Ποιος θα είναι ο επόμενος Πάπας; Αυτό είναι το ερώτημα που απασχολεί το Βατικανό (και όλο τον κόσμο), μετά τον θάνατο του Φραγκίσκου.
Καθώς το Βατικανό προετοιμάζεται για το Κονκλάβιο που θα εκλέξει τον επόμενο Ποντίφικα, αρκετά ονόματα έχουν ήδη ξεχωρίσει ως πιθανοί διάδοχοι. Η απόφαση αναμένεται να έχει βαθύ αντίκτυπο στην Καθολική Εκκλησία και στα 1,4 δισεκατομμύρια βαφτισμένους Ρωμαιοκαθολικούς του κόσμου.
Υπόσχεται, επίσης, να είναι μια εξαιρετικά απρόβλεπτη και ανοιχτή διαδικασία για πολλούς λόγους.
Το Κολλέγιο των Καρδιναλίων θα συνεδριάσει στην Καπέλα Σιξτίνα, για να συζητήσει και στη συνέχεια να αναδείξει τους υποψηφίους, μέχρι ένας από αυτούς να επικρατήσει.
Το 80% των καρδιναλίων που διορίστηκε από τον ίδιο τον Πάπα Φραγκίσκο, όχι μόνο καλείται τώρα -για πρώτη φορά- να εκλέξει τον επόμενο Ποντίφικα, αλλά και να προσφέρει μια ευρεία παγκόσμια προοπτική.
Βατικανό: Αυτοί θα εκλέξουν τον διάδοχο του Φραγκίσκου
Το Κονκλάβιο που θα εκλέξει τον διάδοχο του Πάπα Φραγκίσκου θα συγκροτήσουν 135 καρδινάλιοι, με μέση ηλικία τα 70 χρόνια. Ωστόσο, αυτήν τη φορά οι εκπρόσωποι της Ευρώπης και ιδίως της Ιταλίας είναι λιγότεροι από το παρελθόν, αν και εξακολουθούν να διατηρούν την πλειοψηφία.
Καθώς το ανώτατο όριο ηλικίας για τη συμμετοχή στο Κολλέγιο των Καρδιναλίων είναι τα 80 χρόνια, 117 καρδινάλιοι δεν μπορούν να συμμετάσχουν στη διαδικασία της ψηφοφορίας για την εκλογή του νέου Ποντίφικα, που θα διεξαχθεί στις αρχές Μαΐου.
Μεταξύ των εκλεκτόρων, εκείνοι που εκπροσωπούν την Ευρώπη είναι συνολικά 53 (το 39%). Το 2013, στο Κονκλάβιο που εξέλεξε τον Φραγκίσκο, οι Ευρωπαίοι καρδινάλιοι ήταν 60 σε σύνολο 115 (52%).
Μετά τους Ευρωπαίους, οι μεγαλύτερες ομάδες είναι εκείνες των Ασιατών (23) και των Κεντροαμερικανών (21). Ακολουθούν οι Αφρικανοί (18), οι Βορειοαμερικανοί (16) και εκείνοι που προέρχονται από την Ωκεανία (4), σύμφωνα με στοιχεία της Αγίας Έδρας.
Η Ιταλία είναι η χώρα με τους περισσότερους καρδινάλιους, συνολικά 17. Το 2013 είχε εκπροσωπηθεί με 28 εκλέκτορες. Οι ΗΠΑ με 10 καρδινάλιους και η Βραζιλία με 7 συμπληρώνουν το «βάθρο» των χωρών με τη μεγαλύτερη εκπροσώπηση. Γαλλία και Ισπανία έχουν από 5 καρδινάλιους η καθεμία.
Η γενέτειρα του Φραγκίσκου, η Αργεντινή, εκπροσωπείται από τέσσερις καρδινάλιους, όπως επίσης και ο Καναδάς, η Ινδία, η Πολωνία και η Πορτογαλία.
Η Ακτή Ελεφαντοστού, με δύο εκλέκτορες, είναι η μοναδική αφρικανική χώρα που εκπροσωπείται με περισσότερους από έναν καρδινάλιο.
Στη λίστα των 70 ωρών θα πρέπει να προστεθεί και η Ιερουσαλήμ, που θα εκπροσωπηθεί από τον Λατίνο πατριάρχη Πιερμπατίστα Πιτσαμπάλα, ο οποίος είχε γενέθλια χθες και έκλεισε τα 60 του χρόνια.
Η μέση ηλικία των εκλεκτόρων είναι 70 χρόνια και 4 μήνες. Ο μεγαλύτερος σε ηλικία είναι ο Κάρλος Οσόρο Σιέρα, ο αρχιεπίσκοπος της Μαδρίτης, που θα κλείσει τα 80 του στις 16 Μαΐου. Ο νεότερος είναι ο αρχιεπίσκοπος της Μελβούρνης, Μίκολα Μπίτσοκ, 45 ετών, 2 μηνών και 69 ημερών, ο οποίος ανακηρύχθηκε καρδινάλιος από τον Φραγκίσκο μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο.
Συνολικά, από τους 135 εκλέκτορες, οι 108 διορίστηκαν καρδινάλιοι από τον Φραγκίσκο: 40 στην Ευρώπη, 20 στην Ασία, 19 στην Κεντρική και Νότια Αμερική, 15 στην Αφρική, 10 στη Βόρεια Αμερική και 4 στην Ωκεανία. Ο Βενέδικτος ΙΣτ΄ διόρισε 22 και ο Ιωάννης-Παύλος Β΄ τους υπόλοιπους πέντε.
Οι πιθανοί υποψήφιοι να αντικαταστήσουν τον Πάπα Φραγκίσκο
Για πρώτη φορά στην ιστορία του Βατικανού, λιγότεροι από τους μισούς από αυτούς που θα ψηφίσουν για την ανάδειξη του νέου Πάπα θα είναι Ευρωπαίοι.
Το ζήτημα που ανακύπτει είναι ότι, με το Κολέγιο να κυριαρχείται από τους διορισμούς του Πάπα Φραγκίσκου, δεν απαρτίζεται αποκλειστικά από «προοδευτικούς» ή «παραδοσιακούς». Γι’ αυτούς τους λόγους είναι πιο δύσκολο από ποτέ να προβλεφθεί ποιος θα είναι ο επόμενος Ποντίφικας.
Θα μπορούσαν οι καρδινάλιοι να εκλέξουν έναν Αφρικανό ή έναν Ασιάτη Πάπα, ή θα μπορούσαν να ευνοήσουν ένα από τα «παλιά χέρια» της διοίκησης του Βατικανού; Το BBC παρουσιάζει κάποια ονόματα που αναφέρονται ως ο πιθανοί διάδοχοι του Φραγκίσκου.
Καρδινάλιος Πιέτρο Παρολίν, 70 ετών, από την Ιταλία
Ο σιωπηλός Ιταλός καρδινάλιος Παρολίν ήταν ο υπουργός Εξωτερικών του Βατικανού υπό τον Πάπα Φραγκίσκο, καθιστώντας τον κύριο σύμβουλο του Ποντίφικα.
Ο υπουργός Εξωτερικών ηγείται επίσης της Ρωμαϊκής Κουρίας, της κεντρικής διοίκησης της Εκκλησίας. Έχοντας ενεργήσει αποτελεσματικά ως αναπληρωτής Πάπας, θα μπορούσε να θεωρηθεί πρωτοπόρος.
Θεωρείται από ορισμένους ως πιο πιθανό να δώσει προτεραιότητα στη διπλωματία και μια παγκόσμια προοπτική, παρά στην «καθαρότητα» του καθολικού δόγματος. Οι επικριτές του το θεωρούν πρόβλημα, ενώ οι υποστηρικτές του βλέπουν δυναμική.
Ωστόσο, άσκησε κριτική στη νομιμοποίηση του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου σε όλο τον κόσμο, χαρακτηρίζοντας μια υπερψήφιση – ορόσημο το 2015 στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας «ήττα για την ανθρωπότητα».
Οι στοιχηματικές εταιρίες μπορεί να τον υποστηρίζουν, αλλά ο καρδινάλιος Παρολίν θα γνωρίζει καλά ένα παλιό ιταλικό ρητό που τονίζει την αβεβαιότητα της διαδικασίας επιλογής Πάπα: «Όποιος μπαίνει σε ένα Κονκλάβιο ως Πάπας, το αφήνει ως καρδινάλιος».
Περίπου 213 από τους προηγούμενους 266 πάπες ήταν Ιταλοί και παρόλο που δεν υπάρχει Ιταλός Πάπας εδώ και 40 χρόνια, η περιστροφή των ανώτερων κλιμακίων της Εκκλησίας μακριά από την Ιταλία και την Ευρώπη μπορεί να σημαίνει ότι μπορεί να μην υπάρχει άλλος προς το παρόν.
Καρδινάλιος Λουίς Αντόνιο Γκοκίμ Τάγκλε, 67 ετών, από τις Φιλιππίνες
Θα μπορούσε ο καρδινάλιος Τάγκλε να γίνει ο πρώτος Ασιάτης Πάπας; Σε αντίθεση με τον Παρολίν, έχει δεκαετίες ποιμαντικής εμπειρίας, που σημαίνει ότι υπήρξε ενεργός ηγέτης της Εκκλησίας μεταξύ των ανθρώπων σε αντίθεση με έναν διπλωμάτη για το Βατικανό, ή έναν ειδικό στον «κλειστό κύκλο» του εκκλησιαστικού δικαίου.
Η Εκκλησία έχει τεράστια επιρροή στις Φιλιππίνες, όπου περίπου το 80% του πληθυσμού είναι Καθολικοί. Η χώρα έχει επί του παρόντος ένα ρεκόρ πέντε μελών στο Κολλέγιο των Καρδιναλίων -κάτι που θα μπορούσε να αποτελέσει μια σημαντική φατρία λόμπι, εάν όλοι υποστηρίξουν Τάγκλε.
Θεωρείται μετριοπαθής και έχει ονομαστεί ο «Ασιάτης Φραγκίσκος» λόγω της αφοσίωσης του στα κοινωνικά ζητήματα και της συμπάθειας για τους μετανάστες που μοιράστηκε με τον αείμνηστο Πάπα.
Έχει αντιταχθεί στα δικαιώματα των αμβλώσεων, αποκαλώντας τα «μια μορφή φόνου» -μια θέση που συνάδει με την ευρύτερη θέση της Εκκλησίας, ότι η ζωή ξεκινά από τη σύλληψη. Έχει επίσης μιλήσει κατά της ευθανασίας.
Αλλά το 2015, όταν ήταν Αρχιεπίσκοπος της Μανίλα, ο Τάγκλε κάλεσε την Εκκλησία να επανεξετάσει τη στάση της απέναντι στους ομοφυλόφιλους, τους διαζευγμένους και τις ανύπαντρες μητέρες, λέγοντας ότι η σκληρότητα του παρελθόντος είχε κάνει μόνιμο κακό και έκανε τους ανθρώπους να αισθάνονται «επώνυμοι» και ότι κάθε άτομο άξιζε συμπόνια και σεβασμό.
Ο καρδινάλιος θεωρούνταν υποψήφιος Πάπας ήδη από το Κονκλάβιο του 2013, στο οποίο εξελέγη ο Φραγκίσκος.
Ερωτηθείς πριν από μια δεκαετία, πώς έβλεπε τις προτάσεις που θα μπορούσε να είναι ο επόμενος, απάντησε: «Το αντιμετωπίζω σαν αστείο! Είναι αστείο».
Καρδινάλιος Φριντολίν Αμπόνγκο Μπεσούνγκου, 65 ετών, από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό
Είναι πολύ πιθανό ο επόμενος Πάπας να είναι από την Αφρική, όπου η Καθολική Εκκλησία συνεχίζει να προσθέτει εκατομμύρια μέλη. Ο καρδινάλιος Αμπόνγκο είναι κορυφαίος υποψήφιος, με καταγωγή από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ).
Διετέλεσε Αρχιεπίσκοπος της Κινσάσα για 7 χρόνια και διορίστηκε καρδινάλιος από τον Πάπα Φραγκίσκο.
Θεωρείται συντηρητικός, που αντιτίθεται στους γάμους ομοφυλόφιλων, δηλώνοντας ότι «οι ενώσεις ατόμων του ίδιου φύλου θεωρούνται αντίθετες με τους πολιτισμικούς κανόνες και εγγενώς κακές».
Αν και ο Χριστιανισμός είναι η πλειοψηφική θρησκεία στη ΛΔΚ, οι Χριστιανοί εκεί έχουν αντιμετωπίσει θάνατο και διώξεις στα χέρια των Τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους και των συνδεόμενων με την οργάνωση ανταρτών. Σε αυτό το πλαίσιο, ο καρδινάλιος Αμπόνγκο θεωρείται σκληρός υποστηρικτής της Εκκλησίας.
Ωστόσο, σε μια συνέντευξη του 2020, μίλησε υπέρ του θρησκευτικού πλουραλισμού, λέγοντας: «Ας είναι οι Προτεστάντες Προτεστάντες και οι Μουσουλμάνοι Μουσουλμάνοι. Θα συνεργαστούμε μαζί τους. Αλλά, ο καθένας πρέπει να διατηρήσει τη δική του ταυτότητα».
Τέτοια σχόλια θα μπορούσαν να οδηγήσουν ορισμένους καρδινάλιους να αναρωτηθούν αν ενστερνίζεται πλήρως την αίσθηση της αποστολής τους -με την οποία οι Καθολικοί ελπίζουν να διαδώσουν τον λόγο της Εκκλησίας σε όλο τον κόσμο.
Καρδινάλιος Πίτερ Κόντουο Άπια Τάρκσον, 76 ετών, από την Γκάνα
Εάν επιλεγόταν από τους συνομηλίκους του, ο καρδινάλιος Τάρκσον θα είχε επίσης το «παράσημο» του πρώτου Αφρικανού Πάπα για 1.500 χρόνια.
Ήταν ο πρώτος Γκανέζος που έγινε καρδινάλιος, το 2003, υπό τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β’.
Όπως ο Καρδινάλιος Τάγκλε, ο Τάρκσον θεωρήθηκε πιθανός Πάπας, όταν επιλέχθηκε ο Φραγκίσκος. Μάλιστα, οι μπουκς τον είχαν ως φαβορί πριν από την ψηφοφορία.
Ένας κιθαρίστας που έπαιζε κάποτε σε ένα φανκ συγκρότημα, ο καρδινάλιος Τάρκσον είναι γνωστός για την ενεργητική του παρουσία.
Όπως πολλοί καρδινάλιοι από την Αφρική, θεωρείται συντηρητικός. Ωστόσο, έχει αντιταχθεί στην ποινικοποίηση των σχέσεων των ομοφυλόφιλων σε αφρικανικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της πατρίδας του, της Γκάνας.
Σε μια συνέντευξη στο BBC το 2023, ενώ το Κοινοβούλιο της Γκάνας συζητούσε ένα νομοσχέδιο που επιβάλλει σκληρές ποινές σε άτομα LGBTQ+, ο Τάρκσν δήλωσε ότι ένιωθε πως η ομοφυλοφιλία δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως αδίκημα.
Το 2012 κατηγορήθηκε ότι έκανε τρομερές προβλέψεις σχετικά με την εξάπλωση του Ισλάμ στην Ευρώπη σε μια διάσκεψη επισκόπων στο Βατικανό, για την οποία αργότερα ζήτησε συγγνώμη.
