Έντονος προβληματισμός επικρατεί στην επιστημονική κοινότητα μετά τον σεισμό των 5,3 Ρίχτερ που σημειώθηκε το απόγευμα του Σαββάτου στην περιοχή του Αγίου Όρους.
Η δόνηση καταγράφηκε με εστιακό βάθος 12 χιλιομέτρων, με επίκεντρο περίπου εννέα χιλιόμετρα δυτικά–βορειοδυτικά των Καρυών.
Η σεισμική δόνηση έγινε ιδιαίτερα αισθητή σε ευρύ φάσμα περιοχών από τη Θεσσαλονίκη έως την Καβάλα και τη Θάσο.
Σε κτίρια της Αθωνικής Πολιτείας καταγράφηκαν μικροζημιές, χωρίς να αναφερθούν τραυματισμοί. Ωστόσο, προληπτικά, διασωστικό όχημα της 2ης ΕΜΑΚ και ομάδα της 2ης ΕΜΟΔΕ μετακινήθηκαν στις Καρυές, έτοιμες να παράσχουν βοήθεια εφόσον χρειαστεί. Την Κυριακή έχει προγραμματιστεί αυτοψία στις πληγείσες περιοχές.
Ο Διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Βασίλης Καραστάθης, μιλώντας στο ΕΡΤNews και την εκπομπή «Σαββατοκύριακο από τις 5», εξήγησε ότι η σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή του Αγίου Όρους έχει ξεκινήσει από την ίδια περίπου περίοδο πέρυσι, με σταδιακή αύξηση της έντασης των δονήσεων. Η πρόσφατη σεισμική δόνηση εντοπίζεται στα νοτιοανατολικά όρια μιας σεισμικά ενεργής ζώνης μήκους περίπου 15 χιλιομέτρων, η οποία ενδέχεται να επεκτείνεται περισσότερο απ’ ό,τι αρχικά εκτιμήθηκε.
Ο κ. Καραστάθης υπογράμμισε την ανάγκη για αυξημένη επαγρύπνηση, δεδομένης της εγγύτητας της σεισμικής ζώνης σε ιστορικά και ιδιαίτερα ευάλωτα κτίρια: «Πρόκειται για παλαιές βυζαντινές κατασκευές, πολλές εκ των οποίων δεν έχουν δοκιμαστεί από ισχυρούς σεισμούς σε κοντινή απόσταση. Όταν υπάρχει τέτοια εγγύτητα, οφείλουμε να λαμβάνουμε υπόψιν το δυσμενέστερο σενάριο».
Ωστόσο, ξεκαθάρισε ότι η συγκεκριμένη σεισμική δραστηριότητα δεν σχετίζεται με τις γνωστές προειδοποιήσεις περί επικείμενου μεγάλου σεισμού στην Κωνσταντινούπολη, παρότι η εγγύτητα γεωγραφικά ενδέχεται να προκαλεί συγχύσεις στο ευρύ κοινό.
Από την πλευρά του, ο Πολιτικός Διοικητής του Αγίου Όρους, Αλκιβιάδης Στεφανής, ανέφερε ότι η κατάσταση παραμένει υπό έλεγχο και ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για τους μοναχούς, τους εργαζόμενους ή τους προσκυνητές.
«Η ζωή στο Άγιο Όρος συνεχίζεται κανονικά. Οι Ακολουθίες πραγματοποιήθηκαν χωρίς διακοπή, η λειτουργία των μονών συνεχίζεται απρόσκοπτα. Όμως έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης και ελέγχου», τόνισε.
Ειδικά κλιμάκια της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, της ΕΜΑΚ και της ΔΕΗ έχουν μεταβεί στο Άγιο Όρος για επιθεωρήσεις και καταγραφή πιθανών ζημιών. Ο ίδιος ο Γενικός Επιθεωρητής Βορείου Ελλάδος της Πυροσβεστικής, κ. Κοσμίδης, θα πραγματοποιήσει αυτοψία, ενώ κατόπιν εντολής του Πρωθυπουργού, στο Άγιο Όρος θα μεταβεί και ο αρμόδιος Υπουργός, κ. Κεφαλογιάννης, συνοδευόμενος από επιστημονική ομάδα του Υπουργείου Πολιτισμού.
Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στην ανθεκτικότητα των παλαιών κτισμάτων, που αποτελούν όχι μόνο λειτουργικά μοναστηριακά συγκροτήματα αλλά και μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Όπως τόνισε ο κ. Στεφανής: «Ορισμένες μονές έχουν υποστεί σημαντικές ενισχυτικές παρεμβάσεις, ειδικά σε θεμέλια και στατικά σημεία. Ωστόσο, αρκετά από τα παλαιότερα κτίσματα, εντός και εκτός μοναστικών συγκροτημάτων, δεν έχουν ακόμα ενισχυθεί. Αυτά παρακολουθούνται με ιδιαίτερη προσοχή».
Ο ίδιος αναφέρθηκε χαρακτηριστικά στη Μονή της Μεγίστης Λαύρας, όπου υπάρχουν 22 εκκλησίες και δεκάδες βοηθητικά ή ιστορικά κτίρια, κάποια άνω των 1000 ετών. Παρά την ανθεκτικότητα τους, η εγγύτητα σε σεισμικά φαινόμενα θέτει νέα δεδομένα.
Ερωτηθείς για την συνολική εικόνα της σεισμικής δραστηριότητας στην Ελλάδα, ο κ. Καραστάθης απάντησε πως η παρούσα έξαρση παραμένει εντός των στατιστικά φυσιολογικών ορίων: «Η σεισμικότητα στον ελλαδικό χώρο παρουσιάζει διαχρονικά αυξομειώσεις. Υπάρχουν έτη με έντονη δραστηριότητα, όπως το 2008, και έτη με ηπιότερη συμπεριφορά, όπως τα τελευταία. Όμως, τα φαινόμενα που παρατηρούμε δεν ξεφεύγουν από το αναμενόμενο πλαίσιο».
Ωστόσο, επισήμανε ότι απαιτείται πάντα επαγρύπνηση και προληπτική φιλοσοφία: «Οφείλουμε να σκεφτόμαστε με γνώμονα το δυσμενέστερο σενάριο. Η ανθρώπινη ζωή είναι πάνω απ’ όλα και κάθε κτίριο που φιλοξενεί κόσμο πρέπει να είναι ασφαλές».
Κώστας Παπαζάχος: «Δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ότι ο σεισμός των 5,3 Ρίχτερ ήταν ο κύριος»
Ο καθηγητής σεισμολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Κώστας Παπαζάχος, σχολίασε στον τηλεοπτικό σταθμό ΕΡΤ3 πως «Δεν μπορούμε να πούμε ότι ο σεισμός των 5,3 Ρίχτερ ήταν ο κύριος και αυτό γιατί όπως πολύ σωστά επισημαίνετε, μιλάμε για μια ακολουθία, που έχει ξεκινήσει εδώ και περίπου 12 μήνες και σε πιο έντονη φάση είναι περίπου 10 μήνες, μια και έχουμε σεισμούς τον προηγούμενο Ιούλιο, Σεπτέμβριο, Δεκέμβριο, Φλεβάρη, σεισμούς πάνω από 4,5, οι οποίοι έχουν γίνει αισθητή στην περιοχή έχουν προκαλέσει κάποιες μικρές βλάβες.
Συνεπώς μπορεί να έχουμε ισχυρότερους σεισμό στην περιοχή, αυτό είναι σίγουρο και το ρήγμα αυτό φαίνεται ότι έχει μια προέκταση και προς τα ανατολικά και προς τα δυτικά. Έτσι, αυτή τη στιγμή θα πρέπει να είμαστε λίγο συντηρητικοί όσον αφορά τις δυσμενέστερες εκτιμήσεις, που μπορούμε να κάνουμε».
Ευθύμιος Λέκκας: «Είναι περίεργη η σεισμική δόνηση γιατί τη βλέπουμε να επανέρχεται»
«Δεν είναι ένα φαινόμενο, το οποίο βλέπουμε για πρώτη φορά. Πέρυσι, εδώ και 20 περίπου μήνες είχε αρχίσει μια σεισμική δραστηριότητα στη θαλάσσια περιοχή του Αγίου Όρους, κορυφώθηκε πέρυσι τους μήνες Μάιο, Ιούνιο και Ιούλιο και όλοι θεωρούσαμε ότι έχει αποσβεστεί. Όμως επανήλθε ουσιαστικά δριμύτερη σεισμική δραστηριότητα και αυτή τη στιγμή αναλύουμε τα δεδομένα.
Μελετάμε το φαινόμενο από την αρχή και πολύ προσεκτικά, γιατί είναι μία περίεργη σεισμική δραστηριότητα, με ακόμα πιο περίεργη εξέλιξη γιατί θεωρούσαμε ότι πέρυσι τον Σεπτέμβριο είχε τελειώσει αυτή η διαδικασία και επανέρχεται με μεγέθη, τα οποία είναι πολύ μεγαλύτερα από ό, τι ήταν πέρυσι.
Είναι περίεργη η σεισμική δόνηση γιατί τη βλέπουμε να επανέρχεται μετά ένα μεγάλο χρονικό διάστημα αδράνειας.
Έτσι, λοιπόν, θα πρέπει να αποτιμήσουμε τις διαστάσεις του ρήγματος, που είναι στον υποθαλάσσιο χώρο. Να αποτιμήσουμε το εναπομείναν δυναμικό του ρήγματος για να δούμε ακριβώς τι σεισμό μπορεί να δώσει.»
Σεισμός στο Άγιο Όρος: Προληπτικά μέτρα από τον ΟΑΣΠ
Η Μόνιμη Ειδική Επιστημονική Επιτροπή Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Μείωσης Σεισμικής Διακινδύνευσης του ΟΑΣΠ συνεδρίασε διαδικτυακά, προκειμένου να αξιολογήσει τη συνεχιζόμενη σεισμική δραστηριότητα στο Άγιο Όρος.
Στην ανακοίνωσή της, η Επιτροπή συστήνει σε μοναχούς και επισκέπτες να αποφεύγουν την παραμονή σε κτίσματα που έχουν υποστεί βλάβες από τις δονήσεις.
Επισημαίνεται επίσης ότι «η τρέχουσα σεισμική δραστηριότητα στο ‘Αγιο Όρος, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα έως τώρα δεδομένα, περιορίζεται έως σήμερα στον ίδιο σεισμογόνο χώρο της σεισμικής ακολουθίας που έχει ξεκινήσει από τον προηγούμενο Ιούνιο, χωρίς να υπάρχουν στοιχεία ενεργοποίησης παρακείμενων ρηξιγενών ζωνών.»
