Τα προηγούμενα χρόνια, αν θέλατε να εντοπίσετε έναν Ρώσο ολιγάρχη, πηγαίνατε στη νοτιοανατολική Γαλλία. Ακόμα και τώρα, με τον πόλεμο να μαίνεται ακόμα στην Ουκρανία, τίποτα δεν έχει αλλάξει πραγματικά – αλλά ίσως χρειαστεί να ψάξετε λίγο περισσότερο.
«Έχουμε καιρό να δούμε τον Ρόμαν Αμπράμοβιτς», δήλωσε ένας υπάλληλος στο «Le Rocher», ένα κομψό εστιατόριο στην Αντίμπ, όπου ο πρώην ιδιοκτήτης της Τσέλσι εθεάθη συχνά με τους σωματοφύλακές του, μέχρι που οι γαλλικές Αρχές κατέσχεσαν την έπαυλή του τον Απρίλιο του 2022. «Αλλά ακόμη και αν τον έβλεπαν εδώ, δεν θα σας το έλεγα», πρόσθεσε γελώντας ο υπάλληλος του εστιατορίου, ο οποίος αρνήθηκε να δώσει το όνομά του.
Στα χαρτιά, οι πιο τυχεροί φίλοι του Ρώσου Προέδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν, δεν βρίσκονται πουθενά στην Ευρώπη. Μετά την ολοκληρωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Ε.Ε. έχει ψηφίσει νόμους για την απαγόρευση επιφανών Ρώσων από επιχειρηματικούς κύκλους, το «πάγωμα» οικονομικών περιουσιακών στοιχείων, την κατάσχεση βιλών και την κατάσχεση σκαφών αναψυχής. Αλλά ρωτήστε τους διευθυντές ξενοδοχείων, τους εστιάτορες και τους ανθρώπους που νοικιάζουν σκάφη στους κατάφυτους με φοίνικες δρόμους της Κυανής Ακτής και θα σας πουν ότι οι Ρώσοι εξακολουθούν να έρχονται. Υπάρχει ένα καθιερωμένο σύστημα εδώ για τους πλούσιους Ρώσους να διατηρούν τον τρόπο ζωής τους και να αποφεύγουν τις συνέπειες του πολέμου, σύμφωνα με το Politico. Και περίπου 30.000 ρωσόφωνοι ζουν στη Villefranche, την Αντίμπ, τις Κάννες, το Σεν Τροπέ και το Μονακό.
Αυτό οφείλεται τουλάχιστον εν μέρει στις δυσκολίες γύρω από το καθεστώς των κυρώσεων. Η Γαλλία έχει «παγώσει» περίπου 50 ακίνητα που ανήκουν σε Ρώσους που έχουν υπαχθεί στο καθεστώς κυρώσεων της Ε.Ε. – και τα περισσότερα βρίσκονται στη γαλλική Ριβιέρα. Τον Απρίλιο, δύο επιφανείς Ρώσοι – ο Μιχαήλ Φρίντμαν και ο Πιοτρ Άβεν – αμφισβήτησαν την απόφαση της Ε.Ε. να τους εντάξει σε καταλόγους κυρώσεων και κέρδισαν, ένα βήμα προς την ανάκτηση των δικαιωμάτων της βίλας τους στο Σεν Τροπέ και της έπαυλης La Turbie, αντίστοιχα. Εάν μια έπαυλη έχει κατασχεθεί από τις Αρχές, αυτό δεν εμποδίζει τον ιδιοκτήτη να τη συντηρεί ή να προσκαλεί επισκέπτες να μείνουν. Το μόνο πράγμα που δεν μπορούν να κάνουν είναι να την πουλήσουν. Ενώ οι νομικές ενώσεις και οι ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν αμφισβητήσει τους κανόνες ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ε.Ε., οι τοπικές δικαστικές Αρχές αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν τους συνεχώς μεταβαλλόμενους κανόνες.
«Τις περισσότερες φορές, είναι τόσο περίπλοκο να καταλάβουμε ποιος κρύβεται πίσω από αυτές τις εταιρείες, τα καταπιστεύματα ή τα ιδρύματα, ώστε ο μόνος τρόπος για να έχουμε μια τελική απόδειξη είναι να κάνουμε έφοδο σε αυτά τα σπίτια σε αναζήτηση σαφέστερων στοιχείων», δήλωσε ένας δικαστής στη νότια Γαλλία, στον οποίο παραχωρήθηκε ανωνυμία καθώς δεν επιτρέπεται να μιλήσει δημόσια. Το γαλλικό Υπουργείο Οικονομικών, στο οποίο έχει ανατεθεί η εφαρμογή των κυρώσεων μέσω μιας ειδικής ομάδας εργασίας, αρνήθηκε να σχολιάσει.
Και ενώ έχουν υπάρξει πολυάριθμα πακέτα κυρώσεων, ορισμένοι πολιτικοί αμφισβητούν την αποτελεσματικότητά τους. «Μπαίνουμε σε μια εποχή εκβιομηχάνισης των κυρώσεων – και η Ε.Ε. δεν έχει φτιαχτεί γι’ αυτόν τον σκοπό, δεν είναι στο DNA μας», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του γαλλικού Υπουργείου Οικονομικών που ασχολήθηκε με την εφαρμογή των κυρώσεων. Του παραχωρήθηκε ανωνυμία για να μιλήσει με ειλικρίνεια για την ευαίσθητη φύση της εργασίας του. «Οι κανόνες που οικοδομούμε εδώ, δεν είναι αρκετά ισχυροί», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Πηγή εικόνας: Unsplash | Julien Lanoy
Όλα για το χρήμα
Η Κυανή Ακτή παρέμεινε κορυφαίος προορισμός για τους πλούσιους Ρώσους, επειδή καλωσόρισε το χρήμα, ενώ έκανε τα στραβά μάτια στην πηγή του εισοδήματος, δήλωσε ο Ερίκ ντε Μονγκολφιέ, πρώην εισαγγελέας της Νίκαιας. «Αυτή η περιοχή είναι όλο για τα λεφτά των άλλων, ήταν γη των αγροτών πριν εγκατασταθούν εδώ πλούσιοι τουρίστες», δήλωσε ο ντε Μονγκολφιέ. Η περιοχή έχει δηλητηριαστεί από τη διαφθορά σε όλα τα επίπεδα, πρόσθεσε. «Όλοι γνωρίζουν ότι το χρήμα δεν έχει μυρωδιά, οπότε όσο οι Ρώσοι έχουν τη σοφία να παραμείνουν διακριτικοί, δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα από τη Ριβιέρα». Ο συντηρητικός δήμαρχος της Αντίμπ, Ζαν Λεονέτι, συμφώνησε.
«Ξέρετε, η ζωή στο Καπ ντ’ Αντίμπ είναι διακριτική: Οι άνθρωποι έρχονται από όλο τον κόσμο και δεν κάνουν φασαρία, τις περισσότερες φορές», είπε, προσθέτοντας ότι η πόλη έχει ορισμένα ακίνητα που ανήκουν σε Ρώσους στους οποίους έχουν επιβληθεί κυρώσεις. Υπάρχουν τόσοι πολλοί Ρώσοι στη νότια Γαλλία που το Moscow Market – ένα κατάστημα που πουλά βότκα, ρωσικά προϊόντα και μαγνητάκια ψυγείου του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αντίμπ – έχει ανοίξει άλλο ένα υποκατάστημα στις λαμπερές Κάννες.
Η εισαγωγή ρωσικών προϊόντων έχει γίνει περίπλοκη από το 2022, αλλά ορισμένες επιχειρήσεις ευημερούν. Ενώ οι πελάτες της μεσαίας τάξης και οι τουρίστες έφυγαν μετά το ξέσπασμα του πολέμου, οι πολύ πλούσιοι παραμένουν, δήλωσε ο Ζάντερ, ένας Ρώσος ιδιοκτήτης καταστήματος στη γαλλική Ριβιέρα, ο οποίος αρνήθηκε να δώσει το πλήρες όνομά του επειδή φοβήθηκε τις αντιδράσεις των ανταγωνιστών του. Παρά τη μείωση κατά 70% των Ρώσων τουριστών από το 2019, ο τουρισμός και οι βιομηχανίες ειδών πολυτελείας δεν έχουν υποστεί ζημιά από τις κυρώσεις, σύμφωνα με τις τοπικές Αρχές.
Εκτός από τα συνηθισμένα αγαθά, η Moscow Market παρέχει υπηρεσίες που περιλαμβάνουν «εξειδικευμένη βοήθεια στην αγορά ακινήτων» και «οργάνωση εποχιακών και ετήσιων μισθώσεων διαμερισμάτων και βιλών στη Γαλλία και στο Μονακό», αναφέρεται σε περιγραφή των υπηρεσιών στα Ρωσικά στο προφίλ LinkedIn του διευθυντή της, Αλεξάντερ Μπαντίν. Ο ίδιος αρνήθηκε πολλαπλά αιτήματα για συνέντευξη. Μια έρευνα των γαλλικών Αρχών, το 2023, διαπίστωσε ότι σχεδόν το 60% των κτηματομεσιτικών γραφείων στην περιοχή δεν συνεργάζονταν με τις Αρχές, για παράδειγμα ελέγχοντας αν τα ονόματα των πελατών τους εμφανίζονται στον κατάλογο κυρώσεων της Ε.Ε.. Η Αλεξάνδρα, η οποία ζήτησε να αναφέρεται με ψευδώνυμο, που πουλάει βίλες υψηλών προδιαγραφών στο Καπ ντ’ Αντίμπ, επιβεβαίωσε ότι ελάχιστα έχουν αλλάξει. «Υποτίθεται ότι πρέπει να ζητάμε [σ.σ. από τους πελάτες] αντίγραφο της ταυτότητάς τους, από πού προέρχονται τα χρήματα, νομίζω, αλλά δεν το κάνουμε», είπε. Οι μεγαλύτερες πωλήσεις έγιναν, χρησιμοποιώντας μεταφορές μετοχών μεταξύ οντοτήτων που εδρεύουν σε μυστικούς φορολογικούς παραδείσους, τόνισε.
Πηγή εικόνας: Unsplash | Julius Hildebrandt
Πάρτι λες και έχουμε 2021
Οι γείτονες δεν βοηθούν, ειδικά το Μονακό. Το Μονακό είναι ένας από τους τελικούς προορισμούς για κυκλώματα ξεπλύματος χρήματος, σύμφωνα με τον δικαστή, ο οποίος πρόσθεσε ότι πολλοί Ρώσοι έχουν διαβατήρια από χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Κύπρος και η Μάλτα, που τους επιτρέπουν την εύκολη διέλευση από την Ευρώπη.
«Το Μονακό διευκολύνει τη ζωή των Ρώσων δισεκατομμυριούχων: Τους προσφέρει νομική ασφάλεια», δήλωσε ο δικαστής και πρόσθεσε: «Δεν έρχονται εδώ μόνο για να περπατούν στους δρόμους φορώντας κολιέ Chopard: Όταν οι άνθρωποι αγοράζουν διαμερίσματα προς 50.000 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, πρόκειται για ποσά που αποτελούν επιλογές ξεπλύματος χρήματος, και με την ιδέα ότι από τη στιγμή που έχεις επενδύσει, κανείς δεν θα σου τα πάρει πίσω». Για τους Ρώσους που θέλουν να διασκεδάσουν ή να διασφαλίσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία, το μικροσκοπικό πριγκιπάτο εξακολουθεί να είναι ένα μέρος όπου μπορείς να κάνεις πάρτι σαν να είναι 2021
«Οι πολύ πλούσιοι Ρώσοι δεν είχαν ποτέ προβλήματα» στη Γαλλία, δήλωσε η Ελέν Μετλόβ, πρόεδρος του «La Maison de la Russie à Nice», μιας γαλλο-ρωσικής πολιτιστικής ΜΚΟ στη Νίκαια. Αμέσως μετά την επανάσταση των Μπολσεβίκων το 1917, ο αριθμός των Ρώσων στη γαλλική Ριβιέρα διογκώθηκε, με τους πρόσφυγες να καταφεύγουν σε γειτονιές των Καννών ή της Νίκαιας που εξακολουθούν να έχουν δρόμους με ρωσικά ονόματα, ορθόδοξες εκκλησίες και κτήρια.
Ωστόσο, οι Ρώσοι της μεσαίας τάξης που ζούσαν στην περιοχή επί δεκαετίες «αντιμετώπιζαν όλα τα εμπόδια των συνηθισμένων μεταναστών όταν επρόκειτο να ανανεώσουν την άδεια παραμονής τους». Από το γραφείο του στο Villefranche-sur-Mer, ο γενικός πρόξενος της Ρωσίας, Σεργκέι Γκαλακτιόνοφ, λέει ότι το πρόβλημα αυτό έχει αυξήσει τον φόρτο εργασίας του τα τελευταία δύο χρόνια.
«Η Ρωσία βοήθησε τους φτωχούς ανθρώπους εκεί, πλήρωσε για τους σιδηροδρόμους της περιοχής και επένδυσε πολλά στην οικονομία», δήλωσε ο Σεργκέι Γκαλακτιόνοφ, διαβάζοντας μερικές φορές από σημειώσεις που ετοίμασε το αφεντικό του, ο Ρώσος πρέσβης στη Γαλλία, Αλεξέι Μέσκοφ. Ο Σεργκέι Γκαλακτιόνοφ συνομιλεί με διερχόμενους αστυνομικούς καθώς περιπλανιέται στους δρόμους, επισημαίνοντας τους δεσμούς που έχει η χώρα του με την περιοχή, συμπεριλαμβανομένων αγαλμάτων διάσημων Ρώσων ναυάρχων.
Οι αστυνομικοί τον υποδέχονται με πλατιά χαμόγελα καθώς περιπλανιέται στο κοντινό Fort du Mont Alban. Ήταν σε αυτό το φρούριο που ο Σεργκέι Γκαλακτιόνοφ σχεδίαζε να οργανώσει ένα κοκτέιλ πάρτι για την εθνική ημέρα της Ρωσίας τον Ιούνιο, είπε, προσθέτοντας: «Παρά τις πολιτικές κρίσεις, οι Ρώσοι παρέμειναν πιστοί στη Γαλλία και την περιοχή». Ωστόσο, ο Κέβιν Τουιλιέ, επικεφαλής Επικοινωνίας της Villefranche-sur-Mer, δήλωσε ότι οι τοπικές Αρχές δεν εμπλέκονται σε κανένα τέτοιο πάρτι, καθώς ο διοργανωτής βρήκε έναν ιδιώτη συνεργάτη για να βοηθήσει στην πραγματοποίηση της εκδήλωσης.
