Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε σήμερα συμπεράσματα σχετικά με τη στρατηγική εταιρική σχέση με την περιοχή του Κόλπου. Στόχος είναι η οικοδόμηση μιας στρατηγικής εταιρικής σχέσης με το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου και τα κράτη μέλη του.
Η ενισχυμένη και βαθιά συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και των εταίρων του Κόλπου αποτελεί βασική προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση και κοινό συμφέρον ενόψει της αντιμετώπισης μιας σειράς παγκόσμιων και περιφερειακών προκλήσεων από κοινού με τους εταίρους μας στον Κόλπο. Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, μαζί με την κοινή ανακοίνωση της Ύπατης Εκπροσώπου και της Επιτροπής, παρέχουν έναν επιχειρησιακό οδικό χάρτη προς μια στρατηγική εταιρική σχέση σε ένα ευρύ φάσμα βασικών τομέων πολιτικής, όπως η κλιματική αλλαγή και η πράσινη μετάβαση, η ενεργειακή ασφάλεια και η ισχυρή ανταπόκριση στις παγκόσμιες ανθρωπιστικές και αναπτυξιακές ανάγκες και στις παγκόσμιες και περιφερειακές προκλήσεις ασφαλείας.
Οι προσωπικές επαφές αποτελούν κεντρικό στοιχείο της ενισχυμένης εταιρικής σχέσης της ΕΕ με τον Κόλπο. Η ενισχυμένη συνεργασία στους τομείς της εκπαίδευσης, της έρευνας, του πολιτισμού, της νεολαίας, της ενδυνάμωσης των γυναικών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της διευκόλυνσης της έκδοσης θεωρήσεων αποτελούν βασικές συνιστώσες αυτής της συνεργασίας.
Υπό το πρίσμα της πρόσφατης αυξημένης πολιτικής δυναμικής, το Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης και βελτίωσης του πολιτικού διαλόγου και της θεσμικής συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου. Η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία και τα μέσα που διαθέτει, συμπεριλαμβανομένης της Πράσινης Συμφωνίας, της Στρατηγικής Εξωτερικής Ενεργειακής Δέσμευσης και της Παγκόσμιας Πύλης, για να διασφαλίσει την αποδοτική, αποτελεσματική και ταχεία εφαρμογή αυτής της νέας στρατηγικής εταιρικής σχέσης με τον Κόλπο.
Τα συμπεράσματα:
1. Το Συμβούλιο χαιρετίζει την κοινή ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου ως έναν έγκαιρο και λειτουργικό οδικό χάρτη προς μια στρατηγική εταιρική σχέση με τους εταίρους του Κόλπου και ζητεί την ταχεία και αποτελεσματική εφαρμογή της. Η οικοδόμηση στρατηγικής εταιρικής σχέσης με το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (ΣΣΚ) και τα κράτη μέλη του, στο πλαίσιο της ενίσχυσης της δέσμευσης της ΕΕ στην ευρύτερη περιοχή, αποτελεί βασική προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συμμετοχή άλλων σημαντικών χωρών του Κόλπου στην εταιρική σχέση μπορεί επίσης να εξεταστεί καθώς οι σχέσεις αναπτύσσονται και ωριμάζουν.
2. Η στενή και αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των εταίρων του Κόλπου είναι απαραίτητη για την επίτευξη βασικών στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κυρίως ειρηνικές και ευημερούσες περιοχές του Κόλπου και της Μέσης Ανατολής, ισχυρή οικονομική ανάκαμψη, βιώσιμος, προσιτός και ασφαλής ενεργειακός εφοδιασμός για τους ευρωπαίους καταναλωτές, ισχυρή συνεργασία για την πράσινη μετάβαση μεταξύ της Ευρώπης και των εταίρων της, για τη συμβολή σε καθαρές μηδενικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου έως το 2050 και για μια ισχυρή απάντηση στις παγκόσμιες ανθρωπιστικές και αναπτυξιακές ανάγκες.
3. Μια σταθερή ασφαλής, πράσινη και ευημερούσα περιοχή του Κόλπου αποτελεί κοινή στρατηγική προτεραιότητα και θεμελιώδες συμφέρον τόσο για την ΕΕ όσο και για τους εταίρους της στον Κόλπο. Σε μια εποχή ανασφάλειας και σημαντικών προκλήσεων για τη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες τόσο στην Ευρώπη όσο και στην περιοχή του Κόλπου, και καθώς ο κόσμος αντιμετωπίζει τις συνέπειες της ρωσικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας, τη βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη μετά το CovID-19, την πράσινη μετάβαση και την κλιματική κρίση, την ψηφιακή μετάβαση και την ανάγκη βιώσιμης επίλυσης των συγκρούσεων, το Συμβούλιο υπογραμμίζει την αμοιβαία αλληλεξάρτηση και την ανάγκη στενής συνεργασίας. Στο πνεύμα μιας στρατηγικής εταιρικής σχέσης, η ισχυρότερη κοινή δράση, μεταξύ άλλων σε πολυμερή φόρουμ, θα οδηγήσει σε ενισχυμένη ευημερία και ασφάλεια και των δύο περιοχών και θα διασφαλίσει ότι οι παγκόσμιες και περιφερειακές προκλήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με νόημα.
4. Η προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας και η επίτευξη αποκλιμάκωσης των εντάσεων στην ευρύτερη περιοχή του Κόλπου καθώς και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή αποτελούν βασικές προτεραιότητες για την ΕΕ και αποτελούν κοινό συμφέρον με τους εταίρους του Κόλπου. Οποιαδήποτε προσπάθεια για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης θα πρέπει να είναι χωρίς αποκλεισμούς. Το Ιράν έχει κεντρική σημασία για την ασφάλεια στην περιοχή, αν και η άμεση και έμμεση υποστήριξή του σε πολιτικούς και στρατιωτικούς πληρεξουσίους, καθώς και η διάδοση βαλλιστικών πυραύλων και η μεταφορά πυραύλων και όπλων σε κρατικούς και μη κρατικούς φορείς παραμένουν σημαντική πηγή περιφερειακής αστάθειας. Τα πρόσφατα θετικά βήματα, συμπεριλαμβανομένης της αποκατάστασης της ενότητας του ΣΣΚ, των συμφωνιών εξομάλυνσης με το Ισραήλ, των πρωτοβουλιών των χωρών του ΣΣΚ να επαναλάβουν ή να αναπτύξουν διάλογο με το Ιράν και της πρόσφατης συμφωνίας για εκεχειρία και μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης στην Υεμένη ως σημαντική εξέλιξη, προσφέρουν ευκαιρίες για βελτίωση της ευρύτερης περιφερειακής ασφάλειας και σταθερότητας. Η αποκατάσταση και η πλήρης επανεφαρμογή της JCPoA έχει τη δυνατότητα να συμβάλει θετικά στην περιφερειακή ευημερία και ασφάλεια. Θα μπορούσε να ενθαρρύνει περαιτέρω μια εποικοδομητική προσέγγιση στην περιοχή, καθώς και να προσφέρει μια πλατφόρμα για περαιτέρω προσπάθειες οικοδόμησης και εδραίωσης της εμπιστοσύνης. Ενώ οι προσπάθειες αυτές θα πρέπει να καθοδηγούνται από την περιοχή, η ΕΕ παραμένει έτοιμη να συνεργαστεί με όλους τους παράγοντες της περιοχής με μια σταδιακή και χωρίς αποκλεισμούς προσέγγιση, με πλήρη διαφάνεια και με απώτερο στόχο τη διευκόλυνση μιας διαδικασίας διαλόγου που μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη μέτρων και ρυθμίσεων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, οι οποίες θα παρέχουν μεγαλύτερη ασφάλεια στην περιοχή του Κόλπου. Η περιφερειακή διάσκεψη της Βαγδάτης για τη συνεργασία και την εταιρική σχέση, και η διαδικασία συνέχειας με τη συμμετοχή της ΕΕ, θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως χρήσιμο παράδειγμα για διαδικασίες υπό την ηγεσία της περιοχής. Η ΕΕ υπογραμμίζει τη δέσμευσή της στο σεβασμό των αρχών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των οικουμενικών αρχών, όπως οι σχέσεις καλής γειτονίας και η ειρηνική επίλυση συγκρούσεων και διαφορών. Το Συμβούλιο χαιρετίζει την πρόταση διορισμού ειδικού αντιπροσώπου της ΕΕ για τον Κόλπο και ζητεί από τα προπαρασκευαστικά όργανα να αρχίσουν τις σχετικές εργασίες.
5. Το Συμβούλιο είναι έτοιμο να εντείνει τις προσπάθειες της ΕΕ για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και την προώθηση της θαλάσσιας ασφάλειας και προστασίας στην ευρύτερη περιοχή του Κόλπου και στον διάλογο με τα παράκτια κράτη. Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) και οι θεμελιώδεις αρχές της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας πρέπει επίσης να γίνονται πλήρως σεβαστές. Αυτό θα περιλάμβανε ενισχυμένο συντονισμό και συνεργασία μεταξύ των εν εξελίξει επιχειρήσεων της ΕΕ και των κρατών μελών για την ασφάλεια στη θάλασσα στην περιοχή, με πλήρη σεβασμό των ξεχωριστών εντολών και επιχειρησιακών δραστηριοτήτων τους (επιχείρηση ATALANTA της EUNAVFOR Somalia, και πρωτοβουλία για τη θαλάσσια ευαισθητοποίηση στα Στενά του Ορμούζ υπό ευρωπαϊκή ηγεσία (EMASOH)), καθώς και άλλων δραστηριοτήτων CSDP στην περιοχή. Το Συμβούλιο υπενθυμίζει τα συμπεράσματά του και τη σχετική απόφασή του τού Φεβρουαρίου 2022 για τη δημιουργία συντονισμένης θαλάσσιας παρουσίας στον βορειοδυτικό Ινδικό Ωκεανό, η οποία προσφέρει μια πλατφόρμα για τις εργασίες αυτές. Η ετοιμότητα και η αντιμετώπιση καταστροφών, η πυρηνική ασφάλεια, η πρόληψη συγκρούσεων και η διαμεσολάβηση, καθώς και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και η συνεργασία στον τομέα της δικαιοσύνης και της επιβολής του νόμου προσφέρουν άλλους τομείς πιθανών πρωτοβουλιών οικοδόμησης εμπιστοσύνης, που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο διαφόρων μέσων της ΕΕ.
6. Υπό το πρίσμα του ενεργού ρόλου των χωρών του Κόλπου στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική, το Κέρας της Αφρικής και το Σαχέλ, το Συμβούλιο συμφωνεί ότι η ΕΕ πρέπει να εντείνει τον διμερή πολιτικό διάλογο και την επιχειρησιακή της δέσμευση, καθώς και τη συνεργασία της με τις χώρες του Κόλπου στα υφιστάμενα διεθνή σχήματα, ιδίως όσον αφορά την Υεμένη, το Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη, την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή και τον Λίβανο, καθώς και το Αφγανιστάν, τη Σομαλία, την Αιθιοπία, το Σουδάν και το Σαχέλ. Η ΕΕ και το ΣΣΚ και τα κράτη μέλη της μοιράζονται πλούσια εμπειρία και τεχνογνωσία στη διεθνή διαμεσολάβηση και θα πρέπει να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στον τομέα αυτό.
7. Η στήριξη της διεθνούς τάξης που βασίζεται σε κανόνες αποτελεί κοινό συμφέρον της ΕΕ και των εταίρων του Κόλπου. Η ΕΕ εκτιμά την ψήφο των κρατών μελών του ΣΣΚ υπέρ των ψηφισμάτων της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ της 2ας Μαρτίου 2022 και της 24ης Μαρτίου 2022, με τα οποία ζητείται από τη Ρωσία να τερματίσει αμέσως τη στρατιωτική της επίθεση κατά της Ουκρανίας και ζητείται προστασία των πολιτών και ανθρωπιστική πρόσβαση στην Ουκρανία, καθώς και ανθρωπιστική στήριξη στους Ουκρανούς πρόσφυγες. Η ΕΕ υπογραμμίζει το κοινό συμφέρον για την καταδίκη της σαφούς παραβίασης του διεθνούς δικαίου από τη Ρωσία. Η ΕΕ βασίζεται επίσης στη συνδρομή των κρατών μελών του ΣΣΚ για να αποτραπεί η καταστρατήγηση των μέτρων της ΕΕ που θεσπίστηκαν ως απάντηση στη ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας. Επιπλέον, η ΕΕ ανησυχεί για τη ρωσική κρατικά χρηματοδοτούμενη παραπληροφόρηση και τη μαζική χειραγώγηση των πληροφοριών που χρησιμοποιούνται για να δικαιολογήσουν και να υποστηρίξουν τη στρατιωτική της επίθεση κατά της Ουκρανίας, καθώς και για να υπονομεύσουν τη θέση της ΕΕ στο θέμα αυτό. Όσον αφορά τις παγκόσμιες εξελίξεις, η ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας, η οποία οδήγησε στον αποκλεισμό των ουκρανικών λιμένων, συνέβαλε επίσης σημαντικά στην επιδείνωση της επισιτιστικής ασφάλειας σε πολλές χώρες, ιδίως στην Αφρική και στη Μέση Ανατολή.
8. Οι συνεχιζόμενοι κοινωνικοί και οικονομικοί μετασχηματισμοί στην περιοχή του Κόλπου προσφέρουν πλήθος ευκαιριών για συνεργασία, μεταξύ άλλων σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και προκλήσεων εκδημοκρατισμού. Η ΕΕ εκφράζει την ετοιμότητά της να στηρίξει τους εταίρους του Κόλπου στην ενίσχυση του κράτους δικαίου και στην πλήρη απόλαυση των πολιτικών και αστικών, καθώς και των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων όλων των ατόμων. Θα δοθεί προσοχή στην καταπολέμηση όλων των μορφών διακρίσεων και η ΕΕ θα συνεχίσει να προωθεί και να προστατεύει την ελευθερία της θρησκείας ή των πεποιθήσεων. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην ισότητα των φύλων και στην προώθηση της ενδυνάμωσης των γυναικών και των κοριτσιών και της πλήρους απόλαυσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και στα ανθρώπινα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Το Συμβούλιο εκτιμά ιδιαίτερα τους διαλόγους για τα ανθρώπινα δικαιώματα με τους εταίρους του ΣΣΚ, οι οποίοι προσφέρουν μια σημαντική πλατφόρμα για εποικοδομητικές ανταλλαγές απόψεων σχετικά με την ενίσχυση της προστασίας και της προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τον σεβασμό του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, την κατάργηση της θανατικής ποινής, τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μεμονωμένες περιπτώσεις και την κατάσταση των μεταναστών εργαζομένων. Επιπλέον, η ΕΕ ενδιαφέρεται να συνεργαστεί περαιτέρω με το ΣΣΚ και τα κράτη μέλη του για τα ψηφιακά δικαιώματα και τα δικαιώματα των μέσων ενημέρωσης, καθώς και για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο διαδίκτυο και την προστασία των δεδομένων. Ο συνεχιζόμενος διάλογος με τους εταίρους του Κόλπου για την ενίσχυση της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης θα είναι σημαντικός από την άποψη αυτή. Οι θετικές και εποικοδομητικές εξελίξεις όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον εκδημοκρατισμό θα χρησιμεύσουν επίσης για την περαιτέρω ενίσχυση των δυνατοτήτων ενισχυμένης συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και των χωρών του ΣΣΚ.
9. Το Συμβούλιο σημειώνει τις αυξανόμενες παγκόσμιες ανθρωπιστικές ανάγκες που θέτουν άνευ προηγουμένου προκλήσεις για το διεθνές ανθρωπιστικό σύστημα. Αναγνωρίζοντας και χαιρετίζοντας τη σημαντική διμερή συνεισφορά των χωρών του Κόλπου, το Συμβούλιο ενθαρρύνει τους δωρητές του Κόλπου να εντείνουν τη δέσμευσή τους και την πολυετή χρηματοδότησή τους προς το συντονισμένο από τον ΟΗΕ παγκόσμιο ανθρωπιστικό σύστημα και τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΟΗΕ και άλλους ανθρωπιστικούς παράγοντες. Επιπλέον, το Συμβούλιο προωθεί τον σεβασμό του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου και των ανθρωπιστικών αρχών, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας του ανθρωπιστικού χώρου, για τη διευκόλυνση της αποτελεσματικής παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας, και ενθαρρύνει τις χώρες του Κόλπου να το πράξουν επίσης. Το Συμβούλιο προσβλέπει στη διοργάνωση υπουργικής συνάντησης ΕΕ-ΣΣΚ για την ανθρωπιστική βοήθεια το 2023.
10. Το Συμβούλιο, αναγνωρίζοντας τη σημασία του δεσμού ανθρωπιστικής βοήθειας-ανάπτυξης-ειρήνης, είναι έτοιμο να ενισχύσει τον πολιτικό διάλογο και τον συντονισμό των χορηγών βοήθειας με τους χορηγούς βοήθειας του Κόλπου σε πολυμερές επίπεδο, ιδίως στο πλαίσιο του διαλόγου Αραβο-ΕΑΒ ΟΟΣΑ για το αναπτυξιακό πλαίσιο. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΕ σκοπεύει να ενισχύσει τις σχέσεις της με περιφερειακούς οργανισμούς και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του Κόλπου και ζητά τον προσδιορισμό κοινών πρωτοβουλιών, μεταξύ άλλων μέσω τριγωνικής συνεργασίας.
11. Η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και η επιτάχυνση μιας δίκαιης μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα αποτελούν σημαντικές κοινές προκλήσεις και πεδία στενής συνεργασίας, ιδίως ενόψει των COP 27 και COP 28 της UNFCCC που θα πραγματοποιηθούν αντίστοιχα στην Αίγυπτο και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Το Συμβούλιο αναγνωρίζει τη σημασία του συντονισμού των προσπαθειών με το ΣΣΚ για την επίτευξη επιτυχών αποτελεσμάτων στις COP27 και COP28. Η ΕΕ ενθαρρύνει τους εταίρους του Κόλπου να επικαιροποιήσουν τις Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές τους, να κοινοποιήσουν μακροπρόθεσμες στρατηγικές για το κλίμα, να επιταχύνουν τη φιλόδοξη δράση για το κλίμα και να επιταχύνουν την πράσινη μετάβαση σύμφωνα με την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου έως το 2050. Ειδικότερα, διατήρηση του ορίου υπερθέρμανσης του πλανήτη 1,5°C θα μειώσει επίσης τις ανάγκες προσαρμογής και τις απώλειες και τις ζημίες λόγω της κλιματικής αλλαγής παγκοσμίως και συγκεκριμένα σε ευάλωτες περιοχές. Επιπλέον, δεδομένου του στόχου μετά το 2025 για τη χρηματοδότηση του κλίματος και της ανάγκης για επενδύσεις μεγάλης κλίμακας προκειμένου να διασφαλιστεί το καθαρό μηδέν έως το 2050 και η επαρκής προσαρμογή του κλίματος, καθώς και ο μακροπρόθεσμος στόχος να γίνουν οι οικονομικές ροές συνεπείς με τον στόχο της θερμοκρασίας και ανάπτυξη ανθεκτική στο κλίμα, η ΕΕ ενθαρρύνει τους εταίρους του Κόλπου να συμμετάσχουν ενεργά στη διεθνή πλατφόρμα για τη βιώσιμη χρηματοδότηση. Άλλοι οργανισμοί και πλατφόρμες, όπως η Διεθνής Υπηρεσία Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA), η Saudi Green Initiative, η Middle East Green Initiative, η Agriculture Innovation Mission for Climate και η Global Methane Pledge, αντιπροσωπεύουν σημαντικές ρυθμίσεις για τον συντονισμό της δράσης για την επίτευξη του Παρισιού Στόχοι συμφωνίας. Η ΕΕ εκφράζει την προθυμία της να συνεργαστεί στενά με τους εταίρους του Κόλπου ενόψει της σφυρηλάτησης βιώσιμων επενδύσεων στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, ιδίως διασυνδέσεων υποδομής, χρησιμοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρει η Παγκόσμια Πύλη της. Η στενή συμμετοχή των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων με έδρα τον Κόλπο καθώς και του ιδιωτικού τομέα θα προωθηθεί μέσω του εντοπισμού απτών πρωτοβουλιών.
12. Η στενή συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και του Κόλπου είναι επίσης απαραίτητη για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων βιοποικιλότητας της Ατζέντας 2030 των Ηνωμένων Εθνών, ενόψει της Σύμβασης για τη Βιοποικιλότητα COP15 αργότερα φέτος. Επιπλέον, η διατήρηση και η αειφόρος χρήση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας και των πόρων, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των εκπομπών από τις θαλάσσιες μεταφορές αποτελεί κοινή προτεραιότητα, δεδομένου του μεγάλου όγκου ναυτιλίας στην περιοχή του Κόλπου. Η διαχείριση απορριμμάτων, η κυκλική οικονομία, η ανακύκλωση, η οικοδόμηση βιώσιμων και φιλικών προς το περιβάλλον συστημάτων τροφίμων, η καταπολέμηση της απερήμωσης και η ανάπτυξη της αγροτεχνολογίας με ξηρό κλίμα είναι επίσης κρίσιμοι τομείς στους οποίους η ΕΕ και οι εταίροι του Κόλπου θα πρέπει να ανταλλάσσουν εμπειρογνωμοσύνη και να συνεργάζονται στενά.
13. Επιπλέον, σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 30ης και 31ης Μαΐου σχετικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για το REPowerEU και τη συμπληρωματική στρατηγική της ΕΕ για την εξωτερική ενεργειακή δέσμευση, μια ισχυρή εταιρική σχέση ΕΕ-ΣΣΚ είναι επίσης απαραίτητη στο πλαίσιο της ενεργειακής ασφάλειας και της πράσινης μετάβασης – παγκοσμίως και στις αντίστοιχες περιοχές μας. Ως πρώτο μέτρο για την αντιμετώπιση και των δύο προκλήσεων, η ΕΕ και οι χώρες του Κόλπου μπορούν και οι δύο να κερδίσουν από την υιοθέτηση εξοικονόμησης ενέργειας και αποδοτικότητας για τη μείωση της ενεργειακής έντασης, όπου οι χώρες της ΕΕ μπορούν να παρέχουν τεχνολογίες και δεξιότητες με ειδική αναφορά στην αποθήκευση και τη μεταφορά. Οι εταίροι του Κόλπου είναι αξιόπιστοι πάροχοι Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στις διεθνείς αγορές, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, η οποία παραμένει καίριας σημασίας βραχυπρόθεσμα, για τον περιορισμό της αστάθειας των παγκόσμιων αγορών και τη διασφάλιση της ομαλής μετάβασης. Η ΕΕ και οι εταίροι του Κόλπου μπορούν να συνεργαστούν για να υποστηρίξουν τις παγκόσμιες προσπάθειες για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου, συμβάλλοντας στην απελευθέρωση του άνθρακα στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Υπό το πρίσμα των αξιοσημείωτων δυνατοτήτων τους να οδηγήσουν τη μετάβαση προς την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και να γίνουν οι κύριοι εξαγωγείς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ανανεώσιμων πηγών υδρογόνου, η συνεργασία θα ήταν αμοιβαία επωφελής. Ενώ επισημαίνουν τη σημασία των εγχώριων πηγών ενέργειας για την ασφάλεια του εφοδιασμού, η ΕΕ και οι εταίροι του Κόλπου θα πρέπει να διερευνήσουν πώς να δημιουργήσουν αγορές ανανεώσιμων πηγών υδρογόνου που επιτρέπουν ένα μέλλον στο οποίο οι χώρες του Κόλπου θα μπορούσαν να γίνουν αξιόπιστοι προμηθευτές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ΕΕ, όταν χρειαστεί, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής τεχνογνωσίας σχετικά με τα πρότυπα και τα ρυθμιστικά πλαίσια και με τη διασφάλιση ανόθευτου εμπορίου και επενδύσεων. Δεδομένης της σημασίας της περιφερειακής ενεργειακής ολοκλήρωσης, θα διερευνηθούν επίσης ευκαιρίες για περιφερειακές επενδύσεις και τριγωνική συνεργασία με εταίρους του Κόλπου, μεταξύ άλλων με βάση τη μελλοντική Μεσογειακή Πράσινη Σύμπραξη Υδρογόνου καθώς και με βάση υπάρχοντα έργα στην Ανατολική και Νότια Μεσόγειο.
14. Προκειμένου να επωφεληθούν από τις νέες ευκαιρίες που προσφέρει και να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που σχετίζονται με την πράσινη μετάβαση και προκειμένου να εφαρμοστούν καλύτερα οι κοινοί στόχοι και να εντοπιστούν συγκεκριμένες κοινές πρωτοβουλίες σχετικά, το Συμβούλιο εγκρίνει τις προτάσεις της Επιτροπής για τη δημιουργία μιας ειδικής ΕΕ- Ομάδα εμπειρογνωμόνων για την ενέργεια και το κλίμα του ΣΣΚ και τη διεξαγωγή ετήσιων τομεακών υπουργικών συνεδριάσεων ΕΕ-ΣΣΚ σχετικά με αυτές τις πτυχές.
15. Ενώ οι εμπορικές σχέσεις ΕΕ-ΣΣΚ είναι ήδη ισχυρές, μια προνομιακή εμπορική και επενδυτική σχέση μεταξύ της ΕΕ και του ΣΣΚ και των μελών του αποτελεί βασικό κοινό συμφέρον. Το Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τρόπους για την εμβάθυνση της οικονομικής εταιρικής σχέσης και την ενίσχυση του υφιστάμενου διαλόγου ΕΕ-ΣΣΚ για το εμπόριο και τις επενδύσεις. Στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο ενθαρρύνει την Επιτροπή να επιταχύνει τις διερευνητικές εργασίες για να καθορίσει εάν υπάρχουν προϋποθέσεις για την επίτευξη κοινής κατανόησης σχετικά με πιθανές διαπραγματεύσεις για μια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών, η οποία θα αντιμετωπίζει ζητήματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως το ενισχυμένο εμπόριο και τις επενδύσεις περιβαλλοντική, κανονιστική και τελωνειακή συνεργασία, συμπεριλαμβανομένης της καταπολέμησης της παραποίησης/απομίμησης και του λαθρεμπορίου, καθώς και των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης, που περιλαμβάνουν περιβαλλοντικά και εργασιακά δικαιώματα. Το Συμβούλιο χαιρετίζει τις προτάσεις για την ενίσχυση της περιφερειακής και διαπεριφερειακής συνεργασίας στους τομείς της αεροπορίας, των σιδηροδρόμων, της ασφάλειας στη θάλασσα και της συνδεσιμότητας.
16. Η ψηφιοποίηση, ο κυβερνοχώρος, οι νέες τεχνολογίες, καθώς και η έρευνα και η ανάπτυξη είναι πρόσθετοι τομείς που προσφέρουν δυνατότητες συνεργασίας, ιδίως ενόψει των ευκαιριών που προσφέρουν όσον αφορά τη δημιουργία νέων αγορών και θέσεων εργασίας, καθώς και υπό το φως της συμβολής τους στην οικονομία τη διαφοροποίηση και την ανάκαμψη καθώς και τις κλιματικές και ενεργειακές μεταβάσεις και την αντιμετώπιση παγκόσμιων ζητημάτων υγείας. Η ανάπτυξη μιας ανθρωποκεντρικής προσέγγισης και προστασίας δεδομένων στην ψηφιοποίηση, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη συνδεσιμότητα, την ανάπτυξη υποδομών και την ψηφιακή μετάβαση, τις δεξιότητες και την ανάπτυξη κόμβων καινοτομίας αποτελούν βασικούς στόχους για τη συνεργασία ΕΕ-ΣΣΚ, χρησιμοποιώντας επίσης την εργαλειοθήκη 5G της ΕΕ. Το Συμβούλιο ενθαρρύνει τους Εταίρους του Κόλπου να ενώσουν τις προσπάθειες για την οικοδόμηση ανθεκτικότητας και τον συντονισμό των απαντήσεων για την αντιμετώπιση των υβριδικών απειλών. Στο ίδιο πνεύμα, το Συμβούλιο ενθαρρύνει μέτρα για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης. Η παγκόσμια προσέγγιση της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία καθώς και το Horizon Europe θα μπορούσαν να προσφέρουν χρήσιμες πλατφόρμες. Λαμβάνοντας υπόψη τον πρόσφατο ενεργό ρόλο των χωρών του ΣΣΚ στον τομέα του διαστήματος, η συνεργασία στον τομέα αυτό, ιδίως όσον αφορά το Egnos, το GPS και το Galileo, θα πρέπει επίσης να ενισχυθεί.
17. Η εκπαίδευση, η οποία ανταποκρίνεται στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της κοινωνίας, ανοίγει μελλοντικές προοπτικές για τη νεολαία και είναι κλειδί για την ευημερία της κοινωνίας. Το Συμβούλιο ζητεί την ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-ΣΣΚ στους τομείς της επαγγελματικής κατάρτισης, της εκπαίδευσης και της έρευνας, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ και των δράσεων Marie Sklodowska-Curie, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τα διμερή προγράμματα πανεπιστημιακής συνεργασίας. Η ΕΕ ενδιαφέρεται επίσης για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σχετικά με την ενδυνάμωση των νέων.
18. Η διάδοση ριζοσπαστικών και εξτρεμιστικών ιδεολογιών μπορεί να δημιουργήσει πρόσφορο έδαφος για βίαιο εξτρεμισμό και μπορεί να οδηγήσει σε βίαιες πράξεις. Μπορεί να προβλεφθεί η εμβάθυνση της αντιτρομοκρατικής δέσμευσης με τους εταίρους του Κόλπου σε θέματα όπως η πρόληψη και η αντιμετώπιση του βίαιου εξτρεμισμού, η χρηματοδότησή του και τα μέσα διάδοσής του τόσο στο διαδίκτυο όσο και εκτός σύνδεσης. Το Συμβούλιο χαιρετίζει τις προσπάθειες των εταίρων του ΣΣΚ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και υπογραμμίζει ότι όλες αυτές οι προσπάθειες πρέπει να πραγματοποιούνται σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Έχει αξία η εντατικοποίηση της συνεργασίας του με τους εταίρους του ΣΣΚ μέσω διαφανούς και τακτικού διαλόγου και ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, ιδίως στο πλαίσιο των διμερών συμφωνιών συνεργασίας. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και στη διάδοση βίαιων και εξτρεμιστικών ιδεολογιών που οδηγούν σε ανεπιθύμητη ξένη επιρροή στις πολιτικές και θρησκευτικές οργανώσεις εντός της ΕΕ, ιδίως μέσω της αδιαφανούς χρηματοδότησης.
19. Η προώθηση των επαφών μεταξύ των ανθρώπων και ιδίως μεταξύ των νέων πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του ΣΣΚ και των κρατών μελών της. Ως εκ τούτου, το Συμβούλιο χαιρετίζει τις συνεχιζόμενες συζητήσεις στον φάκελο θεωρήσεων και σημείωσε την πρόταση της Επιτροπής για την εξαίρεση κι άλλων κρατών μελών του ΣΣΚ από την υποχρέωση θεώρησης εισόδου στον χώρο Σένγκεν. Τονίζει τη σημασία της περιφερειακής συνοχής σε αυτό το πλαίσιο και προσβλέπει στην πρόοδο των συζητήσεων, με βάση τις λεπτομέρειες και τα κριτήρια της διαδικασίας. Το Συμβούλιο χαιρετίζει την έναρξη τεχνικών συζητήσεων από την Επιτροπή με τα υπόλοιπα κράτη μέλη του ΣΣΚ, προκειμένου να επιτευχθεί ο τελικός στόχος της πρόσβασης χωρίς θεώρηση Σένγκεν για τους πολίτες όλων των κρατών μελών του ΣΣΚ, εφόσον εκπληρωθούν όλες οι σχετικές προϋποθέσεις.
20. Υπό το φως της πρόσφατης αυξημένης πολιτικής δυναμικής, το Συμβούλιο υπογραμμίζει την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης του πολιτικού διαλόγου και της θεσμικής συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του ΣΣΚ. Η στενότερη συνεργασία συμβαδίζει με τις αυξημένες επαφές υψηλού επιπέδου. Το Συμβούλιο χαιρετίζει περαιτέρω την επανέναρξη του Μικτού Συμβουλίου και της Υπουργικής Συνόδου σε ετήσια βάση και χαιρετίζει την πρόταση διοργάνωσης τομεακών υπουργικών συνεδριάσεων προκειμένου να διασφαλιστεί η ταχεία υλοποίηση βασικών πτυχών της νέας στρατηγικής εταιρικής σχέσης, με αρχική εστίαση στην πράσινη μετάβαση / κλιματική αλλαγή και ανθρωπιστικές υποθέσεις. Το Συμβούλιο συμφωνεί να διερευνήσει τη δυνατότητα συνόδου κορυφής ΕΕ-ΣΣΚ για την παροχή πολιτικής καθοδήγησης για την ανανεωμένη στρατηγική εταιρική σχέση ΕΕ-Κόλπου. Όσον αφορά τη θεσμική δομή, η Συμφωνία Συνεργασίας μεταξύ ΕΕ και ΣΣΚ συνήφθη το 1989, και οι κοινές δραστηριότητες και των δύο οργανισμών, συμπεριλαμβανομένου του 5ετούς κοινού προγράμματος συνεργασίας ΕΕ-ΣΣΚ που εγκρίθηκε στο 26ο Μικτό Συμβούλιο ΕΕ-ΣΣΚ τον Φεβρουάριο 2022, προσφέρουν το πλαίσιο για την περαιτέρω ανάπτυξη μιας τέτοιας κοινής στρατηγικής εταιρικής σχέσης. Το Συμβούλιο χαιρετίζει την πρόταση για διορισμό πρέσβη της ΕΕ στο ΣΣΚ. Με βάση αυτό το περιφερειακό πλαίσιο καθώς και τις ρυθμίσεις συνεργασίας μεταξύ της ΕΥΕΔ και των Υπουργείων Εξωτερικών των κρατών μελών του ΣΣΚ, το Συμβούλιο καλεί επίσης την ΕΥΕΔ και την Επιτροπή να διερευνήσουν τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης διμερών συμφωνιών με μεμονωμένα κράτη μέλη του ΣΣΚ. Από την άποψη αυτή, το Συμβούλιο χαιρετίζει επίσης το άνοιγμα νέων αντιπροσωπειών της ΕΕ στην περιοχή.
21. Η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία και τα μέσα της, συμπεριλαμβανομένων των NDICI-Global Europe και Global Gateway, για να διασφαλίσει την αποτελεσματική και ταχεία υλοποίηση αυτής της νέας στρατηγικής εταιρικής σχέσης με τον Κόλπο. Επιπλέον, το Συμβούλιο τονίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί επαρκής ορατότητα της πολιτικής δέσμευσης και συνεργασίας με τους εταίρους του ΣΣΚ, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών του ΣΣΚ και της ΕΕ, μέσω προσέγγισης, πρωτοβουλιών δημόσιας διπλωματίας και κοινών προσπαθειών των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των κρατών μελών στο πνεύμα της Ομαδική Ευρώπη προσέγγιση. Στο πλαίσιο αυτό, καλεί για περαιτέρω ενίσχυση της δημόσιας διπλωματίας και της στρατηγικής επικοινωνίας της ΕΕ με τον Κόλπο, σε στενό συντονισμό με τα κράτη μέλη, προκειμένου να βελτιωθεί περαιτέρω η προβολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της στην περιοχή.
