Για άλλη μία φορά δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν για μέτρα στο φυσικό αέριο οι υπουργοί Ενέργειας της Ε.Ε.
Περιορίστηκαν σε μια γενική συζήτηση ώστε να προσδιοριστούν τα βασικά στοιχεία της πρότασης της Κομισιόν για το φυσικό αέριο κατά τη συνεδρίαση της Τρίτης (25/10), όπως ανακοίνωσε ο Τσέχος υπουργός Ενέργειας J. Sikela.
Οι υπουργοί συμφώνησαν να εστιάσουν στις κοινές προμήθειες αερίου και στήριξαν τη δημιουργία ενός «δυναμικού διαδρόμου» για τις τιμές του αερίου που θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα των βίαιων μεταβολών στις τιμές.
Παραμένουν οι διαφορές για το πλαφόν
Για το πλαφόν στο αέριο και τον μηχανισμό που θα ελέγξει τις τιμές του TTF υπήρξαν διαφορές μεταξύ των υπουργών. Το στοιχείο κλειδί είναι πως θα προχωρήσει ένα τέτοιο σχέδιο χωρίς να τεθούν σε κίνδυνο οι προμήθειες.
Παράλληλα, όπως είπε κάποιοι υπουργοί ζήτησαν μέτρα για να στηριχθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
Δεδομένων των διαφωνιών θα υπάρξει νέα έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών στις 24 Νοεμβρίου ώστε να συζητηθεί εκ νέου το θέμα.
Τι αναφέρεται στο κείμενο συμπερασμάτων
Οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ ενέκριναν μια γενική προσέγγιση σχετικά με πρόταση που καθορίζει νέες απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (EPBD). Οι κύριοι στόχοι της αναθεωρημένης οδηγίας είναι ότι όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να είναι κτίρια μηδενικών εκπομπών έως το 2030 και ότι τα υφιστάμενα κτίρια θα πρέπει να μετατραπούν σε κτίρια μηδενικών εκπομπών έως το 2050.
«Ο κτιριακός τομέας είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των ενεργειακών και κλιματικών στόχων της ΕΕ για το 2030 και το 2050. Αλλά περισσότερο από αυτό, η συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα θα βοηθήσει τους πολίτες να εξοικονομήσουν σημαντικά ενέργεια. Τα καλύτερα και ενεργειακά αποδοτικότερα κτίρια θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των πολιτών, ενώ παράλληλα θα μειώσουν τους λογαριασμούς τους και θα ανακουφίσουν την ενεργειακή φτώχεια» δήλωσε ο Ζόζεφ Σίκελα, υπουργός βιομηχανίας και εμπορίου της Τσεχικής Δημοκρατίας, που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Η αναθεώρηση της οδηγίας EPBD αποτελεί μέρος της δέσμης μέτρων «Fit for 55», η οποία αποσκοπεί στην ευθυγράμμιση της νομοθεσίας της ΕΕ με τον στόχο για την επίτευξη μιας κλιματικά ουδέτερης ΕΕ έως το 2050 και τον στόχο της για μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
Η πρόταση είναι ιδιαίτερα σημαντική επειδή τα κτίρια ευθύνονται για το 40% της ενέργειας που καταναλώνεται και το 36% των άμεσων και έμμεσων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που σχετίζονται με την ενέργεια στην ΕΕ.
Δέσμη μέτρων για το φυσικό αέριο
Οι υπουργοί διεξήγαγαν συζήτηση προσανατολισμού σχετικά με τη δέσμη μέτρων για το φυσικό αέριο, η οποία περιλαμβάνει πρόταση οδηγίας και πρόταση κανονισμού σχετικά με τους κοινούς κανόνες της εσωτερικής αγοράς για τα ανανεώσιμα και τα φυσικά αέρια και για το υδρογόνο.
Στόχος της συζήτησης ήταν να δοθεί περαιτέρω πολιτική καθοδήγηση στις εργασίες του Συμβουλίου για τα πιο επείγοντα θέματα, όπως η ανάπτυξη των αγορών υδρογόνου, οι διασυνοριακές τιμές και οι εκπτώσεις στις τιμές και η ανάμειξη.
Οι υπουργοί συζήτησαν διάφορα μοντέλα διαχωρισμού για τη στήριξη της ανάπτυξης μιας αποτελεσματικής εσωτερικής αγοράς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αερίων χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και υδρογόνου, ιδίως το μελλοντικό ρυθμιστικό πλαίσιο για το υδρογόνο και τη σταδιακή εισαγωγή του.
Οι υπουργοί υποστήριξαν γενικά τον διαχωρισμό και ένα ευέλικτο χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή των αγορών υδρογόνου. Πολλοί υποστήριξαν την αντιγραφή του μοντέλου IOT (Εισαγωγή-Μεταμόρφωση-Αποτέλεσμα) από τις αγορές φυσικού αερίου στην αγορά υδρογόνου.
Θα χρειαστούν περισσότερες εργασίες σχετικά με το επίπεδο των διασυνοριακών τιμολογίων για τα δίκτυα υδρογόνου και τις επιλογές για τη διαφοροποίηση των τιμολογιακών εκπτώσεων μεταξύ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των αερίων με χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Ορισμένοι υπουργοί υποστήριξαν τη συνεκτίμηση του υδρογόνου χαμηλών εκπομπών άνθρακα για την επίτευξη των στόχων μας.
Όσον αφορά το υποχρεωτικό επίπεδο ανάμειξης του υδρογόνου στο σύστημα φυσικού αερίου, οι υπουργοί προτιμούν να το διατηρήσουν για τις διμερείς συμφωνίες. Οι υπουργοί συζήτησαν επίσης εάν το υποχρεωτικό μέγιστο επίπεδο ανάμειξης θα πρέπει να μειωθεί ή να καταστεί προαιρετικό. Αντάλλαξαν επίσης απόψεις σχετικά με το αν θα πρέπει να αναβληθεί η εφαρμογή του μέγιστου επιπέδου ανάμειξης.
Η δέσμη μέτρων για το φυσικό αέριο αποτελεί μέρος της δέσμης μέτρων «Fit for 55» που αποσκοπεί στο να θέσει την ΕΕ σε τροχιά κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Σε αντίθεση με τους κανονισμούς έκτακτης ανάγκης που εγκρίθηκαν πρόσφατα για την ενέργεια, οι οποίοι περιέχουν βραχυπρόθεσμα μέτρα, η παρούσα πρόταση επικεντρώνεται σε μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες λύσεις.
Επείγοντα μέτρα για την ενέργεια
Η Επιτροπή παρουσίασε στους υπουργούς την πρότασή της για κανονισμό του Συμβουλίου σχετικά με την «Ενίσχυση της αλληλεγγύης μέσω του καλύτερου συντονισμού των αγορών φυσικού αερίου, των διασυνοριακών ανταλλαγών φυσικού αερίου και των αξιόπιστων σημείων αναφοράς των τιμών», η οποία εγκρίθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2022.
Στη συνέχεια, οι υπουργοί αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με την πρόταση, υπό το πρίσμα των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που εγκρίθηκαν στις 21 Οκτωβρίου 2022, καθώς και ενός μη επίσημου εγγράφου που εξέδωσε η Επιτροπή σχετικά με τις επιλογές πολιτικής για τον μετριασμό των επιπτώσεων των τιμών του φυσικού αερίου στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να δοθεί πολιτική καθοδήγηση στις εργασίες του Συμβουλίου.
Οι υπουργοί εξέφρασαν γενικά την ικανοποίησή τους για τις βασικές αρχές της πρότασης και τόνισαν την ανάγκη για ταχείες και συντονισμένες προσπάθειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε πνεύμα αλληλεγγύης.
Οι υπουργοί συμφώνησαν ότι τα όποια μέτρα λαμβάνονται πρέπει να συμβάλλουν στη διασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού, να οδηγούν σε χαμηλότερες τιμές ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη την ΕΕ, ενθαρρύνοντας παράλληλα τη μείωση της ζήτησης και διατηρώντας την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς, καθώς και την επίτευξη του στόχου της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
Άλλα σημεία της ημερήσιας διάταξης
Στο πλαίσιο των λοιπών θεμάτων, η Λιθουανία ενημέρωσε σχετικά με τη σημασία της διασφάλισης της πυρηνικής ασφάλειας στον πυρηνικό σταθμό Ostrovets της Λευκορωσίας σύμφωνα με τα αναγνωρισμένα επίπεδα ασφαλείας της ΕΕ.
Η Επιτροπή παρείχε πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση του ενεργειακού τομέα στην Ουκρανία και τη Μολδαβία μετά τις πρόσφατες καταστροφικές επιθέσεις της Ρωσίας. Οι υπουργοί εξέφρασαν την ανησυχία τους ενόψει της κατάστασης, επανέλαβαν την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία και επιβεβαίωσαν, ιδίως στην τρέχουσα ενεργειακή κρίση, τη δέσμευσή τους να ενισχύσουν τη συνεχιζόμενη ενεργειακή συνεργασία με την Ουκρανία και τη Μολδαβία.