Καθώς οι κάλπες στο Ισραήλ άνοιξαν, το ερώτημα παραμένει αν το αποτέλεσμα των εκλογών θα δώσει τη δυνατότητα για σχηματισμό κυβέρνησης ή θα έχουμε έναν νέο γύρο πολιτικής αστάθειας.
Με τον πρώην Πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου και τον συνασπισμό του να έχει πάρει βραχεία κεφαλή στις δημοσκοπήσεις φτάνοντας στις 60 έδρες, μια λιγότερη από την από την απόλυτη πλειοψηφία των 61 εδρών της 120μελούς Κνεσέτ, όλα μπορούν να συμβούν.
Όπως σημειώνει η Jerusalem Post, το πρώτο βήμα μετά τις εκλογές θα είναι να αποφασίσει ο πρόεδρος Ισαάκ Χέρτζογκ ποιος θα λάβει την εντολή για να επιχειρήσει να σχηματίσει κυβέρνηση. Ο Χέρτζογκ θα λάβει αυτή την απόφαση πιθανότατα με βάση το ποιος θα λάβει τον μεγαλύτερο αριθμό κομμάτων για τη σύσταση κι όχι απαραίτητα τις περισσότερες έδρες.
Ακόμη και χωρίς 61 έδρες, αυτός πιθανότατα θα είναι ο ηγέτης της αντιπολίτευσης και επικεφαλής του Λικούντ Μπέντζαμιν Νετανιάχου, καθώς ο πρωθυπουργός Γιαΐρ Λαπίντ δεν αναμένεται να λάβει τη σύσταση των αραβικών κομμάτων.
Ο Νετανιάχου θα λάβει στη συνέχεια 28 ημέρες για να σχηματίσει κυβέρνηση και μπορεί να ζητήσει 14 ημέρες επιπλέον. Κρίνοντας από τη συμπεριφορά του στις προηγούμενες εκλογές, είναι πιθανό να εξαντλήσει όλο τον χρόνο που θα έχει, ακόμη και αν συνειδητοποιήσει νωρίς ότι δεν μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση.
Η εντολή θα πάει τότε πιθανότατα στον Λαπίντ, ο οποίος θα λάβει άλλες 28 ημέρες για να προσπαθήσει να συγκεντρώσει τις απαραίτητες 61 ψήφους για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Τα πιθανά σενάρια
Ο Λαπίντ δεν θα μπορέσει να συμπεριλάβει τους Hadash-Ta'al σε έναν συνασπισμό και επομένως θα χρειαστεί ψήφους από την αντίθετη πλευρά.
Το πρώτο σενάριο είναι ότι κάποιοι ή όλοι οι «χαρέντι» (υπερορθόδοξοι) βουλευτές της Κνεσέτ θα τον υποστηρίξουν. Ο Λαπίντ φέρεται να έχει διατηρήσει επαφές με βουλευτές χαρέντι, ιδίως από τον Ενωμένο Ιουδαϊσμό Τορά (UTJ).
Ο βουλευτής του Yesh Atid, Μοσέ Τουρπάζ, έχει επίσης διατηρήσει δεσμούς με τους υπερορθόδοξους βουλευτές, οι οποίοι ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια διακριτικών διαπραγματεύσεων σχετικά με τη Συμφωνία Belz για την ενθάρρυνση των υπερορθόδοξων σχολείων να υιοθετήσουν βασικές σπουδές αγγλικών και μαθηματικών.
Η Συμφωνία Belz ήταν προσανατολισμένη προς το Agudat Yisrael, το χασιδικό τμήμα του UTJ. Ο ηγέτης του, ο Γιτζάκ Γκόλντκοπφ, παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό σιωπηλός σχετικά με την επιλογή του να ενταχθεί στον Λαπίντ μετά τις εκλογές. Ο ηγέτης της λιθουανικής παράταξης Ντέγκελ Χατοράχ του UTJ, ο βουλευτής Μοσέ Γκάφνι, ήταν πιο επίμονος ότι δεν θα ενταχθεί στον Λαπίντ σε καμία περίπτωση, αλλά ο Γκάφνι δήλωσε επίσης ότι θα αξιολογήσει ξανά την κατάσταση εάν ο Νετανιάχου δεν λάβει 61 έδρες.
Το Shas είναι το μόνο κόμμα των Υπερορθόδοξων που έχει συμμετάσχει σε αριστερή κυβέρνηση - στις αρχές της δεκαετίας του '90 υπό τον πρώην πρωθυπουργό Γιτζάκ Ράμπιν. Αυτήν τη φορά, ωστόσο, φαίνεται να είναι το λιγότερο πιθανό κόμμα να ενταχθεί στον Λαπίντ. Ο ηγέτης του Shas Αριέ Ντερί δήλωσε σε βίντεο τη Δευτέρα ότι η Δεξιά ενεργεί ως ενιαίο μπλοκ και δεν θα διασπαστεί ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι θα πάει στην αντιπολίτευση.
Είναι εξαιρετικά απίθανο ο Λαπίντ να μπορέσει να φέρει τους υπερορθόδοξους στο πλευρό του, καθώς αυτό θα απαιτήσει σημαντικές παραχωρήσεις που οι ψηφοφόροι του Yesh Atid ίσως να μην είναι σε θέση να χωνέψουν. Ο Λαπίντ επίσης δεν είναι τουλάχιστον αρεστός στην κοινωνία των χαρέντι και για πολλούς είναι persona non grata.
Μια δεύτερη επιλογή είναι τα μέλη του Λικούντ να επαναστατήσουν κατά του Νετανιάχου και να υποστηρίξουν μια κυβέρνηση Λαπίντ. Αυτό είναι ακόμη πιο απίθανο, καθώς θα αποτελούσε πολιτική αυτοκτονία. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει ένας αριθμός βουλευτών που είναι έτοιμοι να αψηφήσουν τον Νετανιάχου, αλλά αυτό δεν σημαίνει ακόμα ότι θα εγκαταλείψουν εντελώς το πλοίο, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι θα γίνουν υπουργοί σε μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Λαπίντ.
Η μόνη επιλογή που απομένει εκτός από την πορεία προς έκτες εκλογές θα ήταν αν η πλειοψηφία των βουλευτών ψηφίσει να δώσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης σε κάποιον άλλον - πιθανότατα στον υπουργό Άμυνας Μπένι Γκαντζ.
Ο Γκαντζ έχει τις ίδιες επιλογές με τον Λαπίντ, αλλά με το πρόσθετο μειονέκτημα ότι οι δημοσκοπήσεις αναμένουν να είναι λιγότερο από το μισό του μεγέθους του Λαπίντ. Ωστόσο, ο ηγέτης του Κόμματος Εθνικής Ενότητας φέρεται να έχει καλύτερες σχέσεις με τα κόμματα των χαρεντί και τα είχε συμπεριλάβει ρητά ως μέρος ενός μελλοντικού συνασπισμού. Ορισμένοι βουλευτές του Λικούντ μπορεί να αισθάνονται πιο άνετα να συμμετάσχουν σε έναν συνασπισμό υπό την ηγεσία του Γκαντζ, αν και αυτό παραμένει ακόμη μακρινό ενδεχόμενο.
Ο Γκαντζ έχει φτάσει το μέγιστο ποσοστό του στις 14 έδρες στις δημοσκοπήσεις. Ακόμα και αν ξεπεράσει αυτόν τον αριθμό και λάβει 15 ή 16 έδρες, θα πρέπει να εργαστεί σκληρά για να πείσει τους εταίρους του ότι έχει τη νομιμοποίηση να υπηρετήσει ως πρωθυπουργός, ειδικά από τη στιγμή που ο ίδιος ο υποψήφιος σύντροφός του, ο πρώην αρχηγός του επιτελείου Γκάντι Έισενκοτ, έχει πει ότι το κόμμα χρειάζεται ένα «υψηλό διψήφιο» ποσοστό για να διεκδικήσει την πρωθυπουργία.
Παρόλα αυτά, ενόψει της έκτης εκλογικής αναμέτρησης και με τον Λαπίντ να αναμένεται να συνεχίσει επ' αόριστον ως προσωρινός πρωθυπουργός, οι βουλευτές και τα κόμματα μπορεί να είναι πρόθυμα να κάνουν σημαντικές παραχωρήσεις.
Τι θα γίνει αν ο Νετανιάχου δεν καταφέρει να φτάσει το 61
Το συμπέρασμα είναι ότι αν ο Νετανιάχου δεν καταφέρει να φτάσει το 61, η μεγαλύτερη πιθανότητα είναι ότι το Ισραήλ θα οδηγηθεί σε ακόμη μία εκλογική αναμέτρηση, αφήνοντάς το και πάλι χωρίς προϋπολογισμό και χωρίς τη δυνατότητα να εφαρμόσει μακροπρόθεσμες πολιτικές.
Το απροσδόκητο μπορεί να συμβεί, όπως συνέβη και στις προηγούμενες εκλογές, και να σχηματιστεί ένας συνασπισμός από κόμματα του Κέντρου, της Αριστεράς και ένα ή και τα δύο κόμματα των υπερορθόδοξων. Αλλά αυτός ο συνασπισμός θα πρέπει να αντιμετωπίσει μια συνεχή διελκυστίνδα μεταξύ της κοσμικής πτέρυγας του και των απαιτήσεων των κομμάτων Χαρέντι. Και με την αντιπολίτευση να αναμένεται να είναι εξίσου επίμονη όπως ήταν το προηγούμενο έτος, είναι εξαιρετικά αμφίβολο ότι ένας τέτοιος συνασπισμός θα μπορούσε να διαρκέσει μια πλήρη τετραετία.