Πανευρωπαϊκό σοκ προκάλεσαν οι φονικές πλημμύρες που έπληξαν τη Βαλένθια, οδηγώντας στον θάνατο τουλάχιστον 202 ανθρώπους και πνίγοντας ολόκληρες περιοχές στη λάσπη.
Οι σοκαριστικές εικόνες που καταγράφηκαν στην Ισπανία αποτελούν μία ακόμη υπόμνηση ότι η κλιματική κρίση είναι εδώ και ότι τα φαινόμενα αυτά δεν θα είναι πλέον τόσο σπάνια όσο στο παρελθόν.
«Οι συγκεκριμένες πλημμύρες είναι μόνο ένα στοιχείο της κλιματικής κρίσης, καθώς έχουμε να κάνουμε με φαινόμενα τα οποία θα εμφανίζονται όλο και πιο συχνά, θα καταστρέφουν όλο και πιο μεγάλες περιοχές και θα έχουν μεγαλύτερη ένταση. Αυτό το σκηνικό ουσιαστικά συνθέτει και την κλιματική κρίση. Εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα στιγμιότυπο της κλιματικής κρίσης η οποία εξελίσσεται και η οποία θα έχει αυτά τα χαρακτηριστικά που αναφέραμε», ανέφερε στον ΣΚΑΪ ο Ευθύμης Λέκκας, Καθηγητής του ΕΚΠΑ στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, με αντικείμενο τη Δυναμική Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείριση Φυσικών Καταστροφών.
Η σύγκριση με Ιανό και Daniel
Συνεχίζοντας, ο κ. Λέκκας, ερωτηθείς σχετικά, έκανε μία σύγκριση του ακραίου φαινομένου στη Βαλένθια με τον Daniel και τον Ιανό που έπληξαν τη Θεσσαλία.
«Έχει τα χαρακτηριστικά του Daniel, αλλά είναι ένα φαινόμενο το οποίο διαφέρει. Ο Daniel και ο Ιανός ήταν φαινόμενα τα οποία εξελίχθηκαν σε ποτάμιες πλημμύρες, δηλαδή σιγά-σιγά. Στην Βαλένθια έχουμε να κάνουμε με ένα φαινόμενο ξαφνικής πλημμύρας, η οποία τροφοδοτήθηκε από τα μεγάλα ύψη βροχής που έπεσαν στο έδαφος, καθώς 400 χιλιοστά καταγράφηκαν μέσα σε 6 ώρες. Σε αυτό συνέβαλε και το υδρογραφικό δίκτυο, το οποίο μετέφερε όλες αυτές τις ποσότητες με πολύ γρήγορο ρυθμό προς τη θάλασσα», σημείωσε ο καθηγητής του ΕΚΠΑ.
Τι θα γίνει εάν ένα τέτοιο φαινόμενο χτυπήσει την Αττική
Βλέποντας τις σοκαριστικές εικόνες που έρχονται από τη Βαλένθια, εύλογα κανείς μπορεί να αναρωτηθεί εάν ένα τέτοιο φαινόμενο μπορεί να πλήξει την Αττική και ποιες θα είναι οι συνέπειες.
«Θα υπάρχουν οι ίδιες εικόνες με αυτές της Βαλένθια. Δεν μπορούμε να διαχειριστούμε τέτοια φαινόμενα. Κάποια στιγμή θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι τα ακραία φυσικά φαινόμενα είναι πάνω από τις δυνάμεις μας, είναι πάνω από αυτά που μπορούμε να κάνουμε. Στη Βαλένθια υπήρχε ένα τεράστιο σύστημα προειδοποίησης και έγκαιρης διάγνωσης για τις πλημμύρες, όπως και μέτρησης σε κάθε σημείο του ύψους του νερού, και καταστράφηκε το ίδιο το επιχειρησιακό κέντρο. Είναι πάνω από τις δυνάμεις μας ορισμένα φαινόμενα. Είναι εξαιρετικά ακραία και δεν μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε», ανέφερε ο κ. Λέκκας.
Τι μπορεί να κάνει η Ελλάδα για να αντιμετωπίσει τέτοιες πλημμύρες
Σύμφωνα με μελέτη της ερευνήτριας Κατερίνας Παπαγιαννάκη και του επίκουρου καθηγητή Φυσικών Καταστροφών στο ΕΚΠΑ, Μιχάλη Διακάκη, τα τελευταία 140 χρόνια μόνο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου έχουν σημειωθεί 20 πλημμύρες.
Μπορούμε όμως να αντιμετωπίσουμε τέτοια φαινόμενα στην Ελλάδα και με ποιους τρόπους;
Σύμφωνα με τον κ. Διακάκη, τα φαινόμενα αυτά δεν μπορείς να τα σταματήσεις όπως και να μηδενίσεις τον κίνδυνο. Από εκεί πέρα υπάρχουν πράγματα που μπορεί να γίνουν για να μειώσουν κατά κάποιο τρόπο τις απώλειες.
«Ένα από αυτά είναι να προσπαθήσουμε να αφήσουμε χώρο για το νερό διευρύνοντας τα ρέματα και τα πλημμυρικά πεδία ώστε το νερό να κινηθεί απρόσκοπτα προς τη θάλασσα. Είναι πρακτικά δύσκολο, χρειάζεται όμως να γίνει στο πλαίσιο μιας μακροχρόνιας στρατηγικής που πρέπει να κάνουμε, να αφήσουμε ελεύθερα τα πλημμυρικά πεδία», τονίζει ο ίδιος.
Όπως εξηγεί ο κ. Διακάκης, σε βραχυπρόθεσμο χρόνο μπορούμε να έχουμε συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης όπως και η ενημέρωση και εκπαίδευση των πολιτών και των Αρχών.
«Χρειάζονται επίσης μικρότερα έργα ανάσχεσης της ροής τα οποία είναι χρήσιμα ειδικά στον ελληνικό χώρο γιατί έχουμε πολύ έντονες μορφολογικές κλίσεις και έχουμε και το ζήτημα των πυρκαγιών που επιδεινώνει τον κίνδυνο των πλημμυρών. Μικρά έργα κυρίως σε ορεινές τοποθεσίες, ορεινής υδρονομίας όπως τα λέμε τα οποία κατά κάποιο τρόπο μειώνουν τις απορροές, κάνουν πιο ήπιες τις πλημμυρικές αιχμές και επομένως μειώνουν και τον κίνδυνο της πλημμύρας», υπογράμμίζει ο κ. Διακάκης.