Ζωηρό επενδυτικό ενδιαφέρον στρατηγικού χαρακτήρα εκδηλώνουν οι ΗΠΑ στην Ελλάδα για ναυπηγεία, λιμάνια, μεταφορές (σιδηρόδρομο) και logistics centers.
Με λίγα λόγια οι Αμερικανοί έχουν βάλει στο «μάτι»:
- Τα ναυπηγεία Ελευσίνας-Νεωρίου που ήδη βρίσκονται υπό αμερικανικό έλεγχο της κρατικής επενδυτικής τράπεζας μέσω της ONEX του Πάνου Ξενοκώστα.
- Το διαμετακομιστικό κέντρο (logistics center) στο Θριάσιο που ήδη έχουν υπογράψει σύμβαση
- Τα λιμάνια, πρωτίστως του Πειραιά, που σήμερα βρίσκεται υπό τον έλεγχο της κινέζικης COSCO και δευτερευόντως της Θεσσαλονίκης, που οι ΗΠΑ θεωρούν ότι βρίσκεται υπό ρωσική επιρροή.
- Τον σιδηρόδρομο.
Με τους τέσσερις αυτούς στόχους πηγαινοέρχονται Ουάσιγκτον-Αθήνα αντιπροσωπείες της Αναπτυξιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (DFC) και του αμερικανικού οργανισμού Business Executives for National Security (BENS) και κάνουν συναντήσεις με υπουργούς και πρωθυπουργικούς συμβούλους.
Κατά τις εδώ επισκέψεις στελεχών της Αναπτυξιακής Τράπεζας (DFC), παράλληλα με τη βασική αποστολή τους, που είναι η παρακολούθηση της πορείας των έργων που πραγματοποιούνται στα ναυπηγεία της Ελευσίνας με βάση το δάνειο που έδωσαν στον Όμιλο, σε συνεργασία με στελέχη Επιχειρήσεων για την Εθνική Ασφάλεια (BENS), εξετάζουν σοβαρά τη δυνατότητα συμμετοχής τους με αμερικανικά κεφάλαια και σε μείζοντα επενδυτικά πρότζεκτ εθνικής σημασίας.
Πιέσεις για τα λιμάνια
Μετά την επιτυχή έκβαση των ασφυκτικών πιέσεων που άσκησαν οι ΗΠΑ στην Ελλάδα για αποκλεισμό της Κινεζικής Huawei από τα δίκτυα της 5G, τώρα οι αμερικανοί επανέρχονται μ’ ένα ευρύτερο στρατηγικό σχέδιο για εκπαραθύρωση των Κινέζων από την Ευρώπη. Προς την κατεύθυνση αυτή εντάσσονται οι πιέσεις στην Αθήνα -μέσω κατευθυνόμενων δημοσιευμάτων σε εγχώρια συστημικά Μέσα- για εκπαραθύρωση της COSCO από το λιμάνι του Πειραιά αλλά και των … φιλορώσων από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
Προς την κατεύθυνση αυτή κινήθηκαν τα δύο κλιμάκια της Αναπτυξιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (DFC) που επισκέφτηκαν πρόσφατα στην Ελλάδα.
Ο επίσημος λόγος για την εδώ παρουσία τους, είναι ο έλεγχος της πορείας υλοποίησης του επενδυτικού προγράμματος για την ανασυγκρότηση των ναυπηγείων Ελευσίνας στο οποίο συμμετέχει η DFC.
Στο «μάτι» των ΗΠΑ τα λιμάνια
Οι Αμερικανοί πρωτίστως επιδιώκουν την ανατροπή των συμβάσεων που έχει υπογράψει η Ελλάδα και έχουν ισχύ μέχρι το 2052 αφενός με την COSCO για την διαχείριση του Λιμένος Πειραιά και αφετέρου με τη «South Europe Gateway Thessaloniki», που συγκρότησε η κοινοπραξία «Deutsche Invest Equity Partners GmbH», «Belterra Investments Ltd» και «Terminal Link SAS» για την διαχείρηση του λιμένος της Θεσσαλονίκης.
Στρατηγικός στόχος των ΗΠΑ είναι η πρόωρη διακοπή ελέγχου των ελληνικών λιμένων απο Κινεζικούς και φιλορωσικούς ομίλους που σήμερα και μέχρι το 2052 κρατάνε τα κλειδιά από τις πύλες εισόδου των ασιατικών και αμερικανικών προϊόντων στην Νοτιανατολική Ευρώπη. Οι Αμερικανοί προκρίνουν τον όμιλο I2U2 για τη διαχείριση των ελληνικών λιμένων.
Ο I2U2 δημιουργήθηκε το 2021 στην σκιά του Συμφώνου Αβραάμ και περιλαμβάνει την Ινδία, το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τις ΗΠΑ.
Στόχος του I2U2 είναι να ενθαρρύνει τις κοινές επενδύσεις μεταξύ των κρατών-μελών σε έξι τομείς, της ενέργειας, της επισιτιστικής ασφάλειας, της υγείας, του διαστήματος, των μεταφορών και του νερού.
Με βατήρα τον όμιλο I2U2, η Ινδία αναμένει να έχει εύκολη πρόσβαση στις ευρωπαϊκές αγορές μέσω του λιμανιού διαμετακόμισης του Πειραιά, είτε μέσω των λιμένων των ΗΑΕ είτε μέσω του λιμανιού της Χάιφα. Πρόκειται για τον λεγόμενο αναδυόμενο «πολυτροπικό» εμπορικό διάδρομο μεταξύ Ινδίας και Ελλάδας, δημιουργώντας ένα τόξο εμπορικής συνδεσιμότητας που εκτείνεται στο νότιο χείλος της Ευρασίας, από την ακτή της Αραβικής Θάλασσας, της Ινδίας έως τις ακτές της ανατολικής Μεσογείου της Ελλάδας.
Αμερικανικό ενδιαφέρον για επενδύσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα σε Ελλάδα και Νοτιοανατολική Ευρώπη
Σε συνδυασμό με την ανάγκη ελέγχου του Λιμένος Πειραιώς εκδηλώνεται αμερικανικό ενδιαφέρον για επενδύσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα σε Ελλάδα και Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο (2024) η Κρατική Επενδυτική Τράπεζα των ΗΠΑ (DFC) συμφώνησε να συμμετάσχει στη χρηματοδότηση της επένδυσης της ΘΕΚ Α.Ε. για το Εμπορευματικό Κέντρο. Έτσι, μετά τα ναυπηγεία Ελευσίνας, η DFC σφράγισε την επέκταση των ΗΠΑ σε έναν άλλον στρατηγικό τομέα που είναι η εφοδιαστική αλυσίδα.
- Μέσα Μαΐου που ήρθαν στην Ελλάδα δύο κλιμάκια της DFC μεταξύ των υπουργών που συνάντησαν ήταν και τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Χρήστο Δήμα, όπως και τον σύμβουλο του πρωθυπουργού για θέματα επενδύσεων, Δημήτρη Πολίτη.
Αν και οι Αμερικανοί δεν έχουν παράδοση στα γρήγορα τρένα και τον σιδηρόδρομο, εντούτοις είναι ανοιχτοί σε επενδυτικό ρίσκο για τον ελληνικό σιδηρόδρομο, που τον βλέπουν ως αναπόσπαστο κομμάτι των λιμένων και των logistics centers για τις μεταφορές. Πρωτίστως, σπεύδουν να μην αφήνουν χώρο για περαιτέρω διείσδυση της Κίνας στην εφοδιαστική αλυσίδα της Ευρώπης. Για να μην πάρουν οι Κινέζοι υπό τον έλεγχό τους τον ελληνικό Σιδηρόδρομο μέσω της PEARL, επιδιώκουν συμμετοχή αμερικανικών funds στο επενδυτικό σχήμα που θα κληθεί να υλοποιήσει σχέδιο ύψους 12 δις ευρώ. Η DFC ζητάει από τον Δήμα και τον Πολίτη να μην αποκλειστεί από οποιοδήποτε επενδυτικό σχήμα και πρωτίστως να αποκλειστεί απ’ αυτό η PEARL (Piraeus Europe Asia Rail Logistics) κινεζικών συμφερόντων.
Είναι σαφές, ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν να φράξουν τον δρόμο στην Κίνα για να μην εμπλακεί στην δημιουργία του νέου ΔΕΔ – Μ (Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών) στο οποίο περιλαμβάνονται δύο ελληνικοί διάδρομοι:
- Ο Ευρωπαϊκός Διάδρομος Μεταφορών Δυτικών Βαλκανίων που συνδέει την Ελλάδα με Βόρεια Μακεδονία, Σερβία, Σλοβενία, Κροατία και Αυστρία.
- Ο «Baltic-Black-Aegean Seas» (3-Seas). Συνδέει την Ελλάδα με Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Πολωνία, ενώ πλέον υφίστανται και επεκτάσεις προς Ουκρανία (Λιμάνι Οδησσού).
Η COSCO μετά την ανάληψη της διαχείρισης του λιμένος Πειραιώς προχώρησε στο επόμενο στρατηγικό βήμα για τον έλεγχο των σιδηροδρομικών γραμμών σε ολόκληρη την νοτιοανατολική Ευρώπη. Αρχικά, απέκτησε την εταιρία PEARL (Piraeus Europe Asia Rail Logistics) που παρέχει υπηρεσίες διαμεταφοράς εμπορευμάτων, σιδηροδρομικής διαμεταφοράς και logistics. Πρόκειται για τον σιδηροδρομικό «βραχίονα» της COSCO για τη σταδιακή «κατάκτηση» των Βαλκανίων και της Ν.Α. Ευρώπης. Γι’ αυτόν τον λόγο, η PEARL προχώρησε στην ίδρυση θυγατρικών εταιρειών σε γειτονικές χώρες (Βουλγαρία, Σερβία, Σκόπια) και στη δημιουργία ενός σιδηροδρομικού εμπορευματικού διαδρόμου μεταξύ Ευρώπης και Ασίας που εκτείνεται σε χώρες όπως Ελλάδα, Σκόπια, Σερβία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Βουλγαρία και Τσεχία.
