Η πτώση του καθεστώτος των Άσαντ, που επί πέντε δεκαετίες εξουσίαζαν τη Συρία, ήταν αστραπιαία. Ο συνασπισμός των αντικαθεστωτικών ανταρτών, με επικεφαλής τους τζιχαντιστές της Hayat Tahrir al-Sham (HTS), μέσα σε μια εβδομάδα έφτασαν και κατέλαβαν τη Δαμασκό με το καθεστώς να παραδίδεται αμαχητί, έχοντας εγκαταλειφθεί στρατιωτικά και από τους στενότερους συμμάχους του τη Ρωσία και το Ιράν.
Ο Μπασάρ Αλ Άσαντ διέφυγε με αεροπλάνο και βρήκε καταφύγιο στη Μόσχα, ενώ ο συνασπισμός των αντικαθεστωτικών ανακοίνωσε πως σχεδιάζει μια μεταβατική κυβέρνηση. «Και τώρα τι;» είναι το μεγάλο ερώτημα πλέον για τη Συρία, ενώ εκφράζονται σοβαροί φόβοι και για το που θα καταλήξουν τα χημικά όπλα που διέθετε ο στρατός του Μπασάρ Αλ Άσαντ.
Εκατοντάδες τα χτυπήματα από Ισραήλ για να μην πέσουν «σε λάθος χέρια»
Το Ισραήλ, εκμεταλλευόμενο το χάος στη Συρία, «πάτησε» για πρώτη φορά στην ουδέτερη ζώνη στα υψίπεδα του Γκολάν, τα οποία όπως είπε ο Μπενιαμίν Νετανιάχου θα παραμείνουν υπό ισραηλινό έλεγχο «για την αιωνιότητα», και ξεκίνησε ένα σφυροκόπημα για να ισοπεδώσει τον καθηλωμένο συριακό στρατό, που θα περνούσε στα χέρια των αντικαθεστωτικών.
Μεταξύ άλλων στόχευσε θέσεις και αποθήκες όπλων και βαλλιστικών πυραύλων, αλλά και κέντρα ερευνών που εμπλέκονταν στο πρόγραμμα χημικών όπλων του καθεστώτος. Σύμφωνα με συριακά μέσα ενημέρωσης τα πλήγματα ανέρχονται σε εκατοντάδες, πάνω από 300, και το Ισραήλ υποστηρίζει πως στόχος του είναι τα επικίνδυνα όπλα να μην πέσουν «στα χέρια εξτρεμιστών».
Το αρμόδιο όργανο του ΟΗΕ για τα χημικά όπλα καλεί τις δυνάμεις των ανταρτών που σχεδιάζουν τη μεταβατική κυβέρνηση στη χώρα να διασφαλίσουν πως τα χημικά όπλα θα παραμείνουν ασφαλή. Η χρήση χημικών όπλων απαγορεύεται από το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, ανεξαρτήτως στόχου. Πρόκειται για όπλα που μπορούν να προκαλέσουν άμεσο θάνατο ή σοβαρές βλάβες στον οργανισμό εξαιτίας των ισχυρών τοξικών ουσιών τους.
#BREAKING
Reuters: "Israel bombed an Iranian long-range missile facility in Damascus, Syria."
Israeli airstrikes targeted multiple locations across #Syria including #Damascus and the southern regions. The strikes hit #Military sites, airbases, and a research center associated… pic.twitter.com/Bkd8UzbVLU— Bilal Mustafa (@ah_bilalmustafa) December 8, 2024
Israel conducted three air strikes on ammunition depots in the Syrian capital Damascus on December 8 after the fall of the Syrian regime, claiming the city's Mazzeh district was used by Iran to develop missiles pic.twitter.com/ftDaRRanNf
— TRT World (@trtworld) December 9, 2024
Syrian media reports chemical odors in Damascus bombings, Israeli strikes on Latakia ships, and Zionist-aligned rulers betraying Syria. Turkey from the north, Israel from the south—Syria is being devoured. #Syria 🇸🇾 pic.twitter.com/AzoaP6ga9I
— Mohamad Al Shami محمد الشامي 🇾🇪🇵🇸 (@mamashami) December 10, 2024
🚨🇸🇾🇮🇱 Israel just struck the Scientific Research buildings in Damascus pic.twitter.com/lm5X2TGnfd
— The Saviour (@stairwayto3dom) December 9, 2024
Ο υπουργός Άμυνας Ισραήλ Κατς δήλωσε ότι ο ισραηλινός στρατός θα καταστρέψει στο σύνολο «βαριά στρατηγικά όπλα» – συμπεριλαμβανομένων και πυραύλων και συστημάτων αεράμυνας. Κατά το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ πλήττουν από προχθές τις κυριότερες εγκαταστάσεις του συριακού στρατού για να καταστρέψουν τις επιχειρησιακές δυνατότητες.
Δεκάδες αεροσκάφη και ελικόπτερα έχουν διαλυθεί καθώς πλήγματα έχουν σημειωθεί και στην αεροπορική βάση Καμισλί στη βορειοανατολική Συρία, στη βάση Χιμ Σίνσαρ στην επαρχία Χομς και στο αεροδρόμιο Άκραμπα νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας Δαμασκού. Τα Ισραηλινά βομβαρδιστικά κατέστρεψαν και τον στόλο της Συρίας το λιμάνι της Λατάκεια. Ενδεικτικό του καθολικού σχεδίου του Ισραήλ ήταν πως χτύπησε ακόμη και τις εγκαταστάσεις κέντρου για ηλεκτρονικό πόλεμο, κοντά στο προάστιο Σαγίντα Ζέιναμπ της συριακής πρωτεύουσας.
Η φρίκη της Γούτα
Υπενθυμίζεται πως ο Άσαντ είχε κατηγορηθεί πως κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου, στις 21 Αυγούστου 2013, είχε χρησιμοποιήσει το αέριο σαρίν σκοτώνοντας σχεδόν 1.500 ανθρώπους σε επίθεση στις παρυφές της Δαμασκού, στην Ανατολική Γούτα και την Μουανταμίγια αλ-Σαμ.
Από την πλευρά του το καθεστώς, υπό την απειλή άμεσης επέμβασης από τις δυτικές δυνάμεις αλλά και κυρώσεων ως αντίποινα, είχε ισχυριστεί πως πίσω από την επίθεση βρίσκονταν δυνάμεις των ανταρτών, οι οποίες επιδίωκαν την πιο ενεργή παρέμβαση των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Γαλλίας στον πόλεμο. Και οι τρεις δυνάμεις είχαν βομβαρδίσει κάποιες εγκαταστάσεις αποθήκευσης και έρευνας χημικών όπλων κοντά στη Δαμασκό, ωστόσο τα πλήγματα ήταν περιορισμένα και αμερικανοί αξιωματούχοι υποψιάζονταν πάντα πως η Συρία έχει διατηρήσει σημαντικό μέρος του χημικού οπλοστασίου της.
‘Foaming at the mouth’: 10 years since chemical attacks in Syria’s Ghouta https://t.co/nbU1o0f6CP via @AJEnglish
— @pro4tlzz.bsky.social 🇵🇸🇸🇩 (@Pro4TLZZ) July 4, 2024
Κανείς δεν ξέρει ακριβώς πόσα είναι
Αυτό που τρομάζει το γειτονικό Ισραήλ, αλλά και τις υπόλοιπες περιφερειακές δυνάμεις, τη Δύση και τη διεθνή κοινότητα, είναι πως το ακριβές μέγεθος του χημικού οπλοστασίου του καθεστώτος δεν είναι γνωστό, όπως και οι αποθήκες που αυτά μπορεί να κρύβονται.
Η Συρία, μετά την επίθεση με σαρίν στα προάστια της Δαμασκού, υπέγραψε το 2013 το Πιστοποιητικό του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (ΟΑΧΟ). Μάλιστα ο Άσαντ είχε παραδώσει 1.300 τόνους χημικών όπλων, τα οποία και καταστράφηκαν. Ωστόσο πολλοί εκτιμούσαν – και εκτιμούν μέχρι σήμερα – πως η απογραφή της Συρίας δεν ήταν πλήρης και το καθεστώς δεν είχε παραδώσει όλα τα αποθέματα. Επιπλέον εκτιμάται πως ο Άσαντ συνέχιζε με μυστικά προγράμματα την ανάπτυξη τέτοιων όπλων.
Ο ίδιος ο ΟΑΧΟ εξ αρχής εξέφραζε ανησυχίες για το γεγονός πως το συριακό καθεστώς εξακολουθούσε να έχει χημικά όπλα. «Η δήλωση των συριακών αρχών σχετικά με το πρόγραμμά τους χημικών όπλων δεν μπορεί να θεωρηθεί ακριβής και πλήρης», επισήμανε σε ανακοίνωσή του ο ΟΑΧΟ μετά την πτώση του Άσαντ και προειδοποιούσε: «Σοβαρές ανησυχίες παραμένουν σχετικά με την πληρότητα της πρωταρχικής δήλωσης της Συρίας και την τύχη μη καταγεγραμμένων σημαντικών ποσοτήτων χημικών όπλων».
Οι φόβοι ενισχύονται και από ανεξάρτητες δημοσιογραφικές έρευνες. Ενδεικτικά, ανάλυση του BBC έχει επιβεβαιώσει πως μεταξύ 2014 και 2018 είχαν χρησιμοποιηθεί χημικά όπλα σε τουλάχιστον 106 περιπτώσεις στο πλαίσιο των συγκρούσεων στη Συρία. «Πάντα ξέραμε ότι δεν είχαμε καταστρέψει τα πάντα, ότι οι Σύροι δεν ήταν ειλικρινείς στη δήλωσή τους», είχε δηλώσει στο παρελθόν στους New York Times ο Άντονι Μπλίνκεν, αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών επί προεδρίας Μπαράκ Ομπάμα.
