Καθώς πλησιάζει η ημερομηνία των πρόωρων βουλευτικών εκλογών που θα διεξαχθούν στο Ισραήλ την 1η Νοεμβρίου, οι δηλώσεις του πρωθυπουργού Γιαΐρ Λαπίντ σε διεθνείς πλατφόρμες και στο Ισραήλ ότι επιθυμεί λύση δύο κρατών έγιναν θετικά δεκτές στον αραβικό και δυτικό κόσμο, αλλά δεν προκάλεσαν τον ίδιο ενθουσιασμό στους Παλαιστίνιους.
Η «λύση των δύο κρατών» στη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης, η οποία αναγνωρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ) και τη διεθνή κοινότητα, προβλέπει τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου, κυρίαρχου παλαιστινιακού κράτους παράλληλα με το Ισραήλ. Η Παλαιστινιακή Αρχή έχει υπό όρους κυριαρχία στα κατεχόμενα εδάφη, τα σύνορα των οποίων δεν ελέγχει ακόμη.
Τι έχει προηγηθεί
Μια διεθνής συναίνεση για την ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση επιτεύχθηκε το 2003, όταν το λεγόμενο Διεθνές Κουαρτέτο, μια ομάδα αποτελούμενη από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), τα Ηνωμένα Έθνη και τη Ρωσία, συναντήθηκε για να βρει μια λύση στην ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση και υιοθέτησε τη «λύση των δύο κρατών».
Έκτοτε, έχουν γίνει πολλές προσπάθειες από διάφορους φορείς για την επίτευξη λύσης δύο κρατών, αλλά οι προσπάθειες αυτές απέτυχαν λόγω των διαφωνιών των Παλαιστινίων και των Ισραηλινών.
«Μια συμφωνία με τους Παλαιστίνιους με τη μορφή δύο κρατών για δύο λαούς είναι η σωστή επιλογή για την ασφάλεια, την οικονομία και το μέλλον των παιδιών του Ισραήλ», δήλωσε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Γιαΐρ Λαπίντ στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 22 Σεπτεμβρίου.
«Ο μόνος όρος είναι ότι το μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος πρέπει να είναι ειρηνικό»
Ο Λαπίντ δήλωσε ότι παρά τα εμπόδια, η συντριπτική πλειοψηφία των Ισραηλινών «υποστηρίζει τη λύση των δύο κρατών» και ότι ο ίδιος είναι ένας από αυτούς τους πολίτες, προσθέτοντας ότι «ο μόνος όρος είναι ότι το μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος πρέπει να είναι ειρηνικό» και ότι «δεν πρέπει [το παλαιστινιακό κράτος] να γίνει ένα τρομοκρατικό κέντρο που απειλεί την ασφάλεια και την ύπαρξη του Ισραήλ. Πρέπει να είμαστε σε θέση να υπερασπιστούμε την ασφάλεια των πολιτών μας ανά πάσα στιγμή».
Μιλώντας στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Συνεργασίας Ισραήλ-ΕΕ στις 3 Οκτωβρίου, ο Λαπίντ δήλωσε ότι «θα ήθελα να επαναλάβω τη δέσμευσή μου στη λύση των δύο κρατών, όπως έκανα και στην ομιλία μου στον ΟΗΕ».
Σε συνέντευξή του στον ειδησεογραφικό ιστότοπο «Panet» του Ισραήλ στις 19 Οκτωβρίου, λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές, ο Λαπίντ εξέφρασε την επιθυμία του να αλλάξει ο νόμος περί ιθαγένειας στη χώρα του, εκφράζοντας ότι δεν θα εγκαταλείψει «τα ζωτικά συμφέροντα του Ισραήλ» δηλώνοντας ότι «στόχος μας είναι να διαχωριστούμε από τους Παλαιστίνιους και πρέπει να μιλήσουμε μαζί τους γι' αυτό».
Ο Λαπίντ δήλωσε ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψουν την Ιερουσαλήμ, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, και συνέχισε, «δεν θα εγκαταλείψω τα ζωτικά συμφέροντα του κράτους του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της ενότητας της Ιερουσαλήμ και της μη αναγνώρισης του δικαιώματος επιστροφής [των Παλαιστινίων προσφύγων]. Φυσικά, δεν πρόκειται να εγκαταλείψω ούτε χιλιοστό των συμφερόντων ασφαλείας του κράτους του Ισραήλ. Εάν πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις, δεν έχω κανένα πρόβλημα να μιλήσω με τους Παλαιστίνιους, μιλάμε μαζί τους, τηλεφώνησα στον Παλαιστίνιο Πρόεδρο πριν από λίγους μήνες για να τον συγχαρώ για το Έιντ του».
Ερωτηθείς αν η ομιλία του υπέρ της λύσης των δύο κρατών στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών τον περασμένο μήνα ήταν «απλώς ένα σύνθημα», ο Λαπίντ απάντησε πως εξακολουθεί να πιστεύει στη λύση των δύο κρατών.
«Όχι» σε Παλαιστίνη με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ
Ο Λαπίντ δεν είναι ο πρώτος πρωθυπουργός της χώρας του που δηλώνει την υποστήριξή του στη λύση των δύο κρατών, με τους Μπέντζαμιν Νετανιάχου και Εχούντ Ολμέρτ να έχουν κάνει στο παρελθόν παρόμοιες δηλώσεις.
Οι ηγέτες του Ισραήλ έχουν εκφράσει την υποστήριξή τους σε μια λύση δύο κρατών, αλλά η συζήτηση για τα σύνορα του κράτους αυτού συνεχίζεται.
Ο Λαπίντ, επίσης, έχει εκφράσει την υποστήριξή του σε μια λύση δύο κρατών, αλλά έχει απορρίψει την παλαιστινιακή προϋπόθεση «μιας Παλαιστίνης με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ».
Τι θέλουν οι Παλαιστίνιοι
Οι Παλαιστίνιοι έχουν επανειλημμένα τονίσει ότι η λύση των δύο κρατών «πρέπει να βασίζεται στα προ του 1967 σύνορα με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ», προσθέτοντας ότι κάποιες μικρές εδαφικές αλλαγές μπορούν να γίνουν με αμοιβαία συμφωνία.
Όμως οι αναλυτές θεωρούν ότι το χάσμα των διαφορών μεταξύ της παλαιστινιακής και της ισραηλινής προσέγγισης για τη λύση των δύο κρατών είναι πολύ μεγάλο.
Οι Παλαιστίνιοι έχουν ως αντίληψη για τη λύση των δυο κρατών ένα Παλαιστινιακό Κράτος για τους Παλαιστίνιους κι ένα Ισραήλ για όλους τους πολίτες του, συμπεριλαμβανομένων των Παλαιστινίων που είναι Ισραηλινοί πολίτες, κάτι που υποδηλώνει ότι είναι αντίθετο το Παλαιστινιακό καθεστώς στο να αυτοπροσδιορίζεται το Ισραήλ ως «Εβραϊκό Κράτος».