Ο σχηματισμός της νέας κυβέρνησης στη Σερβία, θα πρέπει να ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο, όπως είπε η εντολοδόχος Πρωθυπουργός Άνα Μπρνάμπιτς, η όποια έχει να αντιμετωπίσει τεράστιες προκλήσεις όπως το ενεργειακό πρόβλημα, την κατάσταση στο Κοσσυφοπέδιο, την πίεση από τη Δύση να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία, τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, την ενίσχυση της ακροδεξιάς και το ζήτημα της οικονομικής σταθερότητας ως τα πιο σημαντικά.
Αν και τα φώτα της δημοσιότητας έχουν στραφεί στο Βελιγράδι για την «ακύρωση» του Euro-Pride τα σοβαρά ζητήματα είναι άλλα.
Τα τελευταία δέκα χρόνια ή από τότε που βρίσκεται στην εξουσία ο συνασπισμός SNS [Προοδευτικό Κόμμα] και SPS [Σοσιαλιστικό Κόμμα], φαίνεται ότι η κυβέρνηση δεν έχει σχηματιστεί κάτω από πιο δύσκολες συνθήκες. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, πάνω από όλα, είχε ως αποτέλεσμα ολόκληρος ο κόσμος, συμπεριλαμβανομένης της Σερβίας, να περιμένει τον επόμενο χειμώνα με μεγάλο φόβο σχετικά με την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, κάτι που συνεπάγεται μια σειρά από άλλα προβλήματα που θα πρέπει να λύσει η κυβέρνηση.
Κυρίαρχο θέμα είναι το ενεργειακό. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας από τη Δύση έχουν διαταράξει πλήρως την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στην Ευρώπη και τον κόσμο, γι’ αυτό θα είναι πραγματικό κατόρθωμα για όλες σχεδόν τις χώρες της Ευρώπης να επιβιώσουν τον χειμώνα χωρίς περιορισμούς ηλεκτρικής ενέργειας .
Ακόμα κι αν ο πόλεμος στην Ουκρανία τελειώσει γρήγορα, τα πράγματα στην Ευρώπη και τον κόσμο δεν θα επιστρέψουν στην πριν τον πόλεμο περίοδο. Άρα η προμήθεια ρεύματος και φυσικού αερίου για τον φετινό χειμώνα θα είναι μόνο βραχυπρόθεσμος στόχος της κυβέρνησης. Ενώ μακροπρόθεσμα η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να ασχοληθεί με τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας καθώς είναι απαραίτητο για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας.
Αν και η ενέργεια θα είναι το κυρίαρχο θέμα, τουλάχιστον αυτόν τον χειμώνα, το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου είναι διαχρονικά ένα από τα πιο σημαντικά καθήκοντα των σερβικών κυβερνήσεων εδώ και δεκαετίες, αλλά τώρα έχει αποκτήσει ίσως μεγαλύτερη σημασία και επείγουσα ανάγκη λόγω των αλλαγών στις ξένες πολιτικές συνθήκες λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Από τη στιγμή που βρέθηκε συμβιβαστική λύση στο διάλογο με την Πρίστινα για τη αναγνώριση των ταυτοτήτων στα σημεία διέλευσης των συνόρων η Σερβική κυβέρνηση βρίσκεται μπροστά σε μια νέα πρόκληση. Η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου του Αλμπίν Κούρτι προσπαθεί να εισαγάγει την επαναταξινόμηση οχημάτων με σερβικές πινακίδες.
Έτσι πρώτος στόχος της κυβέρνησης θα πρέπει να είναι η διασφάλιση της σταθερότητας και της ασφάλειας για τους Σέρβους στο Κοσσυφοπέδιο, ειδικά αφού το θέμα των πινακίδων θα είναι στην ημερήσια διάταξη τους επόμενους μήνες. Ένας άλλος στόχος της κυβέρνησης θα είναι να εξασφαλίσει όσο το δυνατόν περισσότερα πολιτικά οφέλη για τους Σέρβους στο Κοσσυφοπέδιο μέσω του διαλόγου με την Πρίστινα. Όμως όσο διαρκεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, η θέση της Σερβίας θα είναι χειροτερεύει σε σχέση με πριν από τον πόλεμο.
Η Σερβία μαζί με την Λευκορωσία, οι μόνες ευρωπαϊκές χώρες που δεν έχουν επιβάλει κυρώσεις στην Ρωσία λόγω της ρωσικής εισβολής. Για το λόγο αυτό, η Δύση ασκεί εδώ και μήνες πίεση στο Βελιγράδι για να επιβάλει κυρώσεις στη Μόσχα και να δεσμεύσει τη Σερβία να επιβραδύνει τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αναμένεται ότι η νέα κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει και αυτή την πρόκληση.
Όπως φαίνεται αυτή η πίεση ήταν μεγαλύτερη και ισχυρότερη την περασμένη άνοιξη από τώρα, σύμφωνα με τις τότε δηλώσεις του Σέρβου Προέδρου ενώ τώρα όλα δείχνουν ότι η πίεση αυτή είναι σε ύφεση. Η Δύση δεν έχει παραιτηθεί από το αίτημα να επιβάλει η Σερβία κυρώσεις στη Ρωσία, αν και δεν μιλάει πολύ για αυτό τώρα. Το πρόβλημα για τη Δύση είναι ότι επί του παρόντος δεν υπάρχει ούτε πολύ μεγάλη τιμωρία ούτε επιβράβευση για την απόφασή της Σερβίας να μην επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία. Αυτό ενδεχομένως να οφείλεται στο ότι η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ούτως ή άλλως γίνεται αργά.
Για τη Σερβία, η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης γινόταν αργά τα προηγούμενα χρόνια και από την αρχή του πολέμου σταμάτησε εντελώς.
Έτσι, τον Ιούνιο στις Βρυξέλλες, η Σερβία δεν άνοιξε καν το Κεφάλαιο 3, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την κοινωνία της πληροφορίας και τα μέσα ενημέρωσης, το φορολογικό σύστημα, την οικονομική και νομισματική πολιτική, παρόλο που η χώρα ήταν τεχνικά έτοιμη για αυτό. Προφανώς, τίποτα δεν θα αλλάξει στην πορεία προς την ΕΕ μέχρι το τέλος του έτους.
Με την αξιοπιστία της Ρωσίας να είναι πολύ χαμηλότερη απ’ ότι στο ξεκίνημα του 2022, μοιάζει μονόδρομος η επιτάχυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Μακροπρόθεσμα, η νέα κυβέρνηση πρέπει να βρει έναν τρόπο να ενισχύσει τη συνεργασία με τη Δύση λόγω της μεγάλης οικονομικής της εξάρτησης από την ΕΕ.
Όμως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η συνακόλουθη οικονομική κρίση δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την περαιτέρω ενίσχυση των ακροδεξιών κομμάτων και ομάδων στη Σερβία αλλά και στην Ευρώπη. Μόλις σχηματιστεί η νέα κυβέρνηση, θα πρέπει να αντιμετωπίσει αυτή την πρόκληση. Αυτό φάνηκε και στις τελευταίες εκλογές στη Σερβία, όπου τρία ακροδεξιά κόμματα εισήλθαν στην σερβική Εθνοσυνέλευση.
Οι φόβοι για την ασφάλεια, τους οικονομικούς και υπαρξιακούς λόγους είναι συνθήκες που ευνοούν τα δεξιά πολιτικά κόμματα και οργανώσεις. Οι δεξιοί έχουν κυριολεκτικά όλα τα θέματα στο τραπέζι αυτή τη στιγμή, γι’ αυτό και γίνονται όλο και πιο δημοφιλή. Επίσης, τώρα η δεξιά είναι καλύτερα και πολιτικά αρθρωμένη από πριν.
Επίσης λόγω των πολεμικών γεγονότων στην ανατολική Ευρώπη και των ελλείψεων στην ενέργεια ολόκληρος ο κόσμος αντιμετωπίζει μια μεγάλη οικονομική κρίση. Γι’ αυτό ένα από τα πρώτα καθήκοντα της νέας κυβέρνησης θα είναι η διασφάλιση της οικονομικής σταθερότητας και τη στήριξη των ευάλωτων ομάδων ανθρώπων.
