Ο Michael Miller και η ομάδα του φέρνουν στη δημοσιότητα ένα άκρως εντυπωσιακό βίντεο drone από το εμβληματικό Καπνεργοστάσιο της οδού Λένορμαν 218 στην περιοχή του Κολωνού.
Το Καπνεργοστάσιο στην οδό Λένορμαν 218, στο Κολωνό, ανεγέρθηκε από το Ελληνικό Δημόσιο κατά την περίοδο της ακμής της βιομηχανίας κατασκευής σιγαρέτου
Ήταν το δεύτερο δημόσιο καπνεργοστάσιο στην Αθήνα και είχε ως κύριο σκοπό να φιλοξενήσει τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας και συσκευασίας καπνού, καθώς και τις αποθήκες των καπνεμπόρων, με στόχο τον πλήρη έλεγχο της φορολογίας καπνού. Κατά την ακμή του, απασχολούσε περίπου 3.000 εργάτες.
Τα πρώτα βήματα της καπνοβιομηχανίας ξεκίνησαν στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν η Θεσσαλία και η Μακεδονία προστέθηκαν στην Ελλάδα, περιοχές γνωστές για την καλλιέργεια καπνού.
Η παραγωγή καπνού έγινε σημαντική για την οικονομία της χώρας και αποτέλεσε σημαντική πηγή εσόδων για τους κατοίκους της επαρχίας, καθώς και για το ελληνικό κράτος. Το 1883, ο υπουργός Οικονομικών, Χ. Τρικούπης, προέβη στη φορολόγηση του καπνού με το ΦΕΚ Α421 /1883, εγκαθιστώντας τα πρώτα δημόσια καπνεργοστάσια με κρατική δαπάνη και ορίζοντας τον τρόπο λειτουργίας τους.
Οι εργαζόμενοι διορίζονταν από τον υπουργό Οικονομικών και εργάζονταν υπό την επίβλεψη δημόσιων υπαλλήλων, ενώ τα καπνεργοστάσια διακρίνονταν σε τρεις τάξεις και χρησιμοποιούνταν για επεξεργασία είτε εσωτερικής κατανάλωσης είτε για διαμετακόμιση.
Ταυτόχρονα, ο καπνός έγινε το κύριο εξαγωγικό προϊόν της Ελλάδας, αντικαθιστώντας τη θέση της σταφίδας. Το ποσοστό κρατικού φόρου ανέρχονταν στο 40% της τιμής του τσιγάρου.
Το 1883 δημιουργήθηκε το πρώτο Δημόσιο Καπνεργοστάσιο της χώρας Α' Τάξης (ΦΕΚ Α 277/1883) και αρχικά στεγαζόταν στην είσοδο του Ζαππείου. Το 1887 κατασκευάστηκε νέο κτίριο για να στεγάσει τις εργασίες του δημόσιου καπνεργοστασίου, το οποίο βρισκόταν επί των οδών Στουρνάρη και Αριστοτέλους.
Το Κράτος ήθελε να γίνεται η κοπή και η σιγαροποιία από τους ιδιώτες επιχειρηματίες σε δημόσιο χώρο, προκειμένου να μπορεί να ελέγχει και να φορολογεί τα καπνικά προϊόντα από την παραγωγή τους. Όμως ήδη από το 1902, οι εγκαταστάσεις αδυνατούσαν να ικανοποιήσουν τις αυξανόμενες ανάγκες της χώρας. Η πίεση των αναγκών αυτών εκτονώθηκε για ορισμένα χρόνια από επεκτάσεις που πραγματοποιήθηκαν στις εγκαταστάσεις.
Το 1925 το Ελληνικό Κράτος με την ψήφιση Νομοθετικού διατάγματος (ΦΕΚ 233/Α/2-9-1925) αγόρασε οικόπεδο 9.118 τ.μ από τη χήρα Αικατερίνη Βρυζάκη στη συνοικία Κολοκυνθού και το 1927 ανατέθηκε στους πολιτικούς μηχανικούς Παύλο Αθανασάκη και Αντώνη Λιγδόπουλο η εκπόνηση των σχεδίων της κατασκευής καπνεργοστασίου.
Η φωτιά που ξέσπασε το 1928 στο πρώτο Δημόσιο καπνεργοστάσιο και κατέστρεψε ολοκληρωτικά το κτίριο επί της οδού Αριστοτέλους έκανε επιτακτική την ανάγκη κατασκευής νέου καπνεργοστασίου, με την κατασκευή του νέου να αρχίζει την ίδια χρονιά και να ολοκληρώνεται 2 χρόνια αργότερα (1930).
Υπήρξε ειδική μέριμνα για τον αερισμό και τον φωτισμό του χώρου, γι αυτό το λόγο κατασκευάστηκαν πολύ μεγάλα παράθυρα σε όλες τις όψεις. Ειδικά ο αερισμός ήταν πολύ σημαντικός για αυτό το κτίριο, διότι η ύπαρξη πιθανής υγρασίας θα δημιουργούσε πρόβλημα στον καπνό.
Η υψηλή φορολογία στον καπνό οδήγησε στο λαθρεμπόριο και στην εισαγωγή τελωνείου στο καπνεργοστάσιο. Για να ελεγχθεί περαιτέρω η λαθραία διακίνηση του προϊόντος, όλα τα παράθυρα του καπνεργοστασίου καλύπτονταν εξωτερικά από σίτες μεταλλικές.
Στα 65 χρόνια λειτουργίας του, στο χώρο του καπνεργοστασίου συστεγάστηκαν 25 βιομηχανίες παραγωγής τσιγάρων. Πρώτη εγκαταστάθηκε η καπνοβιομηχανία ΛΕΡΤΑ και τελευταία αποχώρησε το 1997 η καπνοβιομηχανία SANTE.
Οι βιομηχανίες παραγωγής τσιγάρων που είχαν εγκατασταθεί στο καπνεργοστάσιο ήταν:
- Νικήτας Λέρτα-ΒΕΚΑ
- Θ.Δ Γεωργιάδης Α.Ε
- Αφοί Κωνσταντίνου- SANTE
- Κωνσταντίνος Τζάμαλης ΕΠΕ
- ΟΥΦΑ-ΒΕΛΛΟΣ
- Αγγ.Κουταρέλης
- Νικ.Μαργαρίτης
- Νικ.Καρακλής
- Ιωσήφ Παπάζογλου- Βιομηχανία Πούρων
- Λεωνίδας Παπαϊωάννου
- Β. Καραβασίλης
- Καπερνάρος
- Ι.Χέλμης
- Ε.Παλαιοκρασσάς
- Ι. Κορακίτης
- Κολοβός
- Λιάπης
- Συνεταιρισμός Καπνοβιομηχάνων Αγοράς καπνού (ΣΚΑΚ)
- ΕΒΕΣ. Αν. Ελληνική Βιομηχανική Εταιρία Σιγάρων
Στα Δεκεμβριανά (1944), το κτίριο καταλαμβάνεται από ομάδες του ΕΛΑΣ ο οποίος ελέγχει τη γύρω περιοχή. Κατά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στα τέλη Δεκεμβρίου 1944 και τις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου 1945 το κτίριο πλήττεται από βρετανικούς όλμους.
Απο το 1948-1964 το Υπουργείο Υγείας λειτούργησε στο καπνεργοστάσιο το κέντρο περίθαλψης προσφύγων της περιοχής Κολοκυνθούς, το οποίο έδινε δίνει στέγη σε άπορες οικογένειες καθώς και σε πρόσφυγες από τη Ρουμανία, τη Ρωσία.
- 1945: Φυλακές κρατούμενων Στρατιωτικής Υπηρεσίας.
- 1963: Ελεγκτικό Συνέδριο.
- 1964: Γενική Διεύθυνση Τύπου.
- 1968: Στατιστική Υπηρεσία.
- 1972: Γενική Διεύθυνση Φορολογίας
- 1988: Αποθήκες ΥΠΕΧΩΔΕ
Το 1989, το Υπουργείο Πολιτισμού χαρακτήρισε το δημόσιο καπνεργοστάσιο της οδού Λένορμαν ιστορικό διατηρητέο μνημείο μαζί με τον μηχανολογικό του εξοπλισμό, και κρίθηκε ότι είναι ένα ένα σπουδαίο δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής.
Το 2005 ξεκινούν οι εργασίες αποκατάστασης των όψεων και του περιβάλλοντος χώρου και το 2008 ολοκληρώνεται η αποκατάσταση τους.
Το 2016, έγινε το σπουδαίο έργο ανακατασκευής της υαλοσκεπής – αφαιρέθηκε, επιδιορθώθηκε και επανατοποθετήθηκε ξανά στην αρχική της θέση.
To 2021, ο οργανισμός ΝΕΟΝ ανέλαβε τη χρηματοδότηση της αποκατάστασης και ανακαίνισης σε 6.500 τ.μ. του κτηρίου, που παρέμεναν κλειδωμένα για το ευρύ κοινό για πολλά χρόνια.
Στο κτήριο σήμερα στεγάζονται η Διεύθυνση Εκδόσεων και Εκτυπώσεων της Βουλής και το Τμήμα Βιβλιοθήκης Πόλης και Διαχείρισης Συστημάτων Βιβλιοθήκης, το Τμήμα Διατήρησης και Συντήρησης Έντυπου Υλικού και Έργων Τέχνης και, προσωρινά, το Τμήμα Μπενακείου Βιβλιοθήκης και Συλλογών Πολιτικών Προσωπικοτήτων της Διεύθυνσης Βιβλιοθήκης της Βουλής.
Δείτε το εντυπωσιακό βίντεο drone
{https://www.youtube.com/watch?v=bVgquxPG23c&ab_channel=MichaelMiller}
