Ένα «κοινό» κινεζικό βάζο από μπλε και λευκή πορσελάνη διακοσμημένο με δράκους και σύννεφα τέθηκε σε δημοπρασία στη Γαλλία με τιμή εκκίνησης 2.000 ευρώ.
Ύστερα από ένα «πόλεμο» προσφορών από αγοραστές που ήταν πεπεισμένοι ότι επρόκειτο για ένα σπάνιο τεχνούργημα του 18ου αιώνα πωλήθηκε σχεδόν 8 εκατομμύρια ευρώ.
Σύμφωνα με τον Guardian το βάζο τέθηκε σε δημοπρασία από μια γυναίκα που το είχε κληρονομήσει από τη μητέρα της και εκείνη από τη δική της, που ήταν συλλέκτρια. Η ανώνυμη πωλήτρια δεν είχε δει ποτέ το βάζο ύψους 54 εκατοστών, αλλά κανόνισε να μεταφερθεί στον οίκο δημοπρασιών Osenat από το σπίτι της μητέρας της.
{https://twitter.com/guardian/status/1576960918528958464}
Στην πώληση στο Φονταινεμπλώ κοντά στο Παρίσι, οι υπεύθυνοι έμειναν έκπληκτοι καθώς οι προσφορές από περίπου 30 κυρίως Κινέζους πλειοδότες δεν είχαν τέλος. Τελικά πωλήθηκε έναντι 7,7 εκατ. ευρώ - σχεδόν 4.000 φορές πάνω από την εκτιμώμενη αξία του. Με τις αμοιβές του πωλητή, η τελική τιμή αγοράς ήταν 9,12 εκατ.
Ο Cedric Laborde, διευθυντής του οίκου Osenat, δήλωσε: «οι Κινέζοι είναι παθιασμένοι με την ιστορία τους και περήφανοι που περνά στην κατοχή τους η ιστορία τους» ενώ πιστεύει ότι ο αγοραστής θα εκθέσει το βάζο.
Η τρομερή ιστορία πίσω από το βάζο
Στα 41 χρόνια που κρατούσε το σφυρί στον οίκο δημοπρασίας του σε απόσταση αναπνοής από το βασιλικό πύργο στο Φοντενεμπλό, ο Jean-Pierre Osenat δεν έχει ξαναδεί κάτι παρόμοιο.
«Αυτή είναι μια τρελή ιστορία», είπε. «Αρκετά εξαιρετικό».
Η ιστορία κόστισε τη δουλειά του σε έναν από τους ειδικούς της δημοπρασίας, αφού το κινέζικο βάζο δηλώθηκε ως ένα συνηθισμένο διακοσμητικό κομμάτι αξίας 2.000 ευρώ (1.750 £) το πολύ και πωλήθηκε για σχεδόν 8 εκατομμύρια ευρώ, σχεδόν 4.000 φορές πάνω από την εκτίμηση.
«Ο ειδικός έκανε ένα λάθος. Ένα άτομο μόνο έναντι 300 ενδιαφερόμενων Κινέζων αγοραστών δεν μπορεί να έχει δίκιο», είπε ο Osenat. «Δούλευε για εμάς. Δεν μας δουλεύει πια. Ήταν, τελικά, ένα σοβαρό λάθος».
Η εκπληκτική ιστορία ξεκίνησε νωρίτερα φέτος, όταν μια Γαλλίδα που ζούσε στο εξωτερικό αποφάσισε να πουλήσει έπιπλα και διάφορα αντικείμενα από το σπίτι της εκλιπούσας μητέρας της στη Βρετάνη. Έχοντας εμπιστευθεί την πώληση στην Osenat, το βάζο -που ανήκε στη γιαγιά της- συσκευάστηκε, εστάλη στο Παρίσι και τέθηκε σε δημοπρασία «έπιπλα και έργα τέχνης» 200 παρτίδων, κανένα από τα οποία δεν είχε αξία πάνω από 8.000 ευρώ.
Το περασμένο Σάββατο, το βάζο, ένα κινέζικο tianqiuping -που σημαίνει «ουράνια σφαίρα» και υποδηλώνει τη στρογγυλή βάση και τον μακρύ λαιμό- στεκόταν σε ένα τραπέζι στην αίθουσα δημοπρασιών Osenat. Ο κατάλογος το περιέγραφε ως εξής: Παρτίδα 36 «μεγάλο βάζο από πορσελάνη tianqiuping και πολύχρωμο σμάλτο σε μπλε-λευκό στυλ με σφαιρικό σώμα και μακρύ κυλινδρικό λαιμό, διακοσμημένο με εννέα άγριους δράκους και σύννεφα (σημάδι κάτω από τη βάση)». Το βάζο 54 cm επί 40 cm σημειώθηκε ότι ήταν σε «καλή κατάσταση».
Η εκτιμώμενη τιμή, μεταξύ 1.500 και 2.000 ευρώ, αντανακλούσε την άποψη του ειδικού ότι ήταν ένα διακοσμητικό κομμάτι του 20ου αιώνα και όχι ένα σπάνιο τεχνούργημα.
Ο Osenat είπε ότι οι υποψίες του ότι αυτό μπορεί να μην ισχύει δημιουργήθηκαν όταν ο κατάλογος κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο και η έκθεση πριν από τη δημοπρασία κατακλύστηκε από 300 έως 400 ενδιαφερόμενους αγοραστές 15 ημέρες πριν από την πώληση.
«Ήρθαν με λάμπες και μεγεθυντικούς φακούς για να το δουν. Προφανώς κάτι είδαν», είπε. «Υπήρχαν τόσες πολλές εγγραφές [για να λάβουν μέρος στη δημοπρασία μέσω διαδικτύου] που έπρεπε να τις σταματήσουμε. Σε εκείνο το σημείο καταλάβαμε ότι κάτι συνέβαινε».
Αρχικά, το προσωπικό του οίκου δημοπρασιών υποβάθμισε το απροσδόκητο ενδιαφέρον στο πάθος της γαλλο-κινεζικής κοινότητας για την τέχνη και την ιστορία της Κίνας.
Αντιμέτωποι με το συντριπτικό ενδιαφέρον, οι δημοπράτες αποφάσισαν να μην επιτρέψουν τις ηλεκτρονικές προσφορές και ο αριθμός των αγοραστών περιορίστηκε στους 30 - με τους μισούς να είναι παρόντες στην αίθουσα δημοπρασιών και τους υπόλοιπους να πλειοδοτούν τηλεφωνικά, με τον καθένα να πρέπει να κάνει μια κατάθεση 10.000 ευρώ για να λάβει μέρος.
Σχεδόν μόλις εμφανίστηκε η παρτίδα 36 ξέσπασε ξέφρενη προσφορά. Η Osenat διεξήγαγε την πώληση εν μέσω ταχέως αυξανόμενων προσφορών -100.000 €, 200.000 €, 500.000 €- όταν κάποιος φώναξε «2 εκατομμύρια». Όταν οι προσφορές έφτασαν τα 5 εκατ. ευρώ, 10 αγοραστές εξακολουθούσαν να ανταγωνίζονται. κατά 7 εκατ. ευρώ έμειναν μόνο δύο.
Όταν τελικά το σφυρί κατέβηκε, με χειροκροτήματα στην αίθουσα, η τελική προσφορά είχε φτάσει τα 7,7 εκατομμύρια ευρώ. Με τα τέλη, ο ανώνυμος Κινέζος αγοραστής θα πληρώσει 9,12 εκατ. ευρώ.
Ο Osenat είπε για την πωλήτρια (η οποία είχε μετακομίσει στο εξωτερικό πριν από 15 χρόνια) ότι, το απροσδόκητο κέρδος της, ήλθε μαζί με προβλήματα για την ίδια και πως είναι της είναι «δύσκολο να εξοικειωθεί» με το μέγεθος του ξαφνικού αυτού συμβάντος.
«Το βάζο ήταν στην οικογένειά της για γενιές. Είπε ότι συνήθιζαν να του βάζουν λουλούδια. Είχε ζήσει με αυτό για 30 χρόνια και ποτέ δεν φανταζόταν ότι άξιζε τόσο πολύ», είπε. «Είναι εντελώς αναστατωμένη. Αν είχε πουληθεί για 150.000 ευρώ θα ήταν κάτι άλλο, αλλά τα 7,7 εκατ. ευρώ είναι κάτι άλλο. Φοβάται να είναι στον Τύπο και είναι αρκετά τραυματισμένη από αυτό».
Ο αγοραστής έκανε προσφορά μέσω τηλεφώνου και ζει στην Κίνα. Έχει προταθεί ότι εκτός από το βάζο με τον δράκο και το σύννεφο, ένα περιζήτητο μοτίβο μεταξύ των συλλεκτών της Ανατολικής Ασίας, ορισμένοι μπορεί να εντόπισαν μια σφραγίδα του Qianlong, ενός Κινέζου αυτοκράτορα του 18ου αιώνα, ο οποίος είναι μια ιερή φιγούρα.
Ο εμπειρογνώμονας, ο οποίος απολύθηκε και δεν κατονομάζεται, αναφέρεται ότι εμμένει στην αρχική του αποτίμηση.
Ο Cédric Laborde, ο διευθυντής του τμήματος ασιατικών τεχνών του οίκου δημοπρασιών, δεν είναι ακόμα απόλυτα πεπεισμένος ότι ο ειδικός έκανε λάθος. «Δεν ξέρουμε αν [το βάζο] είναι παλιό ή όχι ή γιατί πουλήθηκε σε τέτοια τιμή. Ίσως δεν θα μάθουμε ποτέ», είπε ο Λαβόρντ.
«Η αποτίμηση αντιστοιχούσε σε αυτό που σκέφτηκε ο ειδικός. Στην Κίνα, η αντιγραφή ενός πράγματος, όπως ενός αγγείου του 18ου αιώνα, είναι επίσης τέχνη. Σε αυτή την περίπτωση δεν έχω απάντηση. Τα τελευταία χρόνια υπήρξαν κάποιες εκπλήξεις σε δημοπρασίες ασιατικών αντικειμένων».
Ο Osenat, του οποίου το προηγούμενο ρεκόρ πώλησης ήταν τα 4,8 εκατομμύρια ευρώ που πλήρωσε το 2007 για το ξίφος που έφερε ο Ναπολέοντας Βοναπάρτης στη μάχη του Μαρένγκο το 1800, είπε ότι είχε πίστη στο σφυρί του δημοπράτη.
«Ο ειδικός σκέφτηκε ότι ήταν ένα αντίγραφο του 20ου αιώνα, μια διακόσμηση, οπότε δεν αλλάξαμε την εκτίμηση. Στο τέλος η αγορά αποφάσισε ότι ήταν του 18ου αιώνα», είπε. «Έχω εμπιστοσύνη στην αγορά. Ένας ειδικός είπε αυτό που είπε… αλλά η πραγματική τιμή είναι αυτή που αποφασίζουν οι αγοραστές».