Χρειάστηκαν λίγο πάνω από τέσσερις μήνες για να πάρουμε την πολυπόθητη έγκριση και να ταξιδέψουμε στη Μόσχα και από εκεί στην περιοχή της Αζοφικής, τον Ντονμπά. Όπως είπαν ήμασταν οι πρώτοι δυτικοί δημοσιογράφοι που επισκέπτονταν την περιοχή, εκτός από τους ανταποκριτές που βρίσκονται εδώ, και φυσικά οι πρώτοι Έλληνες.
Σε κάθε άλλη περίπτωση, θα ήταν εύκολο ένα τέτοιο ταξίδι. Δεν θα ήταν το πρώτο έτσι κι αλλιώς κι ελπίζω όχι το τελευταίο. Όμως η εισβολή και ο πόλεμος που μαίνεται στην περιοχή δεν άφηναν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για το εύκολο του εγχειρήματος.
Επίσης δεν υπήρχε και καμιά διαβεβαίωση ότι θα συναντήσουμε αυτόν ή εκείνον καθώς όλα εξαρτιόντουσαν από τη δεδομένη στιγμή. Έτσι χωρίς πρόγραμμα, όπως έλεγε και η Μαρία Ρεζάν, επιβιβαστήκαμε στο αεροπλάνο για το Ερεβάν, αφού οι απευθείας πτήσεις από τις δυτικές πρωτεύουσες προς τη Ρωσία έχουν σταματήσει εδώ και καιρό.
Έτσι πέρα από την ταλαιπωρία της αναμονής σε ένα τρίτο αεροδρόμιο, το ταξίδι έχει και οικονομικά ζητήματα, αφού οι τιμές έχουν εκτοξευθεί στα ύψη και η επιλογή οικονομικής πτήσης φαντάζει έργο ακόμα πιο δύσκολο από το ίδιο το ταξίδι.
Όμως όταν ξεκινάς το ταξίδι δεν τα σκέφτεσαι αυτά. Σχεδιάζεις το τι μπορείς να κάνεις, τι να δεις, τι να προσπαθήσεις και πως να γυρίσεις ασφαλής και σώος στην πατρίδα. Αν και στο ξεκίνημα δεν ήταν στις σκέψεις μας το θέμα της ασφάλειας, η πορεία απέδειξε ότι μόνο ασφαλείς δεν ήμασταν σ’ αυτό το ταξίδι που πολλοί χαρακτήρισαν τρέλα, αποδοκίμασαν όπως είπε η μάνα μου σταυρώνοντας με το τηλέφωνο πριν την επιβίβαση στο αεροπλάνο.
Ξεκινήσαμε έτσι στις 8 το βράδυ της Τετάρτης από τα σπίτια μας, τρεις τον αριθμό, και φτάσαμε στις 4 το απόγευμα της επόμενης μέρας στο ξενοδοχείο όπου μέναμε στην καρδιά της Μόσχας.
Οι διαπιστεύσεις του Υπουργείου Εξωτερικών ήταν ευτυχείς έτοιμες και μας περίμεναν όπως και η Μόσχα που κάθε άλλο θυμίζει πόλη που βρίσκεται σε πόλεμο. Τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που πήγαμε στον σταθμό των λεωφορείων για να ταξιδέψουμε για το Ντονιένσκ το επόμενο απόγευμα.
Όπως μας διαμήνυσαν για λόγους ασφαλείας και επειδή οι πτήσεις στην περιοχή δεν γίνονται πλέον ο μόνος γρήγορος τρόπος ήταν το λεωφορείο για να φτάσουμε στο Ντονιένσκ μετά από 21 ώρες ταξιδιού. Επίσης τα ξενοδοχεία επειδή ήταν στόχος από τους ουκρανικούς πυραύλους δεν ήταν ασφαλής κι έτσι έπρεπε να μείνουμε σε διαμερίσματα βραχυχρόνιας μίσθωσης.
https://www.facebook.com/iEidiseis.gr/videos/828856648338502/
Πάντως οι πρώτες λίγες ώρες παραμονής στη Μόσχα, είχαν και τις εκπλήξεις τους. Το κρύο τσουχτερό κοντά στο μηδέν και η πληρωμή ενός καφέ στο ξενοδοχείο υπόθεση δύσκολη αφού η χρεωστική κάρτα δεν περνούσε στο μηχάνημα.
Η προέλευση της κάρτας δυτικά και εφόσον το SWIFT δεν λειτουργεί στη Ρωσία λόγω των κυρώσεων, δεν έχει καμιά ισχύ. Όμως ούτε στο δωμάτιο μου χρέωνε τον καφέ ο μπάρμαν και τελικά άφησα το διαβατήριο για 120 ρούβλια, περίπου 2 ευρώ, μέχρι να αλλάξω ευρώ σε τοπικό νόμισμα.
Δεν ξέρω αν ήταν η απόφαση της Ρωσίας απέναντι σε δυτικούς η ταλαιπωρία ή η βλακεία της Δύσης με την αποπομπή από το SWIFT της Ρωσίας.
Η Μόσχα φωτισμένη, πλημμυρισμένη από αυτοκίνητα και κόσμο έξω από τα μπαρ και τα αυτοκίνητα, κάπνιζαν σκεπασμένοι με κουβέρτες στα πεζοδρόμια αφού κι εδώ το απαγορεύεται σε κλειστούς χώρους, έδειχνε μια πόλη ζωντανή που δεν κοιμάται ποτέ όπως μας είπε ο ταξιδιώτης που μας πήγαινε στο ξενοδοχείο.
Θες η βότκα και η σέρβικη ρακί, με το καλοριφέρ να καίει στο φουλ στο εστιατόριο όπου φάγαμε κανονικό φαγητό μετά από δυο μέρες, ο ύπνος ήταν θεϊκά απολαυστικός, και παρακαταθήκη για την επόμενη μέρα στο δρόμο για το Ντονιένσκ.
Όταν ρωτήσαμε τον οδηγό πως βλέπει τα πράγματα, δεν αναφέρθηκε καθόλου στην εισβολή και τον πόλεμο, αλλά δήλωσε ευχαριστημένος γιατί οικονομικά πλέον ήταν καλύτερα από πριν. Χωρίς να διευκρινίσει ποιο ήταν το πριν.
Το δωμάτιο φούρνος ήταν ότι καλύτερο και η εικόνα του Υπουργείου Εξωτερικών από το παράθυρο, φωτισμένο και επιβλητικό, έφερε όνειρα από αλλοτινές εποχές.
Η επόμενη μέρα μας θύμισε ότι βρισκόμαστε στο χειμώνα και στο βορρά με το κρύο πλέον να έχει αναβαθμιστεί σε ψοφόκρυο. Πήραμε τα αλεξίσφαιρα γιλέκα μας, τα μπαγκάζια μας και ξεκινήσαμε για τον σταθμό των λεωφορείων αρκετά χιλιόμετρα έξω από το κέντρο.
Παρασκευή πλέον και η κίνηση έντονη σε μια πόλη που άναβε τα φώτα της για να υποδεχτεί τους κατοίκους της στην διασκέδαση, μακριά από κάθε τι που θα μπορούσε να θυμίζει πόλεμο.
Όσο πλησιάζαμε στον σταθμό το τοπίο άλλαζε. Άντρες ντυμένοι με στρατιωτικές στολές περνούσαν το σύστημα ασφαλείας για να μπουν στην εσωτερική αλέα που ήταν τα λεωφορεία που θα ταξίδευαν νοτιοδυτικά. Ακόμα και τα αυτοκίνητα που τους έφερναν ήταν διαφορετικά από πριν. Στα περισσότερα ήταν γραμμένο πάνω το Ζ και οι συνοδοί τους για να τους ξεπροβοδίσουν ελάχιστοι, όπως ελάχιστες και οι αγκαλιές.
Ανεβήκαμε στο λεωφορείο, όπου μαζί μας ταξίδευαν και κάποιοι στρατιωτικοί με το Ζ στις στολές τους. Βολευτήκαμε για το μεγάλο ταξίδι, χωρίς ακόμα να έχουμε έστω και σημειολογικά την εικόνα ενός πολέμου που διεξάγει η Ρωσία.
Οι στάσεις κάθε σχεδόν τρεις ώρες διέκοπτε τον όποιον ύπνο, μπορούσε να σε πάρει, σε ένα κάθισμα λεωφορείου έστω και στην γαλαρία που είναι κάπως πιο άνετα. Μοναδικό βάλσαμο στο μαρτύριο οι καφέδες και το περπάτημα για ξεμούδιασμα, με θερμοκρασία κάποιους βαθμούς μείον.
Μετά από χίλια σχεδόν χιλιόμετρα, το λεωφορείο σταμάτησε στο σημείο ελέγχου των συνόρων μεταξύ της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ». Κατεβάσαμε όλα τα πράγματα μας, τα πήραμε στα χέρια και μπήκαμε στην ουρά για να περάσουμε τον έλεγχο των διαβατηρίων. Μερικά από αυτά ουκρανικά, όπως είδα.
Σχεδόν όλοι πέρασαν γρήγορα. Όλοι εκτός από εμάς, που παρότι δείξαμε τις διαπιστεύσεις μας από το Ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών, μας πέρασαν σε ένα δωμάτιο, ενός διπλανού κτιρίου.
Ο ρωσόφωνος της τριάδας ανέλαβε πρώτος να περάσει την «ανάκριση». Ποιοι είστε, τι κάνετε εδώ, γιατί ήρθατε, που μένετε κι ένα σωρό άλλες ερωτήσεις, ώσπου στο τέλος μας πήραν δακτυλικά αποτυπώματα και φωτογραφίες προφίλ και ανφάς σαν να έχουμε συλληφθεί. Πάνω από μια ώρα κράτησε ο έλεγχος μέχρι να πάρουμε τα διαβατήρια μας πίσω και να ξαναμπούμε στο λεωφορείο, με τους υπόλοιπους επιβάτες να μας κοιτάνε όχι με ιδιαίτερη χαρά που τους καθυστερήσαμε, ενώ κάποιοι μας κοιτούσαν καχύποπτα.
Μόλις περάσαμε το συνοριακό σημείο, παρότι η αυτοανακηρυχθήσα «Λαϊκή Δημοκρατία» έχει ενσωματωθεί με απόφαση του Ρώσου Προέδρου στην Ρωσική Ομοσπονδία, το τοπίο άλλαξε.
Το Ζ εμφανιζόταν σε όλα σχεδόν τα αυτοκίνητα, ενώ η παρουσία του στρατού με οχήματα ήταν πάρα πολύ έντονη. Όσο πλησιάζαμε στο Ντονέτσκ τόσο και πιο έντονη η στρατιωτική παρουσία. Διαφημιστικές πινακίδες στις άκρες του δρόμου, έστελναν τα δικά τους μηνύματα για την νίκη, την απελευθέρωση, τον ηρωισμό και το ρωσικό φρόνημα.
Πολλά ήταν επίσης και τα στρατιωτικά σημεία ελέγχου σε όλη τη διαδρομή εντός της περιφέρειας του Ντονέτσκ.
Άυπνοι ζαλισμένοι και εξουθενωμένοι τελικά φτάσαμε 21 ώρες ακριβώς μετά την αναχώρηση μας από τη Μόσχα και πατήσαμε το πόδι μας για πρώτη φορά στο Ντονέτσκ. Η υποδοχή εκρηκτική, καθώς μόλις κατεβήκαμε ακούστηκαν εκρήξεις, κάπου μακριά. Ένα πράγμα σαν καλοκαιρινό μπουμπουνητό σε μια ηλιόλουστη μέρα.
Ο ντόπιος σύνδεσμος μας, μας μετέφερε στα διαμερίσματα, ενώ οι εκρήξεις συνεχίζονταν καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής. Όταν ήταν πιο έντονες οι εκρήξεις, μας εξηγούσε ότι ήταν δικές τους κανονιές αυτές.
Μέσα σε όλες τις συμβουλές και την ενημέρωση, μάθαμε ότι πλέον δεν θα είχαμε κινητά με roming από την Ελλάδα, παρά μόνο από το τοπικό σύστημα μέσω της Κριμαίας με άλλη κάρτα sim. Επίσης η πόλη δεν είχε νερό, αλλά είχε φροντίσει ο ιδιοκτήτης των σπιτιών να μας προμηθεύσει με αρκετά μπιτόνια νερού μέχρι την επόμενη φορά που θα ερχόταν το νερό για δύο ώρες, κάθε τρεις μέρες.
Επίσης η κυκλοφορία μετά τις 10 απαγορευόταν όπως και για τη δική μας ασφάλεια να αποφεύγουμε ανοιχτά μέρη και κρατικά κτίρια καθώς ήταν στόχοι των ουκρανικών κανονιών.
Αν και σε λίγες ώρες συνηθίζεις θέλοντας και μη τις εκρήξεις και τους κανονιοβολισμούς, ξεχωρίζοντας «τα δικά μας, από τα δικά τους», η παρουσία ένστολων και οπλισμένων σε κάθε γωνία και μέρος μου θύμισε πάρα πολύ Ισραήλ, η ίδια ακριβώς εικόνα, με μόνη διαφορά το Ζ που ήταν κολλημένο πάνω στις στολές και τα αυτοκίνητα.
Η εικόνα της πόλης δεν είχε καμιά σχέση με την Μόσχα. Εδώ τα περισσότερα ισόγεια οικήματα είχαν κλείσει τις βιτρίνες με ξύλινες προθήκες ενώ σε πολλά σπίτια είχαν αυτοκόλλητα για να μην θρυμματίζονται τα τζάμια από τις οβίδες που έσκαγαν κι εντός της πόλης. Ακόμα και χτυπημένα σπίτια ήταν σε κοινή θέα, αφού οι ιδιοκτήτες τους δεν είχαν καταφέρει να τα επισκευάσουν ή έλειπαν.
Εδώ μυρίζει πόλεμος. Το αισθανόσουν, το έβλεπες σε κάθε γωνιά. Επιβεβαιώθηκε την επόμενη μέρα με το χτύπημα ενός χάιμερ σε ένα συγκρότημα κατοικιών όπου ισοπεδώθηκε ολόκληρο το τετράγωνο και βρεθήκαμε λίγες ώρες μετά από εκεί για να δούμε, παραμένοντας ασφαλείς από ένα δεύτερο χτύπημα που θα μπορούσε να γίνει.
Η πρώτη νύχτα ήταν δύσκολη, παρόλη την αυπνία και την κούραση από το ταξίδι, καθώς οι εκρήξεις έσκιζαν την ησυχία της νύχτας. Το μέτωπο ήταν λίγα χιλιόμετρα μακριά από το Ντονέτσκ, ούτε καν δέκα.
Οι επόμενες μέρες που ξεδίπλωσαν την φρίκη του πολέμου.
