Οι Τούρκοι προσέρχονται την Κυριακή στις κάλπες για να εκλέξουν δημάρχους και δημοτικούς συμβούλους. Σε πολλές μεγάλες πόλεις το εκλογικό αποτέλεσμα έχει ενδιαφέρον. Καμία όμως εκλογική μάχη δεν έχει τη βαρύτητα της Κωνσταντινούπολης.
Με πληθυσμό δεκαέξι εκατομμυρίων και μια οικονομία που αντιστοιχεί στο 30% του εθνικού ΑΕΠ και το 40% των φορολογικών εσόδων, η Κωνσταντινούπολη δεν είναι μόνο η οικονομική πρωτεύουσα της Τουρκίας, αλλά αποτελεί παραδοσιακά το «βαρύτιμο τρόπαιο» της τουρκικής πολιτικής. Η έκβαση της εκλογικής μάχης σε αυτήν μπορεί να καθορίσει το μέλλον της χώρας.
Όμως στην τρέχουσα εκλογική αναμέτρηση η Κωνσταντινούπολη είναι ακόμη πιο κρίσιμη. Πρώτον, γιατί πρόκειται για το προπύργιο της κεμαλικής αντιπολίτευσης, που προσπαθεί να συνέλθει από τη συντριβή των τελευταίων προεδρικών εκλογών, όταν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επικράτησε του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, του επικεφαλής ενός εξακομματικού συνασπισμού. Ο «Σουλτάνος» πέτυχε μια νίκη «μόνος εναντίον όλων» και αναδείχθηκε στον απόλυτο κυρίαρχο. Η ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης μοιάζει να έχει γίνει μια εμμονή για τον Ερντογάν, καθώς είναι το τελευταίο και μεγαλύτερο «κόσμημα», όπως την αποκάλεσε, που λείπει από τη συλλογή του.
Δεύτερον, στην Κωνσταντινούπολη, διεκδικεί την επανεκλογή του στη δημαρχία ο Εκρέμ Ιμάμογλου, ο πολιτικός που κατά πολλούς αποτελεί την τελευταία «ελπίδα» των Κεμαλικών για να ανακτήσουν την πολιτική τους δύναμη. Ο «αστέρας» της αντιπολίτευσης εμφανίζεται ως ο μοναδικός πολιτικός, που σύμφωνα με αναλυτές, θα μπορούσε να ανατρέψει τον Ερντογάν. Πιθανόν να μην του δοθεί ποτέ η ευκαιρία να επιβεβαιώσει αυτόν τον ισχυρισμό.
Στις τελευταίες προεδρικές εκλογές, ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης, μετά από θυελλώδεις διαπραγματεύσεις, αποφάσισε τελικά να «κατεβάσει» τον Κιλιτσντάρογλου και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει ανακοινώσει πως αυτές θα είναι οι τελευταίες εκλογέ υπό την ηγεσία του, καθώς βάσει του Συντάγματος δεν του επιτρέπεται να διεκδικήσει νέα θητεία.
Οπότε ο Εκρέμ Ιμάμογλου θα πρέπει να αποδείξει τη δυναμική του σε μια μάχη με «αντιπρόσωπο». Ο «εκλεκτός» του Τούρκου Προέδρου στην Κωνσταντινούπολη είναι ο Μουράτ Κουρούμ, πρώην υπουργό Περιβάλλοντος. Δεν πρόκειται για ένα ιδιαίτερα ελκυστικό πολιτικό πρόσωπο, αλλά αυτό δεν έχει σημασία. Η μάχη του Ιμάμογλου είναι ξεκάθαρα μια μάχη με τον ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έχει βάλει στοίχημα να κερδίσει ξανά την Κωνσταντινούπολη, την πόλη από όπου ξεκίνησε και ο ίδιος ως δήμαρχος για την πορεία του προς την ηγεσία της χώρας.
Ο Τούρκος Πρόεδρος είχε ενεργό ρόλο στην προεκλογική εκστρατεία, ζητώντας από το το εκλογικό σώμα να τιμωρήσει την αντιπολίτευση για την «ανικανότητά» της, όπως την κατηγορεί. «Ας τους δώσουμε το μάθημα που τους αξίζει στις 31 Μαρτίου», τόνισε στην τελευταία προεκλογική του συγκέντρωση. Ενδεικτικό της βαρύτητας που έχει η εκλογική αναμέτρηση της Κυριακής για τον Ερντογάν είναι πως στον προεκλογικό αγώνα στην Κωνσταντινούπολη έριξε 17 υπουργούς της κυβέρνησης του.
Η προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση στην πόλη, το 2019, εξελίχθηκε στη μεγαλύτερη ήττα του Ερντογάν. Το AKP έχασε την Κωνσταντινούπολη για πρώτη φορά μετά από 25 χρόνια και ο Εκρέμ Ιμάμογλου θα επιχειρήσει να επαναλάβει την επιτυχία του. Όμως τα δεδομένα έχουν πλέον αλλάξει. Οι υποστηρικτές της αντιπολίτευσης μετά το καταστροφικό αποτέλεσμα των Προεδρικών εκλογών έχουν χάσει τον ενθουσιασμό τους… αρκετοί εξ αυτών και τις ελπίδες τους.
«Διπλά ή τίποτα»
Οι δημοσκοπήσεις στην Τουρκία δείχνουν από ντέρμπι μέχρι σημαντικό προβάδισμα του Ιμάμογλου. Όπως σχολιάζει το Politico, οι εκλογές της Κυριακής στην Κωνσταντινούπολη θυμίζουν ένα ποντάρισμα… «διπλά ή τίποτα». Εάν ο Ερντογάν ανακτήσει τον έλεγχο της Κωνσταντινούπολης θα επιφέρει το τελειωτικό χτύπημα στην ήδη «εξουθενωμένη» αντιπολίτευση. Εάν όμως ο Ιμάμογλου επικρατήσει και διατηρήσει τον έλεγχο της πόλης, που αντιπροσωπεύει το 18% του πληθυσμού της Τουρκίας και το ένα τρίτο της οικονομίας, τότε θα μπορούσε αυτό να του προσφέρει ένα σκαλοπάτι και προς την εξουσία της Τουρκίας.
Το πολιτικό διακύβευμα, τόσο σε πρακτικό όσο και σε συμβολικό επίπεδο, δύσκολα θα μπορούσε να είναι υψηλότερο. Οι εκλογές θα αποφασίσουν εάν ο Ερντογάν θα εμβαθύνει και θα εδραιώσει περαιτέρω την εξουσία του ή εάν θα εξακολουθήσει να υπάρχει ένας εναλλακτικός δρόμος. Αν και ο Ερντογάν, όπως προαναφέρθηκε, έχει δηλώσει πως αυτή θα είναι οι τελευταία του θητεία ως Πρόεδρος, πολλοί σχολιαστές εκτιμούν ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη νίκη του στις εκλογές της Κυριακής ως σημείο εκκίνησης για την τροποποίηση του συντάγματος ώστε να αποκτήσει το δικαίωμα για περισσότερες θητείες.
Για τη Σελίν Νασί, συνεργάτιδα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου του London School of Economics, «η Κωνσταντινούπολη δεν είναι μόνο ο εμπορικός και οικονομικός κόμβος της Τουρκίας, αλλά και η πολιτιστική και πνευματική καρδιά της χώρας… ένας μικρόκοσμος της Τουρκίας». Ως αποτέλεσμα, είπε στο Politico, «η νίκη της Κωνσταντινούπολης θεωρείται ότι μπορεί να δώσει τη νίκη στην Τουρκία», εν μέρει λόγω της οικονομικής επιρροής που συνοδεύει τον έλεγχο του προϋπολογισμού της πόλης και εν μέρει λόγω της «βαθιάς συμβολικής σημασίας» της για τον ίδιο τον Ερντογάν, ο οποίος ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα με την νίκη – έκπληξη στις εκλογές της πόλης πριν από ακριβώς 30 χρόνια.
«Εάν ηττηθεί ο Ιμάμογλου, η κοσμική αντιπολίτευση δεν θα μπορέσει να συγκεντρώσει τις δυνάμεις της, θα είναι σε πλήρη σύγχυση και ανίκανη να αμφισβητήσει το σημερινό κυβερνητικό μπλοκ και την εδραίωση ενός ολοένα και πιο εξισλαμιστικού και αυταρχικού συστήματος», δήλωσε στο ίδιο μέσο ο Σολί Οζέλ, ανώτερος πολιτικός αναλυτής από το Πανεπιστήμιο Kadir Has στην Κωνσταντινούπολη. Ο Οζέλ εκτιμά πως θα μπορούσε να χρειαστεί ακόμη και μια δεκαετία για να συνέλθει η αντιπολίτευση από την ήττα στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες μεγάλες πόλει, όπως η Άγκυρα.
Αντίστροφα, εάν ο Ιμάμογλου επικρατήσει θα ενισχύσει τη φήμη του ως του μοναδικού πολιτικού των τελευταίων τριών δεκαετίων που μπορεί να κερδίσει τον Ερντογάν. «Εάν ο Ιμαμόγλου κερδίσει ξανά, αυτή θα ήταν η τρίτη του νίκη εναντίον του Ερντογάν (σ.σ. οι προηγούμενες εκλογές στην Κωνσταντινούπολη πραγματοποιήθηκαν εις διπλούν καθώς το κόμμα του Ερντογάν αμφισβήτησε το αποτέλεσμα της πρώτης ψηφοφορίας και επαναλήφθηκαν με τον Ιμάμογλου να σημειώνει ακόμη μεγαλύτερη νίκη). Μετά από μια νέα νίκη στην Κωνσταντινούπολη θα μπορεί να πορευτεί προς την προεδρία», δήλωσε στο Politico ένας πολιτικός από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) του Ιμαμόγλου, υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Ο Ερντογάν το βλέπει αυτό και θέλει να τον σταματήσει».
Μα νίκη Ιμάμογλου θα αναζωογονούσε την αντιπολίτευση, δήλωσε στο Reuters ο πολιτικός αναλυτής Μπερκ Έσεν του Πανεπιστημίου Σαμπαντζί. «Εάν μπορέσει να κερδίσει στην Κωνσταντινούπολη, τότε τουλάχιστον το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα μπορέσει να αποκτήσει επαρκή δύναμη για να αμφισβητήσει τον Ερντογάν τα επόμενα χρόνια». Αυτό ήταν και το μήνυμα που θέλησε να περάσει ο Ιμάμογλου στους ψηφοφόρους. «Η μοίρα της Τουρκίας είναι στα χέρια σας. Μπορείτε να αλλάξετε αυτό που πάει στραβά στην Τουρκία με μια ψήφο», τόνισε.
Ο Εκρέμ Ιμάμογλου είναι σήμερα αναμφίβολα η μεγαλύτερη - επί τους παρόντος και η τελευταία - απειλή για τους πολιτικούς σχεδιασμούς του Τούρκου Προέδρου. Ερωτηθείς για τις φιλοδοξίες του από το Politico, ο Ιμάμογλου, μέσω του συμβούλου του, αρνήθηκε πως στοχεύει στην προεδρία. «Η διαχείριση της Κωνσταντινούπολης είναι ιερό καθήκον και δεν υπάρχει άλλο θέμα στην ατζέντα μου αυτή τη στιγμή», είπε. Σε ερώτηση τι θα κάνει αν χάσει από τις δυνάμεις του Ερντογάν, ο Ιμάμογλου τόνισε: «Δεν βασίζω το σχέδιο μου στην αποτυχία».
