Ένας αρχαιοφύλακας από το Αγρίνιο που θα μπορούσε να παραλληλιστεί με λύκο που τον έβαλαν να φυλάει τα… πρόβατα και ένας σωφρονιστικός υπάλληλος από τα Τρίκαλα που είχε στο σπίτι του τέσσερις ανιχνευτές μετάλλων και 40 χάρτες, συγκαταλέγονται ανάμεσα στους κατηγορούμενους για το μεγάλο κύκλωμα αρχαιοκαπηλίας που «ξηλώθηκε» μετά από γιγαντιαία αστυνομική επιχείρηση.
Ο «κοριός» της ΕΛ.ΑΣ. κατέγραψε τέτοιο όγκο τηλεφωνικών συνομιλιών που χρειάστηκαν 111 ψηφιακοί δίσκοι για την αποθήκευσή τους. Μεταξύ άλλων, «έπιασε» επικοινωνία που δείχνει ότι ο αρχαιοφύλακας λειτουργούσε ως μεσολαβητής για την πώληση αρχαίων. Εντυπωσιακό είναι ότι σε μία περίπτωση προκύπτουν ενδείξεις ότι αφαίρεσε αρχαίο αντικείμενο από αρχαιολογικό χώρο εν ώρα υπηρεσίας.
Πρόκειται για ένα μπρούτζινο αγαλματίδιο διαστάσεων 12 εκατοστών που αναπαριστά «δισκοβόλο», που θα πωλούνταν έναντι 4000-5000 ευρώ. Ο «δισκοβόλος» ήταν προϊόν ανασκαφής που έλαβε χώρα από αρχαιολογική υπηρεσία. Η φύλαξή του -όπως και άλλων ευρημάτων- ανατέθηκε σε υπάλληλο που το αφαίρεσε.
Συγκατηγορούμενος του αρχαιοφύλακα είναι σωφρονιστικός υπάλληλος από τα Τρίκαλα, ο οποίος φέρεται να συμμετείχε στην ομάδα που έκανε λαθρανασκαφές στη Θεσσαλία. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο σπίτι του βρέθηκαν τέσσερις ανιχνευτές μετάλλων, μία μονάδα ελέγχου ανιχνευτή μετάλλων, ένας φάκελος με 40 χάρτες, σημειώσεις με τοποθεσίες και 22 νομίσματα διαφόρων μεγεθών και έκδοσης.
Αίσθηση προκαλεί ο «επαγγελματισμός» του κυκλώματος που περιλάμβανε ακόμα και φυσικό φωτισμό από την… πανσέληνο. Συγκεκριμένα υπήρχαν φορές που επέλεγαν να κάνουν λαθρανασκαφές κατά τις νυχτερινές ώρες και λίγες ημέρες πριν ή μετά την πανσέληνο ώστε να έχουν τον αναγκαίο φωτισμό και να μπορούν να προσανατολιστούν στην τοποθεσία.
Εάν η τοποθεσία ενδιαφέροντος ήταν χωράφια με καλλιέργειες, προέβαιναν στην επιτήρηση τους αναμένοντας τον χρόνο θερίσματος ώστε το χωράφι να είναι καθαρό και προσιτό. Άλλες φορές περίμεναν το χρόνο οργώματος ώστε το έδαφος να έχει αναμοχλευτεί μηχανικά και οι αρχαιότητες που βρίσκονταν σε βάθος, να έχουν πλησιάσει την επιφάνεια και να μπορούν να εντοπιστούν από τον ανιχνευτή μετάλλων ευκολότερα.
Η οργάνωση είχε δύο «συνδέσμους» στη Γερμανία για να πουλάει αρχαία νομίσματα σε δύο συγκεκριμένους οίκους δημοπρασιών στο Μόναχο. Στον έναν εξ αυτών εργαζόταν Έλληνας, ο οποίος είχε συλληφθεί στο παρελθόν για αρχαιοκαπηλία. Τα αρχαία φορτώνονταν σε φορτηγά που τα μετέφεραν στη Γερμανία, ενώ συγκεκριμένο μέλος του κυκλώματος ταξίδευε αεροπορικώς από την Ελλάδα στο Μόναχο και τα παραλάμβανε από τους οδηγούς.
Όπως περιγράφουν αστυνομικές πηγές στο iEidiseis, το κουβάρι της υπόθεσης άρχισε να ξετυλίγεται από τον Οκτώβριο του 2023 όταν περιήλθε σε γνώση της ΕΛ.ΑΣ. καταγγελία που ανέφερε ότι άντρας που χρησιμοποιεί το κινητό τηλέφωνο «6948…» διενεργεί ανασκαφές στην περιοχή της Αχαΐας με τη χρήση ανιχνευτή μετάλλων και άλλων μηχανημάτων για την ανεύρεση αρχαίων. Επίσης, στην καταγγελία αναφερόταν ότι έμπαινε σε αρχαιολογικούς χώρους για λαθρανασκαφές και έκλεβε αρχαία αντικείμενα.
Η αναφορά κρίθηκε σημαντική και έτσι διατάχθηκε με σχετικό βούλευμα άρση του απορρήτου για το συγκεκριμένο κινητό τηλέφωνο, με αποτέλεσμα να ταυτοποιηθεί ο κάτοχός του με καταγωγή από τα Τζουμέρκα. Από τις συνομιλίες προέκυψε ότι χρησιμοποιούσε κωδικοποιημένες ονομασίες, ενώ ανέκυψαν υπόνοιες για έρευνα με ανιχνευτές μετάλλων. Ωστόσο, δεν προέκυψε εν τέλει η συμμετοχή του στην εγκληματική οργάνωση παρά μόνο κάποιες γνωριμίες με μέλη της.
Η έρευνα όμως δεν σταμάτησε αλλά η καταγραφή των συνομιλιών του έγιναν αιτία να ανοίξει η βεντάλια των άρσεων απορρήτου και να ξεκινήσουν τηλεφωνικές παρακολουθήσεις και άλλων προσώπων.
Αρχικά ταυτοποιήθηκε ένας ηλικιωμένος αρχαιοκάπηλος από τα Τρίκαλα, ο οποίος είχε επαφές και συναντήσεις με άτομα από την Αιτωλοακαρνανία, και στη συνέχεια τα υπόλοιπα μέλη του κυκλώματος. Η Αστυνομία συνέλαβε συνολικά 39 άτομα και κατάσχεσε 1800 αρχαία αντικείμενα σε έρευνες που έγιναν σε Θεσσαλονίκη, Ρόδο, Αγρίνιο, Βόνιτσα, Μεσολόγγι, Πρέβεζα, Καρδίτσα, Τρίκαλα, Λάρισα, Λαμία, Λειβαδιά, Πολύγυρο Χαλκιδικής, Ιερισσό Χαλκιδικής, Καβάλα, Σέρρες, Δράμα και Αλεξανδρούπολη.
Οι κωδικές ονομασίες
Οι αστυνομικοί της Υποδιεύθυνσης Δίωξης και εξιχνίασης Εγκλημάτων Πατρών αφιέρωσαν δεκάδες ώρες προκειμένου να «αποκρυπτογραφήσουν» τις κωδικές ονομασίες που χρησιμοποιούσαν τα μέλη της οργάνωσης για να αποπροσανατολίσουν τις Αρχές σε περίπτωση παρακολούθησής τους. Το «γλωσσάρι» τους ήταν το παρακάτω:
- «Άσπρα»: Ασημένια αντικείμενα
- «Κίτρινα»: Χρυσά αντικείμενα
- «Πράσινα, πρασινάδα, κόκκινα»: Χάλκινα αντικείμενα
- «Μαύρα, γυφτούλια»: Μπρούτζινα ή χάλκινα αντικείμενα
- «Πάμε Βόλτα, περπάτημα, βόλτα για σπαράγγια ή ψάρεμα»: Πραγματοποίηση παράνομης αρχαιολογικής έρευνας
- «Βύσματα, στριφώνια, παξιμάδια, βίδες, τρακτέρ, αυτοκίνητα, γιαούρτια, τσίπουρο, κρασί, μπάλες τριφύλλι, ψάρια»: Αρχαιότητες
- «Πιούμε καφέ»: Πραγματοποίηση συνάντησης
- «Πάμε στα κορίτσια»: Μετάβαση στην Γερμανία
- «Προσπέκτους»: Φωτογραφίες αρχαιοτήτων, στιγμιότυπα δημοπρασιών
- «Τετρακύλινδρο»: Τετράδραχμο
- «Μηχάνημα»: Ανιχνευτής μετάλλων
- «Κουταβάκι, ψείρα»: Αρχαίο νόμισμα μικρής υποδιαίρεσης
- «Στρογγυλό»: Αρχαίο νόμισμα
- «Μεγάλο»: Αρχαίο νόμισμα μεγάλης υποδιαίρεσης
- «Μολύβια»: Αντικείμενο από μόλυβδο
- «Αθηναίες, κοπέλες» : Αργυροί στατήρες κορινθιακής επιρροής με εμπροσθότυπο την θέα Αθηνά.
- «Κούτσουρα»: Κακότεχνο αργυρό τετράδραχμο έκδοσης Αθηνών
