Ηχηρό «άδειασμα» του Ερντογάν ήρθε από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, σχετικά με τα όσα υποστήριξε ο Τούρκος Πρόεδρος για την πώληση μαχητικών αεροσκαφών από τις ΗΠΑ, ενώ παράλληλα έλαβε αυστηρό μήνυμα από την Κομισιόν ώστε να συμμορφωθεί με τους κανόνες καλής γειτονίας.
Το Στέητ Ντιπάρτμεντ διαψεύδει τον «Σουλτάνο» για F-16 και F-35
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, Νεντ Πράις, διέψευσε σήμερα Τρίτη (19/10) τα λεγόμενα του Ερντογάν, ο οποίος υποστήριξε προ διημέρου ότι υπήρξε αμερικανική πρόταση για πώληση στην Τουρκία αναβαθμισμένων μαχητικών αεροσκαφών F-16 Viper,σε αντάλλαγμα των F-35, από το πρόγραμμα των οποίων έχει αποκλειστεί η Αγκυρα.
Ο ίδιος, διευκρίνισε ότι η Ουάσινγκτον δεν είχε προβεί σε καμία τέτοια οικονομική προσφορά.
Σημειώνεται, πως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε την εν λόγω δήλωση λίγο πριν την αναχώρησή του για την Ανγκόλα, την Κυριακή (17/10).
{https://twitter.com/dokuz8news/status/1450378688986550272}
Υπενθυμίζεται, ότι η Άγκυρα κατέθεσε νωρίτερα τον Οκτώβριο πρόταση στις Ηνωμένες Πολιτείες για την αγορά 40 μαχητικών αεροσκαφών F-16 Viper της αμερικανικής κατασκευάστριας Lockheed Martin, μαζί με 80 κιτ εκσυγχρονισμού για τα υπάρχοντα αεροσκάφη τους.
Ωστόσο, ο Τούρκος πρόεδρος, μιλώντας στους δημοσιογράφους, παρουσίασε την πρόταση ως... αμερικανική.
Στα «κάγκελα» και για τους S-400
Ο «Σουλτάνος», είχε τονίσει το καλοκαίρι και την επιμονή της χώρας του στους S-400.
Συγκεκριμένα, είχε δηλώσει ότι η Τουρκία εξακολουθεί να σκοπεύει να αγοράσει μια δεύτερη παρτίδα αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων από τη Ρωσία, μια κίνηση που πυροδότησε τις αμερικανικές κυρώσεις και έκανε βαθύτερη τη ρήξη με την Ουάσινγκτον.
Έκτοτε, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προειδοποιήσει κατ' επανάληψη την Τουρκία, με τον Ερντογάν να επιμένει στη στάση αυτή.
Koμισιόν: Η Τουρκία να αποφύγει ενέργειες που βλάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας
Την ετήσια έκθεση για τις προς ένταξη χώρες και την πρόοδο την οποία έχουν σημειώσει παρουσίασε η Κομισιόν.
Όσον αφορά στην Τουρκία σημειώνεται ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανειλημμένα έχει δηλώσει ότι η ΕΕ έχει στρατηγικό συμφέρον για ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και για την ανάπτυξη σχέσης συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία». Χαιρετίζει την αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο και υπογραμμίζει: Η ΕΕ είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την Τουρκία με σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο.
Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση ανανέωσης μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και των κρατών-μελών της. Αναμένει, επίσης, από την Τουρκία να υποστηρίξει ενεργά τις διαπραγματεύσεις για μια δίκαιη, ολοκληρωμένη και βιώσιμη επίλυση του Κυπριακού στο πλαίσιο του ΟΗΕ, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ, ενώ υπογραμμίζεται ότι δεν πρέπει να υπάρχουν μονομερείς ενέργειες που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις στο νησί και να υπονομεύσουν την επιστροφή στις συνομιλίες.
Σύμφωνα με την έκθεση, υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις στη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών της Τουρκίας. Οι σοβαρές ανησυχίες της ΕΕ για τη συνεχιζόμενη επιδείνωση του κράτους δικαίου, των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της ανεξαρτησίας του δικαστικού σώματος δεν αντιμετωπίστηκαν αξιόπιστα από την Τουρκία. Η Τουρκία πρέπει να αντιστρέψει αυτήν την αρνητική τάση ως θέμα προτεραιότητας με την αντιμετώπιση της αποδυνάμωσης των αποτελεσματικών ελέγχων και ισορροπιών στο πολιτικό σύστημα.
Μεταναστευτικό
Σχετικά με το μεταναστευτικό, αναφέρεται ότι η Τουρκία σημείωσε κάποια πρόοδο. «Μετά τα περιστατικά του Μαρτίου 2020 όταν η Τουρκία ενθάρρυνε ενεργά μετανάστες και πρόσφυγες να ακολουθήσουν το χερσαίο δρομολόγιο προς την Ευρώπη μέσω της Ελλάδας, η κατάσταση τελικά αποκλιμακώθηκε. Έγινε κάποια πρόοδος ως προς την ενίσχυση της ικανότητας επιτήρησης και προστασίας των ανατολικών χερσαίων συνόρων».
Σημειώνεται επίσης ότι «η δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του Μαρτίου 2016 συνέχισε να αποδίδει αποτελέσματα και η Τουρκία συνέχισε να διαδραματίζει βασικό ρόλο στην αντιμετώπιση της μετανάστευσης κατά μήκος της Ανατολικής Μεσογείου» και «στη φιλοξενία του μεγαλύτερου προσφυγικού πληθυσμού στον κόσμο». Αναφέρεται ακόμη ότι η Επιτροπή τον Ιούνιο του 2021 πρότεινε να διατεθούν 3 δισεκατομμύρια ευρώ σε πρόσθετη βοήθεια για τους Σύρους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής στην Τουρκία.
Η Επιτροπή, υπενθυμίζει ακόμα τη σημασία της συνεχούς εφαρμογής τής δήλωσης, συμπεριλαμβανομένων των επιστροφών και της αποτροπής των παράτυπων διαδρομών μετανάστευσης».
Βαρώσια
Αναφορικά με τα Βαρώσια, η Τουρκία πρέπει να πάρει πίσω άμεσα τις μονομερείς ενέργειες που ανακοινώθηκαν στις 20 Ιουλίου 2021 και όλα τα βήματα που έγιναν για τα Βαρώσια από τον Οκτώβριο του 2020 που αντιβαίνουν στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Η έκθεση σημειώνει ότι από τον Δεκέμβριο του 2020, «παρατηρήθηκε μια πιο θετική δυναμική στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας μετά την αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω της διακοπής των παράνομων δραστηριοτήτων έρευνας και γεώτρησης υδρογονανθράκων από την Τουρκία στις θαλάσσιες ζώνες τής Κύπρου και της Ελλάδας και την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας τον Ιανουάριο 2021. Αυτές οι συνομιλίες θα πρέπει να παραμείνουν ένα πολύτιμο κανάλι επικοινωνίας μεταξύ των δύο πλευρών για την εξεύρεση κοινού τόπου για την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας».
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου 2021 χαιρέτισε αυτές τις εξελίξεις. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσε ότι η ΕΕ θα παραμείνει προσηλωμένη στην προάσπιση των συμφερόντων της και των κρατών-μελών της, καθώς και στη διατήρηση της περιφερειακής σταθερότητας. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών επισκέφθηκε την Άγκυρα στις 15 Απριλίου και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών επισκέφθηκε την Αθήνα στις 30-31 Μαΐου όπου διαπιστώθηκε η αμοιβαία επιθυμία για προώθηση μιας θετικής ατζέντας. Ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Τούρκος Πρόεδρος συναντήθηκαν στις 14 Ιουνίου» σημειώνεται.
Αναφέρεται επίσης πως «όπως τονίστηκε από το Συμβούλιο, και απορρέει από τις υποχρεώσεις υπό το Διαπραγματευτικό Πλαίσιο, αναμένεται από την Τουρκία να δεσμευτεί κατηγορηματικά για σχέσεις καλής γειτονίας, διεθνείς συμφωνίες και ειρηνική επίλυση διαφορών με προσφυγή, εάν είναι απαραίτητο, στο Διεθνές Δικαστήριο».
«Η Τουρκία να αποφύγει τις απειλές»
Στην έκθεση καλείται η Τουρκία «να αποφύγει απειλές και ενέργειες που βλάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας, να εξομαλύνει τις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία και να σεβαστεί την κυριαρχία όλων των κρατών-μελών της ΕΕ στα χωρικά ύδατα και τον εναέριο χώρο τους καθώς και όλα τα κυριαρχικά τους δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου μεταξύ άλλων του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευση φυσικών πόρων, σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ και το διεθνές δίκαιο, ιδίως τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας (UNCLOS)». «Κατά συνέπεια, η Τουρκία αναμένεται να απέχει από οποιεσδήποτε δραστηριότητες γεώτρησης υδρογονανθράκων στις θαλάσσιες ζώνες άλλων κρατών» επισημαίνεται.
Τέλος, στην αναφορά στο τουρκολιβυκό μνημόνιο σημειώνεται ότι «το διμερές μνημόνιο συνεννόησης για την οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης της Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης, που υπογράφηκε τον Νοέμβριο του 2019, εξακολουθεί να υφίσταται παρά το γεγονός ότι αγνόησε τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στην εν λόγω περιοχή, παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα των τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει νομικές συνέπειες για τρίτα κράτη».
Η απάντηση της Τουρκίας
Στην αντεπίθεση πέρασε το τουρκικό ΥΠΕΞ.
Μεταξύ άλλων, στη μακροσκελή ανακοίνωση που εξέδωσε, αναφέρει τα εξής:
«Σε μια εποχή που προσπαθούσαμε να δημιουργήσουμε μια θετική πολιτική ατζέντα και να αναβιώσουμε τον διάλογο υψηλού επιπέδου με την ΕΕ, δυστυχώς, δημοσιεύτηκε μια έκθεση, στην οποία αγνοήθηκαν οι ευθύνες απέναντι στην υποψήφια χώρα Τουρκία και εμφανίστηκε μια προσέγγιση διπλού τύπου για τις σχέσεις με τη χώρα μας.
Δεν δεχόμαστε αβάσιμους ισχυρισμούς και άδικες επικρίσεις, ειδικά στα πολιτικά κριτήρια και στο κεφάλαιο Δικαιοσύνη και Θεμελιώδη Δικαιώματα. 23. Δικαιοσύνη και θεμελιώδη δικαιώματα και 24. Κεφάλαια Δικαιοσύνης, Ελευθερίας και Ασφάλειας. Η ΕΕ, η οποία δεν αρνείται τα πολιτικά εμπόδια, έχει πολλά θέματα που είναι αμφιλεγόμενα ακόμη και για τα κράτη-μέλη, χωρίς να αξιολογούνται οι συνθήκες που αφορούν τη χώρα μας, τη διοίκησή μας και το πολιτικό σύστημα. Απορρίπτουμε τους άδικους και δυσανάλογους προσδιορισμούς τους σχετικά με τον αγώνα μας κατά της τρομοκρατίας. Αυτή η προσέγγιση, η οποία αγνοεί τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Τουρκία και τις απειλές τρομοκρατικών οργανώσεων, όπως το PKK/PYD/YPG, το FETO και το DAESH, δεν εξυπηρετεί κανέναν άλλο σκοπό, εκτός από το να κάνει τις ριζοσπαστικές ομάδες στην Ευρώπη ευτυχισμένες ενάντια στην ΕΕ και την Τουρκία».
Βαρβιτσιώτης: Η Τουρκία να συμμορφωθεί με τις δεσμεύσεις για το μεταναστευτικό
Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, κατά τη συμμετοχή του στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων στο Λουξεμβούργο, στην παρέμβασή του τόνισε πως «η Τουρκία πρέπει να συμμορφωθεί με τις δεσμεύσεις της Κοινής Διακήρυξης του 2016, ιδίως ως προς το θέμα των επιστροφών των παράνομων μεταναστών που έχουν έρθει στη χώρα μας. Η Ελλάδα το έχει ζητήσει εδώ και μήνες και η Τουρκία δεν έχει ανταποκριθεί ακόμη» αναφέρουν διπλωματικές πηγές.
Επίσης, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, υπογράμμισε ότι η ΕΕ πρέπει να καταδικάσει ρητά όσα συμβαίνουν στη Λιθουανία και να προσδιορίσει ότι όσα συμβαίνουν στη χώρα και ιδίως «η εργαλειοποίηση των μεταναστών για πολιτικούς λόγους, δεν είναι αποδεκτή».
«Πρέπει πρώτα να επιλύσουμε τα προβλήματα που δημιουργούν τις ροές πρωτογενώς σε συνεργασία με τις χώρες προέλευσης και μετά να διαχειριστούμε τις ροές» ανέφερε παράλληλα ο κ. Βαρβιτσιώτης.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)