Έπειτα από περίπου τέσσερα χρόνια εργασίας του ως ο μοναδικός παιδίατρος στην Ίο, η θητεία του φαίνεται πως λαμβάνει τέλος. Όπως αφηγήθηκε στο iEidiseis.gr ο Σωτήρης Σεμερτζιάν, όλο αυτό το διάστημα, βιώνει τη μεγάλη έλλειψη προσωπικού και εξοπλισμού, ενώ σηκώνει το βάρος να εξυπηρετεί υπό αυτές τις συνθήκες τα 400 παιδιά του νησιού.
Ακόμη κι έτσι όμως, όπως περιέγραψε, δεν θα οδηγούνταν σε παραίτηση, εφόσον δεν βίωνε αδιαφορία, ακόμη και προσβολές, στα συνεχή του αιτήματα προς τις αρμόδιες υπηρεσίες, προκειμένου να αλλάξει η κατάσταση.
«Ένιωσα ότι μπορούσα να κάνω τη διαφορά»
Όπως αφηγήθηκε ο ίδιος στο iEidiseis, η απόφασή του να εργαστεί στην Ίο, λήφθηκε «τον Δεκέμβριο του 2020, την περίοδο του κορονοϊού, όταν ο δήμαρχος Ιητών παρουσιάστηκε σε τηλεοπτική εκπομπή και έκανε έκκληση να έρθει παιδίατρος στην Ίο. Είχα μόλις πάρει τον τίτλο του ειδικευμένου παιδιάτρου και μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα πρόκληση. Ένιωσα ότι σε έναν τόπο με 400 παιδιά, θα μπορέσω να κάνω τη διαφορά. Ήταν μεγάλο το κίνητρο».
Όταν έφτασε στην Ίο, «υπήρχε διάχυτα μια ικανοποίηση, επειδή βρέθηκε παιδίατρος μετά από σχεδόν 3 χρόνια. Υπήρχε μια επιφύλαξη από τους κατοίκους μέχρι να με γνωρίσουν, να εξοικειωθούν μαζί μου και να δουν ότι μπορώ να ανταπεξέλθω». Αυτό σταδιακά πραγματοποιήθηκε, καθώς «από τον πρώτο χρόνο στους επόμενους, διπλασιάστηκε η ροή στο ιατρείο».
«Πρέπει να είμαι πάντα σε ετοιμότητα»
Εκτός από τα 400 παιδιά της Ίου, ο ίδιος είχε την επίβλεψη και για τον ανήλικο πληθυσμό των κοντινών νησιών: «Η Ίος καλύπτει διοικητικά τη Φολέγανδρο, τη Σίκινο, την Ανάφη, τη Θηρασιά και τα αγροτικά ιατρεία της Σαντορίνης. Είχαμε επαφή είτε τηλεφωνικά, είτε με οργανωμένες επισκέψεις, επειδή αυτά τα νησιά στελεχώνονται μόνο με γιατρούς υπηρεσίας υπαίθρου».
Σχετικά με τον φόρτο εργασίας που υπήρχε, ο κ. Σεμερτζιάν σχολίασε ότι «ήταν σημαντικός και κλιμακώθηκε όταν ο κόσμος έδειξε εμπιστοσύνη. Το δικό μου βάρος είναι ότι πρέπει να είμαι πάντα σε ετοιμότητα. Ακόμη κι όταν δεν βρίσκομαι στο νησί, ανταποκρίνομαι είτε στους συναδέλφους, είτε στους γονείς. Είναι κάτι το εξαντλητικό κι αυτό είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτό από τον κόσμο και την Πολιτεία».
Ο ίδιος οργάνωσε και 4 παιδιατρικές ημερίδες για γονείς, όμως όπως εξήγησε, ήταν πολύ δύσκολο να προσφέρει σύγχρονες ιατρικές υπηρεσίες: «Η δουλειά του παιδιάτρου, γενικώς είναι ευχάριστη. Τα παιδιά κατά κανόνα είναι ένας υγιής πληθυσμός, ασχολούμαστε με τον τακτικό έλεγχο και τους εμβολιασμούς, προσπαθώντας να ανακαλύψουμε όσα έχουν ιδιαιτερότητες ή κάποιο πρόβλημα».
Όμως, «η δουλειά μας είναι το επείγον, που θα χρειαστεί περαιτέρω διερεύνηση και εργαστηριακή υποστήριξη, όπως υπέρηχο, καλλιέργεια ούρων και αίματος. Προκειμένου να γίνει αυτό στην Ίο, η απόσταση είναι -στην καλύτερη περίπτωση-, μια ώρα μακριά. Επίσης, δεν μπορείς να στείλεις όλους ασθενείς πιο κεντρικά με πλοία και ελικόπτερα. Είναι μεγάλο το άγχος. Είναι επίσης μεγάλο το κόστος για την οικογένεια και το κράτος. Η δουλειά μας είναι να μην προβαίνουμε σε αλόγιστη χρήση των διακομιδών, επειδή νιώθουμε ανασφάλεια».
Όπως κι έπραξε, καθώς όπως σημείωσε, «οι διακομιδές που χρειάστηκε να κάνω, ήταν περίπου μία τον χρόνο».
Πρόκειται για συνθήκη που γίνεται ακόμη πιο δύσκολη όταν «δεν υπάρχει δεύτερος συνάδελφος ή έστω έμπειρος συνάδελφος άλλης ειδικότητας, που να έχουμε καλή συνεργασία, στον οποία να μπορείς να υποστηριχθείς όταν πρέπει να λάβεις μια δύσκολη απόφαση».
«Επιδεινώθηκε αυτοάνοσο που έχω»
Όλες αυτές οι ελλείψεις, εντοπίστηκαν από τον ίδιο «εξ αρχής. Υπέβαλλα διάφορα σχετικά αιτήματα. Όμως βρήκα απαξίωση και αδιαφορία».
Κι αυτό επειδή όπως εξήγησε « αυτά τα αιτήματα έγιναν αρχικώς προφορικά, όμως υπήρξαν διαπληκτισμοί και προσβολές, Έπειτα, απευθύνθηκα εγγράφως στην τοπική διεύθυνση και την τοπική διοίκηση, ενώ στη συνέχεια και στην 2η Υγειονομική Περιφέρεια».
Τα ζητήματα που ο ίδιος έθιγε σε αυτές τις επιστολές, αφορούσαν «θέματα οργάνωσης, διοίκησης, αξιοποίησης, ετοιμότητας και εκπαίδευσης προσωπικού και εξοπλισμού. Δεν ήταν δικά μου εργασιακά ζητήματα, έθιγαν όμως τη λειτουργικότητα. Έφτασα στο σημείο πέρυσι το καλοκαίρι να καταρτίζουμε το πρόγραμμά μας, βάσει των ελλείψεων προσωπικού. Αυτό θέτει σε κίνδυνο τις υπηρεσίες και την επαγγελματική μας υπόσταση».
Ως αποτέλεσμα, «έχω να χαλαρώσω χρόνια. Έμπαινα να κολυμπήσω και έβγαινα μετά από πέντε λεπτά, επειδή ανησυχούσα μήπως χτυπήσει το τηλέφωνό μου. Μου πήρε καιρό να βρω μια περισσότερο υγιή προσαρμογή».
Κι αυτό ενώ, «μπορεί να έχεις στην ευθύνη σου ένα νεογνό, χωρίς στήριξη, εξοπλισμό, εξειδικευμένο προσωπικό και έμπρακτη συμπαράσταση από τους συναδέλφους». Αξίζει να σημειωθεί, πως «ανακάλυψα ένα αυτοάνοσο νόσημα, που λογικά προϋπήρχε, όμως σίγουρα έχει επιδεινωθεί όλο αυτό το διάστημα εξαιτίας της συνεχούς πίεσης».
«Η ευθύνη είναι τεράστια»
Όπως αφηγήθηκε ο κ. Σεμερτζιάν, οι απαντήσεις που έλαβε στα αιτήματα που υπέβαλε, «με έφτασαν στο σημείο να παραιτηθώ. Μου είπαν με ευγενικό τρόπο να κοιτάω τη δουλειά μου. Όταν κάποιος παραιτείται μετά από 4 χρόνια που αντιμετωπίζει με επιτυχία αντιξοότητες, σημαίνει ότι έχει προηγηθεί μια διαδρομή απογοήτευσης».
Άλλωστε, «έχω εισπράξει πολλές αντίστοιχες ατάκες του τύπου: “Ώχου παράτα μας κι εσύ”, “Εδώ είμαστε κολλέγιο”, “Όλα τα υποστελεχωμένα Κέντρα Υγείας έτσι είναι”. Το εργασιακό μου περιβάλλον -και τοπικά και κεντρικά-, προσπαθούσε να μου μεταφέρει ότι εγώ έχω το πρόβλημα επειδή γκρινιάζω».
Τα προβλήματα στη νησιωτική χώρα είναι σύμφωνα με τον ίδιο κοινά, καθώς, «ένας από τους λόγους που δεν έρχονται γιατροί στα νησιά, -εκτός από το οικονομικό-, είναι ότι πρέπει 24 ώρες το 24ωρο, σε οποιαδήποτε συνθήκη, αν χρειαστεί, να ανταποκριθείς σε μια κρίσιμη απόφαση. Η ευθύνη είναι τεράστια».
«Δεν σου επιτρέπουν ούτε να θέσεις τους προβληματισμούς σου»
Ο ίδιος υπέβαλε αναφορά στη 2η Υγειονομική Περιφέρεια, προκειμένου «ο οργανισμός να διερευνήσει τι συμβαίνει. Η απάντηση στο επίμαχο αίτημα ήταν πως επειδή δεν έχω απασχολήσει έως τότε αρνητικά την υπηρεσία, θα είναι επιεικείς μαζί μου και δεν θα με επιπλήξουν. Αυτή η απάντηση για μένα σήμαινε “σήκω γιατρέ να φύγεις”».
Στο ερώτημα αν απευθύνθηκε και στο υπουργείο Υγείας, ο κ. Σεμερτζιάν απάντησε αρνητικά, επειδή «θεώρησα ότι δεν έχει νόημα».
Μετά τη δημοσιοποίηση της παραίτησής του, «η 2η ΥΠΕ ισχυρίζεται ότι το Κέντρο Υγείας στην Ίο έχει 4 γιατρούς και 5 νοσηλευτές. Όμως έχουμε μια αγροτική γιατρό και 2 νοσηλευτές. Τι λόγο έχω να πω ψέματα; Αυξάνεται το προσωπικό σε ένα βαθμό με κάποιες μετακινήσεις του ενός μήνα ή της μιας εβδομάδας, όχι όμως στα επίπεδα που πρέπει. Το προσωπικό στην πορεία του χρόνου έχει εναλλαγές. Σίγουρα είναι πολύ λιγότερα τα άτομα απ’ όταν ήρθα».
Όμως, «εγώ δεν παραιτούμαι για την υποστελέχωση, αλλά για τη συνεργασία που υπάρχει και για το ότι οι θεσμοί δεν σου επιτρέπουν ούτε να θέσεις τους προβληματισμούς σου. Κι αυτό ενώ δεν έχω ζητήσει κάτι ιδιοτελές».
Είναι ενδεικτικό ότι «πέρυσι που χάσαμε πολύ προσωπικό, μου είπαν ότι δεν μπορούν μα προκηρυχθούν θέσεις επειδή δεν υπάρχουν θέσεις. Εμένα δεν με απασχολεί όμως αυτό, αλλά πως θα αντιμετωπίσουμε αυτή την κατάσταση όσοι είμαστε εδώ».
Παράλληλα, «εδώ και 5 μήνες το Κέντρο Υγείας ανακαινίζεται, στο πλαίσιο προγράμματος για την ενεργειακή αναβάθμιση των μονάδων υγείας. Εδώ και 5 μήνες είναι γιαπί. Μπορεί να εξετάζω ένα παιδί με αναπνευστικά προβλήματα και να τριγύρω να υπάρχουν σοβάδες, τσιμέντα και να πέφτει σκόνη από το ταβάνι. Δεν γίνεται να μην με ενοχλεί αυτή η κατάσταση, όμως είμαι ο μοναδικός που ενδιαφέρεται».
«Θα έπρεπε να βασίζεται ο ένας στον άλλο»
Σχετικά με το γιατί δεν εισέπραξε τη στήριξη που ανέμενε από τους συναδέλφους του, ο ίδιος ανέφερε πως «όλα αυτά εγώ τα συζητάω ανοιχτά απ’ όταν ήρθα. Επειδή όμως η στάση τους είναι περίπου ίδια έκτοτε, πλέον, στο 80% του χρόνου που δουλεύουμε εδώ, δεν συνεργαζόμαστε καλά. Σε ένα τόσο μικρό μέρος, θα έπρεπε να βασίζεται ο ένας στον άλλο κι αυτό να διασφαλίζεται – έστω ως ένα μερικό βαθμό-, βάσει κάποιου θεσμικού πλαισίου».
Μετά την ανακοίνωση της παραίτησής του, «οι κάτοικοι είναι αρκετά αναστατωμένοι. Προσπαθούν να μου δείξουν ότι με εκτιμούν και ότι θέλουν να βρεθεί ένας τρόπος να συνεχίσω να είμαι ο παιδίατρος του νησιού. Όμως, οι θεσμικοί και κεντρικοί φορείς, δεν έχουν επικοινωνήσει μαζί μου. Και δεν περιμένω ότι θα το πράξουν. Άλλωστε, αν μετά από 4 χρόνια απραξίας, αποφασίσουν να κάνουν τώρα κάτι, θα είναι σαν να αποδέχονται ότι ήταν σωστά όσα έλεγα τόσο καιρό».
Το πότε θα αποχωρήσει, εξαρτάται πλέον «από το αν και πότε θα αποδεχθεί η υπηρεσία μου την παραίτησή μου». Απόφαση για το μέλλον δεν έχει λάβει ακόμα: «έχω προτάσεις, δεν θα βιαστώ να πάρω απόφαση. Βλέπω και τον κόσμο που είναι αναστατωμένος και δεν θέλω να γίνουν βιαστικά τα πράγματα. Πρέπει να οργανώσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους».
