Το θέμα γενικής παιδείας για την κατηγορία ΤΕ της 2ης σειράς Δικαστικών Γραμματέων, όπως μου μεταφέρθηκε από μέλος του φόρουμ https://esdda2.freeforums.net/ έχει ως ακολούθως:
«Η κλιματική αλλαγή και η καταστροφή του περιβάλλοντος αποτελούν την μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα. Μπορεί η κλιματική αλλαγή να επηρεαστεί από την χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ηλιακή, αιολική); Πως μπορεί να συμβάλλει ο άνθρωπος στην εξοικονόμηση πόρων; Με ποιους τρόπους;» (έως 1000 λέξεις)
Πριν δοθεί μια ενδεικτική απάντηση, ας κάνουμε μία αναδρομή στη θεωρία ενός δοκιμίου. Η πιο συνηθισμένη μορφή δοκιμίου είναι το αποδεικτικό δοκίμιο ή δοκίμιο πειθούς, το οποίο έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά συγγραφής. Το κείμενο συγκροτείται από επιχειρήματα, τα οποία βασίζονται σε τεκμήρια. Ο δοκιμιογράφος, στο μέτρο του δυνατού παραθέτει τις σκέψεις του και καταγράφει τα επιχειρήματά του με τρόπο ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να παρακολουθήσει τη ροή της σκέψης του. Το δοκίμιο γράφεται συνήθως στο γ’ πρόσωπο (είτε ενικός είτε πληθυντικός), είναι αποστασιοποιημένο από προσωπικές απόψεις, γίνεται επίκληση στη λογική, στο συναίσθημα ή στην αυθεντία, έχει ύφος σοβαρό ενώ παράλληλα επικρατούν η σαφήνεια και η καθαρότητα. Ως προς τη δομή του, ο δοκιμιογράφος παραθέτει μια μικρή εισαγωγή, στη συνέχεια μεταβαίνει στο κύριο θέμα, προσέχοντας τη συνοχή και εν τέλει, ανακεφαλαιώνει διατυπώνοντας συμπεράσματα.
Παρακάτω δίδεται μία ενδεικτική απάντηση ώστε να κατανοηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο η παραπάνω θεωρία, ειδικότερα:
«Εισαγωγή (περίπου 150 λέξεις)
Η κλιματική αλλαγή και η καταστροφή του περιβάλλοντος θεωρούνται από τα σημαντικότερα προβλήματα του σύγχρονου πολιτισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, οι έντονες βροχοπτώσεις, οι καύσωνες, οι ξηρασίες, οι τυφώνες παρουσιάζουν έξαρση τα τελευταία χρόνια. Όλα αυτά συμβαίνουν γιατί οι άνθρωποι επιζητούν συνεχώς, με ένα αλόγιστο τρόπο, την ανάπτυξη και την ευημερία. Η ανάπτυξη, όμως, και η πρόοδος είναι συμβατές μόνο όταν διασφαλίζονται και ανανεώνονται τα φυσικά θεμέλια της ζωής, όταν το παρόν δεν υποθηκεύει το μέλλον. Τις αιτίες των περιβαλλοντικών προβλημάτων πρέπει να αναζητήσει κανείς στις σχέσεις του ανθρώπου με τη φύση και του ανθρώπου με τον άνθρωπο. Η λύση των προβλημάτων αυτών θα προκύψει μέσα από συλλογικές δράσεις των πολιτικών ηγετών, των κυβερνήσεων, των βιομηχανιών και των πολιτών σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Ο έλεγχος της κλιματικής αλλαγής παραμένει, χωρίς αμφιβολία, μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει σήμερα η ανθρωπότητα.
Κυρίως θέμα (περίπου 700 λέξεις)
Με τον όρο κλιματική αλλαγή, αναφερόμαστε στη μεταβολή του κλίματος από ένα χρονικό διάστημα σε ένα άλλο, και αφορά στην αύξηση της θερμοκρασίας της γης, η οποία με τη σειρά της προκαλεί την αύξηση των συγκεντρώσεων αερίων στην ατμόσφαιρα. Τα αέρια αυτά ανεβαίνουν στην ατμόσφαιρα και δημιουργούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Τα τελευταία 100 χρόνια ο πληθυσμός της γης έχει τετραπλασιαστεί, χρησιμοποίησε δεκαπλάσια ενέργεια απ΄ όλη όση είχε χρησιμοποιήσει στα προηγούμενα χίλια χρόνια, με αποτέλεσμα οι βιομηχανικοί ρύποι και οι εκπομπές βλαβερών αερίων να φθάσουν τις υψηλότερες τιμές των προηγούμενων 15 εκατομμυρίων ετών. Όπως είπαμε και παραπάνω, οι αιτίες της κλιματικής αλλαγής βρίσκονται στις σχέσεις του ανθρώπου με τη φύση και εκεί οφείλουμε να τις αναζητήσουμε. Ένας δρόμος για να διασφαλίζεται η προστασία των φυσικών πόρων που μας κρατούν ζωντανούς είναι η παγκόσμια μετάβαση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Η βιώσιμη αειφόρος ανάπτυξη ορίζεται ως ικανότητα της κοινωνίας να καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος, χωρίς να επιβαρύνει τις επόμενες γενιές να καλύψουν τις ανάγκες του μέλλοντος και οι ΑΠΕ μας χαρίζουν απλόχερα αυτή τη δυνατότητα. ΑΠΕ είναι οι πηγές που μας τροφοδοτούν με ενέργεια σε μεγάλο βάθος χρόνου. Εκτός από την ηλιακή και την αιολική, ΑΠΕ θεωρούνται και η γεωθερμική ενέργεια, η ενέργεια κυμάτων, η παλιρροϊκή ενέργεια, η υδραυλική ενέργεια, τα αέρια που εκλύονται από χώρους υγειονομικής ταφής, από εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού και τα βιοαέρια. Είναι φιλικές προς το περιβάλλον, καθώς για την εκμετάλλευσή τους δεν απαιτείται καμία εξόρυξη, άντληση ή καύση και δεν εκλύουν διοξείδιο του άνθρακα, τοξικά και ραδιενεργά απόβλητα ή υδρογονάνθρακες, όπως οι συμβατικές πηγές ενέργειας.
Τα πλεονεκτήματα των ΑΠΕ είναι πολλά όπως ότι αποτελούν ανεξάντλητη πηγή ενέργειας και συμβάλλουν στην μείωση της εξάρτησης από τους συμβατικούς ενεργειακούς πόρους, μπορούν να κατασκευαστούν εργοστάσια σε όλα τα μέρη μιας χώρας, δημιουργούν πολλές θέσεις εργασίας βοηθώντας έτσι στην τοπική ανάπτυξη, παράγονται στη χώρα όπου καταναλώνονται με αποτέλεσμα η χώρα να αποκτά ενεργειακή ανεξαρτησία κ.ο.κ. Επομένως, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας είναι η λύση για ενεργειακή επάρκεια και για τη βιωσιμότητα του πλανήτη.
Το κλίμα όπως ειπώθηκε και παραπάνω αλλάζει και η αλλαγή είναι ανθρωπογενής. Είναι σαφές ότι η αλλαγή του κλίματος επηρεάζει κάθε άνθρωπο σε κάθε γωνιά του πλανήτη ενώ ενδέχεται ορισμένες κοινότητες να υποφέρουν περισσότερο από εκτεταμένα κύματα καύσωνα και ξηρασίες, ενώ άλλες να αντιμετωπίζουν συχνότερες και σφοδρότερες καταιγίδες. Αν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις, ανεξαρτήτως χώρας και εισοδηματικού επιπέδου, οι μελλοντικές γενιές θα βρεθούν αντιμέτωπες με πιο ακραίες θερμοκρασίες και καιρικά φαινόμενα, λιγότερα είδη, αυξανόμενη έλλειψη πόρων και περισσότερη ρύπανση. Τη σήμερον ημέρα, οι γνώσεις και η κατανόηση του περιβάλλοντος έχουν βελτιωθεί, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι οι άνθρωποι, το περιβάλλον και η οικονομία είναι όλα μέρη του ίδιου συστήματος. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να ζήσουν καλά αν το περιβάλλον και η οικονομία δεν είναι υγιή.
Ο άνθρωπος οφείλει να αλλάξει συνήθειες και να αποκτήσει νέες, πιο ωφέλιμες για το περιβάλλον, καθώς επίσης, να προβεί σε απλές καθημερινές ενέργειες, ώστε να συμβάλλει στην διαφύλαξη των φυσικών πόρων του πλανήτη. Ένας τρόπος είναι ο μπλε κάδος της ανακύκλωσης που συναντάται πλέον σε κάθε γειτονιά όπου εκεί πετάμε τα πράγματα που δεν είναι βρώμικα, δηλαδή χαρτί, γυαλί και πλαστικό. Επίσης, τα οργανικά υπολείμματα μπορούν εύκολα να μετατραπούν με φυσικό τρόπο σε λίπασμα για οποιοδήποτε φυτό και δέντρο με τη μέθοδο της κομποστοποίησης. Η αντικατάσταση των ηλεκτρικών λαμπτήρων με λαμπτήρες οικονομίας, το κλείσιμο των ηλεκτρικών συσκευών από τον γενικό πίνακα τροφοδοσίας ρεύματος ώστε να μη βρίσκονται σε αναμονή, η χρήση επαναφορτιζόμενων μπαταριών, η δυνατότητα να φτιάξουμε τα δικά μας οικολογικά καθαριστικά αλλά και η μείωση των απορριμμάτων μας, επιλέγοντας γυάλινες συσκευασίες που μπορούν να επιστραφούν, είναι όλοι τρόποι εξοικονόμησης πόρων. Η δυσκολία που ενδέχεται να συναντήσει ο άνθρωπος στο παραπάνω εγχείρημα είναι μέχρι να καταφέρει να υιοθετήσει οικολογικές συνήθειες και να τις εντάξει στην καθημερινότητά του.
Συμπέρασμα (περίπου 150 λέξεις)
Είναι γνωστό ότι ο κίνδυνος της κλιματικής αλλαγής υπήρχε και στο παρελθόν, η υιοθέτηση ενεργειακών λύσεων σε παγκόσμιο επίπεδο κρίνεται σήμερα απολύτως αναγκαία. Κυβερνήσεις, βιομηχανίες, πολιτικοί ηγέτες, επιχειρήσεις αλλά και όλοι οι πολίτες αυτού του κόσμου, πρέπει να εργαστούν ομαδικά μέσα από συλλογικές δράσεις και έργα για να δούμε την αλλαγή που περιμένουμε. Είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού για να αποφευχθεί έτσι η περαιτέρω καταστροφή του περιβάλλοντος και στόχος μας να είναι ένα καθαρό μέλλον και οι ρυπογόνες συνήθειες να αποτελέσουν πλέον παρελθόν. Η κλιματική κρίση αφορά όλον τον κόσμο, αυτό πρέπει όλοι να καταλάβουμε και μαζί είμαστε πιο δυνατοί για να την αντιμετωπίσουμε».
Εύχομαι, να διατυπώθηκε η κεντρική ιδέα για το πώς γράφουμε ένα δοκίμιο στο θέμα γενικής παιδείας (οποιαδήποτε κατηγορίας) για τον εισαγωγικό διαγωνισμό των δικαστικών γραμματέων.
