Ο εύθραυστος κυβερνητικός συνασπισμός του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν βρίσκεται καθόλου κοντά στο να επιλύσει τις εσωτερικές του διαφωνίες σχετικά με τον τρόπο διακυβέρνησης της Λωρίδας της Γάζας όταν συντριβεί η Χαμάς, και η κατάσταση δοκιμάζει την υπομονή των δυτικών συμμάχων του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων των ολοένα πιο εκνευρισμένων Ηνωμένων Πολιτειών.
Καζάνι που βράζει το υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ
Αναλυτικότερα, όπως αναφέρει το Politico, κρίνοντας από την εκρηκτική συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου την προηγούμενη εβδομάδα (ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ), η οποία ήταν μια εξαιρετικά θορυβώδης υπόθεση ακόμη και για τα άτακτα πολιτικά πρότυπα της ισραηλινής πολιτικής, ο συνασπισμός του Νετανιάχου -που ευρέως κρίνεται ως ο πιο δεξιός στην ιστορία της χώρας- ξεφτίζει. Και οι έντονες διαφορές σχετικά με τη μοίρα της Γάζας δεν βοηθούν.
Περισσότερο ένας λεκτικός καυγάς χωρίς περιορισμούς παρά μια νηφάλια συνάντηση σε μια στιγμή μεγάλου εθνικού κινδύνου, η συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου την προηγούμενη εβδομάδα είχε συγκληθεί για να συμφωνήσει στο περίγραμμα ενός σχεδίου για την «επόμενη ημέρα» της Γάζας, το οποίοι οι ΗΠΑ ζητούν όλο και πιο απαιτητικά.
Όμως, σύμφωνα με αναφορές τοπικών μέσων ενημέρωσης, καθώς και ενημερώσεις από αξιωματούχους, οι ριζικές διαφορές μεταξύ των κυβερνώντων κομμάτων σχετικά με ένα σχέδιο για τη Γάζα αποκαλύπτουν βαθύτερες υποκείμενες διαιρέσεις που είναι τόσο ιδεολογικές όσο και προσωπικές.
Αυτό, με τη σειρά του, εγείρει ερωτήματα σχετικά με το πόσο ακόμα μπορεί να διατηρηθεί η κυβέρνηση εθνικής ενότητας της χώρας κατά τη διάρκεια του πολέμου, ειδικά καθώς ένα κίνημα διαμαρτυρίας που ζητά την παραίτηση του Νετανιάχου αρχίζει να επιδεικνύει τη δύναμή του.
Οι υπουργοί επιτέθηκαν ο ένας στον άλλο κατά το μεγαλύτερο μέρος της επίπονης συνάντησης, με θρησκευτικούς εθνικιστές και ακροδεξιούς ηγέτες να αποδοκιμάζουν τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου των Αμυντικών Δυνάμεων του Ισραήλ, Χέρτσι Χαλέβι, και να εκτοξεύουν επικρίσεις κατά μιας πρότασης του υπουργού Άμυνας Γιοάβ Γκαλάντ.
Πώς ξεκίνησε η ενδοκυβερνητική σύγκρουση
Την παραμονή της άφιξης του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν στο Ισραήλ, ο οποίος θα πιέσει τον Νετανιάχου να αρχίσει να περιορίζει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα και να συμμορφωθεί με τις προσδοκίες των ΗΠΑ για το μεταπολεμικό μέλλον του θύλακα, ο καυγάς ήταν ιδιαίτερα άστοχος. Επίσης, προμηνύει δύσκολες προοπτικές για οποιαδήποτε συνεννόηση μεταξύ Ισραήλ και ΗΠΑ σχετικά με τη μεταπολεμική διακυβέρνηση της Γάζας - πόσο μάλλον με τους Άραβες γείτονες του Ισραήλ.
Η έντονη λεκτική αντιπαράθεση προκλήθηκε αρχικά από τον Χαλέβι, ο οποίος αποκάλυψε ότι είχε ξεκινήσει μια εσωτερική έρευνα στρατού υπό την ηγεσία πρώην αξιωματούχων άμυνας, ερευνώντας τις αποτυχίες των ισραηλινών υπηρεσιών ασφαλείας πριν από τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου από τη Χαμάς.
Με επικεφαλής τους υπουργούς Μίρι Ρεγκέβ, Ιταμάρ Μπεν-Γκβίρ και Μπεζαλέλ Σμότριτς, οι ακροδεξιοί εταίροι του συνασπισμού του Νετανιάχου παραπονέθηκαν ότι η διεξαγωγή εσωτερικής έρευνας, ενώ η μάχη συνεχίζεται στη Γάζα, είναι ακατάλληλη και θα αποσπούσε την προσοχή από αυτό που θα έπρεπε να είναι το πραγματικό επίκεντρο: η νίκη στον πόλεμο.
Ωστόσο, η οργή τους επικεντρώθηκε κυρίως στη συμπερίληψη του πρώην υπουργού Άμυνας Σαούλ Μόφαζ στην ομάδα έρευνας (ο οποίος επέβλεπε την αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα το 2005). Βλέπουν την απεμπλοκή του Ισραήλ από τη Γάζα το 2005 ως το αρχικό αμάρτημα που επέτρεψε στη Χαμάς να αναπτυχθεί και να γίνει η δύναμη που είναι ικανή να εκτελεί επιθέσεις τόσο καταστροφικές όσο αυτές της 7ης Οκτωβρίου. Επιθυμούν την αναστροφή της αποχώρησης του 2005 και την ένωση τμήματος ή ολόκληρης της Γάζας με το Ισραήλ, συζητώντας ακόμη την πιθανότητα οι κάτοικοι της Γάζας να επανεγκατασταθούν «οικειοθελώς» αλλού — συμπεριλαμβανομένης της ΛΔ Κονγκό.
Η πρόταση του υπουργού Άμυνας του Ισραήλ για την επόμενη ημέρα της Γάζας
Αυτή η σύγκρουση, κατά την οποία ορισμένοι αξιωματούχοι της άμυνας αποχώρησαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας, απλώς έριξε λάδι στη φωτιά γύρω από την πρόταση του Γκαλάντ να διαχειρίζονται τον θύλακα μετά τον πόλεμο οι Παλαιστίνιοι που δεν συνδέονται με τη Χαμάς. Σύμφωνα με το σχέδιο του Γκαλάντ, δεν θα υπήρχε ισραηλινός επανοικισμός της Γάζας -κάτι που εξόργισε τους θρησκευόμενους εθνικιστές όπως ο Σμότριτς- ωστόσο, ο Ισραηλινός Στρατός θα διατηρούσε τον στρατιωτικό έλεγχο στα σύνορα και θα είχε το δικαίωμα να πραγματοποιεί στρατιωτικές επιχειρήσεις εντός της Γάζας όταν κρίνεται απαραίτητο.
«Οι κάτοικοι της Γάζας είναι Παλαιστίνιοι. Ως εκ τούτου, τα παλαιστινιακά όργανα θα είναι υπεύθυνα, με την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν εχθρικές ενέργειες ή απειλές κατά του κράτους του Ισραήλ», δήλωσε ο Γκαλάντ την περασμένη εβδομάδα. Αλλά για τον Σμότριτς, το σχέδιο «της επόμενης ημέρας» του Γκαλάντ είναι μια επανάληψη της «ημέρας πριν» την 7η Οκτωβρίου».
Το προτεινόμενο σχέδιο του υπουργού Άμυνας, παρακαμπτόμενο από την ακροδεξιά κυβέρνηση, είναι απίθανο να γίνει αποδεκτό ούτε από τις Ηνωμένες Πολιτείες ούτε από τους Άραβες γείτονες του Ισραήλ και τον Κόλπο, καθώς δεν προβλέπεται ρόλος για την Παλαιστινιακή Αρχή (ΠΑ), που εποπτεύει τη Δυτική Όχθη. Η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θέλει να παραδοθεί η Γάζα σε αυτό που αποκαλεί «αναζωογονημένη» Παλαιστινιακή Αρχή, αν και δεν έχει διευκρινίσει τι ακριβώς σημαίνει αυτό ή τα απαραίτητα βήματα για μια τέτοια ανανέωση.
Ο Νετανιάχου διέλυσε τελικά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου μετά από τρεις ώρες αντιπαραθέσεων, ύβρεις και αλληλοκατηγορίες υπουργών, αφήνοντας για άλλη μια φορά άλυτο το μεταπολεμικό μέλλον της Γάζας στα μυαλά των Ισραηλινών. Και όλα αυτά, τη στιγμή που η κυβέρνηση Μπάιντεν επαναλαμβάνει την επιμονή της για ένα σοβαρό και αξιόπιστο μεταπολεμικό σχέδιο που μπορούν να αποδεχθούν τα αραβικά έθνη.
Ο «παίκτης» που μπορεί να ρίξει τον Νετανιάχου
Η καταστροφική αυτή συνεδρίαση οδήγησε επίσης τρεις κεντρώους πολιτικούς στην κυβέρνηση του πολέμου -τους Μπένι Γκαντς, Γκάντι Αϊζενκότ και Γεχιέλ Τρόπερ- να απουσιάσουν από μια πλήρη συνεδρίαση την Κυριακή, επισημαίνοντας τις αυξανόμενες εντάσεις και τις αντιφάσεις στον συνασπισμό.
Ο Τρόπερ συνέδεσε την αποχή του με τις επιθέσεις των υπουργών της ακροδεξιάς κατά του Χαλέβι. Δήλωσε στο εθνικό τηλεοπτικό δίκτυο Kan ότι δεν ξέρει «πόσο θα παραμείνουμε στην κυβέρνηση. Ξέρω μόνο ότι εισήλθαμε για το καλό της χώρας και η αποχώρησή μας θα σχετίζεται επίσης με το καλό της χώρας».
Ο Γκαντς, πρώην υπουργός Άμυνας και κάποτε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου, είχε οδηγήσει τους κεντρώους του στην κυβέρνηση του Νετανιάχου μετά τις 7 Οκτωβρίου για χάρη της εθνικής ενότητας. «Υπάρχει καιρός για ειρήνη και καιρός για πόλεμο. Τώρα είναι ώρα για πόλεμο», είχε πει όταν αποδεχόταν την πρόταση του Νετανιάχου να ενταχθεί στο πολεμικό υπουργικό συμβούλιο.
Ωστόσο, η δημοτικότητα του Γκαντς έχει αυξηθεί δραματικά από τότε, και τώρα θεωρείται ως ο πιο πιθανός αμφισβητίας του Νετανιάχου. Επομένως, εάν αποφασίσει να αποχωρήσει από την κυβέρνηση, αυξάνεται η πιθανότητα για πρόωρες εκλογές — και αυτό είναι κάτι που οι ακτιβιστές κατά του Νετανιάχου αρχίζουν να ζητούν ξανά. Μέχρι πρόσφατα, υπήρχε λίγη όρεξη για διαδηλώσεις, με μικρή προσέλευση του κόσμου, από μερικές δεκάδες έως λίγες εκατοντάδες άτομα. Ωστόσο, στις συγκεντρώσεις το Σαββατοκύριακο συμμετείχαν πολλές χιλιάδες κόσμου, με διαδηλωτές να βγαίνουν στους δρόμους του Τελ Αβίβ και της Ιερουσαλήμ, ζητώντας την απομάκρυνση του Νετανιάχου.
