Ο διάλογος Βελιγραδίου – Πρίστινας στο ανώτατο πολιτικό επίπεδο στην Οχρίδα της Βόρειας Μακεδονίας, ολοκληρώθηκε αργά χθες το βράδυ και θα μπορούσε να συνοψιστεί στις λέξεις «επιτεύχθηκε συμφωνία.» Οι κύριοι συμμετέχοντες, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, Αλμπίν Κούρτι, Ζοζέπ Μπορέλ και Μίροσλαβ Λάιτσακ, μίλησαν δημόσια για τις λεπτομέρειες.
Οι συνομιλίες των Βούτσιτς και Κούρτι με τους Ευρωπαίους μεσολαβητές ξεκίνησε το Σάββατο λίγο μετά τις 10 το πρωί στη βίλα «Μπιλιάνα» στην Οχρίδα. Αρχικά, οι συμμετέχοντες συναντήθηκαν με τον οικοδεσπότη Ντμίτρι Κοβάτσεφσκι, Πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας και μίλησαν και με τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ για τα Δυτικά Βαλκάνια, Γκάμπριελ Εσκομπάρ.
Ο διάλογος ξεκίνησε με ξεχωριστές συναντήσεις μεταξύ Βούτσιτς και Κούρτι με τους Ευρωπαίους μεσολαβητές και στη συνέχεια ξεκίνησε η τριμερής, η οποία διήρκεσε σχεδόν πέντε ώρες, με μικρότερα διαλείμματα.
Μετά τη συνομιλία, όλοι οι συμμετέχοντες παρουσίασαν τις απόψεις τους για το θέμα, αλλά η ουσία είναι ότι κανένα έγγραφο δεν υπογράφηκε χθες στην Οχρίδα.
«Δεν υπέγραψα τίποτα ακόμα και σήμερα, ξεκαθάρισα ποιες ήταν οι κόκκινες γραμμές, αλλά σημειώθηκε πρόοδος σε μια εποικοδομητική ατμόσφαιρα» είπε ο Βούτσιτς μετά τη συνομιλία.
Ο Κούρτι, από την άλλη, είπε ότι ήρθε στην Οχρίδα για να υπογράψει τη βασική συμφωνία με το παράρτημα εφαρμογής.
«Καταλήξαμε σε δημόσια συμφωνία για το παράρτημα που θα καθοδηγεί την εφαρμογή της βασικής συμφωνίας. Η άλλη πλευρά[σερβική], όπως και στην τελευταία συνάντηση στις Βρυξέλλες στις 27 Φεβρουαρίου, ξεφεύγει από την υπογραφή. Τώρα με παράρτημα. Εναπόκειται στην ΕΕ να βρει έναν μηχανισμό για να καταστήσει το καθεστώς αυτής της συμφωνίας νομικά δεσμευτικό» δήλωσε ο Κούρτι.
Όπως έκανε γνωστό ο Πρόεδρος της Σερβίας θα απευθυνθεί στους πολίτες την Κυριακή στις 12 το πρωί προκειμένου να παρουσιάσει λεπτομέρειες σχετικά με το σχέδιο εφαρμογής του παραρτήματος που συμφωνήθηκε το βράδυ του Σαββάτου στην Οχρίδα.
«Και τα δύο μέρη θα δεσμευτούν από αυτή τη συμφωνία»
Στην Οχρίδα το Σάββατο, συμφωνήθηκε επίσης ότι στο μέλλον ό,τι θα εκπληρωθεί από το σχέδιο εφαρμογής θα αποτελέσει το σημείο αναφοράς για την ευρωπαϊκή πορεία.
«Τώρα θα μας παρακολουθήσουν συγκεκριμένα: ποιος εκπληρώνει αυτό που δεσμεύτηκε» είπε ο Βούτσιτς.
Ο Μπορέλ είπε ότι «και τα δύο μέρη θα δεσμευτούν από αυτή τη συμφωνία, η οποία θα είναι μέρος του ευρωπαϊκού τους ταξιδιού».
«Εμείς στην ΕΕ θα απαιτήσουμε από τα μέρη να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, γιατί είναι τώρα ή θα είναι μέρος της ευρωπαϊκής τους πορείας» είπε ο Μπορέλ.
Ο Πρόεδρος της Σερβίας ανέφερε ότι η Ένωση Σερβικών Δήμων (ΕΣΔ) αποτελεί υποχρέωση προτεραιότητας. Είπε επίσης ότι πιστεύει ότι η πλευρά της Πρίστινα θα συμμορφωθεί άμεσα με τη διαδικασία σχηματισμού.
Πρόκειται για το άρθρο 7 της συμφωνίας, το οποίο, σύμφωνα με τον Μπορέλ, θα αρχίσει να εφαρμόζεται άμεσα, καθώς και ότι «το Κοσσυφοπέδιο έχει αποδεχθεί να ξεκινήσει άμεσα τη διαδικασία θέσπισης εγγυήσεων και κατάλληλου επιπέδου αυτοδιοίκησης για τους Σέρβους στο Κοσσυφοπέδιο».
Ο Κούρτι πάντως αναφέρει ότι το άρθρο αυτό «μιλά για την αυτοδιαχείριση της σερβικής κοινότητας».
«Από αυτή την άποψη, υπάρχει μια παράγραφος που μιλά για επαρκές επίπεδο αυτοδιοίκησης και φυσικά θα καθοδηγούμαστε από τα υψηλότερα πρότυπα ώστε οι Σέρβοι στο Κοσσυφοπέδιο να μην έχουν πιέσεις και διακρίσεις, χωρίς να ξεχνάμε ότι η πρόταση του Αχτισάαρι δημιούργησε έναν τεράστιο χώρο και ευκαιρία για να απολαύσουν τα δικαιώματά τους και να ικανοποιήσουν τις ανάγκες του» είπε ο Κούρτι.
Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών συζητήθηκε και το συνέδριο των δωρητών. Πιο συγκεκριμένα, στην ευρωπαϊκή πρόταση για την εξομάλυνση των σχέσεων, στο άρθρο 9 γράφει ότι «και οι δύο πλευρές λαμβάνουν υπόψη τη δέσμευση της ΕΕ και άλλων χορηγών για τη θέσπιση ειδικής δέσμης επενδύσεων και οικονομικής στήριξης για κοινά έργα των Μερών στην οικονομική ανάπτυξη, τη συνδεσιμότητα, την πράσινη μετάβαση και άλλους βασικούς τομείς».
Για την εφαρμογή αυτού του άρθρου, η ΕΕ θα διοργανώσει διάσκεψη δωρητών εντός 150 ημερών για τη θέσπιση πακέτου επενδύσεων και οικονομικής βοήθειας για το Κοσσυφοπέδιο και τη Σερβία. Η ενίσχυση δεν θα χορηγηθεί προτού η ΕΕ αποφασίσει ότι όλες οι διατάξεις της συμφωνίας έχουν εφαρμοστεί πλήρως.
Η ευρωπαϊκή πρόταση προέβλεπε ότι «τα μέρη συμφωνούν να εμβαθύνουν τη μελλοντική συνεργασία στους τομείς της οικονομίας, της επιστήμης και της τεχνολογίας, των μεταφορών, των σχέσεων επιβολής του νόμου, των ταχυδρομείων και των τηλεπικοινωνιών, της υγείας, του πολιτισμού, της θρησκείας, του αθλητισμού, της προστασίας του περιβάλλοντος, των αγνοουμένων, των εκτοπισμένων και άλλων παρόμοιες περιοχές με τη σύναψη ορισμένων συμφωνιών».
Σε σχέση με αυτό το άρθρο, θα πρέπει να υπογραφεί η δήλωση για τους αγνοούμενους κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Κοσσυφοπέδιο, ένα θέμα γύρω από το οποίο υπάρχουν διαπραγματεύσεις εδώ και πολύ καιρό, οι οποίες όμως μέχρι στιγμής δεν έχουν πετύχει.
Βούτσιτς και Κούρτι επιβεβαίωσαν ότι τόσο το Βελιγράδι όσο και η Πρίστινα θα ασχοληθούν με το θέμα των αγνοουμένων.
Ο πρόεδρος της Σερβίας ανακοίνωσε ότι από τις αρχές της επόμενης εβδομάδας θα συζητήσει όλα όσα διαπραγματεύτηκαν στην Οχρίδα με τους εκπροσώπους των κοινοβουλευτικών κομμάτων.
«Θα είμαι έτοιμος να μιλήσω με τους εκπροσώπους των κομμάτων, για να δω αν πρέπει να πάμε στο κοινοβούλιο με έγγραφο» είπε ο Βούτσιτς το βράδυ του Σαββάτου από την Οχρίδα.
