Η εισβολή της Ρωσίας που ξεκίνησε στην Ουκρανία μετά την αναγνώριση από τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν των αυτοανακηρυγμένων δημοκρατιών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ για την προστασία του πληθυσμού εκεί, ενεργοποίησε τη Βρετανία, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ να επιβάλουν κυρώσεις και να συζητούν την αποκοπή της Ρωσίας από το διεθνές τραπεζικό σύστημα SWIFT.
Η εφημερίδα Times αναφέρει ότι ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το διεθνές σύστημα πληρωμών SWIFT θα σταματούσε κάθε εμπόριο με τη Δύση και θα μείωνε το ΑΕΠ της κατά 5%.
Τι είναι το SWIFT
Το Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (SWIFT) είναι ένα ασφαλές σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων με έδρα το Βέλγιο, το οποίο χρησιμοποιείται για την πραγματοποίηση διεθνών διασυνοριακών πληρωμών. Το 2020, εκτιμάται ότι 38 εκατομμύρια συναλλαγές την ημέρα πραγματοποιούνται μέσω του SWIFT.
«Το SWIFT είναι το παγκόσμιο σύστημα πληρωμών και συναλλαγών. Είναι μοναδικό και χρησιμοποιείται από όλες τις διεθνείς τράπεζες. Η απαγόρευση της χρήσης του SWIFT κόβει όλες τις επιλογές χρηματοδότησης και πληρωμών για διεθνείς πληρωμές. Η παγκόσμια τραπεζική και εταιρική έκθεση στη Ρωσία είναι περίπου 100 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Η διακοπή της πρόσβασης στο SWIFT θα μπλοκάρει αυτά τα περιουσιακά στοιχεία και θα πλήξει κυρίως βιομηχανικούς και ενεργειακούς ομίλους στην Ευρώπη», δήλωσε ο Ντανιέλ Λακάλ, επικεφαλής οικονομολόγος της εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων Tressis Gestion.
«Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί το σύστημα SWIFT είναι ότι ουσιαστικά συνδέει περίπου 11.000 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα παγκοσμίως. Χρησιμοποιείται σε 200 χώρες, οπότε αποτελεί σημαντικό μέρος του παγκόσμιου συστήματος πληρωμών».
Είπε ότι ο αντίκτυπος της απαγόρευσης της Ρωσίας θα ήταν "αρκετά δραματικός" και ανέφερε ότι το Ιράν έχασε περίπου το 30% του εμπορίου του όταν 18 ιρανικές τράπεζες αποκλείστηκαν από το SWIFT ως αποτέλεσμα των αμερικανικών κυρώσεων.
Πρόσθεσε όμως ότι δεν υπάρχει συναίνεση για την αποπομπή της Ρωσίας από το SWIFT, καθώς ορισμένες χώρες, όπως για παράδειγμα η Ουγγαρία, εξαρτώνται από τη Ρωσία για τον ενεργειακό εφοδιασμό τους.
Είπε ότι υπήρχαν διαφωνίες εντός της ΕΕ και μεταξύ της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου/ΗΠΑ.
«Η Γερμανία και η Ιταλία δεν ενδιαφέρονται απλά και μόνο λόγω του μεγάλου όγκου των συναλλαγών που κάνουν με τη Ρωσία σε κάθε τομέα. Και προφανώς έχουν πολλές πιστωτικές γραμμές για εταιρικές οντότητες που προμηθεύουν για το εμπόριο», δήλωσε.
Τι λένε Γερμανία, Γαλλία, Αυστρία και Ευρώπη
Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπάρμποκ υποσχέθηκε να απομονώσει τη Ρωσία διεθνώς, αλλά επισήμανε ότι η αποπομπή της από το SWIFT θα καταστήσει αδύνατη την αποστολή χρημάτων σε συγγενείς στη Ρωσία.
Ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μπρούνο Λε Μιερ δήλωσε επίσης ότι η ιδέα της αποπομπής της Ρωσίας από το SWIFT «είναι η έσχατη λύση ... αλλά αυτή είναι μία από τις επιλογές που παραμένουν στο τραπέζι».
Η Αυστρία υποστηρίζει την ιδέα του αποκλεισμού της Ρωσίας από το παγκόσμιο σύστημα διατραπεζικών πληρωμών SWIFT υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει ενότητα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το θέμα, δήλωσε ο καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ σε συνέντευξη Τύπου την Παρασκευή.
Η ουδέτερη Αυστρία διατηρεί παραδοσιακά σχετικά στενούς δεσμούς με τη Ρωσία σύμφωνα με τα πρότυπα της ΕΕ. Προμηθεύεται το 80% του φυσικού αερίου της από τη Ρωσία και κατέχει λίγο λιγότερο από το ένα τρίτο της πετρελαϊκής εταιρείας OMV, η οποία είναι επενδυτής στο έργο του αγωγού φυσικού αερίου Ρωσίας-Γερμανίας Nord Stream 2.
Τουσκ: Δεν αποτελεί προς το παρόν επιλογή ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το SWIFT
Ο πρώην Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Πολωνός Ντόναλντ Τουσκ επέκρινε έντονα τη Γερμανία για το ότι μπλόκαρε την απαγόρευση των ρωσικών πληρωμών SWIFT.
«Σε αυτόν τον πόλεμο όλα είναι αληθινά: η τρέλα και η σκληρότητα του Πούτιν, τα θύματα της Ουκρανίας, οι βόμβες που πέφτουν στο Κίεβο», έγραψε ο Τουσκ στο Twitter. «Μόνο οι κυρώσεις σας προσποιούνται. Εκείνες οι κυβερνήσεις της ΕΕ που εμπόδισαν τις σκληρές αποφάσεις (π.χ. Γερμανία, Ουγγαρία, Ιταλία) ντροπιάστηκαν».
Αλλά και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δήλωσε ότι ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το SWIFT δεν αποτελεί επιλογή προς το παρόν, διότι "δεν είναι αυτή η θέση που επιλέγει να λάβει η υπόλοιπη Ευρώπη".
Η Ρωσία έχει δημιουργήσει μια εναλλακτική λύση στο SWIFT - SPFS (Σύστημα για τη μεταφορά χρηματοοικονομικών μηνυμάτων) - το 2014 - και η Κίνα δημιούργησε επίσης ένα, το SIPS, το επόμενο έτος για να διασφαλίσει ότι το εμπόριο μπορεί να πραγματοποιηθεί μεταξύ της Ρωσίας και της Κίνας.
«Η Κίνα και η Ρωσία μπορούν να προσπαθήσουν να εφαρμόσουν μια εναλλακτική λύση, αλλά θα λειτουργούσε μόνο με συναλλαγές μεταξύ τους και όχι παγκοσμίως, εκτός αν οι διεθνείς τράπεζες αποδέχονταν το σύστημα. Ωστόσο, το SWIFT μπορεί να παρακαμφθεί σύμφωνα με ορισμένες τράπεζες. Υπάρχουν φήμες ότι το Ιράν το κάνει», δήλωσε ο Ντανιέλ Λακάλ.