Στις 20 Δεκεμβρίου του 2021, η παγκόσμια ελίτ ήρθε αντιμέτωπη με μια τεράστια απογοήτευση. Η αγαπημένη τους ετήσια συνάντηση, που είχε προγραμματιστεί από τις 17 έως τις 20 Ιανουαρίου στα ελβετικά βουνά, ακυρώθηκε λόγω της πανδημίας του κορονοϊού. Ο Κλάους Σβαμπ, ο άφθαρτος και αυστηρός δημιουργός της συνόδου κορυφής του Νταβός, συγκεντρώνοντας στο ίδιο αλπικό μέρος σχεδόν 3.000 μεγάλα αφεντικά και παγκόσμιους πολιτικούς ηγέτες, προσπάθησε να σώσει την εκδήλωσή του.
Μπροστά από τις οθόνες παρέλασε μία σειρά ισχυρών ανθρώπων, με πρωταγωνιστή τον Σι Τζινπίνγκ, τον Κινέζο πρόεδρο, ντυμένο για την περίσταση ως υπερασπιστής του διεθνούς εμπορίου και του ανοίγματος προς τον ευρύτερο κόσμο.Αλλά δεν ήταν το Νταβός. Φρίκη, ακόμη και για τον αρθρογράφο της βρετανικής ημερήσιας εφημερίδας Financial Times, Χένρι Μαντς, ο οποίος αστειεύτηκε: «Κανείς δεν έγινε δισεκατομμυριούχος για να παρακολουθήσει ένα διαδικτυακό σεμινάριο της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν». Το Νταβός είναι ένας αναγκαστικά φυσικός χώρος κοινωνικοποίησης, όπου οι συμμετέχοντες δικτυώνονται και συζητούν με αισιοδοξία προκειμένου να λύσουν τα δεινά του πλανήτη. Ένας χώρος που μπορεί κανείς την ίδια στιγμή, να κάνει μια περιουσία, να βοηθήσει τους φτωχούς και να σώσει τη Γη.
Αυτός είναι ο λόγος που το χαμόγελο επέστρεψε, όταν ο Σβαμπ ανακοίνωσε, στις 21 Ιανουαρίου, τη διεξαγωγή ενός «πραγματικού» Νταβός την άνοιξη. Και αυτό θα πραγματοποιηθεί από τις 22 έως τις 26 Μαΐου.
Η συζήτηση στις αρχές του 2022 ήταν η έξοδος από την κρίση. «Παρά την τρέχουσα πανδημία του Covid, οι ηγέτες σε όλο τον κόσμο δεν ήταν ποτέ τόσο αισιόδοξοι τα τελευταία δέκα χρόνια για τη βελτίωση της οικονομικής ανάπτυξης για το επόμενο έτος», ανέφερε η ετήσια μελέτη της εταιρείας εκείνη την εποχή.
Παραδοσιακά, πριν από κάθε Σύνοδο Κορυφής, η τελευταία εξετάζει τις διαθέσεις των μεγάλων αφεντικών. Πράγματι, το 85% από αυτούς δήλωσαν, τον Ιανουάριο, ότι έχουν εμπιστοσύνη στην εξέλιξη της οικονομίας, ένα άλμα 26 μονάδων σε σύγκριση με το 2020, πρωτόγνωρο σε κλίμακα ευφορίας. «Βγαίναμε από μια μεγάλη κρίση με απροσδόκητες καταστάσεις, όπως ο εγκλεισμός, και η κοινή αίσθηση ενός πολύ δυνατού ριμπάουντ μετά το συμβάν», μαρτυρά ο πρόεδρος της Engie, Ζαν-Πιερ Κλαμαντιέ. Κάποιοι μίλησαν ακόμη και για επιστροφή στη «ένδοξη δεκαετία του τριάντα», με την ατελείωτη επιδίωξη της παρέμβασης της κεντρικής τράπεζας.
Επιστροφή στη γη. Στις 22 Μαΐου, το Νταβός ανοίγει έχοντας να αντιμετωπίσει μια εντελώς διαφορετική ατμόσφαιρα. Οι περίεργοι σύμβουλοι της PwC επιστρέφουν με μια μελέτη που δεν θα αποκαλύψουν μέχρι την επόμενη εβδομάδα, αλλά ο τίτλος της είναι αυτονόητος: “Ελπίδες και Φόβοι”.
Από το ένα Νταβός στο άλλο, περάσαμε από την ελπίδα στον φόβο
Γεωπολιτική και πληθωρισμός, λοιπόν. Οι τιμές του φυσικού αερίου, στο ανώτατο όριο, έχουν πολλαπλασιαστεί επί δέκα σε λιγότερο από δύο χρόνια, υπενθυμίζοντας μας την ευθραυστότητα της Ευρώπης.
«Καλούμε σε ένα μακροοικονομικό σύμπαν που η γενιά των επιχειρηματιών μου δεν γνώριζε, αναγνώρισε ο πρόεδρος της Medef, στο World Economy Club, στις 28 Απριλίου. «Δεν ξέρω πού πάμε. Υπάρχει τόσος φόβος».
Αυτό δεν αφορά μόνο τη διοίκηση μιας εταιρείας της οποίας η τιμή των προμηθειών αυξάνεται διαρκώς, καθώς και οι μισθολογικές απαιτήσεις, αλλά σχετίζεται και με την αλλαγή στάσης των κεντρικών τραπεζών, οι οποίες επαναλαμβάνουν τον δρόμο της αύξησης των επιτοκίων.
«Τον Φεβρουάριο, εξακολουθούσαμε να πιστεύουμε ότι η κρίση ήταν παροδική και ότι οι κεντρικές τράπεζες θα μπορούσαν να μειώσουν την αεροτομή σταδιακά, αναγνωρίζει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Axa. «Δεν ισχύει πλέον. Η Federal Reserve [Fed, η αμερικανική κεντρική τράπεζα] και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επιταχύνονται προς μια αύξηση των επιτοκίων, σε αντίθεση με μια φαινομενικά ατελείωτη δημοσιονομική ζήτηση. Συνειδητοποιούμε ότι δεν μπορούμε να βγούμε χωρίς να πονέσουμε από δέκα χρόνια διευκολυντικής πολιτικής της κεντρικής τράπεζας».
«Διάλυση των αλυσίδων εφοδιασμού»
Και σαν να μην έφτανε αυτό, η παγκόσμια οικονομία χάνει ταυτόχρονα την κύρια μηχανή της: την Κίνα. Η σκιά της κρέμεται πάνω από τα βουνά του Νταβός. Θα είναι στη συζήτηση όλων, αλλά δεν θα τη δει κανείς. Και για καλό λόγο. Φέτος, δεν θα υπάρχει κανένας συμμετέχων από το Πεκίνο, το Τόκιο, την Ταϊβάν ή το Χονγκ Κονγκ. Είναι όλοι περιορισμένοι στα σπίτια τους από τον ιό, σύμβολα ενός διαιρεμένου πλανήτη.
«Αυτή είναι η κύρια κρίση που επηρεάζει τις βιομηχανικές εταιρείες σήμερα: η αποσύνθεση των αλυσίδων εφοδιασμού υπό την επίδραση του περιορισμού της Κίνας, διαβεβαιώνει ο Ζαν-Πιερ Κλαμαντιέ. Όλες οι παγκοσμιοποιημένες εταιρείες θέτουν στον εαυτό τους το ερώτημα του κατακερματισμού του κόσμου. Παρά την απουσία του βασικού του παράγοντα, αυτός ο κατακερματισμός θα βρίσκεται επομένως στο επίκεντρο των συζητήσεων, όπως και η έλλειψη εργατικού δυναμικού. «Παντού, μας λείπουν τα χέρια», διαβεβαιώνει ένας χημικός βιομήχανος.
Οι βραχυπρόθεσμες ανησυχίες κυριαρχούν και υποβιβάζουν στο παρασκήνιο την οικολογική μετάβαση, που θα καταλάβει μεγάλο μέρος των συζητήσεων. Αυτή είναι, ωστόσο, μια από τα σπάνια πεδία όπου το Νταβός θα έχει δράσει συγκεκριμένα. Η σύνοδος κορυφής που δέχεται κριτική για την παρέλαση των πολυτελών τζετ, τώρα επιδοτεί εισιτήρια τρένων. Έγινες όμως δισεκατομμυριούχος για να πάρεις το τρένο;
