Θα περίμενε κανείς, εκ πρώτης όψεως, ότι η χτεσινή υπογραφή της Συμφωνίας Σερβίας – Κοσσυφοπεδίου να προκαλέσει πανηγυρισμούς στις Βρυξέλλες, όμως περισσότερο σκεπτικισμό προκάλεσε καθώς το συμπέρασμα της συμφωνίας είναι ότι χρειάζονται περισσότερες συνομιλίες.
Δηλαδή το γαλλογερμανικό σχέδιο δεν έγινε περισσότερο αποδεκτό, αλλά ούτε και απορρίφθηκε περισσότερο από την προηγούμενη φορά. Το ερώτημα είναι τι φέρνει αυτό το βήμα.
Η σερβική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον Πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς μπορεί να είναι ικανοποιημένη με αυτό που έχει επιτευχθεί, δηλαδή ότι η Ένωση Σερβικών Δήμων επιβλήθηκε ως αναπόφευκτη προϋπόθεση και οι λέξεις «υπογραφή» και «ανεξαρτησία» δεν μπήκαν στο επίκεντρο. Ενδεχομένως στην Πρίστινα δεν αρέσει, αλλά εξακολουθεί να βασίζεται στην υποστήριξη των δυτικών δυνάμεων.
Ο μεγάλος χαμένος
Σύμφωνα με αναλυτές ο μεγαλύτερος χαμένος τη Δευτέρα (27/2) ήταν σίγουρα ο Πρωθυπουργός της Πρίστινα Αλμπίν Κούρτι, για τον οποίο η Ένωση Σερβικών Δήμων κρέμεται σαν σπαθί πάνω από το κεφάλι του. Εάν το απορρίψει, κινδυνεύει να έλθει σε αντιπαράθεση με την ΕΕ και τις ΗΠΑ, με ενδεχόμενο αποτέλεσμα να τεθεί η εξουσία του σε αμφισβήτηση, καθώς κινδυνεύει από την οργή των ψηφοφόρων του.
Παραδόξως, η ΕΕ μπορεί επίσης να είναι ικανοποιημένη με όσα έχουν επιτευχθεί, αν και έχει επικριθεί ότι τίποτα δεν συνέβη στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα. Ότι η μέρα πέρασε ως «κωμικοτραγική φάρσα», όπως κρίνουν κάποιοι αναλυτές. Το αποτέλεσμα είναι ότι τίποτε δεν συμφωνήθηκε και τίποτα δεν απορρίφθηκε.
Πίεση, πίεση και… πίεση
Όπως είναι κατανοητό, τα επόμενα βήματα θα είναι πίεση, πίεση και περισσότερη πίεση προς τα δυο μέρη.
Πίεση στο Βελιγράδι και την Πρίστινα για επιτάχυνση του διαλόγου, πίεση στον Κούρτι να σχηματίσει σταδιακά της Ένωσης Σερβικών Δήμων κι έτσι να επιτρέψει νέα πίεση στη Σερβία να υπογράψει κάποιου είδους συμφωνία μέχρι το τέλος του έτους.
Το τι θα γραφτεί οριστικά σε εκείνη τη συμφωνία θα διαμορφωθεί από την πίεση, άρα το ποιος μπορεί να αντέξει και για πόσο ώστε να το διαχειριστεί διπλωματικά θα αποτελέσει και το κριτήριο για τους χαμένους ή τους κερδισμένους.
Για τα δυο κράτη οι μεγάλες δυνάμεις, ΕΕ και ΗΠΑ, είναι η δύσκολη αλήθεια της πορείας τους προς τη διευθέτηση των διαφορών τους και πρέπει να γίνουν αποδεκτές ως μια «συμφορά» που δεν μπορεί να αποφευχθεί.
Οι ΗΠΑ και η ΕΕ βιάζονται επειδή δεν θέλουν να μεταφέρουν το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου στις εκλογές του 2024 καθώς κανείς δεν γνωρίζει ποια θα είναι η εξέλιξη στον Ρωσο-Ουκρανικό πόλεμο και πώς θα το βιώσουν οι ευρωπαίοι ψηφοφόροι. Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο Μπάιντεν δεν πατάει σταθερά έχοντας μπει για τα καλά στην ένατη δεκαετία της ζωής του φαίνεται ότι δεν μπορεί.
Ο διάολος κρύβεται στις λεπτομέρειες
Οι προσπάθειες της Σερβίας θα επικεντρωθούν την επόμενη περίοδο στο σχηματισμό του Ένωσης Σερβικών Δήμων. Παρόλο που φαίνεται ότι η απόφαση για την Ένωση είναι τελεσίδικη, ο διάολος κρύβεται στις λεπτομέρειες, δηλαδή, στην ουσία του τι πρέπει να είναι ο Ένωση Σερβικών Δήμων.
Ο Κούρτι από την άλλη πλευρά θα προσπαθήσει να σκεφτεί τη διαδικασία και το τον τρόπο που θα μπορούσε η Ένωση να μην λειτουργεί στην ουσία.
Ο Βούτσιτς ήταν ξεκάθαρος σ’ αυτό. «Ό, τι κι αν κάνετε, η Ένωση Σερβικών Δήμων είναι στην πρώτη θέση», δήλωσε ο Σέρβος Πρόεδρος χθες το βράδυ.
Μέχρι την επόμενη συνάντηση στις 18 Μαρτίου, οι δυο πλευρές θα επικεντρωθούν στα αδύναμα σημεία γι’ αυτούς στην συμφωνία που υπογράφηκε, με την Σερβία να προσπαθήσει να επηρεάσει τα άρθρα 2 και 4.
Στο Άρθρο 2 αναφέρεται ότι «Και τα δύο μέρη θα καθοδηγούνται από τους στόχους και τις αρχές που καθορίζονται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, ιδίως από την κυρίαρχη ισότητα όλων των κρατών, τον σεβασμό της ανεξαρτησίας, της αυτονομίας και της εδαφικής ακεραιότητάς τους, το δικαίωμα αυτοδιάθεσης, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την απαγόρευση των διακρίσεων» ενώ στο Άρθρο 4 γίνεται σαφές ότι «Τα μέρη προχωρούν με την παραδοχή ότι κανένα από τα δύο δεν μπορεί να εκπροσωπεί το άλλο στη διεθνή σφαίρα ή να ενεργεί για λογαριασμό του. Η Σερβία δεν θα αντιταχθεί στην ιδιότητα του μέλους του Κοσσυφοπεδίου σε οποιονδήποτε διεθνή οργανισμό».
