Είναι πλέον προφανές – και στον πιο δύσπιστο – πως η πλάστιγγα για τον Ντόναλντ Τραμπ γέρνει προς τη Μόσχα. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ αντιλαμβάνεται τον Βλαντιμίρ Πούτιν περισσότερο ως εν δυνάμει «συνεργάτη» παρά ως εχθρό, και σίγουρα τον θεωρεί πιο αξιόλογο συνομιλητή σε σχέση με τους Ευρωπαίους ηγέτες και τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Μετά το σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου, που απηχεί τις ρωσικές προτεραιότητες και επιδόθηκε προς υπογραφή στο Κίεβο ως «τελεσίγραφο», ο Λευκός Οίκος φαίνεται πως είναι έτοιμος να προχωρήσει και σε μια ακόμη ενέργεια που θα μπορούσε να τινάξει οριστικά στον αέρα το δυτικό μπλοκ.
Σύμφωνα με πέντε άτομα που έχουν γνώση των συνομιλιών μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία και μίλησαν στο Politico, ο Ντόναλντ Τραμπ εξετάζει άρση των κυρώσεων στον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 2 της Ρωσίας, καθώς και σε άλλα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Αυτό θα αποτελούσε μια ριζική ανατροπή στην πολιτική των ΗΠΑ, οι οποίες πρωτοστάτησαν στην επιβολή των κυρώσεων κατά της Μόσχας και στην διακοπή των ροών φυσικού αερίου μέσω των αγωγών Nord Stream.
Πρόκειται για τους υποθαλάσσιους αγωγούς στη Βαλτική Θάλασσα που τροφοδοτούσαν την Ευρώπη, μέσω Γερμανίας, με άφθονο φυσικό αέριο. Πριν από τον πόλεμο, η Μόσχα παρείχε το 40% των εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ κυρίως από τους Nord Stream, αλλά και από τους αγωγούς μέσω Λευκορωσίας, Ουκρανίας και Τουρκίας.
► Τα βρήκαν Τραμπ – Πούτιν: «Χρειάζονται εδαφικές παραχωρήσεις» λέει ο Βανς – Το φιάσκο του Λονδίνου
Δοκιμασία για την ενότητα της ΕΕ
Η επανεκκίνηση του Nord Stream μπορεί να αποφέρει οφέλη στη Μόσχα, μόνο εάν η ΕΕ συμφωνήσει να αγοράσει ξανά ρωσικό φυσικό αέριο, κάτι που επί του παρόντος χαρακτηρίζεται ως «απίθανο» από ευρωπαίους αξιωματούχους, οι οποίοι εκτός από την υποστήριξη στην Ουκρανία, επικαλούνται και τη στρατηγική της απεξάρτησης από τη ρωσική ενέργεια. Ωστόσο, μια τέτοια ενέργεια αναμφίβολα θα πυροδοτούσε νέες αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό της ΕΕ, καθώς οι χώρες μαστίζονται από το υψηλό ενεργειακό κόστος και δεν βλέπουν όλοι αρνητικά την επιστροφή στο φτηνό ρωσικό αέριο.
Ενδεικτικό του κλίματος είναι ο προβληματισμός που εξέφρασαν ευρωπαίοι αξιωματούχοι στους Financial Times σχετικά με το ενδεχόμενο το αμερικανικό σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία να προκαλέσει σοβαρές ρωγμές στο ευρωπαϊκό μπλοκ. Μάλιστα ορισμένοι χαρακτηρίζουν την «τελική προσφορά» Τραμπ, όπως παρουσιάστηκε από την Ουάσινγκτον, ως «τεστ αντοχής» και για τη διατλαντική ενότητα.
«Το χειρότερο σενάριο θα ήταν αν οι ΗΠΑ δεν μπορέσουν να καταλήξουν σε συμφωνία μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, και όλα αυτά (παραχώρηση εδαφών, αναγνώριση Κριμαίας και δέσμευση για μη ένταξη στο ΝΑΤΟ) επιβληθούν στην Ουκρανία. Τότε τα ευρωπαϊκά κράτη μέλη θα πρέπει να επιλέξουν μεταξύ Ουκρανίας και ΗΠΑ» δήλωσε ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ.
► Η συμφωνία Τραμπ – Πούτιν για την Ουκρανία «αδειάζει» την Ευρώπη – Η ΕΕ στηρίζει Ζελένσκι
Η άρση των κυρώσεων προστίθεται στις κρίσιμες προκλήσεις για τους Ευρωπαίους. «Τα πράγματα δεν φαίνονται καθόλου καλά» δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ. Οποιαδήποτε κίνηση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την Κριμαία ως ρωσική ή να απαιτήσουν από τις ευρωπαϊκές χώρες να χαλαρώσουν τις κυρώσεις, θα «σκότωνε την ενότητα της ΕΕ».
Σε κάθε περίπτωση, η άρση των κυρώσεων θα συνιστούσε μια κομβική νίκη για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, καθώς και η Ρωσία – με αμερικανική σφραγίδα – θα έβγαινε από το «περιθώριο», στο οποίο επιχείρησε να την βάλει η δυτική συμμαχία για να την πλήξει (ανεπιτυχώς) οικονομικά και πολιτικά σε διεθνές επίπεδο.
Επιβεβαίωση των συνομιλιών για τους αγωγούς και από τη Μόσχα
Επίσημα Aμερικανοί αξιωματούχοι αρνούνται τη διεξαγωγή συνομιλιών για την άρση των κυρώσεων, κάνοντας λόγο για «ψευδές και ανεύθυνο δημοσίευμα» του Politico, «αποκύημα της φαντασίας».
Ωστόσο, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, σε συνέντευξή του στα τέλη Μαρτίου, είχε δηλώσει πως Μόσχα και Ουάσινγκτον συζητούν για την επανέναρξη των αγωγών φυσικού αερίου Nord Stream, χωρίς τότε να υπάρξει κάποια διάψευση. «Θα έχει ενδιαφέρον εάν οι Αμερικανοί χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους στην Ευρώπη και την αναγκάσουν να μην απορρίπτει το ρωσικό φυσικό αέριο. Αυτό θα φαινόταν σουρεαλιστικό», είχε αναφέρει ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας.
Σημειώνοντας πως «το κόστος των καυσίμων είναι κατά πολύ υψηλότερο για την Ευρώπη και τις επιχειρήσεις της» αφότου τερματίστηκαν οι ροές από τους ρωσικούς αγωγούς, ο Σεργκέι Λαβρόφ είχε σχολιάσει δηκτικά ότι «οι ευρωπαίοι ηγέτες που λένε πως δεν θα επιτρέψουν ποτέ την αποκατάσταση των αγωγών Nord Stream, είναι είτε ψυχικά μη υγιείς είτε έχουν τάσεις αυτοκτονίας».
Το πρόσωπο πίσω από το σχέδιο για άρση των κυρώσεων
Εκ των βασικών υποστηρικτών της άρσης των κυρώσεων είναι ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου Στιβ Γουίτκοφ, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τις συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών.
Ο άνθρωπος που έχει αναλάβει από την αρχή τις επαφές με το Κρεμλίνο και κατά δήλωσή του έχει αναπτύξει πλέον φιλικές σχέσεις με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, φέρεται να έχει δώσει εντολή στην ομάδα του να καταρτίσει λίστα με όλες τις κυρώσεις που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ στον ενεργειακό τομέα της Ρωσίας.
Μια ακόμη πηγή ανέφερε πως παρότι ο Γουίτκοφ έχει θέσει το θέμα της άρσης των κυρώσεων στον ενεργειακό τομέα, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, αλλά και ο υπουργός Εσωτερικών Νταγκ Μπέργκαμ, ο οποίος ηγείται και του Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας του Λευκού Οίκου, προσπαθούν να την εμποδίσουν. «Δεν μπορούμε να πούμε ακόμη πως “ψήνεται”, αλλά τα υλικά μαζεύονται», ανέφερε χαρακτηριστικά.
► Την επανέναρξη της λειτουργίας των αγωγών αερίου Νοrd Streams συζητούν ΗΠΑ και Ρωσία
Τα παράδοξα και η ενδοκυβερνητική ρήξη στις ΗΠΑ
Σύμφωνα με τις διαρροές στο εσωτερικό της αμερικανικής κυβέρνησης υπάρχει έντονη αντιπαράθεση για το συγκεκριμένο ζήτημα. Ορισμένοι αξιωματούχοι ισχυρίζονται πως ο Γουίτκοφ έχει παραπλανηθεί από τη Ρωσία σχετικά με τις πραγματικές οικονομικές ευκαιρίες που θα προσέφερε η αποκατάσταση των εμπορικών σχέσεων με τη Μόσχα.
Οι επικριτές του Γουίτκοφ έχουν ένα ισχυρό επιχείρημα. Η επανέναρξη της ροής ρωσικού φυσικού αερίου μέσω των αγωγών προς την Ευρώπη θα λειτουργήσει ανταγωνιστικά στις πωλήσεις αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) αλλά και πετρελαίου στη γηραιά ήπειρο. Μάλιστα είναι ο ίδιος ο Τραμπ που έχει ζητήσει δημόσια από τους Ευρωπαίους να αγοράσουν περισσότερο αμερικανικό LNG ως αντάλλαγμα για τη μη επιβολή δασμών.
«Η αποκατάσταση της Ρωσίας ως βασικού προμηθευτή ενέργειας στην Ευρώπη θα ήταν σφαγή για τους Αμερικανούς παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου», ανέφερε μια από τις πηγές στο Politico που περιέγραψε τη ρήξη στο εσωτερικό της κυβέρνησης των ΗΠΑ. «Αν επανέλθει το ρωσικό αέριο στην αγορά, θα μειώσει το ενδιαφέρον των αγοραστών για το αμερικανικό LNG», σχολίασε και ο Λοράν Ρουσέκας, εκτελεστικός διευθυντής της S&P Global Commodity Insights.
► Η ΕΕ θέλει συμφωνία με ΗΠΑ – Η «τέχνη του χάους» και το αντάλλαγμα 350 δισ. που ζητάει ο Τραμπ
