Φυγάδευσαν τον Άσαντ χωρίς καν να διατυπώσει ένα τελευταίο μήνυμα προς τον λαό της Συρίας, ο αναμεταδότης του αεροσκάφους του απενεργοποιήθηκε σκόπιμα για να μην εντοπιστεί, ενώ η επιχείρηση διεξήχθη με τόση μυστικότητα, που ούτε ο αδερφός του δικτάτορα δεν ενημερώθηκε.
Και τώρα, ο Μπασάρ αλ Άσαντ και η οικογένειά του, με άσυλο που τους εξασφάλισε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ζουν σε άγνωστη τοποθεσία στη Ρωσία, πριν προλάβει να συμπληρωθεί ένας μήνας από τη στιγμή που οι αντάρτες ξεκίνησαν την προέλασή τους στη Συρία.
Μια δεκαετία νωρίτερα, ήταν η ρωσική στρατιωτική ισχύς που έσωσε την εξουσία του Άσαντ παρεμβαίνοντας στο πλευρό του κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου που φαινόταν να χάνει, τον οποίο προσπάθησε βίαια να καταστείλει. Τώρα, καθώς τα στρατεύματα των ανταρτών πλησίαζαν στη Δαμασκό, η Μόσχα παρείχε στον Άσαντ μια προσωπική οδό διαφυγής.
Σύμφωνα με το Bloomberg, ο Άσαντ χρειάστηκε κάποια πειθώ από τη Ρωσία για να εγκαταλείψει τη χώρα, με πράκτορες των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών να ενορχηστρώνουν τη διαφυγή του στη Μόσχα.
Γιατί ο Άσαντ επέλεξε τη Ρωσία ως καταφύγιο
Οι ταξιδιωτικές επιλογές του Άσαντ ήταν πάντα περιορισμένες. Ως παρίας στην παγκόσμια σκηνή, οι δύο μεγάλοι σύμμαχοί του, η Ρωσία και το Ιράν, ήταν τα προφανή μέρη για καταφύγιο, όπως σχολιάζει η βρετανική εφημερίδα «The Guardian».
Επιλέγοντας τη Μόσχα, εκτιμούν αναλυτές, ο Άσαντ επέλεξε ένα οικείο μέρος που ευθυγραμμίζεται με τις σπάταλες συνήθειές του, ενώ παράλληλα επέλεξε ένα καταφύγιο με σχετική γεωπολιτική σταθερότητα.
«Ο Μπασάρ και η οικογένειά του είναι δεδηλωμένα κοσμικοί, παρόλο που ταυτίζονται με την αίρεση των Αλαουιτών, οπότε η Ρωσία είχε πάντα μεγαλύτερη απήχηση από το Ιράν από αυτή την άποψη», δήλωσε ο David Lesch, ειδικός σε θέματα Συρίας στο Πανεπιστήμιο Trinity του Τέξας, ο οποίος έχει συναντηθεί με τον Άσαντ για πολλές κατηγορίες.
Η Ρωσία, ο ηγέτης της οποίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, τελεί υπό ένταλμα σύλληψης από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, είναι επίσης λιγότερο πιθανό να αντιμετωπίσει πιέσεις ή κίνητρα για να παραδώσει τον Άσαντ σε όσους επιδιώκουν τη δίωξή του.
«Στο μυαλό του Άσαντ, η Ρωσία και ο Βλαντιμίρ Πούτιν μπορούν να προστατεύσουν καλύτερα την οικογένειά του από την έκδοση ή οποιαδήποτε άλλη προσπάθεια της διεθνούς κοινότητας να τον παραπέμψει στη δικαιοσύνη», δήλωσε ο Lesch.
Σύμφωνα με τον Lesch, η Ρωσία είναι πιθανό να παράσχει καλύτερη ιατρική περίθαλψη στη σύζυγο του Άσαντ, Άσμα, η οποία διαγνώστηκε με λευχαιμία τον Μάιο. Η γεννημένη και μεγαλωμένη στη Βρετανία Άσμα έχει κατηγορηθεί ότι χρησιμοποιεί τη βρετανική της εκπαίδευση και το δυτικό της στυλ για να προσπαθήσει να καλύψει τη βιαιότητα της καταστολής των διαφωνούντων από τον σύζυγό της.
Οι δεσμοί της Ρωσίας με την οικογένεια Άσαντ χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1970, όταν ο πατέρας του Άσαντ, Χαφέζ αλ Άσαντ, σκλήρυνε τη θέση της Συρίας στη σοβιετική σφαίρα.
Το 2015, η σχέση μεταξύ των δύο χωρών έλαβε νέα ώθηση μετά την παρέμβαση του Πούτιν στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας
Στα χρόνια που ακολούθησαν, τα παιδιά του Άσαντ, μαζί με άλλους απογόνους της συριακής ελίτ, περνούσαν τις διακοπές τους σε καλοκαιρινές κατασκηνώσεις στη ρωσοκρατούμενη Κριμαία. Ο μεγαλύτερος γιος του Άσαντ, ο Χαφέζ, στάλθηκε για σπουδές στο διάσημο Πανεπιστήμιο MGIMO της Ρωσίας.
Εν τω μεταξύ, στενά ξαδέλφια και άλλοι συγγενείς αγόρασαν σιγά σιγά ακίνητα αξίας δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων στην περίφημη περιοχή των ουρανοξυστών της Μόσχας.
Η ψυχρή σχέση Πούτιν - Άσαντ
Αλλά παρά την αυξανόμενη εξάρτηση της Συρίας από τη Μόσχα, η προσωπική σχέση μεταξύ του Άσαντ και του Πούτιν παρέμενε πάντα ψυχρή.
Ενώ ο Πούτιν φαίνεται να έχει δημιουργήσει γνήσιες φιλίες με ορισμένους ηγέτες, κυρίως με τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, τον οποίο φιλοξένησε σε εκδρομές κρασιού στην Κριμαία, κράτησε τον Άσαντ σε απόσταση αναπνοής.
Σύμφωνα με όλες τις μαρτυρίες, οι δύο ηγέτες παρέμειναν επιφυλακτικοί μεταξύ τους όλα αυτά τα χρόνια, με τη Μόσχα να απογοητεύεται συχνά από αυτό που θεωρούσε ως άρνηση του Άσαντ να κάνει έστω και τις μικρότερες παραχωρήσεις για τη μεταρρύθμιση της χώρας του ή τη συνεργασία με τις ομάδες της αντιπολίτευσης.
Όταν ο Άσαντ έπεσε, τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης και οι κρατικοί αξιωματούχοι έσπευσαν να επιδείξουν ένα γενναίο πρόσωπο, δίνοντας έμφαση στην αφήγηση ότι ο Άσαντ έφταιγε για την ήττα του.
Παρόλα αυτά, το Κρεμλίνο τόνισε ότι ήταν προσωπική απόφαση του Πούτιν να φυγαδεύσει τον Άσαντ.
Ένας πρώην ρώσος διπλωμάτης δήλωσε ότι το βίντεο με τη δολοφονία από τον όχλο του Λίβυου ηγέτη Μουαμάρ Καντάφι στον εμφύλιο πόλεμο της χώρας αυτής το 2011 μονοπώλησε τις σκέψεις των ρώσων αξιωματούχων και του ίδιου του Πούτιν.
«Ακόμη και αν ο Πούτιν αντιπαθούσε τον Άσαντ, δεν επρόκειτο ποτέ να τον αφήσει να τον κατασπαράξουν οι αντάρτες», δήλωσε ο πρώην διπλωμάτης.
Η νέα ζωή των Άσαντ στη Ρωσία
Αντιμέτωπος με μια θέση ασημαντότητας στη ρωσική πρωτεύουσα, ο Άσαντ αναμένεται να ζήσει μια προστατευμένη αλλά άνετη ζωή, όσο ο Πούτιν παραμένει επικεφαλής.
Η Μόσχα έχει γίνει καταφύγιο για μια ετερόκλητη ομάδα φυγάδων, από τον πρώην ποδοσφαιριστή της Σπαρτάκ Κουίνσι Πρόμες μέχρι τον πληροφοριοδότη Έντουαρντ Σνόουντεν και τον πρώην διευθυντή της Wirecard που έγινε πράκτορας της FSB Γιαν Μάρσαλεκ.
Αλλά η μοίρα του Άσαντ αντανακλά περισσότερο εκείνη του πρώην προέδρου της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ο οποίος ζει σε κατοικία πολλών εκατομμυρίων δολαρίων σε ελίτ προάστιο της Μόσχας μετά την ανατροπή του κατά τη διάρκεια της επανάστασης του Μαϊντάν το 2014.
Όπως τα βίντεο με τους Ουκρανούς να περιηγούνται στο πολυτελές παλάτι του Γιανουκόβιτς, στολισμένο με έργα τέχνης και άλλα υπερπολυτελή αντικείμενα, έτσι και τα πλάνα που εμφανίστηκαν την περασμένη εβδομάδα δείχνουν Σύρους αντάρτες να περιφέρονται στις επαύλεις του Άσαντ, εφοδιασμένες με δεκάδες πολυτελή σπορ αυτοκίνητα και επώνυμες τσάντες.
Ο Άσαντ και η οικογένειά του είναι απίθανο να ζήσουν έναν δημόσιο και εξωφρενικό τρόπο ζωής στη Μόσχα. Αντ' αυτού, υπό την αυστηρή επιτήρηση των Ρώσων αξιωματικών ασφαλείας, θα είναι πιθανώς κρυμμένοι σε ένα απομονωμένο κτήμα, προστατευμένοι από τη δημόσια θέα.
Για να συντηρήσει την παραμονή του στη Ρωσία, ο Άσαντ θα είναι πιθανότατα σε θέση να αξιοποιήσει κάποια από τα 2 δισεκατομμύρια δολάρια που πιστεύεται ότι είναι κρυμμένα σε όλο τον κόσμο σε υπεράκτιους λογαριασμούς και εταιρείες-βιτρίνες.
Η Μόσχα, από την πλευρά της, θα παραμείνει σιωπηλή για τον νέο της φιλοξενούμενο, αποφεύγοντας να υπενθυμίσει στον κόσμο ότι υποστήριξε και στη συνέχεια φιλοξένησε έναν ηγέτη που κατάφερε να διαπράξει το απόλυτο πολιτικό αμάρτημα: να είναι ταυτόχρονα βάναυσα αυταρχικός και αποτυχημένος.
Τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης δεν έχουν ακόμη δημοσιεύσει καμία φωτογραφία του Άσαντ στο εσωτερικό της χώρας, ένα σαφές σημάδι ότι η Μόσχα επιθυμεί να τον κρατήσει μακριά από τα πρωτοσέλιδα, καθώς οικοδομεί δεσμούς με τους νέους άνδρες που είναι επικεφαλής της Συρίας.
«Πιστεύω ότι ο Μπασάρ θα διατηρήσει ένα πολύ χαμηλό προφίλ, ίσως για το υπόλοιπο της ζωής του. Δεν τον βλέπω καθόλου να κάνει κάποιου είδους πολιτική επιστροφή στη Συρία ή οπουδήποτε αλλού», δήλωσε ο Lesch.
