Η Τουρκία από την πρώτη μέρα που ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία διαμηνύει πως θέλει να παίξει διαμεσολαβητικό ρόλο ανάμεσα στις δύο πλευρές. Τηλεωνήματα επί τηλεφωνημάτων, φιλοξενία διαπραγματεύσεων αλλά και κατ΄ιδίαν συναντήσεις υψηλόβαθμων αξιωματούχων των δύο χωρών.
Τελευταία εξέλιξη το επικείμενο ταξίδι του ΥΠΕΞ της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, ο οποίος θα επισκεφθεί την Τουρκία στις 8 Ιουνιου, συνοδευόμενος από στρατιωτική αντιπροσωπεία, για να συζητήσει την δημιουργία «ασφαλών θαλασσίων διαδρόμων» για την μεταφορά των ουκρανικών σιτηρών.
Η κίνηση αυτή, η οποία έγινε γνωστή από τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, έρχεται μία μέρα μετά τηλεφωνική επικοινωνία Πούτιν - Ερντογάν, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Ρωσος πρόεδρος δήλωσε έτοιμος να συνεργασθεί με την Τουρκία για την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων στην Μαύρη Θάλασσα, περιλαμβανομένων των σιτηρών που προέρχονται από την Ουκρανία.
«Ο Λαβρόφ θα έρθει στην Τουρκία στις 8 Ιουνίου μαζί με στρατιωτική αντιπροσωπεία για να συζητήσει, μεταξύ άλλων, την δημιουργία ασφαλών διαδρόμων για την μεταφορά των σιτηρών. Είναι το σημαντικότερο ζήτημα», δήλωσε ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών, που επιδιώκει «την δημιουργία κέντρου εποπτείας των διαδρόμων στην Κωνσταντινούπολη», μιλώντας στο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu.
Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου δεν διευκρίνισε ποια μορφή θα έχει η παρακολούθηση των διαδρόμων, ούτε τον ακριβή ρόλο της Τουρκίας.
Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε επίσης στο Anadolu ότι σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Εθνη επιδιώκεται η επίτευξη συμφωνίας για την δημιουργία θαλασσίου διαδρόμου στην Μαύρη Θάλασσα, αλλά οι διαφορές ανάμεσα στην Μόσχα και το Κίεβο παραμένουν. Πρόσθεσε ότι ο ΟΗΕ έχει προτείνει την δημιουργία κοινού εποπτικού μηχανισμού των θαλασσίων διαδρόμων και ότι η Τουρκία είναι ανοικτή στην ιδέα αυτή.
Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου πρόσθεσε ότι η Μόσχα ζητεί την άρση ορισμένων δυτικών κυρώσεων που αφορούν τον ασφαλιστικό τομέα, καθώς θα πλήξουν τα πλοία που θα συμμετέχουν στο σχεδιαζόμενο θαλάσσιο δίκτυο, ενώ η Ουκρανία δεν θέλει τα ρωσικά πολεμικά πλοία να πλησιάσουν το λιμάνι της Οδησσού.
Ερντογάν: Η Τουρκία έτοιμη να παίξει ρόλο στον μηχανισμό παρακολούθησης
Κατά τη διάρκεια της επικοινωνίας τους στις 30/05, ο πρόεδρος Ερντογάν επεσήμανε ότι υπάρχει ανάγκη για μέτρα για την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων του πολέμου και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης με την αποκατάσταση του εδάφους ειρήνης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας το συντομότερο δυνατό.
Ο Ερντογάν τόνισε ότι είναι έτοιμοι να συναντηθούν με τη Ρωσία, την Ουκρανία και τα Ηνωμένα Έθνη στην Κωνσταντινούπολη και να παίξουν ρόλο σε έναν πιθανό μηχανισμό παρατήρησης, εάν και οι δύο πλευρές συμφωνήσουν επί της αρχής.
«Δεν μπόρεσε να δημιουργηθεί ζώνη απαλλαγμένη από τρομοκρατία βάθους 30 χιλιομέτρων»
Υπογραμμίζοντας ότι οι επιθέσεις της τρομοκρατικής οργάνωσης PKK/YPG κατά της Τουρκίας και Σύριων αμάχων συνεχίζονται στη Συρία, ο πρόεδρος Ερντογάν υποστήριξε ότι δεν μπορεί να δημιουργηθεί ζώνη απαλλαγμένη από τρομοκρατία βάθους 30 χιλιομέτρων από τα τουρκικά σύνορα, η οποία περιλαμβανόταν στη συμφωνία στο Οκτώβριος 2019, και ότι η ασφάλεια αυτών των περιοχών αποτελεί αναγκαιότητα.
Την περασμένη εβδομάδα, ένας ανώτερος Τούρκος αξιωματούχος δήλωσε στο Reuters ότι η Τουρκία διαπραγματεύεται με τη Ρωσία και την Ουκρανία για το άνοιγμα ενός θαλάσσιου διαδρόμου για εξαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία.