Στον προθάλαμο του ΝΑΤΟ βρίσκονται Σουηδία και Φινλανδία με την κάθετη απάντηση της Τουρκίας για ένταξή τους να βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της συζήτησης.
Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού του Συμφώνου του Βόρειου Ατλαντικού, ο Γενς Στόλτενμπεργκ, έκρινε χθες βράδυ ότι οι επιφυλάξεις της Τουρκίας ως προς τα αιτήματα που υπέβαλαν η Φινλανδία και η Σουηδία για να ενταχθούν στο NATO θα πρέπει να ληφθούν υπόψη.
«Η Τουρκία είναι πολύτιμος σύμμαχος και οι όποιες ανησυχίες (της) για την ασφάλεια πρέπει να απαντηθούν. Πρέπει να σταθούμε ενωμένοι αυτή την ιστορική στιγμή», ανέφερε ο κ. Στόλτενμπεργκ μέσω Twitter έπειτα από συνδιάλεξή του με τον τούρκο υπουργό Εξωτερικών, τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Ο Νορβηγός απέφυγε να επεκταθεί.
Η Φινλανδία και η Σουηδία επισημοποίησαν την πρόθεσή τους να ενταχθούν στο NATO μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Όμως η Άγκυρα διαμηνύει πως θα συναινέσει μόνο εάν εκπληρωθούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Χθες Δευτέρα, ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τόνισε πως δεν μπορεί να συμφωνήσει στην εισδοχή στη συμμαχία κρατών που έχουν επιβάλει κυρώσεις σε βάρος της χώρας του και επανέλαβε την κατηγορία του πως το Ελσίνκι και η Στοκχόλμη υποστηρίζουν «τρομοκρατικές οργανώσεις» όπως το Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν (PKK), ή οι Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG).
Εξάλλου, κατά τη διάρκεια της συνόδου των ΥΠΕΞ του NATO στο Βερολίνο προχθές Κυριακή, ο κ. Τσαβούσογλου καταφέρθηκε εναντίον άλλων κρατών-μελών διότι έχουν περιορίσει τις εξαγωγές όπλων στην Τουρκία εξαιτίας του πολέμου που διεξάγει εναντίον των δύο οργανώσεων των Κούρδων.
Την περασμένη εβδομάδα ο κ. Ερντογάν κατηγόρησε τις δύο σκανδιναβικές χώρες πως είναι «ξενώνες τρομοκρατών».
Δεν είναι σαφές το πώς –με ποια ανταλλάγματα– θα πειθόταν η Τουρκία να μην ασκήσει βέτο στην εισδοχή της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο NATO, που η ατλαντική συμμαχία θέλει να έχει ολοκληρωθεί μέσα στο καλοκαίρι. Διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι η παροχή εγγυήσεων από το Ελσίνκι και τη Στοκχόλμη όσον αφορά την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και συμφωνίες πώλησης όπλων θα μπορούσαν να άρουν το αδιέξοδο. Τις προσεχείς ημέρες αναμένονται στην Άγκυρα διπλωμάτες των δύο σκανδιναβικών κρατών για συνομιλίες.
Νέα προειδοποίηση Πούτιν
Εν τω μεταξύ, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε ότι η ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ δεν αποτελεί από μόνη της μια «απειλή», αλλά η Μόσχα θα αντιδράσει σε μια επέκταση στρατιωτικών υποδομών στα εδάφη αυτών των χωρών, καθώς οι δύο σκανδιναβικές χώρες πλησιάζουν στην ένταξη στην Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Για το Ελσίνκι και τη Στοκχόλμη, δύο χώρες που δεν εντάχθηκαν ποτέ στη Συμμαχία ακόμη και στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου, αυτή η στροφή 180 μοιρών να είναι το αποτέλεσμα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, με τη Μόσχα να εκλαμβάνεται ως απειλή από τους γείτονές της.
Μια τέτοια «διεύρυνση του ΝΑΤΟ δεν αποτελεί άμεση απειλή (...) αλλά η ανάπτυξη στρατιωτικών υποδομών στα εδάφη αυτών των χωρών θα οδηγήσει φυσικά σε απάντηση», είπε ο Ρώσος πρόεδρος στη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), στον οποίο συμμετέχουν χώρες της πρώην ΕΣΣΔ (Ρωσία, Λευκορωσία, Αρμενία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν).
Αυτή η αντίδραση του Ρώσου προέδρου φαίνεται συγκρατημένη, καθώς η Μόσχα θεωρεί την παρουσία του ΝΑΤΟ στην γειτονιά της ως υπαρξιακή απειλή με το Κρεμλίνο να δικαιολογεί την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία λόγω των φιλοδοξιών του Κιέβου να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, παρόλο που η υποψηφιότητά του δεν είχε άμεση προοπτική επιτυχίας.
Εντούτοις, ο Ρώσος πρόεδρος κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι χρησιμοποιούν το ΝΑΤΟ για τους σκοπούς τους «με εντελώς επιθετικό τρόπο».
Χαρακτηριστικά τόνισε ότι αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια «περίπλοκη κατάσταση διεθνούς ασφάλειας».
Στη σύνοδο του CSTO μόνο η Λευκορωσία μίλησε ανοιχτά στηρίζοντας την επίθεση κατά της Ουκρανίας, με τους παρόντες ηγέτες των άλλων χωρών να παραμένουν σιωπηροί και να μην σχολιάζουν την κατάσταση στην Ουκρανία.
«Χωρίς ένα ενωμένο μέτωπο, η συλλογική Δύση θα εντείνει τις πιέσεις στον μετασοβιετικό χώρο» δήλωσε ο Λευκορώσος πρόεδρος Αλεξάντερ Λουκασένκο σε δηλώσεις του που μεταδόθηκαν από την τηλεόραση, απευθυνόμενος στον Πούτιν και στους ηγέτες της Αρμενίας, του Καζακστάν, του Κιργιστάν και του Τατζικιστάν.
Πριν τις δηλώσεις του Ρώσου προέδρου, ο εκπρόσωπός του Ντμίτρι Πεσκόφ είχε κρίνει ότι η διεύρυνση του ΝΑΤΟ «δεν θα ενισχύσει ούτε θα βελτιώσει την αρχιτεκτονική ασφάλειας». Το ρωσικό ΥΠΕΞ είχε κάνει λόγο για «ένα σοβαρό λάθος».
Πλέον, σε περίπτωση ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στη Συμμαχία, η Ρωσία θα δει το ΝΑΤΟ να πλησιάζει τα σύνορά της.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, ωστόσο, έθεσε την ένταξη των δύο χωρών σε μια προοπτική, συγκρίνοντας την υποψηφιότητα της Ουκρανίας, λέγοντας ότι η Ρωσία δεν έχει «εδαφικές διαφορές» με τις δύο σκανδιναβικές χώρες.