zeitung (@SZ) June 15, 2023
Στην ερώτηση, αν θα προτιμούσε η FONTEX να έχει δική της αποστολή διάσωσης, απάντησε:
«Το αίτημα υπήρχε παλαιότερα. Αλλά η FRONTEX είναι μια υπηρεσία διαχείρισης συνόρων. Αντί να διευρύνουμε την αποστολή της, θα ήταν προτιμότερο να επενδύσουμε στην ακτοφυλακή των εθνικών κρατών», τόνισε.
Ο Λέιτενς ανέφερε ακόμη ότι η πίεση στα σύνορα γίνεται όλο και μεγαλύτερη. «Οι αριθμοί μεγαλώνουν, συνολικά 12% τους πρώτους πέντε μήνες του τρέχοντος έτους. Βλέπουμε όμως μια νέα εστία πυρκαγιάς: την κεντρική Μεσόγειο. Ειδικά εκεί που είναι πιο επικίνδυνο από όλα τα άλλα σημεία, έχουμε αύξηση των αριθμών κατά 160%. Ειδικά από την Τυνησία φεύγουν πολύ περισσότεροι άνθρωποι».
Όπως σημείωσε, υπάρχουν πολλοί λόγοι που οδηγούν τους ανθρώπους να μπαίνουν σε τέτοια πλοία και βάρκες: «Πολλοί άνθρωποι από την Υποσαχάρια Αφρική έχουν ήδη κάνει το ταξίδι για να ξεφύγουν από τη φτώχεια και τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης. Προέρχονται από χώρες, όπως η Ακτή Ελεφαντοστού και η Γουινέα και βρίσκονται ήδη στη Βόρεια Αφρική. Εκεί όμως, όπως και στην Τυνησία, οι συνθήκες γίνονται όλο και πιο δύσκολες για τους μετανάστες. Το δίλημμά τους είναι: να επιστρέψουν στη χώρα τους, πράγμα επίσης επικίνδυνο, ή να δοκιμάσουν τη διαδρομή της Μεσογείου».
Μάλιστα, όπως αναφέρει, έχει αλλάξει ριζικά και η τακτική των διακινητών. Όπως είπε ο Λέιτενς μιλώντας στη γερμανική εφημερίδα: «Παλαιότερα πλήρωναν έως και 2.000 δολάρια για μια θέση σε ένα μεγαλύτερο πλοίο που έφτασε στη Λαμπεντούζα με σχετική ασφάλεια. Αλλά πολλοί από τους μετανάστες δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά αυτές τις τιμές. Ως εκ τούτου, οι λαθρέμποροι κατασκευάζουν μικρότερες βάρκες – πρόχειρα συγκολλημένες μέσα σε 24 ώρες. Σ΄ αυτές επιβιβάζονται 25 – 30 άτομα, πληρώνοντας 400 – 500 ευρώ. Οι λαθρέμποροι στέλνουν πολλές βάρκες ταυτόχρονα. Υπάρχει και ανταγωνισμός μεταξύ τους, κάποια σκάφη απειλούνται. Τους λένε: Θα σας ρυμουλκήσουμε στη Λαμπεντούζα, αυτό κοστίζει επιπλέον. Εάν οι μετανάστες δεν πληρώσουν, περικυκλώνονται μέχρι να βυθιστεί το σκάφος. Αυτό κάνει τη διάσωση πιο δύσκολη: αντί να διασωθεί ένα μεγάλο σκάφος, τώρα πρέπει να διασωθούν δέκα μικρά. Αυτό το μείγμα είναι απάνθρωπο και εξαιρετικά επικίνδυνο».
Ναυάγιο στην Πύλο: 9 συλλήψεις Αιγυπτίων διακινητών
Συνολικά εννέα συλλήψεις Αιγυπτίων έχουν πραγματοποιηθεί, στο πλαίσιο της έρευνας των διακινητών πίσω από πολύνεκρο ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου, που στοίχισε τη ζωή τουλάχιστον σε 79 ανθρώπους. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα άτομα αυτά θα μεταφερθούν στον εισαγγελέα για να τους ασκηθεί ποινική δίωξη.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, πρόκειται για Αιγύπτιους που φέρονται ως ύποπτοι για διακίνηση. Σύμφωνα με πληροφορίες της ΕΡΤ, είχαν σελίδα στο ίντερνετ και έβρισκαν από εκεί τους πελάτες, ενώ το κόστος ανά άτομο, για τη μεταφορά κυμαινόταν από 4.000 έως 6.000 ευρώ.
Μέχρι στιγμής, έχουν ανασυρθεί 78 σοροί, ενώ 104 άτομα έχουν διασωθεί. Άγνωστος παραμένει ο αριθμός των αγνοουμένων.
