«Αυτή είναι η Ευρώπη μας, αυτοί είναι οι κανόνες μας, αυτός είναι ο τρόπος ζωής μας, και για την Ουκρανία, είναι ο δρόμος προς το σπίτι. Και αυτός ο δρόμος για το σπίτι, είπε, είναι η ΕΕ».
Αυτά δήλωσε μεταξύ άλλων ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, την Πέμπτη (9/3) στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, προβάλλοντας ξανά την υπόθεση για την ένταξη της χώρας του στην ΕΕ.
Αφού λοιπόν έσπευσε να παρευρεθεί στη σύνοδο, ο τόνος του Ζελένσκι έγινε πιο απαιτητικός, καθώς προέτρεψε τις κυβερνήσεις να παράσχουν περισσότερη στρατιωτική βοήθεια και… γρήγορα!
«Χρειαζόμαστε τα πυροβόλα πυροβόλα, τα πυρομαχικά, τα σύγχρονα άρματα μάχης, τους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς και τα σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη», είπε στους 27 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων του μπλοκ.
Παρότι αρκετές χώρες συμφώνησαν να παράσχουν δεκάδες προηγμένα τανκς τις τελευταίες ημέρες, ουκρανοί αξιωματούχοι λένε ότι χρειάζονται περισσότερα όπλα, συμπεριλαμβανομένων μαχητικών αεροσκαφών, λόγω των αναγκών του πολέμου.
Ο Ζελένσκι ζήτησε επίσης από τους ηγέτες της ΕΕ να μην επιβραδύνουν τη συσσώρευση κυρώσεων προς τη Ρωσία, ένα δύσκολο θέμα για την Ένωση, αφού και η ίδια αντιμετωπίζει τις δραματικές συνέπειες σε διάφορους τομείς, όπως η ενέργεια και ακρίβεια.
«Αυτή είναι μόνο η αρχή», επέμεινε ο Ζελένσκι. «Πρέπει να είμαστε πιο προορατικοί».
Σε συνέντευξη Τύπου μετά τα σχόλιά του Ουκρανού ηγέτη, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι η ΕΕ θα πλήξει πράγματι τη Ρωσία σύντομα με περισσότερες κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένων νέων απαγορεύσεων εξαγωγών, για να «λιμοκτονήσει η στρατιωτική μηχανή της Ρωσίας».
Ανακοίνωσε επίσης περεταίρω κυρώσεις σε στρατιωτικούς ηγέτες, πολιτικά πρόσωπα και Ρώσους «προπαγανδιστές». Τι γίνεται όμως με τα αεροσκάφη;
Τα πρώτα «ναι» για αποστολή αεροσκαφών
Ο Ζελένσκι έλαβε υποσχέσεις από τους ηγέτες της Πολωνίας και της Σλοβακίας να στείλουν μαχητικά αεροσκάφη στην Ουκρανία.
Ο Έντουαρντ Χέγκερ, πρωθυπουργός της Σλοβακίας, είπε στον Ζελένσκι: «Μπορείτε να βασιστείτε στη βοήθειά μας», σύμφωνα με ηχογράφηση της συνομιλίας τους που έφτασε στους Financial Times (FT).
«Είναι προς το συμφέρον της Σλοβακικής αλλά και της ευρωπαϊκής ασφάλειας να σας βοηθήσουμε. Θα επεξεργαστούμε το αίτημα σας», ανέφερε ο Χέγκερ.
Η Σλοβακία, είχε δηλώσει προηγουμένως ότι θα μπορούσε να παραδώσει 11 MiG-29 σοβιετικής κατασκευής στην Ουκρανία, αλλά θα χρειαζόταν άλλες χώρες του ΝΑΤΟ να παρέχουν αεροπορική κάλυψη μέχρι την άφιξη μιας παραγγελίας αμερικανικής κατασκευής F-16.
Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι, εξέφρασε επίσης την προθυμία της Βαρσοβίας να στείλει τζετ στην Ουκρανία, σύμφωνα με τρία άτομα που ενημερώθηκαν για τις συζητήσεις και τους επικαλείται το FT.
Η Πολωνία διαθέτει επίσης αεροσκάφη MiG-29 και αναμένει την παράδοση προηγμένων αμερικανικών μαχητικών. Ο Μοραβιέτσκι είχε δηλώσει νωρίτερα την Πέμπτη ότι η Πολωνία θα ήταν έτοιμη να στείλει αεροσκάφη στην Ουκρανία μόνο ως μέρος ενός «σχήματος του ΝΑΤΟ».
Αλλά και από την πλευρά της Τσεχίας μοιάζει να «ζυμώνεται» η ιδέα της αποστολής αεροσκαφών. Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο να υποστηρίξουν οι χώρες την Ουκρανία με αεροσκάφη, ο Τσέχος πρωθυπουργός, Πετρ Φιάλα, είπε ότι οι θέσεις των διαφόρων χωρών άλλαξαν τους τελευταίους μήνες, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης με βαρέα όπλα:
«Νομίζω ότι θα βρούμε έναν τρόπο να υποστηρίξουμε την Ουκρανία με ό,τι χρειάζονται οι Ουκρανοί φίλοι μας», σημείωσε ο ίδιος, σύμφωνα με το δημοσίευμα των FT.
«Φυσικά υπάρχουν θετικά μηνύματα σχετικά με τα αντίστοιχα όπλα, μηνύματα που ακούμε», είπε ο Ζελένσκι σε δήλωσή του στους δημοσιογράφους.
Επιφυλάξεις από άλλες χώρες
Άλλοι ηγέτες ωστόσο, συνεχίζουν να εκφράζουν επιφυλάξεις. Μιλώντας καθοδόν στη σύνοδο κορυφής με τον Ζελένσκι, ο Ολλανδός πρωθυπουργός, Μαρκ Ρούτε, ανέφερε ότι οι σύμμαχοι της Ουκρανίας πρέπει να διασφαλίσουν, ότι δεν θα μπουν σε άμεση αντιπαράθεση με τη Ρωσία.
«Πρέπει να βεβαιωθείτε απολύτως ότι δεν θα μπείτε σε μια άμεση αντιπαράθεση βάσει του άρθρου 5 μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας», είπε, αναφερόμενος στη διάταξη συλλογικής άμυνας της συνθήκης του ΝΑΤΟ.
Ο Ρούτε εξήγησε ότι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα τέτοιων αποφάσεων θα πρέπει να συζητούνται μόνο κεκλεισμένων των θυρών, δεδομένης της ευαισθησίας του θέματος.
Στη Βρετανία, η Ντάουνινγκ Στριτ εξετάζει μια «ολόκληρη σειρά επιλογών» για να βοηθήσει την Ουκρανία στη μάχη της εναντίον της Ρωσίας, όταν ρωτήθηκε ξανά για την αποστολή πολεμικών αεροσκαφών.
Στο γεγονός ότι ορισμένοι ευρωπαίοι ηγέτες είναι έτοιμοι να παράσχουν μαχητικά αεροσκάφη στο Κίεβο, ένας εκπρόσωπος του πρωθυπουργού, είπε ότι ο υπουργός Άμυνας, Μπεν Γουάλας , εξετάζει το «αν μπορούμε να παρέχουμε μαχητικά αεροσκάφη στο μέλλον».
Από την πλευρά του ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, αρνήθηκε να σχολιάσει οποιεσδήποτε συζητήσεις για μαχητικά αεροσκάφη, λέγοντας ότι «δεν θα μοιραζόταν το ουκρανικό σχέδιο δημόσια».
Σε μια προφανή αναφορά στη δέσμευση του Λονδίνου, είπε ότι είναι κρίσιμο να επικεντρωθούμε στις παραδόσεις εξοπλισμού που θα βοηθούσαν την Ουκρανία βραχυπρόθεσμα.
Ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, από την άλλη, θέλησε να κάνει αναδρομή στα όσα Ευρώπη και Γερμανία έχουν προσφέρει στην Ουκρανία: «μαζική οικονομική, ανθρωπιστική και στρατιωτική υποστήριξη, βαρύ πυροβολικό, αεράμυνα και πιο πρόσφατα άρματα μάχης» υποσχόμενος ότι θα συνεχίσουν να το κάνουν μέχρι τέλους. Αλλά η μέχρι τώρα εμπειρία έδειξε ότι από την αρχή αυτού του πολέμου, «έχουν σπάσει πολλά ταμπού».
Σχολιάζοντας όλα τα παραπάνω, ο Ζελένσκι, υπογράμμισε πως θέλει να είναι… ρεαλιστής και όχι αναιδής (σ.σ. λόγω της επιμονής του γύρω από το θέμα): «απλώς δεν έχω το δικαίωμα να επιστρέψω σπίτι χωρίς αποτελέσματα. Χρειαζόμαστε αυτά τα όπλα για να επιβιώσουμε», τόνισε.
Πάντως, όπως γράφει το Spiegel, αυτό που θεωρούνταν χθες «κόκκινη γραμμή», σήμερα φαντάζει απολύτως απαραίτητο για τον πόλεμο και εφικτό. Οι συζητήσεις για τα μαχητικά αεροσκάφη αναμένεται δε να κορυφωθούν στη Διάσκεψη Ασφάλειας του Μονάχου σε μερικές ημέρες.
Οι πρώτες προειδοποιήσεις ήρθαν ωστόσο από τον κορυφαίο αρθρογράφο του Guardian, Simon Jenkins, ο οποίος διαφωνεί κάθετα με την παραχώρηση αεροσκαφών στην Ουκρανία…
(Με πληροφορίες από: Financial Times, Guardian, Politico, Spiegel)
