Την απόφαση για αναστολή φοιτητικής ιδιότητας για 24 μήνες, σε όσους φοιτητές συλλαμβάνονται μέσα στα ΑΕΙ για πράξεις βίας, ανακοίνωσε η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη κατά την τοποθέτησή της στη Σύνοδο των Πρυτάνεων που διεξάγεται στη Χαλκιδική. Παράλληλα έδωσε συγκεκριμένες προθεσμίες στις διοικήσεις των ΑΕΙ για να συντάξουν και να εφαρμόσουν τα σχέδια ασφάλειας όπως προβλέπει ο νόμος του 2021.
Η υπουργός Παιδείας είπε στους πρυτάνεις ότι το θέμα της βίας στα πανεπιστήμια «είναι ψηλά στην ατζέντα της κυβέρνησης» και ζήτησε από τους πρυτάνεις να κάνουν με τη σειρά τους τις δικές τους προτάσεις αλλά και να ενεργούν και οι ίδιοι σύμφωνα με τα «εργαλεία» που τους δίνει η νομοθεσία για την αντιμετώπιση έκνομων ενεργειών μέσα στα ιδρύματα.
► Εκατοντάδες φοιτητές έξω από τη Σύνοδο Πρυτάνεων: Αντιδρούν στις διαγραφές σπουδαστών
Συγκεκριμένα, βάσει των προθεσμιών που έδωσε η Σοφία Ζαχαράκη στις διοικήσεις των ΑΕΙ, όλα τα Πανεπιστήμια έως το τέλος του χρόνου θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει και να έχουν θέσει σε λειτουργεία τα συστήματα ελεγχόμενης πρόσβασης, ενώ έως το τέλος Ιουλίου θα πρέπει να έχουν καταθέσει (ή να επικαιροποιήσουν) τα σχέδια ασφαλείας, βάσει των προβλέψεων του νόμου του 2021.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες από τα συνολικά 24 ΑΕΙ μόλις τα 8 έχουν καταθέσει τα εν λόγω σχέδια ασφαλείας. Πρόκειται για τα ΕΜΠ, ΟΠΑ, ΑΠΘ, Διεθνές Πανεπιστήμιο, ΠΑ.ΠΕΙ, Δημοκρίτειο, Πανεπιστήμιο Πατρών και Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Η Σοφία Ζαχαράκη αναφέρθηκε επίσης και στην οριστική διαγραφή φοιτητών που διαπράττουν σοβαρά παραπτώματα. Όπως είπε θα υπάρξει αλλαγή στο νόμο ώστε να συγκροτηθεί ένα πειθαρχικό συμβούλιο, σε κάθε πανεπιστήμιο, και όχι σε κάθε σχολή όπως ισχύει τώρα. Επιπλέον θα υπάρχει σαφής πρόβλεψη πως όποιος καταστρέφει μέσα σε πανεπιστημιακούς χώρους θα πληρώνει το κόστος της ζημιάς.
► Κυβέρνηση: Ένταση με τους Πρυτάνεις για τη βία στα Πανεπιστήμια και τους αιώνιους φοιτητές
Οι πρυτάνεις από την πλευρά τους δήλωσαν ότι η υπερπροβολή θεμάτων παραβατικότητας στα ΑΕΙ πλήττει το κύρος των ιδρυμάτων καθώς είναι μεμονωμένες καταστάσεις οι οποίες δεν μπορούν να αμαυρώνουν συνολικά το κύρος των δημόσιων πανεπιστημίων και τις προσπάθειες που γίνονται για την αναγνώριση τους στο εξωτερικό.
Σε αυτό το πλαίσιο πολλοί πρυτάνεις ζήτησαν να αποφευχθούν προσεγγίσεις πολιτικά πολωμένες, που θα μπορούσαν τελικά να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα και να δημιουργήσουν νέες εντάσεις στην πανεπιστημιακή κοινότητα.
Οι παρεμβάσεις που σχεδιάζει το υπουργείο Παιδείας είναι:
Ι. Η υποχρέωση κάθε ΑΕΙ να συγκροτήσει εντός συγκεκριμένης προθεσμίας ένα και μόνο Πειθαρχικό Συμβούλιο, η άμεση έναρξη της πειθαρχικής δίωξης χωρίς περιθώρια καθυστέρησης και η ολοκλήρωση της διαδικασίας εντός δύο (2) μηνών, με δυνατότητα παράτασης μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
ΙΙ. Αυτοδίκαιη αναστολή της φοιτητικής ιδιότητας για 24 μήνες σε περιπτώσεις ποινικής δίωξης για πράξεις βίας κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας ή για σημαντική καταστροφή εγκαταστάσεων, καθώς και αυτοδίκαιη διαγραφή σε περίπτωση αμετάκλητης ποινικής καταδίκης.
ΙΙΙ. Πειθαρχικές και διοικητικές κυρώσεις για Πρυτάνεις και μέλη ΔΕΠ που δεν ασκούν τις υποχρεώσεις τους, καθώς και αυτόματες συνέπειες όταν παραβιάζονται θεσμοθετημένες προθεσμίες.
IV. Υποχρέωση άμεσης κατάρτισης και επικαιροποίησης – έως το τέλος Ιουλίου – όλων των Σχεδίων Ασφαλείας με έγκριση από αρμόδια επιτροπή – Άμεση κατάρτιση εσωτερικών κανονισμών – Δημιουργία Παρατηρητηρίου Φαινομένων Βίας στο ΥΠΑΙΘΑ – Πλήρης στελέχωση και ενεργοποίηση της Μονάδας Ασφαλείας και Προστασίας κάθε ΑΕΙ.
V. Υποχρεωτική χρήση της ακαδημαϊκής ταυτότητας ως μέσου ελέγχου εισόδου και εξόδου κατά προτεραιότητα στους πανεπιστημιακούς χώρους των ΑΕΙ στα μεγάλα αστικα κέντρα. Επισης εγκατάσταση και λειτουργία κατάλληλων τεχνολογικών συστημάτων καταγραφής πρόσβασης, ως αναπόσπαστο τμήμα του συνολικού πλαισίου πρόληψης.
VΙ. Θέσπιση ειδικού ποινικού πλαισίου για την πανεπιστημιακή βία, κατά τα πρότυπα της αθλητικής και της ενδοοικογενειακής βίας, με εκδίκαση των σχετικών υποθέσεων κατά απόλυτη προτεραιότητα, τη θέσπιση ειδικών διαδικασιών και προθεσμιών για την ταχεία απονομή της δικαιοσύνης, καθώς και την επιβολή αυστηρών κυρώσεων σε περιπτώσεις οργανωμένων περιστατικών βίας.
VII. Σε περίπτωση αποδεδειγμένης φθοράς ή καταστροφής πανεπιστημιακής περιουσίας από φοιτητή, ο δράστης θα καλείται να αποκαταστήσει τη ζημία και σε περίπτωση μη καταβολής, η οφειλή βεβαιώνεται και θα διαβιβάζεται για είσπραξη στη Δ.Ο.Υ.
Το Πόρισμα της Συνόδου των Πρυτάνεων
Στο Πόρισμα της 108ης Συνόδου τους οι πρυτάνεις εκφράζουν τη διαπίστωση ότι η προβολή περιστατικών παραβατικότητας, είτε υφίστανται είτε μεγαλοποιούνται, επηρεάζει αρνητικά την εικόνα των ελληνικών πανεπιστημίων στο εξωτερικό. Σύμφωνα με τους Πρυτάνεις, το αίσθημα ασφάλειας αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στην επιλογή χώρας φοίτησης από αλλοδαπούς φοιτητές. Οι Πρυτάνεις τονίζουν πως η εικόνα ανασφάλειας λειτουργεί αποτρεπτικά και ζητούν να αποφεύγονται οι πολιτικά φορτισμένες τοποθετήσεις που εντείνουν τον διχασμό.
Ειδικότερα, καλούν σε μια συγκροτημένη εθνική στρατηγική για τη διεθνοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης και προτείνουν δέσμη μέτρων που κινούνται σε τρεις βασικούς άξονες: ενίσχυση της εξωστρέφειας, θεσμικές παρεμβάσεις και διοικητική υποστήριξη. Οι τρεις άξονες είναι:
- Ενίσχυση της προσβασιμότητας και της εικόνας της χώρας
Ζητείται η ενεργότερη εμπλοκή του Υπουργείου Εξωτερικών και των διπλωματικών αρχών στην επιτάχυνση της έκδοσης visa για φοιτητές που έχουν γίνει δεκτοί σε ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών, αλλά και για ξένους ερευνητές που συμμετέχουν σε ακαδημαϊκά ανταλλακτικά προγράμματα. Οι καθυστερήσεις στις θεωρήσεις έχουν οδηγήσει σε μειωμένη προσέλευση φοιτητών από το εξωτερικό, γεγονός που δυσχεραίνει και τη διεθνή συνεργασία των Ιδρυμάτων. Η Σύνοδος εισηγείται τη σύσταση Διυπουργικής Επιτροπής, με εκπροσώπους από τα Υπουργεία Εξωτερικών, Εσωτερικών, Παιδείας, Μετανάστευσης & Ασύλου, ώστε να υπάρξει συντονισμός στις διαδικασίες.
- Αύξηση στη Χρηματοδότηση των ΑΕΙ και θεσμικά εργαλεία
Οι Πρυτάνεις ζητούν αύξηση της δημόσιας χρηματοδότησης για τη συμμετοχή των ελληνικών ΑΕΙ σε ευρωπαϊκές πανεπιστημιακές συμμαχίες, οι οποίες μέχρι στιγμής καλύπτουν το 20% του προϋπολογισμού από ίδιους πόρους. Προτείνεται επίσης διεύρυνση των προγραμμάτων που υποστηρίζουν την ίδρυση και λειτουργία ξενόγλωσσων προγραμμάτων σπουδών. Η αξιοποίηση των καλλιτεχνικών Τμημάτων, η αναγνώριση της δημιουργικής παραγωγής ως ισότιμου ακαδημαϊκού έργου και η ένταξή της σε διεθνείς δράσεις, θεωρούνται επίσης μοχλοί προσέλκυσης αλλοδαπών φοιτητών.
- Θεσμική υποστήριξη για την ανάπτυξη διεθνών προγραμμάτων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης
Προτείνεται απλοποίηση των διαδικασιών για τη δημιουργία κοινών προγραμμάτων σπουδών, ιδιαίτερα ενόψει της λειτουργίας των νέων Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης. Οι Πρυτάνεις ζητούν να αποφευχθεί το ενδεχόμενο δημιουργίας πανεπιστημίων “δύο ταχυτήτων”, με ορισμένα Ιδρύματα να αποκτούν πλεονέκτημα λόγω ευελιξίας στη διοίκηση.
- Ειδικές Προτάσεις για Εθνική Στρατηγική Διεθνοποίησης
Η Σύνοδος επισημαίνει την ανάγκη για μια συνεκτική εθνική πολιτική που θα ενσωματώνει:
► την ανάδειξη παραμέτρων όπως η ασφάλεια, το κόστος ζωής, η φοιτητική στέγαση και η πολιτισμική εμπειρία ως κριτήρια επιλογής χώρας φοίτησης,
► την απλοποίηση διαδικασιών όπως η χορήγηση ΑΦΜ, το άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών και η πρόσβαση σε εστιατόρια και φοιτητικές παροχές,
► την πρόβλεψη για δυνατότητα πρακτικής άσκησης και σύντομης απασχόλησης για φοιτητές από χώρες εκτός ΕΕ μετά την αποφοίτησή τους,
► τη θεσμοθέτηση της αναγνώρισης ακαδημαϊκών τίτλων, κοινού τύπου ή μικροδιαπιστευτηρίων που προέρχονται από αναγνωρισμένους ευρωπαϊκούς και διεθνείς φορείς,
► την ενίσχυση της «ψηφιακής διεθνοποίησης» μέσα από εικονική κινητικότητα, σύμφωνη με τις στρατηγικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
