Βαθύ ρήγμα στη Δικαιοσύνη και διάσταση απόψεων ακόμη και μεταξύ της ηγεσίας της, έχει προκαλέσει ο νέος Δικαστικός Χάρτης της Κυβέρνησης, που διά χειρός Φλωρίδη - Μπούγα ενοποίησε τα Ειρηνοδικεία με τα Πρωτοδικεία.
Αφορμή το έγγραφο, που απέστειλε (4/11) ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας στις διοικήσεις των δικαστηρίων και των Εισαγγελιών της χώρας, με το οποίο απεύθυνε έγγραφες συστάσεις και οδηγίες, γι υποχρέωση καθημερινής υπηρεσίας δικαστή στην έδρα των Πρωτοδικείων στην παράλληλη και περιφερειακή έδρα αυτών, όπως και καθημερινής παρουσίας εισαγγελέα στην κεντρική και παράλληλη έδρα επίσης.
Η παρέμβαση του υφυπουργού Δικαιοσύνης, πυροδότησε σειρά αντιδράσεων, αλλά και διάσταση απόψεων, μεταξύ της Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γεωργίας Αδειλίνη, που πρώτη δήλωσε την αντίδραση, με ανακοίνωση σε πολύ οξύ τόνο, στην οποία έσπευσε να διευκρινίσει προς τους εισαγγελικούς λειτουργούς της χώρας, πως μόνον η Εισαγγελία του Ανωτάτου Δικαστηρίου «έχει δικαίωμα να απευθύνει παραγγελίες, γενικές οδηγίες και συστάσεις σχετικές με την άσκηση των καθηκόντων τους». της με κορυφαία Δεν εξελίσσεται τόσο ομαλά, για τη Δικαιοσύνη η μεταρρύθμιση του νέου Δικαστικού Χάρτη, που επέφερε το Υπουργείου Δικαιοσύνης, δια χειρός Φλωρίδη - Μπούγα.
Ο πρόεδρος του ΑΠ πήρε αποστάσεις από την εισαγγελέα
Στον αντίποδα της ανακοίνωσης Αδειλίνη, η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου Ιωάννα Κλάπα, πήρε αποστάσεις από την Εισαγγελέα ΑΠ και σε δική της ανακοίνωση, υποστηρίζει μεταξύ άλλων ότι, «Η δυσχέρεια στην εφαρμογή του νέου νόμου είναι δεδομένη. Είναι αυτονόητη, όμως, η υποχρέωση των διοικήσεων των δικαστηρίων να τον εφαρμόσουν πιστά, ρυθμίζοντας τις υπηρεσίες δικαστών και δικαστικών γραμματέων και των τελευταίων να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα».
Ενώ όπως αναφέρει η κ. Κλάπα «η προσπάθεια, άμεση ή έμμεση, παραβίασης των διατάξεων του ν. 5108/2024, όπως ισχύει, συνιστά πειθαρχικώς ελεγκτέα συμπεριφορά» και καταλήγει:
«Θεωρούμε δικαιολογημένο το ενδιαφέρον όλων των παραγόντων της Δικαιοσύνης για την επίτευξη του τελικού στόχου, αλλά και αυτονόητη την κατανόηση των ορίων του θεσμικού ρόλου ενός εκάστου εξ αυτών.Η Δικαιοσύνη παρέχεται εν ονόματι του ελληνικού λαού και ουχι της Πολιτείας των λειτουργών της».
Στην ανακοίνωση της η κ. Κλάπα αναφέρει:
«Η ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας εφαρμόζεται στην πολιτική και ποινική δικαιοσύνη εδώ και μερικές εβδομάδες, αποσκοπώντας στη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς της Η δυ.σχέρεια στην εφαρμογή του νέου νόμου είναι δεδομένη. Είναι αυτονόητη, όμως, η υποχρέωση των διοικήσεων των δικαστηρίων να τον εφαρμόσουν πιστά, ρυθμίζοντας τις υπηρεσίες δικαστών και δικαστικών γραμματέων και των τελευταίων να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.
Η προσπάθεια, άμεση ή έμμεση, παραβίασης των διατάξεων του ν. 5108/2024, όπως ισχύει, συνιστά πειθαρχικώς ελεγκτέα συμπεριφορά. Κατ’ άρθρο 20 του ν. 4938/2022 (Κώδικας Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών), εκτός από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, ο Άρειος Πάγος, δια του Προέδρου, οφείλει να ασκεί εποπτεία στα πολιτικά και ποινικά δικαστήρια όλης της χώρας και τις γραμματείες τους, ήτοι να εκδίδει γενικές οδηγίες για την εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών των δικαστηρίων, να επιβλέπει και να ελέγχει, με τη συνδρομή και των Επιθεωρητών Αρεοπαγιτών, την πιστή εφαρμογή του νόμου.
Θεωρούμε δικαιολογημένο το ενδιαφέρον όλων των παραγόντων της Δικαιοσύνης για την επίτευξη του τελικού στόχου, αλλά και αυτονόητη την κατανόηση των ορίων του θεσμικού ρόλου ενός εκάστου εξ αυτών.
Η Δικαιοσύνη παρέχεται εν ονόματι του ελληνικού λαού και ουχί της Πολιτείας των λειτουργών της».
Στο μεταξύ νέες βολές από τους δικηγόρους, προκαλεί η εφαρμογή του νέου δικαστικού χάρτη, για το θέμα εύρυθμης λειτουργίας των παράλληλων και περιφερειακών Πρωτοδικείων, για το οποίο και ο υφυπουργός Δικαιοσύνης κ. Μπούγας, έστειλε στις διοικήσεις Πρωτοδικείων και Εισαγγελιών το εγγραφο, που άναψε... φωτιές, γιά «υποχρέωση καθημερινής υπηρεσίας δικαστή στην έδρα των Πρωτοδικείων στην παράλληλη και περιφερειακή έδρα αυτών, όπως και καθημερινής παρουσίας εισαγγελέα στην κεντρική και παράλληλη έδρα επίσης, όπου επιβάλλεται η υποχρέωση καθημερινής παρουσίας δικαστή και εισαγγελέα υπηρεσίας για την αντιμετώπιση ζητημάτων επείγοντος χαρακτήρα και προσωρινής δικαστικής προστασίας».
Τι λένε οι δικηγόροι για τα προβλήματα
Σε ανακοίνωση της η Συντονιστική Επιτροπή της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, που συνεδρίασε στις 6.11.2024, με αφορμή το ζήτημα, που προέκυψε ως προς τη λειτουργία των παράλληλων και περιφερειακών Πρωτοδικείων, αναφέρει:
«Η Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος και η Συντονιστική Επιτροπή έχουν, κατ΄ επανάληψη, αναδείξει τα προβλήματα που δημιουργούνται από την πρόχειρη και εσπευσμένη εφαρμογή του δικαστικού χάρτη, η οποία έχει προκαλέσει απίστευτη ταλαιπωρία στους λειτουργούς και συλλειτουργούς της δικαιοσύνης, στους δικαστικούς υπαλλήλους και στους πολίτες
και δημιουργεί κίνδυνο απώλειας δικονομικών και ουσιαστικών δικαιωμάτων των διαδίκων.
Τα προβλήματα, που καθημερινά αναδεικνύονται, γίνεται προσπάθεια να καλυφθούν εκ των υστέρων, μετά από διαρκείς παρεμβάσεις της Ολομέλειας είτε με αποφάσεις των Προϊσταμένων των οικείων δικαστηρίων είτε με συνεχείς τροποποιήσεις του θεσμικού πλαισίου.
Για την εύρυθμη λειτουργία των παράλληλων και περιφερειακών Πρωτοδικείων επιβάλλεται η υποχρέωση καθημερινής παρουσίας δικαστή και εισαγγελέα υπηρεσίας για την αντιμετώπιση ζητημάτων επείγοντος χαρακτήρα και προσωρινής δικαστικής προστασίας.
Η Πολιτεία όφειλε να έχει αντιμετωπίσει το θέμα αυτό θεσμικά.
Η Συντονιστική Επιτροπή θεωρεί ότι η προάσπιση του δικαιώματος δικαστικής προστασίας των πολιτών, σε όποια εσχατιά της χώρας και αν κατοικούν, πρέπει να αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα για την ελληνική Πολιτεία και τους λειτουργούς της Δικαιοσύνης.
Επισημαίνει δε, ότι η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης δεν αποτελεί ρηματική, κατά περίπτωση, εξαγγελία αλλά αναγκαίο όρο για τη δημοκρατική λειτουργία σε ένα Κράτος Δικαίου.
Η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης όταν δεν υπηρετεί τη λειτουργία του Κράτους Δικαίου και την ανάγκη ουσιαστικής και αποτελεσματικής παροχής εννόμου προστασίας σε κάθε Έλληνα πολίτη, αποτελεί «αδειανό πουκάμισο» και «γράμμα κενό περιεχομένου», μη απαντώντας στην υποχρέωση της Πολιτείας για την κάλυψη της άνω ουσιαστικής εμπραγμάτωσης του Κράτους Δικαίου.
Τούτο, πρέπει να γίνεται σεβαστό από όλους και ιδίως τους λειτουργούς της Δικαιοσύνης, όχι μόνο ως προς τη δικαιοδοτική τους κρίση αλλά και ως προς τη λυσιτελή οργάνωση και λειτουργία των υπηρεσιών της,ώστε να μη στερείται κανένας πολίτης της προστασίας της και ιδίως αυτοί που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη».