Χιλιάδες άνθρωποι, παρά τον κίνδυνο να συλληφθούν, συγκεντρώθηκαν έξω από την Εκκλησία της Παναγίας στη Μόσχα για να αποτίσουν τον ύστατο φόρο τιμής στον Αλεξέι Ναβάλνι, ο οποίος πέθανε αιφνιδίως στις 16 Φεβρουαρίου σε ηλικία 47 ετών στις φυλακές του «Πολικού Λύκου» στη Σιβηρία, μια από τις πιο σκληρές φυλακές της Ρωσίας.
Η νεκροφόρα με το φέρετρο του πιο σφοδρού επικριτή του Βλαντιμίρ Πούτιν έφτασε με κάποια καθυστέρηση, περίπου στις δύο το μεσημέρι (τοπική ώρα), εν μέσω χειροκροτημάτων και συνθημάτων από το συγκεντρωμένο πλήθος, το οποίο βρισκόταν υπό αστυνομική επίβλεψη. «Ναβάλνι, Ναβάλνι!», και «Δεν φοβόσουν, ούτε εμείς φοβόμαστε», φώναζε ο κόσμος.
«Απλά μια υπενθύμιση ότι έχουμε νόμο ο οποίος πρέπει να τηρείται. Οποιεσδήποτε μη εξουσιοδοτημένες συγκεντρώσεις θα γίνουν κατά παράβαση του νόμου, και αυτοί που θα μετάσχουν σε αυτές θα λογοδοτήσουν –ξανά βάσει της τρέχουσας νομοθεσίας», ήταν η νέα επισήμανση του εκπροσώπου του Κρεμλίνου με ανάρτηση στα social media.
Ο Ντμίτρι Πεσκόφ είχε προειδοποιήσει λίγο νωρίτερα ότι οποιεσδήποτε μη εξουσιοδοτημένες συγκεντρώσεις σε υποστήριξη του Ρώσου αντιφρονούντα θα συνιστούν παραβίαση του νόμου. Σχεδόν 400 άνθρωποι συνελήφθησαν από την αστυνομία τις μέρες που ακολούθησαν του θανάτου του Ρώσου αντιφρονούντα στη διάρκεια διαδηλώσεων στη μνήμη του.
@ieidiseis.gr Η κηδεία Ναβάλνι στη Μόσχα #navalny #news #funeral #moscow #alexeinavalny ♬ Tense texture music – edogawa
Σύμφωνα με δημοσιογράφους του Γαλλικού Πρακτορείου που βρίσκονται εκεί, μεγάλη ουρά μερικών χιλιάδων ανθρώπων, υπό στενή αστυνομική επίβλεψη, έχει σχηματιστεί από το πρωί μπροστά από την εκκλησία στην συνοικία Μαρίινο στο νοτιοανατολικό τμήμα της πρωτεύουσας, όπου ζούσε ο Ναβάλνι όταν ήταν ελεύθερος.
До назначенного времени отпевания ещё больше часа, а к храму уже огромная очередь из невероятных людей. Спасибо вам ❤️🩹 pic.twitter.com/V0IVBVCvF5
— Команда Навального | ФБК (@teamnavalny) March 1, 2024
The queue is gradually moving, people are chanting "Navalny!" pic.twitter.com/tqgGlPI5wj
— The Anti-Corruption Foundation (@ACF_int) March 1, 2024
Отпевание Алексея начнётся в 14.00. Если можете – приходите. Если не можете – трансляция в 12.00: https://t.co/0h5Irpbnsx pic.twitter.com/CGGNXNCnsu
— Кира Ярмыш (@Kira_Yarmysh) March 1, 2024
Δείτε βίντεο:
https://www.youtube.com/watch?v=TFrOOHNF6cY
«Φόβος και θλίψη»
«Είναι επώδυνο, άνθρωποι σαν αυτόν δεν πρέπει να πεθαίνουν, άνθρωποι έντιμοι, με αρχές, έτοιμοι να θυσιαστούν», δήλωσε η Άνα Στεπάνοβα. «Ακόμη και όταν υπέφερε, αστειευόταν», είπε. Κάποιοι από τους συγκεντρωμένους έξω από τον ναό έκλαιγαν ενώ άλλοι κρατούσαν λουλούδια για να αποτίσουν τον ύστατο φόρο τιμής.
Παρόντες είναι εξάλλου οι πρεσβευτές της Γαλλίας, της Γερμανίας και των ΗΠΑ, όπως και τρία στελέχη της αντιπολίτευσης που παραμένουν ελεύθερα: ο Γεβγκένι Ρόιζμαν, ο Μπόρις Ναντέζντιν και η Εκατερίνα Ντούντσοβα.
«Δεν έχουμε πια πολιτικούς όπως ήταν αυτός και κανείς δεν ξέρει πότε θα έχουμε ξανά», δήλωσε στο AFP μια 55χρονη βιβλιοθηκάριος, η Μαρία, λέγοντας ότι αισθάνεται «φόβο και θλίψη» μαζί. Ο Ναβάλνι «έδειξε τι πάει να πει ελευθερία», είπε παράλληλα ο 43χρονος επιστήμονας πληροφορικής Μαξίμ, που επίσης είχε πάει να αποχαιρετίσει τον αντιπολιτευόμενο και ζήτησε όπως και η προλαλήσασα να μην κατονομαστεί.
Ο 26χρονος Ντένις, εθελοντής σε φιλανθρωπική οργάνωση, έκανε λόγο για έναν άνθρωπο χάρη στον οποίο «ενδιαφέρθηκε για την πολιτική», σε ένα ολοένα και πιο αυταρχικό καθεστώς όπου είναι πολύ έντονη η έλλειψη ενδιαφέροντος των νέων για τα πολιτικά ζητήματα.
Κατά την νεκρώσιμη ακολουθία στην εκκλησία η σορός του Ναβάλνι εκτέθηκε με ανοιχτό το φέρετρο για τους συγγενείς του ενώ θα ταφεί στο κοιμητήριο του Μπορισόφσκογε, το οποίο βρίσκεται εκεί κοντά, στην άλλη όχθη του ποταμού Μόσχοβα προς τον νότο. Μετά τον θάνατό του, η χήρα του Γιούλια Ναβάλναγια υποσχέθηκε να συνεχίσει τον αγώνα του.
Καθυστέρησε να παραδοθεί η σορός
Όπως έγινε γνωστό νωρίτερα από την εκπροσωπο της οικογενείας του Ναβάλνι υπήρξε καθυστέρηση στην παράδοση της σορου από το νοσοκομείο και ίσως υπάρξει καθυστέρηση και στην έναρξη της νεκρώσιμης ακολουθίας. Αλλά τελικά ξεκίνησαν όλα στην ώρα τους.
Το First Department – μια ομάδα δικηγόρων και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων – μοιράστηκε συμβουλές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για όσους σχεδιάζουν να πάνε στην κηδεία του Ναβάλνι. Προειδοποίησε για τους «φιλοκυβερνητικούς ακτιβιστές» που ενεργούν ως προβοκάτορες και προέτρεψε τους ανθρώπους να παραμείνουν σε επαγρύπνηση: «Δεν μπορεί να αποκλειστεί η σύλληψη μετά την τελετή… Μείνετε υπό το ραντάρ των δυνάμεων ασφαλείας – μην χρησιμοποιείτε τα μέσα μαζικής μεταφοράς και μην κάνετε αίτηση για έγγραφα μετά την κηδεία».
Η συμβουλή περιλαμβάνει επίσης τη μη μεταφορά αντικειμένων που φέρουν τη φωτογραφία του Ναβάλνι ή το σύμβολο του Ιδρύματός του κατά της Διαφθοράς, το οποίο κηρύχθηκε εξτρεμιστική οργάνωση από τις ρωσικές αρχές. Δεν είναι γνωστό ποια μέλη της οικογένειας του Ναβάλνι θα μπορούν να παρευρεθούν στην κηδεία εκτός από τη μητέρα του, Λιουντμίλα, η οποία πρόσφατα κατηγόρησε δημοσίως τις αρχές ότι δεν την άφησαν να παραλάβει τη σορό του γιου της.
Τα παιδιά του, Ντάρια, 23 ετών και Ζαχάρ 15 ετών ζουν στο εξωτερικό. Η χήρα του, Γιούλια, δεν πιστεύεται ότι ζει επί του παρόντος στη Ρωσία, αλλά μπορεί να κινδυνεύει να συλληφθεί εάν επιστρέψει λόγω της δουλειάς της με την ομάδα του Ναβάλνι και των πρόσφατων δημόσιων δηλώσεών της στις οποίες κατηγόρησε τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν για τον θάνατο του συζύγου της.
Οι αρχές φέρεται να προσπάθησαν να εμποδίσουν τις προσπάθειες της ομάδας του Ναβάλνι να οργανώσει μια δημόσια τελετή αποχαιρετισμού. Η ομάδα του Nαβάλνι προσπαθούσε να βρει μέρος για να πραγματοποιήσει την τελετή. Κάποια γραφεία τελετών ισχυρίστηκαν ότι είχαν κλείσει πλήρως, είπε, ενώ άλλα τους είπαν ότι «απαγορεύεται» να συνεργαστούν μαζί τους. Η χήρα του Ναβάλνι, Γιούλια, είπε σε ομιλία της την Τετάρτη ότι δεν ήξερε αν η κηδεία θα ήταν ειρηνική ή αν η αστυνομία θα συλλάβει όσους σπεύσουν να τον αποχαιρετήσουν.
Φωτογραφίες από Associated Press:
