Τουλάχιστον οι μισοί Έλληνες δεν θα κάνουν φέτος διακοπές. Πολλοί από τους «προνομιούχους» που θα τα καταφέρουν, θα αρκεστούν σε μια ολιγοήμερη απόδραση. Η πλειοψηφία εγκαταλείπει τα νησιά, προτιμώντας κάποιον προορισμό στην ηπειρωτική Ελλάδα, προκειμένου να μειώσει τα δυσθεώρητα έξοδα. Οι διακοπές σε κάποιο εξοχικό, ακόμη κι αν είναι συγγενή ή φίλου, αποτελούν τη νέα νόρμα της εποχής. Το ίδιο ισχύει και για το μαγείρεμα στις διακοπές, σε μια προσπάθεια μείωσης του κόστους.
Η Ελλάδα ετοιμάζεται να υποδεχθεί και φέτος δεκάδες εκατομμύρια τουρίστες που έρχονται για να απολαύσουν το πολυδιαφημιζόμενο ελληνικό καλοκαίρι. Αυτό δηλαδή, που ολοένα και περισσότεροι Έλληνες δεν μπορούν πλέον να βιώσουν.
«4 στους 10 εργαζόμενους θα πάνε φέτος διακοπές»
Σύμφωνα με όσα σχολίασε στο iEidiseis ο Απόστολος Ραυτόπουλος, πρόεδρος της Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδος (ΕΕΚΕ), «βάσει έρευνας που κάναμε και θα ανακοινώσουμε τις επόμενες ημέρες, περίπου 4 στους 10 εργαζόμενους θα πάνε φέτος διακοπές. Όσοι ταξιδέψουν, θα κάνουν κατά μέσο όρο 4 ημέρες διακοπές, ενώ πέρυσι έκαναν 5 ημέρες. Πώς μπορεί ένας άνθρωπος να δουλεύει όλο τον χρόνο και να μην μπορεί να κάνει έστω μια εβδομάδα διακοπές;».
Είναι ενδεικτικό, ότι σύμφωνα με έρευνα του ΕΕΚΕ, το 2023, το 56,2% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι δεν έχει κάνει διακοπές τουλάχιστον τα 3 τελευταία χρόνια ή εδώ και πολλά χρόνια. Σημειώνεται πως το 80,33% όσων έχουν μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα έως 1000 ευρώ, δήλωσε πως ανήκει σε αυτές τις δύο κατηγορίες. Το αντίστοιχο ποσοστό για όσους έχουν μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα 1.000 – 2.000 ευρώ κυμαίνεται στα 57,5%, ενώ στην ίδια θέση βρίσκεται το 68,42% των συνταξιούχων και το 77,53% των ανέργων.
Βάσει έρευνας που δημοσίευσε πριν από λίγες ημέρες το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), το 52% των ερωτηθέντων, δήλωσε πως δεν προγραμματίζει να κάνει φέτος διακοπές. Από όσους δήλωσαν πως θα ταξιδέψουν, το 31% θα πάει στο εξοχικό του και το 23% σε εξοχικό τρίτου. Μόλις το 7% επιλέγει διαμονή σε ξενοδοχεία.
«Φτάσαμε να θεωρούμαστε προνομιούχοι»
Άλλωστε, σύμφωνα με τον κ. Ραυτόπουλο, «τον Αύγουστο, στους τουριστικούς προορισμούς ένα δωμάτιο ξενοδοχείου μπορεί να στοιχίζει περισσότερα από 150 ευρώ. Ειδικά αν πρόκειται για οικογένεια με παιδιά, το κόστος είναι τεράστιο».
Η Γεωργία, 73 χρονών, δήλωσε στο iEidiseis πως «έχω να πάω διακοπές περίπου είκοσι χρόνια. Από όταν πέθανε ο σύζυγός μου, συντηρούμαι με τη σύνταξη χηρείας, που είναι κάτω από 1.000 ευρώ. Επομένως, το κόστος των διακοπών είναι απαγορευτικό. Δυστυχώς, δεν υπάρχει κάποιο εξοχικό. Είναι κάτι που με στεναχωρεί πολύ, επειδή πάντα λάτρευα τη θάλασσα, όμως δεν μπορεί να γίνει αλλιώς».
Παράλληλα, η Ελένη, δήλωσε στο iEidiseis πως «την τελευταία δεκαετία, πάμε πάντα για διακοπές στο πατρικό σπίτι του συζύγου μου. Τα έξοδα είναι πολύ μειωμένα, επειδή γλιτώνουμε τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια και τη διαμονή. Κάποια λίγα καλοκαίρια, μπορεί να πάμε σε κάποιον κοντινό προορισμό για 3-4 ημέρες, όμως αυτό δεν θα γίνει φέτος, επειδή τα έξοδα είναι πολλά. Δεν παραπονιέμαι πάντως, επειδή θεωρώ πως δυστυχώς, έχουμε φτάσει στο σημείο να θεωρούμαστε και προνομιούχοι που μπορούμε να πάμε κάπου».
Αύξηση 38% σε 8 χρόνια
Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Ραυτόπουλο, «το κόστος των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων, ειδικά για μακρινές αποστάσεις, όπως τα Δωδεκάνησα, είναι τεράστια. Μια τετραμελήε οικογένεια με αμάξι και καμπίνα, μπορεί να χρειαστεί να ξοδέψει περισσότερα από 1.100 ευρώ για εισιτήρια μετ’ επιστροφής». Μάλιστα, «οι ακτοπλοϊκές εταιρείες έχουν προβλέψει ότι θα υπάρξει επιβάρυνση στα ναύλα 10%-12% αν συνεχιστεί η κατάσταση στη Μέση Ανατολή».
Πριν από μερικές ημέρες, ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Βασίλης Κικίλιας, παραδέχθηκε πως από το 2017 έως το 2024, οι τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων αυξήθηκαν κατά 38%. Ο ίδιος αναφέρθηκε στην πρόσφατη νομοθέτηση που προβλέπει τη μείωση των λιμενικών τελών κατά 50%, ώστε να αποφευχθεί μια νέα αύξηση των εισιτηρίων τον Μάιο που μας πέρασε. Όμως, παρά την κίνηση του υπουργείου, οι αυξήσεις συνεχίζονται.
Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο τιμών ναύλων ακτοπλοϊκών μεταφορών του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, την εβδομάδα από 12 έως 18 Μαΐου 2025, παρουσιάστηκε αύξηση στις 18 από τις 40 ενδεικτικές ακτοπλοϊκές γραμμές που παρατίθενται, συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο της προηγούμενης χρονιάς. Μείωση παρουσιάζεται σε μόλις 8 ακτοπλοϊκά δρομολόγια. Είναι ενδεικτικό ότι σε δρομολόγια όπως: Πειραιάς – Ηράκλειο, Λαύριο – Κύθνος και Αιδηψός – Αρκίτσα, η αύξηση ξεπερνάει το 10%.
«Λίγοι όσοι δεν μαγειρεύουν στις διακοπές»
Βάσει της επίμαχης έρευνας του ΙΕΛΚΑ, το 62% δήλωσε πως επισκέπτεται συστηματικά του σούπερ μάρκετ και τα μίνι μάρκετ, σε μια προσπάθεια εξοικονόμησης χρημάτων. Σύμφωνα με τον κ. Ραυτόπουλο, «πλέον λίγοι δεν μαγειρεύουν στις διακοπές. Ειδικά στη νησιωτική Ελλάδα, το κόστος στην εστίαση είναι ακόμη υψηλότερο. Η χωριάτικη σαλάτα έχει ξεπεράσει τα 12 ευρώ, ενώ στην παραλία, θα πρέπει να πληρώσεις ομπρέλα και ξαπλώστρες. Όλα αυτά τα κόστη, ξεπερνούν τους δύο, ενδεχομένως και τρεις μέσους μισθούς για λίγες ημέρες διακοπών».
Σχετικά με όσους εργαζόμενους δεν πάνε διακοπές, ο κ. Ραυτόπουλος ανέφερε πως «ο εργαζόμενος προτιμάει να μην αφήσει πίσω του ανελαστικές δαπάνες κι ας μην πάει διακοπές». Άλλωστε, «ο πληθωρισμός στην Ελλάδα βρίσκεται πλέον 70% πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Οι αυξήσεις σε πολλά είδη πρώτης ανάγκης είναι τεράστια, όπως και στα ενοίκια».
Η ουσία σύμφωνα με τον κ. Ραυτόπουλο είναι ότι «ζούμε σε μια χώρα που βρέχεται παντού από θάλασσα, όμως δεν έχεις τη δυνατότητα να την απολαύσεις».
«Πληρώνεις περισσότερο από ότι αξίζει αυτό που αγοράζεις».
Από την πλευρά του, ο Γιάννης Γεωργιδάκης, επαγγελματίας του τουρισμού με ειδίκευση στις ξενοδοχειακές κρατήσεις και παραπάνω από 20 χρόνια εμπειρίας, ανέφερε στο iEidiseis πως «λένε ότι συμφέρει να κλείσεις διακοπές για Ελλάδα από το εξωτερικό, παρά αν είσαι από την Ελλάδα. Αυτό οφείλεται στα τεράστια συμβόλαια που κλείνουν οι tour operators με τα μεγάλα ξενοδοχεία, παίρνοντας τα δωμάτια σε χονδρική. Ειδάλλως, οι μεγάλες μονάδες δεν θα μπορούσαν να γεμίσουν τα δωμάτιά τους».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «αυτή τη στιγμή, το φθηνότερο ακτοπλοϊκό εισιτήριο για Κρήτη, κοστίζει 44 ευρώ. Και η Κρήτη έχει σχετικά φθηνά εισιτήρια. Αν μιλάμε για μια τετραμελή οικογένεια που θα πάρει αμάξι και καμπίνα, έχουμε ήδη εκτροχιαστεί. Τα καθημερινά έξοδα αποκλείεται να είναι κάτω από 100 ευρώ. Το κόστος διαμονής σίγουρα θα να είναι τουλάχιστον 80 ευρώ τη βραδιά και τα δωμάτια θα έχουν απλώς τα στοιχειώδη. Στην υψηλή περίοδο, πάντα πληρώνεις περισσότερο από ότι αξίζει αυτό που αγοράζεις. Πλέον, είναι φθηνότερο να βρεις εισιτήρια για εξωτερικό παρά για Ελλάδα».
«Το δωμάτιο δεν είχε ντουζιέρα, αλλά στοίχιζε 100 ευρώ»
Όπως άλλωστε ανέφερε στο iEidiseis o Σπύρος, «σχεδόν κάθε καλοκαίρι επέλεγα να πηγαίνω διακοπές σε κάποιο νησί, συνήθως των Κυκλάδων. Τα τελευταία τρία χρόνια όμως, τα έξοδα είναι υπέρογκα. Οι τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων, των δωματίων και της εστίασης είναι τεράστια. Μια φορά, ένα δωμάτιο που μείναμε, στοίχιζε 100 ευρώ τη βραδιά, αλλά δεν είχε ούτε ντουζιέρα».
Επομένως, «εδώ και τρία χρόνια, περνάμε τις καλοκαιρινές διακοπές με την κοπέλα μου στο εξωτερικό. Έχουμε πάει Ιταλία, Πολωνία και Ισπανία και το συνολικό κόστος είναι μικρότερο από το να πηγαίναμε σε κάποιο νησί. Ειδικά αν κλείσεις από νωρίς και βρεις προσφορές, τα έξοδα μειώνονται. Στα νησιά δαπανούσαμε σίγουρα 2.000 ευρώ για 1 εβδομάδα διακοπών ή και λιγότερο. Και στους δύο αρέσει πολύ η θάλασσα, αλλά πλέον προτιμούμε να βλέπουμε νέες εικόνες, από το να χρυσοπληρώνουμε εντελώς βασικές παροχές».
«Αυτό που κυρίως έχει πληγεί είναι οι οικογενειακές διακοπές»
Κάποιοι άλλοι, δεν εγκαταλείπουν τα νησιά, αλλά αναγκάζονται να μειώσουν τις ημέρες των διακοπών. Σύμφωνα με όσα ανέφερε στο iEidiseis ο Γιάννης, «την τελευταία πενταετία έχουμε μειώσει τις ημέρες των διακοπών. Πάμε με την κοπέλα μου διακοπές λιγότερο από μια εβδομάδα, πάντα σε κάποιο σχετικά κοντινό προορισμό στην ηπειρωτική Ελλάδα, ώστε να μειώσουμε τα μεταφορικά έξοδα. Ευτυχώς, ένα φιλικό ζευγάρι, έχει εξοχικό στην Αττική και περνάμε εκεί το υπόλοιπο της άδειας, όπου τα κυριότερα έξοδα είναι τα τρόφιμα που αγοράζουμε για να μαγειρέψουμε».
INTIME/ Νίκος Παναγιωτόπουλος
Όπως χαρακτηριστικά σχολίασε ο κ. Γεωργιδάκης, «μειώνονται αισθητά οι Έλληνες που πάνε διακοπές. Το έβλεπα στις εταιρείες που έκανα κρατήσεις. Ειδικά οι τηλεφωνικές κρατήσεις -στις οποίες επιδίδονταν οι Έλληνες-, έχουν μειωθεί πάρα πολύ». Αντίστοιχα, «οι ημέρες των διακοπών, έχουν μειωθεί από εβδομάδες σε 3ημερα. Και μετά χωριό, αν υπάρχει. Επίσης, οι οικογένειες συχνά επιλέγουν κατάλυμα που έχει υποδομές ώστε να μπορούν να μαγειρέψουν. Γενικότερα, αυτό που κυρίως έχει πληγεί, είναι οι οικογενειακές διακοπές».
«Είναι εμπειρία διακοπών να μην μπορείς να περπατήσεις στα νησιά;»
Σύμφωνα με την έρευνα του ΙΕΛΚΑ, μόλις το 28% θα ταξιδέψει στα νησιά, καθώς το 60% θα επιλέξει παραθαλάσσιες περιοχές στην ηπειρωτική Ελλάδα. Αυτό σύμφωνα με τον κ. Γεωργιδάκη «είναι ευτύχημα, επειδή υπάρχουν πολλοί προορισμοί με τους οποίους δεν ασχολούνταν κανείς. Πλέον ανεβαίνουν, όμως οι τιμές εκεί, είναι ακόμη πολύ κάτω συγκριτικά με οποιονδήποτε διαδεδομένο προορισμό».
Όπως περιέγραψε ο ίδιος, «συνάντησα μια Ελληνίδα φίλη που ζει στο Βέλγιο, η οποία ήθελε να έρθει λίγες ημέρες στην Ελλάδα για διακοπές με τον άντρα και το παιδί τους. Όμως, ο προϋπολογισμός δεν μπορούσε να βγει κάτω από 2.000 ευρώ και δεν θα έρθουν. Έχουμε φτάσει στο σημείο η Ελλάδα να μην είναι συμφέρουσα για τους τουρίστες, πόσω μάλλον για τους Έλληνες».
Αναφορικά με τον τεράστιο αριθμό τουριστών που δέχεται η χώρα κάθε χρόνο, ο κ. Γεωργιδάκης σχολίασε πως «το πρόβλημα είναι ότι οι τουρίστες δεν είναι μοιρασμένοι στη χώρα, αλλά συγκεντρώνονται σε προορισμούς που οριακά μπορούν να συντηρήσουν τους μόνιμους κατοίκους. Το μοντέλο δεν είναι βιώσιμο και το ζήτημα είναι τι προσφέρουμε τελικά σε όσους χρυσοπλήρωσαν για να έρθουν στα νησιά μας, που τα καταστρέφουμε στο βωμό του κέρδους. Είναι εμπειρία διακοπών να μην μπορείς ούτε να περπατήσεις στα σοκάκια ενός νησιού;».
