Η Ουκρανία ζήτησε επισήμως την Παρασκευή (30/9) μια «ταχεία ένταξη» στο ΝΑΤΟ, ως απάντηση στην επίσημη προσάρτηση τεσσάρων ουκρανικών περιοχών από τη Ρωσία. Ωστόσο, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ επανέλαβε το βράδυ της ίδιας ημέρας την αμετάβλητη θέση της συμμαχίας ότι είναι ανοιχτή σε νέα μέλη, αλλά αποφεύγει να υποστηρίξει άμεσα το αίτημα της Ουκρανίας.
Την ίδια ώρα η Δύση, προετοιμάζει νέες, σκληρές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ενώ οργισμένες είναι οι αντιδράσεις ηγετών Ευρωπαϊκών χωρών.
Ο Πρόεδρος Ζελένσκι δήλωσε για την ένταξη στο ΝΑΤΟ: «Εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλον, βοηθάμε ο ένας τον άλλον και προστατεύουμε ο ένας τον άλλον. Αυτό είναι η Συμμαχία. Στην πραγματικότητα. σήμερα, η Ουκρανία υποβάλλει αίτηση για να γίνει de jure μέλος», είπε σε μήνυμά του ο πρόεδρος της Ουκρανίας.
{https://www.facebook.com/zelenskiy.official/posts/pfbid02r3pmGZDJmHMMCJhRBYcizw8pF4tcpjbo7n5y5tpRyTEWbpF2nFdd5Tga5pqtBBvl}
Η κίνηση είχε σκοπό να τραβήξει την προσοχή από την ομιλία του Βλαντιμίρ Πούτιν νωρίτερα, στην οποία ανακοίνωσε επίσημα τις προσαρτήσεις περιοχών της Ουκρανίας.
{https://www.facebook.com/zelenskiy.official/posts/pfbid02E9raUJUnaD2MnGTonQZ8HpzJ48gNrscwEEgJsEscpsHfMoS5GJyaU3zffxerWa5Ql}
Αλλά δεν υπήρχε καμία ένδειξη ότι το αίτημα της Ουκρανίας θα προωθούσε τις ελπίδες ένταξής της, οι οποίες ήταν σε αδιέξοδο εδώ και χρόνια. Η προοπτική της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ έχει τροφοδοτήσει από καιρό απογοήτευση για τη Μόσχα, η οποία τακτικά τάσσεται κατά της επέκτασης της στρατιωτικής Συμμαχίας του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά τις τελευταίες δεκαετίες.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ επανέλαβε το βράδυ της Παρασκευής: «Κάθε δημοκρατία στην Ευρώπη έχει το δικαίωμα να υποβάλει αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ και οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ σέβονται αυτό το δικαίωμα, και έχουμε δηλώσει ξανά και ξανά ότι η πόρτα του ΝΑΤΟ παραμένει ανοιχτή», όπως είπε ο Στόλτενμπεργκ σε έκτακτη συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες.
Πρόσθεσε ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ επιβεβαίωσαν πρόσφατα σε μια σύνοδο κορυφής στη Μαδρίτη ότι «υποστηρίζουν το δικαίωμα της Ουκρανίας να επιλέξει τον δικό της δρόμο, να αποφασίσει σε τι είδους ρυθμίσεις ασφαλείας θέλει να είναι μέρος».
Ο Στόλτενμπεργκ τόνισε, όμως, ότι η άμεση εστίαση της συμμαχίας είναι στον πόλεμο. «Η απόφαση για την ένταξη, φυσικά, πρέπει να ληφθεί και από τους 30 συμμάχους και λαμβάνουμε αυτές τις αποφάσεις με συναίνεση», είπε. «Η εστίασή μας τώρα», πρόσθεσε, «είναι στην παροχή άμεσης υποστήριξης στην Ουκρανία, για να βοηθήσουμε την Ουκρανία να αμυνθεί ενάντια στη ρωσική βάναυση εισβολή».
{https://youtu.be/CWLpsKKeoLA}
Ανατροπή στο γεωπολιτικό τοπίο
Αλλά ο πόλεμος της Ρωσίας έχει ανατρέψει το γεωπολιτικό τοπίο, ανοίγοντας ξανά το ζήτημα της πιθανής ένταξης της Ουκρανίας. Τους τελευταίους μήνες, το ΝΑΤΟ χαιρέτισε επίσης την αίτηση δύο άλλων νέων μελών στην Ευρώπη - της Φινλανδίας και της Σουηδίας.
Πριν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, η Μόσχα ζήτησε δεσμευτικές εγγυήσεις από το Κίεβο για να μην ενταχθεί στη συμμαχία ασφαλείας υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, και το χρησιμοποίησε ως πρόσχημα για την έναρξη της εισβολής.
Η ανακοίνωση του Ζελένσκι ήρθε λίγες ώρες αφότου ο Πούτιν, στην ομιλία του, υποσχέθηκε να χρησιμοποιήσει όλες τις εξουσίες που έχει στη διάθεσή του για να υπερασπιστεί τις 4 ουκρανικές περιοχές που προσάρτησε μετά από τα δημοψηφίσματα. Οι ευρωπαϊκές χώρες καταδίκασαν τις ψηφοφορίες ως πρόσχημα για περαιτέρω «παραβίαση» της κυριαρχίας της Ουκρανίας.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο Πούτιν κάλεσε το Κίεβο να σταματήσει τη στρατιωτική δράση και είπε ότι η Μόσχα είναι ανοιχτή σε διαπραγματεύσεις, αν και η Ουκρανία επιμένει εδώ και καιρό ότι δεν θα σταματήσει τις μάχες έως ότου οι ρωσικές δυνάμεις εγκαταλείψουν πλήρως τη χώρα.
Ο Ζελένσκι απάντησε στη δική του ομιλία, λέγοντας ότι ενώ η Ουκρανία ήταν ανοιχτή σε διαπραγματεύσεις, αλλά πλέον τέτοιες συνομιλίες είναι «αδύνατες» με τον Πούτιν και μπορούν να γίνουν μόνο με άλλον Ρώσο πρόεδρο.
Ο Στόλτενμπεργκ προειδοποίησε ότι η κινητοποίηση νέων στρατευμάτων από τον Πούτιν, οι απειλές για πυρηνικά και οι παράνομες προσαρτήσεις περιοχών της Ουκρανίας αντιπροσωπεύουν «την πιο σοβαρή κλιμάκωση από την έναρξη του πολέμου».
Όμως, όπως είπε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, «τίποτα από αυτά δεν δείχνει δύναμη – δείχνει αδυναμία».
«Είναι μια παραδοχή», είπε ο Στόλτενμπεργκ, «ότι ο Πούτιν έχει αποτύχει τελείως στους στρατηγικούς του στόχους».
Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν διαβεβαίωσε ότι η Ουάσινγκτον δεν έχει δει μέχρι σήμερα να κάνει η Ρωσία κάποια ενέργεια που να υποδηλώνει ότι η Μόσχα εξετάζει τη χρήση πυρηνικών όπλων μολονότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν μιλάει συχνά για την πιθανότητα αυτή.
«Εξετάζουμε πολύ προσεκτικά για να δούμε εάν η Ρωσία κάνει όντως κάτι που να υποδηλώνει ότι σκέφτεται να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα. Μέχρι σήμερα, δεν έχουμε δει να κάνει κάποια ενέργεια», είπε ο Μπλίνκεν σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στην Ουάσινγκτον.
Μπάιντεν: Θα υπερασπιστούμε κάθε εκατοστό εδάφους των χωρών - μελών του ΝΑΤΟ
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δήλωσε ότι η προσάρτηση ουκρανικών εδαφών από τη Ρωσία είναι μια ένδειξη ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν αντιμετωπίζει δυσκολίες στον πόλεμο και προειδοποίησε τη Μόσχα ότι οι ΗΠΑ θα υπερασπιστούν «κάθε εκατοστό» του εδάφους των χωρών μελών του ΝΑΤΟ.
Ο Μπάιντεν τόνισε ότι ο ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους δεν θα επιτρέψουν να τους «εκφοβίζει» ο Πούτιν. «Η Αμερική και οι σύμμαχοί της είναι έτοιμοι (…) να υπερασπιστούν κάθε εκατοστό εδάφους του ΝΑΤΟ», είπε.
Ο Μπάιντεν υποσχέθηκε επίσης ότι θα στείλει υποβρύχια μέσα στην περιοχή όπου σημειώθηκαν οι εκρήξεις στους υποθαλάσσιους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream 1 και 2, για να διαπιστωθεί «τι ακριβώς συνέβη». Νωρίτερα, χαρακτήρισε το συμβάν «σκόπιμη πράξη δολιοφθοράς».
«Θα συνεργαστούμε με τους συμμάχους μας για να ρίξουμε φως στο θέμα. Ήδη άρχισα να βοηθώ τους συμμάχους μας να ενισχύσουν την προστασία των κρίσιμων υποδομών τους», πρόσθεσε.
«Η Ρωσία παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, καταπατώντας τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και επιδεικνύοντας την περιφρόνησή της για ειρηνικά κράτη παντού», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν.
«Μην κάνετε λάθος: αυτές οι ενέργειες δεν έχουν καμία νομιμότητα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα σέβονται πάντα τα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα της Ουκρανίας».
«Θα ενώσουμε τη διεθνή κοινότητα τόσο για να καταγγείλουμε αυτές τις κινήσεις όσο και για να αναγκάσουμε τη Ρωσία να λογοδοτήσει».
Παράλληλα οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι θα επιβάλουν νέες και «αυστηρές» κυρώσεις κατά της Ρωσίας καταδικάζοντας τις «δόλιες» προσαρτήσεις ουκρανικών εδαφών στη Ρωσία.
Σε μια αυστηρή ανακοίνωση, η Ουάσινγκτον προειδοποιεί ότι θα επιβάλει κυρώσεις σε συμφωνία με τις χώρες της G7 ενάντια σε «κάθε χώρα, πρόσωπο ή οντότητα» που παρέχει πολιτική ή οικονομική υποστήριξη στις προσπάθειες της Ρωσίας να «καταλάβει παρανόμως εδάφη στην Ουκρανία».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμένεται να ανακοινώσουν εντός της επόμενης εβδομάδας την αποστολή νέων όπλων στην Ουκρανία, δήλωσε ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν. Θα γίνει «μια ανακοίνωση την επόμενη εβδομάδα περί άμεσης αποστολής βοήθειας», είπε, υπενθυμίζοντας ότι η Ουάσινγκτον έχει ήδη υποσχεθεί στην Ουκρανία ότι θα συνεχίσει να την εφοδιάζει με όπλα.
Μεταξύ αυτών των οπλικών συστημάτων είναι και 18 πολλαπλοί εκτοξευτήρες ρουκετών Himars, που θα πρέπει όμως πρώτα να κατασκευαστούν.
Νωρίτερα, το Κογκρέσο ενέκρινε βοήθεια ύψους 12,3 δισ. δολαρίων για την Ουκρανία, στο πλαίσιο του νομοσχεδίου με το οποίο εγκρίνεται ο λεγόμενος «προσωρινός» προϋπολογισμός και αποφεύγεται έτσι η διακοπή της λειτουργίας ομοσπονδιακών υπηρεσιών. Με αυτό το νέο πακέτο βοήθειας δίνεται στον πρόεδρο Μπάιντεν το δικαίωμα να ζητήσει από το Πεντάγωνο τη μεταφορά στρατιωτικού εξοπλισμού ύψους 3,7 δισ. δολαρίων στην Ουκρανία. Προβλέπει επίσης τη χορήγηση ποσού 4,5 δισ. δολαρίων ώστε να αποφύγει το Κίεβο μια απόκλιση από τους δημοσιονομικούς στόχους.
Με αυτό το νέο πακέτο, η αμερικανική βοήθεια στην Ουκρανία φτάνει τα 65 δισ. δολάρια από την έναρξη του πολέμου.
Αντιδράσεις στην Ευρώπη
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν καταδίκασε την προσάρτηση μέρους της Ουκρανίας στη Ρωσία, τονίζοντας ότι η ενέργεια αυτή συνιστά σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου αλλά και της ουκρανικής εθνικής κυριαρχίας.
Ο Μακρόν καταδίκασε την «παράνομη προσάρτηση» του Ντονέτσκ, του Λουχάνσκ, της Ζαπορίζια και της Χερσώνας και επανέλαβε ότι η Γαλλία θα σταθεί στο πλευρό της Ουκρανίας, αναφέρεται στην ανακοίνωση που εξέδωσε το Μέγαρο των Ηλυσίων.
Στην Ιταλία, η νικήτρια των βουλευτικών εκλογών της περασμένης Κυριακής, Τζόρτζια Μελόνι, με γραπτή δήλωσή της καταδίκασε τα «δημοψηφίσματα» που διοργάνωσε η Ρωσική Ομοσπονδία σε ουκρανικές κατεχόμενες περιοχές.
Η πρόεδρος των Αδελφών της Ιταλίας τόνισε: «Η δήλωση προσάρτησης στη Ρωσική Ομοσπονδία τεσσάρων περιοχών της Ουκρανίας μετά τα δημοψηφίσματα φάρσα τα οποία πραγματοποιήθηκαν υπό βίαιη στρατιωτική κατοχή, δεν έχει καμία νομική ή πολιτική αξία. Ο Πούτιν αποδεικνύει και πάλι ότι διαθέτει ένα νέο ιμπεριαλιστικό όραμα, σοβιετικού τύπου, το οποίο απειλεί την ασφάλεια όλης της ευρωπαϊκής ηπείρου.
Η νέα αυτή παραβίαση των κανόνων συνύπαρξης των Εθνών, από μέρους της Ρωσίας, επιβεβαιώνει την ανάγκη να παραμείνουν συμπαγείς και αρραγείς οι δυτικές δημοκρατίες».
Σε ανάρτησή του στο Twitter, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε λόγο για παραβίαση βασικών δικαιωμάτων της Ουκρανίας. Σημείωσε χαρακτηριστικά:
«Δεν θα αναγνωρίσουμε ποτέ την παράνομη προσάρτηση των εδαφών της Ουκρανίας. Η Ρωσία υπονομεύει τη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες και παραβιάζει τα θεμελιώδη δικαιώματα της Ουκρανίας για ανεξαρτησία και κυριαρχία. Η Ελλάδα και η ΕΕ στέκονται σταθερά στο πλευρό της Ουκρανίας».
{https://twitter.com/PrimeministerGR/status/1575863143133110272}
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο: Σε κίνδυνο η παγκόσμια ασφάλεια
«Η Ρωσία θέτει σε κίνδυνο την παγκόσμια ασφάλεια» τονίζουν τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου υπογραμμίζοντας ότι απορρίπτουν «κατηγορηματικά» και καταδικάζουν «απερίφραστα την παράνομη προσάρτηση από τη Ρωσία των περιοχών Ντόνετσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα». «Δεν θα αναγνωρίσουμε ποτέ» τις «παράνομες» προσαρτήσεις, αναφέρει η ανακοίνωση.
«Δεν αναγνωρίζουμε και δεν πρόκειται ποτέ να αναγνωρίσουμε τα παράνομα «δημοψηφίσματα» στα οποία προχώρησε η Ρωσία ως πρόσχημα για αυτή την περαιτέρω παραβίαση της ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας, ούτε τα παραποιημένα και παράνομα αποτελέσματά τους. Δεν θα αναγνωρίσουμε ποτέ αυτή τις παράνομες προσαρτήσεις.
Αυτές οι αποφάσεις είναι άκυρες και δεν μπορούν να παράγουν κανένα έννομο αποτέλεσμα. Η Κριμαία, η Χερσώνα, η Ζαπορίζια, το Ντόνετσκ και το Λουχάνσκ είναι η Ουκρανία. Καλούμε όλα τα κράτη και τους διεθνείς οργανισμούς να απορρίψουν κατηγορηματικά αυτήν την παράνομη προσάρτηση» σημειώνουν τα κράτη-μέλη.
Παράλληλα, υπογραμμίζουν ότι ενόψει του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας καθώς και της τελευταίας κλιμάκωσης της Μόσχας, η Ευρωπαϊκή Ένωση στέκεται αποφασιστικά στο πλευρό της Ουκρανίας και του λαού της.
«Είμαστε ακλόνητοι στην υποστήριξή μας στην εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Ουκρανίας. Η Ουκρανία ασκεί το νόμιμο δικαίωμά της να αμυνθεί ενάντια στη ρωσική επιθετικότητα για να ανακτήσει τον πλήρη έλεγχο του εδάφους της και έχει το δικαίωμα να απελευθερώσει κατεχόμενα εδάφη εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της. Οι πυρηνικές απειλές που διατυπώνονται από το Κρεμλίνο, η στρατιωτική κινητοποίηση και η στρατηγική της αναζήτησης ψευδούς παρουσίασης του εδάφους της Ουκρανίας ως της Ρωσίας και του ισχυρισμού ότι ο πόλεμος μπορεί τώρα να διεξάγεται στο έδαφος της Ρωσίας δεν θα κλονίσουν την αποφασιστικότητά μας», δηλώνουν τα κράτη-μέλη.
«Θα ενισχύσουμε τα περιοριστικά μέτρα μας για την αντιμετώπιση των παράνομων ενεργειών της Ρωσίας. Θα αυξήσουν περαιτέρω την πίεση στη Ρωσία να τερματίσει τον επιθετικό της πόλεμο. Επαναλαμβάνουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση στέκεται σταθερά στο πλευρό της Ουκρανίας και θα συνεχίσει να παρέχει ισχυρή οικονομική, στρατιωτική, κοινωνική και οικονομική υποστήριξη στην Ουκρανία για όσο διάστημα χρειαστεί», καταλήγει η ανακοίνωση.
