Ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Ρόμπερτ Φίτσο είναι μαζί με τον Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας οι δύο ηγέτες που δεν έχουν κρύψει τη «συμπάθειά» τους στον Βλαντιμίρ Πούτιν. Ωστόσο ακόμη και με αυτό το δεδομένο, η επίσκεψη ενός ευρωπαίου ηγέτη στο Κρεμλίνο αποτελεί σήμα προς το Κίεβο και τις Βρυξέλλες.
Ο ηγέτης της Σλοβακίας ταξίδεψε αιφνιδιαστικά στη Μόσχα για συνάντηση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στο Κρεμλίνο. Σκοπός της επίσκεψης ήταν να συζητήσουν τις παραδόσεις φυσικού αερίου στη χώρα.
Υπενθυμίζεται πως ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανακοίνωσε την Παρασκευή πως δεν πρόκειται να παραταθεί η συμφωνία για μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας στις ευρωπαϊκές χώρες, η οποία λήγει στο τέλος του χρόνου, στις 31 Δεκεμβρίου. Πρόκειται για μια κίνηση που πλήττει ιδιαίτερα τη Σλοβακία, η οποία προμηθεύεται ένα σημαντικό ποσοστό καυσίμων από τους συγκεκριμένους αγωγούς.
Επίσκεψη «απάντηση» στον Ζελένσκι
Ο Ρόμπερτ Φίτσο – για όσους είχαν αμφιβολίες – ξεκαθάρισε με ανάρτησή του στο Facebook πως η συνάντηση ήταν μια «απάντηση» στον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τη μονομερή απόφασή του να τερματίσει τη «διέλευση φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας στο έδαφος της Σλοβακίας».
Οι δύο ηγέτες, σύμφωνα με τις πληροφορίες, συζήτησαν και τις εξελίξεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία και το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας για τον τερματισμό του.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως η επίσκεψη του Ρόμπερτ Φίτσο στη Μόσχα δεν είχε προηγουμένως ανακοινωθεί και αιφνιδίασε την ευρωπαϊκή ηγεσία, που έβλεπε τον ηγέτη μιας χώρας μέλους της ΕΕ και του ΝΑΤΟ να φωτογραφίζεται, να χαμογελά και να δίνει το χέρι στον Βλαντιμίρ Πούτιν μέσα στο Κρεμλίνο. Οι δύο ηγέτες δεν έκαναν κοινές δηλώσεις, ωστόσο και μόνο οι εικόνες καταδεικνύουν το ρήγμα στο εσωτερικό της ΕΕ.
Ο ίδιος ο Φίτσο στην ανάρτησή του τόνισε πως ο Ζελένσκι με την απόφασή του βλάπτει οικονομικά και ενεργειακά τη Σλοβακία, ενώ αντίθετα ο Βλαντιμίρ Πούτιν του επιβεβαίωσε «την ετοιμότητα της Ρωσίας να συνεχίσει να προμηθεύει φυσικό αέριο στη Δύση και στη Σλοβακία», χωρίς ωστόσο να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, επίσης χωρίς να δώσει διευκρινήσεις, είπε ότι η κατάσταση με τις ευρωπαϊκές χώρες που αγοράζουν φυσικό αέριο μέσω της συμφωνίας διαμετακόμισης μέσω της Ουκρανίας βρίσκονται αντιμέτωπες «μια πολύ περίπλοκη κατάσταση» που χρίζει «αυξημένης προσοχής».
Οι εναλλακτικές της Σλοβακίας για προμήθεια αερίου χωρίς την Ουκρανία
Τον περασμένο μήνα, η Σλοβακία, διαβλέποντας τη διακοπή της τροφοδοσίας μέσω της Ουκρανίας, υπέγραψε μια βραχυπρόθεσμη πιλοτική σύμβαση για την αγορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν. Επίσης έχει συνάψει συμφωνία για την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) των ΗΠΑ, μέσω αγωγού από την Πολωνία.
Η χώρα μπορεί επίσης να λάβει φυσικό αέριο μέσω δικτύων της Αυστρίας, της Τσεχίας και της Ουγγαρίας. Ιδιαίτερα η τελευταία, μέσω του αγωγού Turkstream που ακολούθως διασχίζει Βουλγαρία και Σερβία, θα μπορούσε να αποδειχθεί κομβική για τη μεταφορά φυσικού αερίου στη Σλοβακία.
Υπενθυμίζεται πως τόσο ο Φίτσο, ο οποίος επέστρεψε στην πρωθυπουργία της Σλοβακίας τον Οκτώβριο του 2023, όσο και ο Ούγγρος ομόλογός του Βίκτορ Όρμπαν, έχουν τερματίσει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία και έχουν ζητήσει την έναρξη των ειρηνευτικών συνομιλιών.
Ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας έχει ανακοινώσει πως θα μεταβεί επίσημα στη Μόσχα τον Μάιο για τους εορτασμού της 80ης επετείου από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Φίτσο είναι ο τρίτος Ευρωπαίος ηγέτης που επισκέπτεται τη Ρωσία, μετά την έναρξη της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία. Προηγήθηκαν τον Απρίλιο 2022 ο Αυστριακός καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ και ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν τον Ιούλιο 2024.
Οργή Ζελένσκι: «Ο Φίτσο τα παίρνει από τον Πούτιν»
Οι κινήσεις του Ρόμπερτ Φίτσο προκάλεσαν την αντίδραση του Κιέβου με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να κατηγορεί τον πρωθυπουργό της Σλοβακίας πως αποδυναμώνει την Ευρώπη βοηθώντας τον Βλαντιμίρ Πούτιν να χρηματοδοτεί τον πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας.
«Ο βασικός στόχος του Φίτσο είναι να στηρίξει τη Ρωσία γιατί από αυτό θα επωφεληθεί. Αυτό είναι πράγματι ένα μεγάλο ζήτημα ασφαλείας, τόσο για τη Σλοβακία, όσο και για ολόκληρη την Ευρώπη. Γιατί αυτός ο ηγέτης είναι τόσο εξαρτημένος από τη Μόσχα; Τι του δίνουν και με τι πληρώνει;», ανέφερε σε ανάρτησή του ο Ζελένσκι και πρόσθεσε:
«Η Μόσχα παρέχει σημαντικές εκπτώσεις στον Φίτσο, αλλά τελικά η Σλοβακία την πληρώνει. Τέτοιες εκπτώσεις δεν είναι δωρεάν — οι πληρωμές στη Ρωσία γίνονται μέσω κυριαρχίας ή σκοτεινών σχεδίων». Ο Ουκρανός Πρόεδρος υποστήριξε ότι οι λεπτομέρειες αυτής της «χρηματοδότησης» αποκαλύφθηκαν κατά τη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες την Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου.
«Οι ηγέτες της ΕΕ», ανέφερε ο Ζελένσκι, «παρατήρησαν ότι ο Φίτσο δεν θέλει να συμμετάσχει στο κοινό ευρωπαϊκό έργο για την ενεργειακή ανεξαρτησία ή να αναζητήσει αντικατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου». «Θέλει να βοηθήσει τη Ρωσία και να απομακρυνθεί η Ευρώπη από το αμερικανικό φυσικό αέριο και τους υπόλοιπους ενεργειακούς πόρους άλλων εταίρων, δείχνοντας πως θέλει να βοηθήσει τον Πούτιν να γεμίσει τα ταμεία του για να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο και να αποδυναμώσει την Ευρώπη».
Ο Ουκρανός Πρόεδρος υπογράμμισε ότι «μετά τη συνάντησή τους στη Μόσχα, ο Φίτσο και ο Πούτιν δεν εξέδωσαν κοινές δηλώσεις ούτε απάντησαν σε ερωτήσεις των μέσων ενημέρωσης», δείχνοντας πως δεν επιθυμούν να αποκαλύψουν τι συζήτησαν επειδή «φοβούνται την αντίδραση του κοινού».
Σημειώνεται πως αντιρώσοι διαδηλωτές της αντιπολίτευσης συγκεντρώθηκαν το απόγευμα της Δευτέρας έξω από το πρωθυπουργικό γραφείο στην Μπρατισλάβα για να διαμαρτυρηθούν για το ταξίδι του Φίτσο στη Μόσχα. Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης της Σλοβακίας Μιχάλ Σιμέτσκα δήλωσε στο Politico ότι η επίσκεψη «υπονομεύει τα σλοβακικά συμφέροντα και προδοσία των εταίρων μας». Άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες επέκριναν επίσης τον Φίτσο για τη συνάντησή του με τον Πούτιν, χαρακτηρίζοντας την κίνηση «προδοσία».
Εκπρόσωπος της Κομισιόν αρνήθηκε να σχολιάσει το ταξίδι του Φίτσο στη Μόσχα, αλλά τόνισε ότι η ΕΕ «είναι προετοιμασμένη» για την αναμενόμενη διακοπή της ροής ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας την 1η Ιανουαρίου και ότι ο αντίκτυπός της θα είναι περιορισμένος.
