Η AstraZeneca παραδέχτηκε για πρώτη φορά σε δικαστικά έγγραφα πως το εμβόλιο της για τον κορονοϊό μπορεί να προκαλέσει - αν και σπάνια - μια εξαιρετικά επικίνδυνη έως και θανατηφόρα παρενέργεια. Υπενθυμίζεται πως το συγκεκριμένο εμβόλιο είχε προκαλέσει μεγάλη διαμάχη για την ασφάλειά του - με φόντο και τη σύγκρουση των οικονομικών συμφερόντων στην Ευρώπη - και μάλιστα σταδιακά αποσύρθηκε από τα εμβολιαστικά προγράμματα των ευρωπαϊκών κρατών.
Η παραδοχή της Astrazeneca θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο σε πλήθος αγωγών, οι οποίες με τη σειρά τους ενδεχομένως να οδηγήσουν σε αποζημιώσεις πολλών εκατομμυρίων. Ήδη, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της Telegraph, ο φαρμακευτικός κολοσσός βρίσκεται αντιμέτωπος με μια ομαδική αγωγή με την κατηγορία πως το εμβόλιο του προκάλεσε θάνατο και σοβαρές επιπλοκές σε δεκάδες περιπτώσεις.
Η ιστορία του Τζέιμι Σκοτ και ακόμη 50 υποθέσεις
Μεταξύ των εναγόντων είναι ο Τζέιμι Σκοτ, πατέρας δύο παιδιών, ο οποίος ισχυρίζεται πως το εμβόλιο, το οποίο έλαβε τον Απρίλιο του 2021, του προκάλεσε μόνο εγκεφαλικό τραύμα και σοβαρά προβλήματα, στη γραφή, την ανάγνωση, την ομιλία αλλά και την όραση, εξαιτίας θρόμβου και αιμορραγίας. Μάλιστα οι θεράποντες ιατροί φέρονται να είχαν ενημερώσει τη σύζυγό του πως δεν θα μπορέσει να επιβιώσει.
Η AstraZeneca, της οποίας η χρηματιστηριακή αξία ξεπερνάει τα 170 δισεκατομμύρια λίρες, έχει αμφισβητήσει τις εις βάρος της κατηγορίες, ωστόσο, όπως αναφέρει η Telegraph, σε νομικό έγγραφο που υποβλήθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο τον Φεβρουάριο, παραδέχεται πως το εμβόλιό της «θα μπορούσε σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις να προκαλέσει TTS (θρόμβωση με σύνδρομο θρομβοκυτταροπενίας)».
Συνολικά, στο Ανώτατο Δικαστήριο έχουν προσφύγει θύματα και συγγενείς θυμάτων 51 περιστατικών, που ζητούν αποζημιώσεις, οι οποίες ανέρχεται σε πάνω από 110 εκατομμύρια ευρώ. Επίσημα στοιχεία από τη Ρυθμιστική Υπηρεσία Φαρμάκων και Προϊόντων Υγείας (MHRA), τα οποία επικαλείται το βρετανικό μέσο, δείχνουν ότι τουλάχιστον 81 θάνατοι στο Ηνωμένο Βασίλειο πιθανολογείται ότι συνδέονται με την πιθανή παρενέργεια των θρομβώσεων σε άτομα που είχαν επίσης χαμηλά αιμοπετάλια. Συνολικά, σχεδόν ένας στους πέντε ανθρώπους που υπέφεραν από την TTS πέθανε ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με τα στοιχεία της MHRA.
Ανοίγει ο δρόμος για νέες αγωγές
Η παραδοχή της AstraZeneca, που έγινε στο πλαίσιο της νομικής υπεράσπισης της εταιρείας στο Ανώτατο Δικαστήριο, έχει πυροδοτήσει νέες νομικές διαμάχες και θα μπορούσε να φέρει στη δικαιοσύνη ακόμη περισσότερες υποθέσεις.
Η Telegraph υπενθυμίζει πως η βρετανική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να αναλάβει τις αποζημιώσεις που πιθανόν να επιβληθούν στην AstraZeneca. Ωστόσο μέχρι σήμερα έχει αποφύγει να παρέμβει στις δικαστικές υποθέσεις του φαρμακευτικού κολοσσού και ακολουθεί ένα δικό της πρόγραμμα αποζημιώσεων με εφάπαξη πληρωμή 120.000 λιρών, η οποία κρίνεται από τα θύματα και τις οικογένειές τους ως ανεπαρκής. Τα στοιχεία δείχνουν ότι από τις 163 πληρωμές που πραγματοποίησε η κυβέρνηση μέχρι τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους για αποζημιώσεις θυμάτων ή συγγενών ανθρώπων που έχουν πεθάνει, οι 158 αφορούσαν υποθέσεις της AstraZeneca. Μόλις πέντε υποθέσεις σχετίζονταν με άλλα εμβόλια.
Αν και σε προηγούμενη επιστολή που είχε σταλεί τον Μάιο του 2023 προς τους δικηγόρους του Τζέιμι Σκοτ η AstraZeneca είχε απορρίψει κάθε ενδεχόμενο το εμβόλιό της να προκαλεί TTS, στο νομικό έγγραφο που αποκαλύπτει το βρετανικό μέσο αναφέρει πως «είναι παραδεκτό ότι μπορεί, σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, να προκαλέσει TTS». «Ο αιτιολογικός μηχανισμός δεν είναι γνωστός», αναφέρεται και επισημαίνεται πως «η αιτιώδης συνάφεια σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση είναι ζήτημα πραγματογνωμοσύνης».
Υπενθυμίζεται πως οι επιστήμονες είχαν εντοπίσει για πρώτη φορά μια σύνδεση μεταξύ του εμβολίου και της ανοσοθρομβοπενία και των θρομβώσεων (σύνδρομο VITT) από τον Μάρτιο του 2021. Δηλαδή λίγο μετά την κυκλοφορία του εμβολίου. «Ο ιατρικός κόσμος έχει αναγνωρίσει εδώ και πολύ καιρό ότι το εμβόλιο προκαλεί VITT. Μόνο η AstraZeneca αμφισβητεί ότι η κατάσταση του Τζέιμι προκλήθηκε από αυτό», δήλωσε στην Telegraph η σύζυγος του Τζέιμι Σκοτ και πρόσθεσε:
«Χρειάστηκαν τρία χρόνια για να έρθει αυτή η παραδοχή. Είναι πρόοδος, αλλά θα θέλαμε να δούμε περισσότερα την εταιρεία και την κυβέρνηση. Ήρθε η ώρα να προχωρήσουν τα πράγματα πιο γρήγορα. Ελπίζω ότι η παραδοχή τους να σημαίνει ότι θα μπορέσουμε να διευθετήσουμε νωρίτερα την υπόθεση και όχι ότι θα καθυστερήσουμε. Χρειαζόμαστε μια συγγνώμη και μια δίκαιη αποζημίωση για την οικογένειά μας και όλες τις άλλες οικογένειες που έχουν πληγεί. Έχουμε την αλήθεια με το μέρος μας και δεν πρόκειται να τα παρατήσουμε».
Η Σάρα Μουρ, συνεργάτης της δικηγορικής εταιρείας Leigh Day, η οποία υποβάλλει τις νομικές αξιώσεις, δήλωσε: «Η AstraZeneca χρειάστηκε ένα χρόνο για να παραδεχτεί επισήμως ότι το εμβόλιο της μπορεί να προκαλέσει καταστροφικούς θρόμβους αίματος, όταν αυτό το γεγονός έχει γίνει ευρέως αποδεκτό από την κλινική κοινότητα από τα τέλη του 2021. Σε αυτό το πλαίσιο, δυστυχώς φαίνεται ότι η AstraZeneca, η κυβέρνηση και οι δικηγόροι τους είναι πιο πρόθυμοι να παίξουν στρατηγικά παιχνίδια και να επιβάλουν νομικά τέλη παρά να ασχοληθούν σοβαρά με τον καταστροφικό αντίκτυπο που είχε το εμβόλιο στη ζωή των πελατών μας».
AstraZeneca: Το εμβόλιο έχει ένα αποδεκτό προφίλ ασφαλείας – Τα οφέλη υπερτερούν του κινδύνου
Σε ανακοίνωσή της η AstraZeneca ανέφερε: «Τα συλλυπητήρια μας εκφράζονται σε οποιονδήποτε έχει χάσει αγαπημένα πρόσωπα ή ανέφερε προβλήματα υγείας. Η ασφάλεια των ασθενών είναι η ύψιστη προτεραιότητά μας και οι ρυθμιστικές αρχές έχουν σαφή και αυστηρά πρότυπα για να διασφαλίσουν την ασφαλή χρήση όλων των φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων των εμβολίων. «Από το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων σε κλινικές δοκιμές και δεδομένα πραγματικού κόσμου, το εμβόλιο AstraZeneca-Oxford έχει αποδειχθεί ότι έχει ένα αποδεκτό προφίλ ασφάλειας και οι ρυθμιστικές αρχές σε όλο τον κόσμο δηλώνουν με συνέπεια ότι τα οφέλη του εμβολιασμού υπερτερούν των κινδύνων μιας εξαιρετικά σπάνιας πιθανής πλευράς που υπάρχει».
Η εταιρεία επισημαίνει ότι οι πληροφορίες προϊόντος σχετικά με το εμβόλιο ενημερώθηκαν τον Απρίλιο του 2021, με την έγκριση της ρυθμιστικής αρχής του Ηνωμένου Βασιλείου, ώστε να συμπεριλάβει την πιθανότητα το εμβόλιο AstraZeneca-Oxford να είναι ικανό, σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, να αποτελέσει το έναυσμα για TTS. Για τον λόγο αυτό δεν αναγνωρίζει τους ισχυρισμούς ότι έχει πραγματοποιήσει μια στροφή αναγνωρίζοντας ότι το εμβόλιο μπορεί να προκαλέσει TTS στα δικαστικά έγγραφα.
Επιπλέον η AstraZeneca επικαλείται μελέτες που δείχνουν πως εμβόλιό της ήταν «απίστευτα αποτελεσματικό» στην αντιμετώπιση της πανδημίας, αλλά και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο οποίος το έχει χαρακτηρίσει «ασφαλές και αποτελεσματικό για όλα τα άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω», σημειώνοντας πως η παρενέργεια που πυροδότησε και τις εις βάρος της αγωγές ήταν «πολύ σπάνια».
Σημειώνεται πάντως πως το εμβόλιο – που παρουσιάστηκε ως «θρίαμβος της βρετανικής επιστήμης» από τον τότε πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον – δεν χρησιμοποιείται πλέον στο νησί. Και ενώ αρχικά παρουσιάστηκε κατάλληλο για όλους στη συνέχεια, προτιμήθηκαν άλλα εμβόλια για τις ηλικίες κάτω των 40 ετών, καθώς αξιολογήθηκε ότι ο κίνδυνος του εμβολίου της AstraZeneca υπερτερούσε του κινδύνου του Covid. Τα θύματα και οι συγγενείς των θυμάτων που έχουν κινηθεί κατά της εταιρείας υπογραμμίζουν πως τελικά αποδείχθηκε ότι το εμβόλιο δεν είναι περάσει τους κατάλληλους ελέγχους ώστε να διασφαλίζεται πως οι πολίτες δεν κινδυνεύουν από τη χρήση του.