Ο πρώην αριστερός πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα προβάλλει ως το αδιαφιλονίκητο φαβορί στις σημερινές προεδρικές εκλογές, τις οποίες ενδέχεται να κερδίσει από τον πρώτο κιόλας γύρο, σύμφωνα με δύο δημοσκοπήσεις που διενεργήθηκαν λίγες ώρες προτού ανοίξουν οι κάλπες.
«Θα κερδίσω αυτές τις εκλογές για να δώσω στον κόσμο το δικαίωμα να είναι και πάλι ευτυχισμένος. Ο λαός χρειάζεται, αξίζει και έχει το δικαίωμα ... να είμαστε ευτυχισμένοι για άλλη μια φορά», δήλωσε ο Λούλα,, σε δημοσιογράφους το Σάββατο κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Σάο Πάολο - ένα από τα τρία βασικά πεδία μάχης των εκλογών, μαζί με τις πολιτείες Ρίο ντε Τζανέιρο και Μίνας Ζεράις.
Ο Χοσέ Ρομπέρτο ντε Τολέδο, πολιτικός αρθρογράφος του ειδησεογραφικού ιστότοπου UOL, δήλωσε ότι ο Λούλα θα κερδίσει τις εκλογές.
Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως ο Λούλα, ο οποίος ήταν πρόεδρος από το 2003 ως το 2010, θα εκλεγεί με διαφορά 10-15 εκατοστιαίες μονάδες. Αν κερδίσει πάνω από το 50% των έγκυρων ψηφοδελτίων, κάτι που αρκετοί δημοσκόποι εκτιμούν πως είναι μέσα στις δυνατότητές του, μπορεί να κερδίσει την προεδρία από τον πρώτο γύρο.
Αν δεν κερδίσει κανένας υποψήφιος περισσότερες από τις μισές ψήφους, μετά την αφαίρεση των λευκών και των άκυρων ψηφοδελτίων, οι δύο κορυφαίοι φιναλίστ θα μονομαχήσουν στις 30 Οκτωβρίου στο δεύτερο γύρο, παρατείνοντας μια έντονη προεκλογική εκστρατεία.
«Νομίζω ότι αυτό που είναι πιο πιθανό είναι ότι θα υπάρξει ένας δεύτερος γύρος», είπε ο Τολέδο, προειδοποιώντας για «τρομερές» συνέπειες εάν συμβεί αυτό, δεδομένου του κύματος επιθέσεων και δολοφονιών που είχαν αμαυρώσει την πορεία προς τις εκλογές.
«Αν υπάρξει δεύτερος γύρος θα είναι πολύ χειρότερα από ό,τι ήταν μέχρι τώρα. Θα σήμαινε τέσσερις εβδομάδες αιματοχυσίας», προειδοποίησε ο Τολέδο, προσθέτοντας: «Ελπίζω να κάνω λάθος».
Ο Λούλα παραιτήθηκε μετά από δύο θητείες το 2010. Αλλά την επόμενη δεκαετία είδε το Εργατικό Κόμμα (PT) να έχει βρεθεί μπλεγμένο σε ένα κουβάρι σκανδάλων διαφθοράς και να κατηγορείται ότι βύθισε τη Βραζιλία σε ύφεση.
Η φαινομενικά ανεπανόρθωτη πτώση του Λούλα εδραιώθηκε το 2018, όταν φυλακίστηκε με κατηγορίες διαφθοράς και του απαγορεύτηκε να θέσει υποψηφιότητα στις εκλογές εκείνης της χρονιάς, τις οποίες κέρδισε ο Μπολσονάρου.
Όμως ο Λούλα αφέθηκε ελεύθερος στα τέλη του 2019 και οι καταδίκες του ακυρώθηκαν με την αιτιολογία ότι δικάστηκε άδικα από τον Σέρχιο Μόρο, έναν δεξιό δικαστή που αργότερα εργάστηκε στο υπουργικό συμβούλιο του Μπολσονάρου.
Ο Λούλα, ο οποίος διεκδίκησε για πρώτη φορά την προεδρία το 1989, ανακοίνωσε την έκτη προεδρική του υποψηφιότητα τον Μάιο, δεσμευόμενος να νικήσει τον Μπολσονάρου διοργανώνοντας «τη μεγαλύτερη ειρηνική επανάσταση που έχει δει ποτέ ο κόσμος».
Μια νίκη του Λούλα θα ήταν η τελευταία μιας σειράς θριάμβων για μια επανεμφανιζόμενη λατινοαμερικανική αριστερά, η οποία είδε τον πρώην αντάρτη Γκουστάβο Πέτρο να διεκδικεί την εξουσία στην Κολομβία τον Ιούνιο και τον πρώην ηγέτη των φοιτητών Γκαμπριέλ Μπόριτς να εκλέγεται πρόεδρος της Χιλής τον περασμένο Δεκέμβριο. Από το 2018, οι αριστεροί έχουν καταλάβει την εξουσία σε όλη την περιοχή, από την Αργεντινή μέχρι το Περού και το Μεξικό.
Οι υποστηρικτές του Λούλα είναι ενθουσιασμένοι από την αναγέννηση του ηγέτη τους και τις υποσχέσεις του να διεξάγει πόλεμο κατά της φτώχειας και της πείνας σε μια χώρα όπου 33 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν να φάνε.
«Αφού έφυγε από την εξουσία όλα πήγαν σκατ@», δήλωσε ο Ιράσι Μπατίστ, ένας 58χρονος που ήταν μεταξύ χιλιάδων υποστηρικτών του σε μια πρόσφατη συγκέντρωση του Λούλα στο Ρίο.
«Ο Λούλα είναι ένας από εμάς... Το μόνο που ξέρει να κάνει ο Μπολσονάρου είναι να βρίζει τους ανθρώπους», συμφώνησε η φίλη του, Κλέλια Μαρία ντα Σίλβα.
Περιβαλλοντικοί και αυτόχθονες ακτιβιστές ελπίζουν ότι ο Λούλα, ο οποίος έχει δεσμευτεί να καταπολεμήσει την αποψίλωση των δασών και να πατάξει την παράνομη εξόρυξη χρυσού, θα σταματήσει την επίθεση στον Αμαζόνιο που εκτυλίχθηκε υπό τον Μπολσονάρου. «Με τον Μπολσονάρου πεθαίνουμε, με τον Λούλα ζούμε», δήλωσε η ομάδα δικαιωμάτων των ιθαγενών Οπι, η οποία συνιδρύθηκε από τον πρόσφατα δολοφονημένο ακτιβιστή Μπρούνο Περέιρα.
Ο Στίβεν Λεβίτσκι, ειδικός του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ στη Λατινική Αμερική και συγγραφέας του βιβλίου «How Democracies Die», δήλωσε προβληματισμένος από την πιθανότητα βίας ή αναταραχής τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες.
Ερωτηθείς για το αν σχεδίαζε πραξικόπημα κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συζήτησης την Πέμπτη, ο Μπολσονάρου αρνήθηκε να απαντήσει. Έχει παρουσιάσει τις εκλογές ως μια μάχη μεταξύ της χριστιανικής δεξιάς και της κακής και διεφθαρμένης αιρετικής αριστεράς και ισχυρίστηκε, χωρίς αποδείξεις, ότι ο Λούλα θα κλείσει τις εκκλησίες εάν εκλεγεί.
Η Μπενεντίτα ντα Σίλβα, μέλος του Κογκρέσου του PT και σύμμαχος του Λούλα, δήλωσε ότι αυτή η διχαστική ρητορική και η έκρηξη ψευδών ειδήσεων σήμαιναν ότι ήταν κρίσιμο να αποφασιστούν τώρα οι εκλογές.
«Δεν έχουμε την πολυτέλεια να το καθυστερήσουμε άλλο... Θα έχουμε άλλο έναν μήνα αγωνίας και όλη αυτή την παραφροσύνη που προκαλεί;» διερωτήθηκε. «Διακυβεύεται η δημοκρατία αυτής της χώρας... είναι καθήκον μας να κερδίσουμε στις 2 Οκτωβρίου».
Παρά την προεκλογική αγωνία, ο Λεβίτσκι είπε ότι υπάρχει επίσης λόγος αισιοδοξίας για την ανθεκτικότητα της νεαρής δημοκρατίας της Βραζιλίας, που αποκαταστάθηκε το 1985 μετά από 21 χρόνια στρατιωτικής διακυβέρνησης.