Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε την Πέμπτη πως υπέγραψε το διάταγμα με βάση το οποίο οι ξένοι αγοραστές φυσικού αερίου θα πρέπει να πληρώνουν σε ρούβλια από την 1η Απριλίου, διευκρινίζοντας μάλιστα ότι οι συμβάσεις θα διακόπτονται εφόσον δεν καταβάλλονται αυτές οι πληρωμές.
«Προκειμένου να αγοράσουν ρωσικό φυσικό αέριο, πρέπει να ανοίξουν λογαριασμούς σε ρούβλια σε ρωσικές τράπεζες. Από αυτούς τους λογαριασμούς θα γίνονται οι πληρωμές για το αέριο που παραδίδεται, αρχής γενομένης από αύριο», εξήγησε ο Ρώσος πρόεδρος.
«Αν δεν γίνουν αυτές οι πληρωμές, θα το θεωρήσουμε αθέτηση εκ μέρους των αγοραστών, με όλες τις συνέπειες που αυτό συνεπάγεται. Κανείς δεν μας πουλάει τίποτα δωρεάν, ούτε κι εμείς θα κάνουμε φιλανθρωπία - δηλαδή, τα υπάρχοντα συμβόλαια θα διακοπούν», προειδοποίησε.
Το διάταγμα καθορίζει τον μηχανισμό που θα χρησιμοποιούν οι αγοραστές για να μεταφέρουν ξένο νόμισμα σε έναν ειδικό λογαριασμό σε μια ρωσική τράπεζα η οποία στη συνέχεια θα στέλνει ρούβλια πίσω στον αγοραστή για να πληρώσει για το φυσικό αέριο.
Σύμφωνα με τον Ρώσο πρόεδρο, η αλλαγή αυτή έχει ως στόχο να ενισχύσει την εθνική κυριαρχία της Ρωσίας, η οποία θα τηρήσει τις υποχρεώσεις της σε όλα τα συμβόλαια.
Με βάση το διάταγμα, οι ξένοι αγοραστές θα πρέπει να χρησιμοποιούν ειδικούς λογαριασμούς στην τράπεζα Gazprombank για το φυσικό αέριο που εισάγουν. Ο ξένος αγοραστής θα καταθέτει συνάλλαγμα σε έναν ειδικό λογαριασμό, αποκαλούμενο «λογαριασμό Κ». Η Gazprombank στη συνέχεια θα αγοράζει ρούβλια για λογαριασμό του και θα τα μεταφέρει σε έναν άλλο «ειδικό λογαριασμό Κ». Κατόπιν, η τράπεζα θα μεταφέρει τα ρούβλια από τον «λογαριασμό Κ» του ξένου αγοραστή στους λογαριασμούς της Gazprom.
Η Gazprombank μπορεί να ανοίξει τέτοιους λογαριασμούς χωρίς να απαιτείται η παρουσία κάποιου εκπροσώπου του ξένου αγοραστή.
Για το LNG τα κάνουν όλα
Ο πρόεδρος της Ρωσίας κατήγγειλε παράλληλα οικονομικό πόλεμο κατά της Ρωσίας, που έχει ξεκινήσει χρόνια πριν, με στόχο την υπονόμευση της ρωσικής ανάπτυξης. Οι δυτικές κυρώσεις είχαν προετοιμαστεί από πριν, πρόσθεσε ο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Κατηγόρησε επιπλέον τις Ηνωμένες Πολιτείες ότι επιδιώκουν να κερδίσουν από την παγκόσμια αστάθεια και αναγκάζουν τους Ευρωπαίους να πληρώνουν για αμερικανικό LNG. Εκτίμησε επίσης ότι αυτό θα σημάνει απώλειες εκατομμυρίων θέσεων εργασίας στην Ευρώπη.
«Η κίνηση της Ευρώπης να αγοράζει υγρό φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ θα οδηγήσει σε απώλεια εκατομμυρίων θέσεων εργασίας στην Ευρώπη», είπε χαρακτηριστικά.
Οι ΗΠΑ θα αποκομίσουν κέρδη από την παγκόσμια αστάθεια και θα λύσουν τα προβλήματά τους σε βάρος άλλων, επεσήμανε. Υπογράμμισε δε ότι τόσο η ρωσική κυβέρνηση όσο και η Κεντρική Τράπεζα θα πρέπει να αναμένουν περαιτέρω πιέσεις.
Η Ρωσία προμηθεύει περίπου το ένα τρίτο του φυσικού αερίου της Ευρώπης, αλλά μέχρι τώρα οι δυτικές εταιρείες και οι κυβερνήσεις έχουν απορρίψει αυτήν την απαίτηση για πληρωμή σε ρούβλια ως παραβίαση των υφιστάμενων συμβολαίων, τα οποία έχουν καθοριστεί σε ευρώ ή δολάρια.
Θυμίζουμε πως ο πρόεδρος της Ρωσίας είχε προαναγγείλει από την Τετάρτη ότι θα προβεί στην παραπάνω ενέργεια, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον καγκελάριο της Γερμανίας Όλαφ Σολτς. Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε την ίδια μέρα η Καγκελαρία, ο κ. Πούτιν δήλωσε στον κ. Σολτς ότι θα νομοθετήσει ώστε από την 1η Απριλίου η πληρωμή των παραδόσεων ενέργειας να γίνεται σε ρούβλια, ξεκαθάρισε ωστόσο στον κ. Σολτς ότι δεν θα αλλάξει κάτι στις συμβάσεις των ευρωπαίων πελατών.
«Όχι» από Γαλλία Γερμανία και Βρετανία
«Είναι σημαντικό για εμάς να μη δώσουμε το μήνυμα ότι θα αφήσουμε τον Πούτιν να μας εκβιάσει», τόνισε ο υπουργός Οικονομίας και Πολιτικής για το Κλίμα Ρόμπερτ Χάμπεκ και διαβεβαίωσε ότι η Γερμανία είναι «καλά προετοιμασμένη για όλα όσα ενδεχομένως αποφασίσει» ο Ρώσος πρόεδρος. Χαρακτήρισε δε «κρίσιμη» την τήρηση των συμβολαίων, τα οποία προβλέπουν πληρωμή των παραδόσεων φυσικού αερίου σε ευρώ ή δολάρια. «Σε αυτό συμφωνούμε όλοι», δήλωσε.
Η προμήθεια φυσικού αερίου είναι πάντως σταθερή, επισήμανε ο κ. Χάμπεκ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε από κοινού με τον Γάλλο ομόλογό του Μπρούνο Λε Μερ και πρόσθεσε ότι κατά τη διάρκεια της νύχτας αυξήθηκαν περαιτέρω τα επίπεδα αποθήκευσης του αερίου. Από την πλευρά του ο κ. Λε Μερ τόνισε επίσης τη σημασία της εγκυρότητας των συμφωνιών που έχουν συναφθεί με τις ρωσικές εταιρίες. «Υπάρχουν συμβάσεις και οι συμβάσεις πρέπει να γίνονται πλήρως σεβαστές και να τηρούνται», επισήμανε και άφησε όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά για το προσεχές διάστημα, καθώς, όπως είπε, αυτή τη στιγμή εξετάζονται όλα τα πιθανά σενάρια. «Είναι πιθανό κάποια στιγμή να μην υπάρχει πλέον ρωσικό αέριο, αλλά θα προετοιμαστούμε και για ένα τέτοιο σενάριο», είπε χαρακτηριστικά και περιέγραψε την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί ως «βάρβαρο ενεργειακό σοκ».
Οι δύο υπουργοί δήλωσαν ακόμη ότι βρίσκονται σε στενή συνεργασία, ενώ στα υπουργεία τους έχουν συσταθεί ειδικές ομάδες διαχείρισης της κρίσης. «Είναι σημαντικό να εξακολουθήσουμε να συντονιζόμαστε με τους εταίρους μας και να δείχνουμε ενότητα. Βρισκόμαστε σε καθημερινή συνεννόηση», ανέφερε ο Ρόμπερτ Χάμπεκ - και για τις εργασίες δημιουργίας ενός κοινού δικτύου υδρογόνου στην Ευρώπη. «Ο ενεργειακός εφοδιασμός στην Ευρώπη πρέπει να είναι κατάλληλος για το μέλλον», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας ενώ, αναφερόμενος στις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί σε βάρος της Ρωσίας, δεν απέκλεισε να προστεθούν και νέα μέτρα, «τα οποία θα μπορούσαν να εμποδίσουν τον Βλαντίμιρ Πούτιν να συνεχίσει αυτόν τον βάρβαρο πόλεμο».
Σύμφωνα με τον κ. Λε Μερ, Γαλλία και Γερμανία είναι εξίσου αποφασισμένες να προστατεύσουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις και αναφέρθηκε στα μέτρα που έχουν ληφθεί για περιορισμό της τιμής των καυσίμων - και για την συγκράτηση του πληθωρισμού. Από την άλλη πλευρά ο κ. Χάμπεκ διαβεβαίωσε ότι η σημερινή πρόκληση δεν απειλεί τον γερμανικό στόχο για κλιματική ουδετερότητα έως το 2045, αλλά εμφανίστηκε επιφυλακτικός σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο επισιτιστικής κρίσης τα επόμενα δύο χρόνια, ίσως όχι στη Γερμανία και στη Γαλλία, διευκρίνισε, αλλά σίγουρα στις φτωχότερες χώρες. «Αυτό θα είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα, από το οποίο θα εξαρτηθεί τελικά και η κοινωνική ειρήνη», ανέφερε ο Γερμανός υπουργός.
Η Βρετανία δεν σχεδιάζει να πληρώσει σε ρούβλια για το ρωσικό αέριο, δήλωσε αργότερα ο εκπρόσωπος Τύπου του πρωθυπουργού της χώρας Μπόρις Τζόνσον, προσθέτοντας πως η κυβέρνηση παρακολουθεί τις επιπτώσεις της απαίτησης του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν για την ευρωπαϊκή αγορά.
Ερωτηθείς εάν υπάρχουν συνθήκες βάσει των οποίων η Βρετανία θα πλήρωνε με ρούβλια το ρωσικό αέριο, ο εκπρόσωπος Τύπου είπε σε δημοσιογράφους: «Αυτό δεν είναι κάτι το οποίο σχεδιάζουμε».
Σολτς: Οι πληρωμές θα γίνονται σε ευρώ
Οι εταιρείες εισαγωγής φυσικού αερίου «θέλουν, μπορούν και θα πληρώσουν σε ευρώ», τόνισε ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς, αναφερόμενος στην απαίτηση του Κρεμλίνου οι πληρωμές για τη ρωσική ενέργεια να γίνονται στο εξής σε ρούβλια και επανέλαβε ότι η Ευρώπη δεν θα επιτρέψει να δοθεί η εντύπωση ότι μπορεί να την εκβιάσει ο Βλαντίμιρ Πούτιν. Ζήτησε δε για μία ακόμη φορά από τη Μόσχα άμεση κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, διευκόλυνση για την ανθρωπιστική βοήθεια και έντιμες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
«Είδαμε τις συμβάσεις. Ορίζουν ότι οι πληρωμές γίνονται κατά κανόνα σε ευρώ και σε κάποιες περιπτώσεις σε δολάρια. Κατέστησα σαφές στον Ρώσο πρόεδρο ότι έτσι θα παραμείνει. Οι εταιρείες θέλουν, μπορούν και θα πληρώσουν σε ευρώ», δήλωσε ο Όλαφ Σολτς κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε από κοινού με τον αυστριακό ομόλογό του Καρλ Νεχάμερ.
Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ωστόσο ότι η εξάρτηση τόσο των χωρών τους όσο και άλλων ευρωπαϊκών χωρών από τη ρωσική ενέργεια δεν επιτρέπει αυτή τη στιγμή ένα εμπάργκο στις εισαγωγές από τη Ρωσία, ενώ όταν ρωτήθηκαν αν είναι απαίσιο το συναίσθημα να εξαρτάται κανείς από το ρωσικό αέριο, απάντησαν «ναι». Ο Γερμανός καγκελάριος εκτίμησε μάλιστα ότι η χώρα του πιθανότατα θα έχει απεξαρτηθεί από το ρωσικό πετρέλαιο και τον λιγνίτη έως το τέλος του έτους, αλλά για το αέριο απαιτείται, παραδέχτηκε, περισσότερος χρόνος.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το εάν η Αυστρία θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως πρότυπο ουδέτερης χώρας για την Ουκρανία, ο Καρλ Νεχάμερ επισήμανε ότι η χώρα του είναι στρατιωτικά ουδέτερη, αλλά έχει θέση και άποψη και είναι αλληλέγγυα όταν υπάρχει διεθνής ανάγκη. «Είμαστε μέλος της ΕΕ, του ΟΑΣΕ και του ΟΗΕ», δήλωσε ο αυστριακός Καγκελάριος, επισημαίνοντας ότι δεν μπορεί να γίνει σύγκριση με την Ουκρανία, η οποία, όπως είπε, «πρέπει να αποφασίσει για τον εαυτό της τι θα σήμαινε η ουδετερότητα για τα δικά της εδάφη».
Ο κ. Σολτς ανέφερε από την πλευρά του σημείωσε ότι οι ανατολικές χώρες έχουν μέλλον στην ΕΕ, αναφερόμενος όμως στα Δυτικά Βαλκάνια, τα οποία «χρειάζονται σαφή ευρωπαϊκή προοπτική». Οποιαδήποτε περαιτέρω καθυστέρηση, πρόσθεσε, τα καθιστά ευάλωτα στην επιρροή τρίτων», υπογράμμισε, ζητώντας να ξεκινήσουν το συντομότερο δυνατό οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία.
Στο ίδιο πνεύμα ο κ. Νεχάμερ και υπό το πρίσμα της μακράς κοινής ιστορίας και παράδοσης με τις χώρες της περιοχής, τόνισε ότι «δεν χρειαζόμαστε μόνο λόγια περί ενδεχόμενης ευρωπαϊκής προοπτικής, αλλά και πράξεις», διαφορετικά, οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων θα είναι εκτεθειμένες σε άλλες σφαίρες επιρροής, όπως της Ρωσίας, ή της Κίνας. Είναι σημαντικό «για τα γεωστρατηγικά μας συμφέροντα» να δοθεί ευρωπαϊκή προοπτική σε αυτούς τους ανθρώπους, πρόσθεσε.
ΗΠΑ: «Ένδειξη απελπισίας»
Η απαίτηση του Ρώσου προέδρου Βλανντίμιρ Πούτιν να πληρώσουν σε ρούβλια οι ξένοι αγοραστές για ρωσικό αέριο αποτελεί ένδειξη της οικονομικής και χρηματοοικονομικής «απελπισίας» της Μόσχας που προκλήθηκε από τις δυτικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν σε απάντηση στην εισβολή στην Ουκρανία, δήλωσε εν τω μεταξύ ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νεντ Πράις.
Τα ευρωπαϊκά κράτη, ορισμένα από τα οποία βασίζονται κατά μεγάλο βαθμό στο ρωσικό αέριο, απέρριψαν την απαίτηση αυτή και Βερολίνο και Παρίσι τόνισαν ότι αυτή ισοδυναμεί με «εκβιασμό».
Οι αγωγοί που διοχετεύουν το ρωσικό στην ευρωπαϊκή ήπειρο:
«Η Ρωσία θα μπορούσε να αντισταθμίσει τα χαμένα έσοδα»
Ένας Δυτικός αξιωματούχος δήλωσε τελος ότι δεν πιστεύει πως η Ρωσία θα μπορούσε να αντισταθμίσει τα χαμένα έσοδα από τις πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Δυτική Ευρώπη αυξάνοντάς τις σε άλλα μέρη του κόσμου.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε νωρίτερα ότι υπέγραψε το διάταγμα σύμφωνα με το οποίο οι ξένοι αγοραστές πρέπει να πληρώνουν σε ρούβλια για το ρωσικό αέριο από την 1η Απριλίου και ότι τα συμβόλαια θα διακοπούν εάν δεν πραγματοποιηθούν αυτές οι πληρωμές.
«Είναι εξαιρετικά δύσκολο για τη Ρωσία να σταματήσει να πουλάει πετρέλαιο και αέριο στη δυτική Ευρώπη και, ακόμη και αν σε κάποιο χρονικό διάστημα καταφέρουν (οι Ρώσοι) να αυξήσουν τις πωλήσεις προς τα ανατολικά, στην Κίνα και την Ινδία, αυτό δεν θα αντικαταστήσει τις πωλήσεις που κάνουν ήδη στη δυτική Ευρώπη», είπε ο αξιωματούχος αυτός ζητώντας να τηρηθεί η ανωνυμία του.
«Αμφιβάλλω σοβαρά αν θα περάσουν τέτοιου είδους απειλές, νομίζω ότι θα ήταν υπερβολικά επιζήμιο για το ρωσικό κράτος», πρόσθεσε, την ώρα που ο Πούτιν έκανε ανακοινώσεις.
Σύμφωνα με τον Ρώσο πρόεδρο, οι αγοραστές φυσικού αερίου από «μη φιλικές» χώρες θα πρέπει από αύριο να πληρώνουν σε ρούβλια, γιατί διαφορετικά θα διακόπτεται ο εφοδιασμός τους. Το μέτρο αυτό θα μπορούσε να πλήξει ιδίως την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Πούτιν επανέλαβε ότι το μέτρο αυτό είναι η απάντηση της Μόσχας στο «πάγωμα» των αποθεμάτων της Ρωσίας στο εξωτερικό, ύψους περίπου 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η Δύση επέβαλε αυτήν την κύρωση σε αντίποινα για τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία.
Στις αρχές Μαρτίου η Μόσχα έδωσε στη δημοσιότητα έναν κατάλογο των «μη φιλικών» χωρών, στον οποίο περιλαμβάνονται οι ΗΠΑ, τα μέλη της ΕΕ, η Βρετανία, ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Ελβετία, η Ταϊβάν, η Νότια Κορέα, η Νορβηγία και η Αυστραλία.
Ο Πούτιν επέμεινε ότι η πληρωμή σε ρούβλια δεν θα έχει καμία επίπτωση σε ό,τι αφορά τις ποσότητες ή την τιμή των υδρογονανθράκων. Στα περισσότερα συμβόλαια η τιμή του φυσικού αερίου ή του πετρελαίου αναφέρεται σε ξένο νόμισμα, συνήθως σε ευρώ ή σε δολάρια.
Με βάση την απόφαση της Μόσχας, όπως εξήγησε το Κρεμλίνο νωρίτερα σήμερα, οι καταναλωτές του ρωσικού φυσικού αερίου θα πρέπει να προβαίνουν σε ντε φάκτο ανταλλαγή συναλλάγματος στη Ρωσία. «Για εκείνους που παραλαμβάνουν ρωσικό αέριο, που πληρώνουν για τις παραδόσεις, δεν υπάρχει εκ των πραγμάτων καμία αλλαγή. Απλώς λαμβάνουν ρούβλια για το ποσό σε συνάλλαγμα που προβλέπεται στη σύμβαση», είπε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ. «Η Ρωσία τηρεί τις συμβατικές υποχρεώσεις της σε ό,τι αφορά τις ποσότητες και την τιμή», πρόσθεσε.
Με την απόφαση αυτή η Ρωσία ελπίζει ότι θα στηρίξει το νόμισμά της που πλήττεται από τις κυρώσεις. Ήδη η Μόσχα υποχρεώνει τους εξαγωγείς της, συμπεριλαμβανομένης και της Gazprom, να μετατρέψουν το 80% του κύκλου εργασιών τους σε ρούβλια. Τα μέτρα αυτά και το επιτόκιο που ορίστηκε στο 20% επέτρεψαν στο ρούβλι να ανακάμψει, περίπου στα επίπεδα που ήταν πριν από την εισβολή στην Ουκρανία.