Η οικογένεια του 63χρονου φιλόμουσου πλαστογράφου, ο οποίος φέρεται ως «πρωταγωνιστής» στο κύκλωμα με τους πλαστούς πίνακες που «ξηλώθηκε» από την ΕΛ.ΑΣ., είχε μπει ξανά στο μικροσκόπιο των Αρχών το 2023 ύστερα από πληροφορίες για πώληση ενός πίνακα του Πόλοκ στη Βουλγαρία έναντι 12 εκατομμυρίων ευρώ.
Ο υποψήφιος αγοραστής ήταν ένας τραπεζίτης, συλλέκτης έργων τέχνης, με έδρα τη Σόφια. «Εγκέφαλος» του κυκλώματος φερόταν ο 37χρονος γιος του 63χρονου «artfreak» και συνεργάτιδα η 69χρονη σύζυγός του. Ο πατέρας της οικογένειας ήταν αυτός που ζωγράφιζε τους πίνακες και, μάλιστα, με τέτοια δεξιοτεχνία που οι υποψήφιοι αγοραστές πίστευαν ότι πράγματι ανήκουν σε μεγάλους ζωγράφους.
Ο 63χρονος με την κινηματογραφική ζωή περιγράφεται ως λάτρης της ζωγραφικής, με βαθιά γνώση της ιστορίας της τέχνης. Είχε διαβάσει τα πάντα γύρω από τις τεχνικές ζωγραφικής και την τεχνοτροπία του κάθε ζωγράφου. Το «εργαστήρι» του είχε στηθεί μέσα σε ένα μεγαλοαστικό διαμέρισμα δίπλα από την Πλατεία Δεξαμενής στον λόφο του Λυκαβηττού. Εκεί ζωγράφιζε με τις ώρες, δίνοντας την εικόνα ενός καλλιτέχνη που είναι αφοσιωμένος σε αυτό που κάνει.
Το «αφήγημα» της οικογένειας ήταν ότι οι πίνακες προέρχονται από ιδιωτικές συλλογές διακεκριμένων πολιτικών ή συλλεκτών του προηγούμενου αιώνα, καταλήγοντας μέσα από μεταβιβάσεις στην οικογένεια της συζύγου του.
Η γυναίκα του και μητέρα του παιδιού του ήταν επίσης κατηγορούμενη. Φέρεται να παρείχε το γνωστικό πλαίσιο και τα οικογενειακά δεδομένα προγόνων της από την εποχή του Τσαουσέσκου, βάσει του οποίου το κύκλωμα έστηνε το ψευδές σενάριο για τη δήθεν διαδρομή της μεταβίβασης των έργων από τους αρχικούς δημιουργούς των έργων σε πολιτικά πρόσωπα της εποχής και σε γνωστούς συλλέκτες (Κόμης, Teriade, Αλέξανδρος Ιόλας) και από εκεί στον πατέρα της. Η γυναίκα αυτή παρουσιαζόταν στους υποψήφιους αγοραστές ως συλλέκτρια έργων τέχνης, ισχυριζόμενη ότι τα έχει κληρονομήσει από τον πατέρα της, στρατηγό επί Προεδρίας Τσαουσέσκου.
Όταν αποκαλύφθηκε η δράση της οικογένειας του 2023, υπήρχε έντονη αντίδραση από τους κατηγορούμενους, οι οποίοι είχαν φτάσει στο σημείο να υποβάλουν μήνυση σε βάρος του αξιωματικού της ΕΛ.ΑΣ., που είχε χειριστεί την υπόθεση.
Σχεδόν δύο χρόνια μετά την τότε δικογραφία, το ελληνικό FBI επανήλθε με έρευνα που κατέληξε σε νέα δικογραφία με κατηγορούμενους τα μέλη της ίδιας οικογένειας. Το εντυπωσιακό είναι ότι παρά τη δικογραφία του 2023, που ξεκίνησε με αφορμή μία αγοραπωλησία ενός πίνακα του Πόλοκ, τα μέλη της οικογένειας εμφανίζονται να «επιμένουν» στις πλαστογραφίες έργων τέχνης και μάλιστα έργων του Αμερικανού ζωγράφου. Σύμφωνα με την έρευνα που έγινε προχθές, οι φιλόμουσοι πλαστογράφοι πουλούσαν – μεταξύ των πολλών πινάκων – δύο πίνακες του Πόλοκ έναντι 40.000 ευρώ, ενώ φέρονται να είπαν στον αστυνομικό που υποδύθηκε τον υποψήφιο αγοραστή ότι είχαν και έναν τρίτο πίνακα του Αμερικανού ζωγράφου που είχε ήδη πουληθεί έναντι 15.000 ευρώ.
Στο μικροσκόπιο παλαιοπωλεία και φωτοτυπείο στο Κολωνάκι
Τρία παλαιοπωλεία… υπεράνω υποψίας σε Μελίσσια, Μαρούσι και Γκύζη, όπως και ένα φωτοτυπικό κέντρο στο Κολωνάκι, μπήκαν στο μικροσκόπιο του ελληνικού FBI, στο πλαίσιο της μεγάλης αστυνομικής επιχείρησης για το ξήλωμα κυκλώματος που πουλούσε πλαστούς πίνακες ζωγραφικής έναντι αστρονομικών ποσών.
Ιδιοκτήτης φωτοτυπείου ήταν «υπεύθυνος» για την κατασκευή των πλαστών εγγράφων πιστοποίησης γνησιότητας των πινάκων. Εκμεταλλευόμενος την τεχνογνωσία που είχε και τον εξοπλισμό που διέθετε στο μαγαζί του στο Κολωνάκι φέρεται να εφοδίαζε αρχηγικό μέλος με πλαστές σφραγίδες -κατά παραγγελία του- γνωρίζοντας το σκοπό για τον οποίο προορίζονται. Επίσης, παρείχε κατάλληλες σφραγίσεις και δακτυλοσκοπήσεις στους πλαστούς πίνακες, δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό εικονικά ιστορικά προέλευσης (για να φαίνονται τα έργα γνήσια).
Άλλος κατηγορούμενος διατηρούσε παλαιοπωλείο στα Μελίσσια. Σύμφωνα με την Αστυνομία, συνεργαζόταν με το κύκλωμα αγοράζοντας εν γνώσει του πλαστούς πίνακες με τα πλαστά έγγραφα πιστοποίησης γνησιότητας που τους συνόδευαν και στη συνέχεια τους πουλούσε σε πελάτες στο κατάστημά του ως γνήσιους. Το ίδιο έκανε και δεύτερος παλαιοπώλης που διατηρεί καταστήματα στο Μαρούσι και στου Γκύζη.
➤ Αυτούς τους πλαστούς πίνακες Πικάσο, Πόλοκ, Μονέ επιχείρησε να πουλήσει το κύκλωμα (Εικόνες, Βίντεο)
Το αρχηγικό μέλος του κυκλώματος είναι ένας 63χρονος που χαρακτηρίζεται από την ΕΛ.ΑΣ. ως «παλιά καραβάνα» στην πλαστογράφηση έργων τέχνης. «Στο συγκεκριμένο αντικείμενο είναι επιστήμονας. Οι πίνακες όχι απλά είναι απολύτως πιστές αντιγραφές αλλά έδινε και πολύ μεγάλη έμφαση στη δημιουργία του «προφίλ» του πίνακα. Κατασκεύαζε το ιστορικό του πίνακα, μέσα από έγγραφα πιστοποίησης γνησιότητας, για να πείθει τους πελάτες του», λέει αστυνομική πηγή.
Το κύκλωμα διέθετε ένα καλά οργανωμένο εργαστήριο με δύο φούρνους, μπογιές, παλέτες και πινέλα για την κατασκευή των πινάκων ζωγραφικής. Καθοριστικής σημασίας για την αποκάλυψη της δράσης των πλαστογράφων ήταν ο ρόλος του μυστικού αστυνομικούς που υποδύθηκε τον πελάτη. Εκτός από την αγορά του πίνακα του Πικάσο διαπραγματεύτηκε την αγορά δύο πινάκων του Πόλοκ, ενός πίνακα του Κλοντ Μονέ και τριών θρησκευτικών εικόνων. Επίσης, χρειάστηκε να κάνει ραντεβού σε γνωστό εστιατόριο της Βάρκιζας στην παραλιακή με μέλος του κυκλώματος. Η συνάντηση είχε διάρκεια περίπου μίας ώρας και εκεί συμφωνήθηκε η αγοραπωλησία του έργου του Πικάσο.
Το «χρυσό» deal με τον Πικάσο
Σε σπίτι στο Ελληνικό είχε κλειστεί το ραντεβού για την πώληση του πίνακα ζωγραφικής του Πικάσο έναντι 25 εκατομμυρίων ευρώ.
Ο πίνακας απεικόνιζε μία γυναικεία μορφή και χαρακτηρίζονταν ως ένα από τα πιο σπάνια έργα τέχνης παγκοσμίως. Η συνάντηση προγραμματίστηκε για το πρωί της Τρίτης (10/6). Το κύκλωμα δεν γνώριζε ότι ο υποψήφιος αγοραστής ήταν μυστικός αστυνομικός.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης στο σπίτι του Ελληνικού εμφανίστηκαν δύο από τα μέλη της οργάνωσης πλαστογράφων, τα οποία ζήτησαν από τον υποψήφιο αγοραστή να τους δείξει την αστυνομική του ταυτότητα για να σιγουρευτούν ότι δεν έχουν μπροστά τους αστυνομικό. Τότε ήταν που αναγκαστικά έπρεπε να γίνει η «αποκάλυψη». Άντρες της Ασφάλειας εισέβαλαν στο διαμέρισμα και προχώρησαν σε συλλήψεις. Ο πίνακας του Πικάσο βρέθηκε σε σπίτι στη Γλυφάδα, από όπου είχαν σκοπό να τον πάρουν και να τον παραδώσουν στον πελάτη τους, εάν όλα πήγαιναν βάσει του σχεδίου τους.
Όπως διαπιστώθηκε στη συνέχεια, επρόκειτο για ένα πλαστό έργο, το οποίο θα πωλούνταν μαζί με πολλά άλλα ως γνήσια. Νωρίτερα, το κύκλωμα είχε προσπαθήσει να πουλήσει στον υποψήφιο αγοραστή και μυστικό αστυνομικό τον πίνακα σε τιμή που έφτανε τα 50.000.000 ευρώ, ενώ από τις ακροάσεις προέκυψαν και προσεγγίσεις άλλων αγοραστών για την πώληση του συγκεκριμένου έργου του περίφημου ζωγράφου Πικάσο, πλην όμως δεν τα κατάφεραν.
Πιο συγκεκριμένα, ζητούσαν από τον μυστικό αστυνομικό αρχικά 100.000.000 ευρώ και έπειτα από διαπραγματεύσεις το ποσού των 25.000.000 ευρώ.
Πληροφορίες του iΕidiseis αναφέρουν ότι το διάστημα των διαπραγματεύσεων με τον αστυνομικό γυναίκα – μέλος της οργάνωσης – μιλούσε παράλληλα και με άλλον υποψήφιο αγοραστή (ο οποίος δεν ήταν κρυφός αστυνομικός αλλά κάποιος που πραγματικά ενδιαφερόταν να αγοράσει τον πίνακα χωρίς να ξέρει ότι είναι πλαστός). Πιο συγκεκριμένα, η γυναίκα μιλούσε με την πλευρά επιχειρηματία (πιθανόν εφοπλιστή) για να πουληθεί το έργο τέχνης έναντι 15 εκατομμυρίων ευρώ. Ο επιχειρηματίας έκανε τη διαπραγμάτευση μέσω τρίτου ατόμου, που είχε πάρει την εντολή να κάνει εκ μέρους του τις διαπραγματεύσεις. Ο μεσάζων δεν ταυτοποιήθηκε από την ΕΛ.ΑΣ., αλλά από τις «ακροάσεις» που έγιναν προκύπτει ότι κατά την επικρατέστερη εκδοχή ήταν συνεργάτης εφοπλιστή.
Η Αστυνομία έκανε συνολικά 13 συλλήψεις για το κύκλωμα που κατασκεύαζε πλαστούς πίνακες ζωγραφικής. Εκτός από τον Πικάσο, θα πουλούσαν δυο πίνακες του Πόλοκ, έναν πίνακα του Κλοντ Μονέ και τρεις θρησκευτικές εικόνες στην τιμή των 100.000 ευρώ. Επίσης, ετοίμαζαν αγοραπωλησία 7 έργων (5 πίνακες του ζωγράφου Παρθένη και 2 θρησκευτικές εικόνες) στην τιμή των 150.000 ευρώ.
Για να πετύχουν τον σκοπό τους, τα μέλη της οργάνωσης, τουλάχιστον από τον Φεβρουάριο του 2025, είχαν συστήσει εγκληματική οργάνωση, δομημένη και με διαρκή δράση και με τη χρήση κατάλληλης υποδομής (πλήρως εξοπλισμένο εργαστήριο με δυο φούρνους παλαίωσης, μπογιές, παλέτες, πινέλα κ.λπ.) προέβαιναν:
- Στην κατασκευή πλαστών πινάκων ζωγραφικής, ξένων ζωγράφων διεθνούς φήμης και Ελλήνων, έργα των οποίων έχουν αναγνωρισθεί ως μνημεία νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς και εμπίπτουν στο νόμο περί αρχαιοτήτων
- Στην κατάρτιση πλαστών πιστοποιητικών γνησιότητας, χρησιμοποιώντας πλαστές σφραγίδες
- Στη διάθεσή των «έργων» ως γνήσια, μέσω μελών της οργάνωσης που διατηρούσαν καταστήματα εμπορίας μεταχειρισμένων ειδών και αντικών (τρία παλαιοπωλεία σε περιοχές της Αττικής), καθώς και μελών που μεσολαβούσαν στις πωλήσεις μέσω κύκλου επαφών με ευρεία οικονομική επιφάνεια
➤ Αποκάλυψη: Ραντεβού με εφοπλιστή κανόνιζε το κύκλωμα – Προσέφερε 15 εκατ. ευρώ για πλαστό Πικάσο
Οι κατηγορούμενοι, είχαν συγκεκριμένο τρόπο δράσης (modus operandi) και διακριτούς ρόλους.
Συγκεκριμένα:
- 2 διευθύνοντες την οργάνωση (63 και 37 ετών) προέβαιναν από κοινού στην κατασκευή πλαστών έργων τέχνης διαφόρων Ελλήνων ζωγράφων (π.χ. Παρθένη, Θεόφιλο) και ξένων καλλιτεχνών (π.χ. Μονέ, Πικάσο, Βαν Γκογκ), ιδιαίτερης χρηματικής αξίας, καθώς και σε δημιουργία πλαστών πιστοποιητικών, τα οποία μετέπειτα διακινούσαν μέσω έτερων μελών της οργάνωσης
- 4 άτομα (58, 39, 40 και 63 ετών), υποομάδα της οργάνωσης, τα οποία κατόπιν συνεννόησης με τους διευθύνοντες, εκμεταλλευόμενοι παλαιοπωλεία που διατηρούσαν σε περιοχές της Αττικής, αγόραζαν εν γνώσει τους τα πλαστά έργα και τα μεταπωλούσαν ως γνήσια σε ιδιώτες
- 2 άτομα (71 και 57 ετών), τα οποία είχαν βοηθητικό ρόλο στη δημιουργία πλαστών πιστοποιητικών και έργων τέχνης. Μάλιστα, ο 57χρονος κατείχε την τεχνογνωσία και τα μέσα από φωτοτυπείο που διατηρούσε, εφοδίαζε τον 63χρονο διευθύνοντα με πλαστές σφραγίδες κατά παραγγελία του, ενώ παρείχε κατ’ εντολή του ίδιου κατάλληλες σφραγίσεις και δακτυλοσκοπήσεις στους πλαστούς πίνακες, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο εικονικά ιστορικά προέλευσης, καθιστώντας τους – εν γνώσει του – πλαστούς πίνακες φαινομενικά γνήσιους και
- 5 άτομα (59, 60, 49, 57 και 45 ετών), τα οποία προέβαιναν στην πώληση των έργων τέχνης, καθώς και στην αναζήτηση αγοραστών
Συνολικά, από τις έρευνες που πραγματοποιήθηκαν σε οικίες και λοιπούς χώρους σε περιοχές της Αττικής, βρέθηκαν, μεταξύ άλλων και κατασχέθηκαν:
- Πίνακας ζωγραφικής σε σταθερό υπόστρωμα, με την υπογραφή Πικάσο 1965, διαστάσεων 130 εκατοστά επί 85 εκατοστά
- Πίνακας ζωγραφικής σε ξύλο με ημερομηνία 22/12/1967 και υπογραφή Γκοτιέ
- 204 πίνακες ζωγραφικής διαφόρων Ελλήνων και ξένων ζωγράφων
- 19 θρησκευτικές εικόνες ζωγραφικής
- 2.087 νομίσματα, η πλειοψηφία των οποίων εμπίπτει στο νόμο περί αρχαιοτήτων (αρχαίας ελληνικής, ρωμαϊκής, ελληνορωμαϊκής, βυζαντινής και νεότερης περιόδου)
- 2 οχήματα
- 3 μέσα αποθήκευσης ψηφιακών δεδομένων (USB) και κάρτα μνήμης
- 2 φορητοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές
- 13 ξύλινες σφραγίδες με εντυπώματα διαφόρων εμπόρων/συλλεκτών έργων τέχνης, ζωγράφων, τεχνοκριτικών, συγγραφέων, πιστοποιητικών, πρώην Διευθυντή Εθνικής Πινακοθήκης, πρώην Προέδρου της Ρουμανίας
- 4 μεταλλικά ταμπελάκια με επιγραφές διαφόρων εμπόρων έργων τέχνης και ζωγράφων
- 2 ταμπόν με μελάνι για σφραγίδες
- Πλήθος εργαλείων ζωγραφικής (πινέλα, μελάνια, κασετίνες χρωμάτων, πένες, δοχεία με διαλυτικό υγρό, σκόνες αγιογραφίας, ακρυλικά χρώματα, σφυριά, βούρτσες, κοπτήρια, σπάτουλες, λάμα)
- Χειροκίνητο ηλεκτρικό τριβείο
- Ανιχνευτής μετάλλων
- Ηλεκτρικός φούρνος αέρος
- Ηλεκτρικός φούρνος αέρος άνευ ενδείξεων επί μεταλλικής κατασκευής
- 14 πήλινα και χάλκινα ειδώλια
- 2 πήλινοι λουλάδες
- Μαρμάρινη και γύψινη γυναικεία κεφαλή
- 3 χάλκινα αγαλματίδια
- 19 φάκελοι αλληλογραφίας με χειρόγραφες ενδείξεις, μεταξύ άλλων, ονομάτων ζωγράφων, περιέχοντες έγχρωμες και ασπρόμαυρες εκτυπώσεις/φύλλα χάρτου πινάκων ζωγραφικής
- Μπλοκ με 25 σελίδες έργων τέχνης
- Πλήθος ασπρόμαυρων εκτυπώσεων από πίνακες ζωγραφικής
- Φύλλο χάρτου με ασπρόμαυρο έργο τέχνης και χειρόγραφες υπογραφές και στις δύο όψεις
- Χειρόγραφες σημειώσεις για έργα τέχνης και καλλιτέχνες
- Αποδεικτικά αποστολής χρημάτων και εγγράφων
- 2 βιβλία με φωτογραφίες έργων τέχνης
- Σελίδες με συμφωνίες για δωρεά σε είδος έργων τέχνης και υπεύθυνες δηλώσεις,
- Σελίδες για έργα τέχνης και συναλλαγές χρηματικών ποσών
- 8 κινητά τηλέφωνα
- Συσκευή καταγραφής
- Σακουλάκι με σφραγίδες
- Υφασμάτινη τσάντα με κοσμήματα και ρολόγια
- 4 ντοσιέ με βεβαιώσεις και πιστοποιητικά γνησιότητας
- Φωτογραφία από μεταξοτυπία του Σαλβαντόρ Νταλί
- Δερμάτινος χαρτοφύλακας χειρός με πλήθος εγγράφων και πιστοποιητικών γνησιότητας
- Χρηματικό ποσό των 66.125 ευρώ και 50 λίρες Αγγλίας
Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στην αρμόδια εισαγγελική Αρχή.
