Αν και οι εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία μέσω αγωγών από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) μειώθηκαν κατά 80% κατά το πρώτο έτος του πολέμου, οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τη χώρα έφθασαν σε υψηλό τριών ετών το 2022.
Σύμφωνα με πληροφορίες από τα στοιχεία της δεξαμενής σκέψης Bruegel, οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην ΕΕ ήταν 14,67 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα το 2020. Την περίοδο αυτή, οι υψηλότερες εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου σε μηνιαία βάση σημειώθηκαν τον Μάιο του 2020 με 1,74 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.
Η ΕΕ αγόρασε συνολικά 14,22 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου από τη Ρωσία το 2021. Οι υψηλότερες εισαγωγές σε μηνιαία βάση κατά την περίοδο αυτή καταγράφηκαν τον Δεκέμβριο του 2021 με 1,68 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.
Μετά τον πόλεμο που εξαπέλυσε η Ρωσία στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, τα μέτρα που έλαβαν οι δυτικές χώρες για τον τερματισμό της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία επηρέασαν το εμπόριο άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου μέσω αγωγών, αλλά παρέκαμψαν τις εισαγωγές LNG.
Παρόλο που οι εισαγωγές φυσικού αερίου της ΕΕ από τη Ρωσία μέσω αγωγών μειώθηκαν κατά 80% κατά το πρώτο έτος του πολέμου, οι εισαγωγές LNG έφθασαν στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών ετών.
Η ΕΕ εισήγαγε πέρυσι 19,2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Ο αριθμός αυτός είναι κατά 31% υψηλότερος από τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου το 2020 και κατά 35% υψηλότερος από τον όγκο του 2021.
Πέρυσι, οι υψηλότερες εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου της ΕΕ από τη Ρωσία σε μηνιαία βάση σημειώθηκαν τον Μάιο με 1,96 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.
Τον Ιανουάριο του 2023, η ΕΕ εισήγαγε 1,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα υγροποιημένου φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα (CREA), κατά το πρώτο έτος του πολέμου, τα έσοδα της Ρωσίας από τις εξαγωγές ορυκτών καυσίμων μειώθηκαν κατά 50%, ενώ τα έσοδα από τις εξαγωγές ορυκτών καυσίμων από την ΕΕ μειώθηκαν κατά 90%. Επί του παρόντος, η Ρωσία κερδίζει 560 εκατομμύρια ευρώ ημερησίως από τις συνολικές εξαγωγές ορυκτών καυσίμων.
Οι αποφάσεις της ΕΕ για εμπάργκο στον ρωσικό άνθρακα τον Αύγουστο του 2022, στο ρωσικό αργό πετρέλαιο και στα πετρελαιοειδή τον Δεκέμβριο του 2022 και τον Φεβρουάριο του 2023 τέθηκαν σε ισχύ. Αν και η ΕΕ δεν επέβαλε κυρώσεις στο ρωσικό φυσικό αέριο, η Ρωσία μείωσε δραστικά τις εξαγωγές φυσικού αερίου μέσω αγωγών, ενώ το εμπόριο υγροποιημένου φυσικού αερίου δεν αντιμετώπισε κυρώσεις κατά το πρώτο έτος του πολέμου.
Παρά τον αντίκτυπο των κυρώσεων, η ΕΕ εισάγει καθημερινά 100 εκατομμύρια ευρώ ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία.
Από το ποσό αυτό, τα 30 εκατ. ευρώ είναι αέριο από αγωγούς, τα 30 εκατ. ευρώ είναι αργό πετρέλαιο, τα 30 εκατ. ευρώ είναι προϊόντα πετρελαίου και τα 10 εκατ. ευρώ είναι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου, καθιστώντας την ΕΕ τον δεύτερο μεγαλύτερο προορισμό εξαγωγής ορυκτών καυσίμων της Ρωσίας μετά την Κίνα.
Ο Τζούλιαν Ποπόφ, μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων και πρώην υπουργός Περιβάλλοντος της Βουλγαρίας, δήλωσε ότι η ΕΕ δεν έχει επιβάλει πλήρεις κυρώσεις στο ρωσικό φυσικό αέριο δηλώνοντας ότι «το 8% των εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ εξακολουθεί να προέρχεται από τη Ρωσία».
Αναφέροντας ότι ο ενεργειακός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ευρώπης ξεκίνησε πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία και συνεχίζεται τους τελευταίους 18 μήνες, ο Ποπόφ δήλωσε ότι το LNG αποτελεί προτεραιότητα μεταξύ των μέτρων που λαμβάνει η Ευρώπη κατά των περιορισμών στο φυσικό αέριο και των υψηλών τιμών.
Αναφερόμενος στη σημασία της προμήθειας υγροποιημένου φυσικού αερίου και των χαμηλών τιμών, ο Ποπόφ σημείωσε ότι «τώρα η Ευρώπη έχει σαφώς κερδίσει τον ενεργειακό πόλεμο με τη Ρωσία. Ενώ η ΕΕ μείωσε την κατανάλωση φυσικού αερίου κατά 20%, η βιομηχανική παραγωγή παρέμεινε αμετάβλητη. Η ΕΕ θα βρει νέες εναλλακτικές λύσεις και ευκαιρίες για να εξασφαλίσει επαρκείς προμήθειες στην αγορά φυσικού αερίου. Εξετάζει επίσης τρόπους μείωσης της κατανάλωσης φυσικού αερίου μέσω των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης. Είναι πιθανό ότι η ΕΕ θα επιβάλει κυρώσεις στο ρωσικό ΥΦΑ αφού βρει νέες ευκαιρίες εφοδιασμού και τρόπους για την περαιτέρω μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου».
Από την άλλη πλευρά, εξηγώντας ότι το LNG είναι ένα παγκόσμιο εμπόρευμα και η επιβολή κυρώσεων στο ρωσικό LNG δεν θα χρησιμεύσει πλήρως για τη μείωση των εσόδων της χώρας από τις εξαγωγές φυσικού αερίου, ο Ποπόφ δήλωσε ότι «εάν οι κυρώσεις δεν οδηγήσουν σε μείωση του ρωσικού προϋπολογισμού που τροφοδοτεί τον πόλεμο, μπορεί να παραμείνουν κυρίως συμβολικές. Οι κυρώσεις θα πρέπει να γίνονται με τρόπο που να μην βλάπτουν το μέρος που τις επιβάλλει και όχι αυτό που τις επιβάλλει».
Ο Μάικλ Μπράνσοου, καθηγητής Παγκόσμιας Ενέργειας στο Warwick Business School, δήλωσε ότι τα μέτρα της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν παρόμοια κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης και της πολεμικής διαδικασίας, αλλά διέφεραν στις εισαγωγές φυσικού αερίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
«Το Ηνωμένο Βασίλειο επέβαλε κυρώσεις στις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου. Συγκεκριμένα, δεν εισάγει καθόλου LNG από τη Ρωσία αυτή τη στιγμή. Αυτό δεν ισχύει για την Ευρώπη. Μπορώ να πω ότι όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, εκτός από τη Λιθουανία, εισάγουν LNG άμεσα ή έμμεσα από τη Ρωσία» σημείωσε ο Μπράνσοου.
Το Ηνωμένο Βασίλειο είχε τερματίσει εντελώς τις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου από τη Ρωσία από την 1η Ιανουαρίου 2023.
