Αποκαλυπτικές διαφωνίες αναδεικνύονται μεταξύ των σχεδίων ΗΠΑ και ΕΕ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς Ουκρανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αντιτάσσονται σε βασικά σημεία των αμερικανικών προτάσεων.
Σύμφωνα με το Reuters Ουκρανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αντιτάχθηκαν αυτή την εβδομάδα σε ορισμένες προτάσεις των ΗΠΑ για τον τρόπο τερματισμού του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, κάνοντας αντιπροτάσεις για θέματα από το έδαφος έως τις κυρώσεις.
Τα σύνολα προτάσεων από τις συνομιλίες μεταξύ Αμερικανών, Ευρωπαίων και Ουκρανών αξιωματούχων στο Παρίσι στις 17 Απριλίου και στο Λονδίνο στις 23 Απριλίου αποκάλυψαν τις εσωτερικές λειτουργίες της διπλωματίας-αστραπή που βρίσκεται σε εξέλιξη καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει ένα γρήγορο τέλος του πολέμου.
Οι κύριες διαφορές στα δύο κείμενα αφορούν τη σειρά επίλυσης των εδαφικών ζητημάτων, την άρση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, τις εγγυήσεις ασφαλείας και το μέγεθος του στρατού της Ουκρανίας.
Το πρώτο κείμενο αντικατοπτρίζει τις προτάσεις που κοινοποίησε ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, σε Ευρωπαίους αξιωματούχους στο Παρίσι, οι οποίες με τη σειρά τους διαβιβάστηκαν στους Ουκρανούς, σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στις συνομιλίες.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο χαρακτήρισε τις προτάσεις ως ένα «ευρύ πλαίσιο» για τον εντοπισμό των διαφορών μεταξύ των πλευρών.
Το δεύτερο κείμενο προέκυψε μια εβδομάδα αργότερα από συνομιλίες μεταξύ Ουκρανών και Ευρωπαίων αξιωματούχων στο Λονδίνο και έχει δοθεί στην αμερικανική πλευρά, ανέφεραν οι πηγές.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε την Πέμπτη ότι πιστεύει ότι ένα έγγραφο με προτάσεις που προέκυψε από τις συνομιλίες της Τετάρτης στο Λονδίνο βρίσκεται πλέον στο γραφείο του Τραμπ.
Η διπλωματία είναι η πιο συντονισμένη προσπάθεια να σταματήσουν οι μάχες από τους πρώτους μήνες της εισβολής της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022. Οι δυνάμεις της Μόσχας ελέγχουν πλέον σχεδόν το ένα πέμπτο της Ουκρανίας.
Όσον αφορά το έδαφος, οι προτάσεις του Στιβ Γουίτκοφ ζητούσαν την de jure (εκ του νόμου) αναγνώριση από τις ΗΠΑ του ελέγχου της Ρωσίας επί της Κριμαίας, της ουκρανικής χερσονήσου που κατέλαβε και προσάρτησε η Μόσχα το 2014, καθώς και την de facto (εκ των πραγμάτων) αναγνώριση της κατοχής από τη Ρωσία περιοχών της νότιας και ανατολικής Ουκρανίας που ελέγχουν οι δυνάμεις της Μόσχας.
Αντίθετα, το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο αναβάλλει τη λεπτομερή συζήτηση για το εδαφικό μέχρι να ολοκληρωθεί η εκεχειρία, χωρίς να αναφέρεται στο έγγραφο η αναγνώριση του ρωσικού ελέγχου επί οποιουδήποτε ουκρανικού εδάφους.
Όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια της Ουκρανίας, το έγγραφο Γουίτκοφ αναφέρει ότι η Ουκρανία θα έχει μια «ισχυρή εγγύηση ασφαλείας» με τα ευρωπαϊκά και άλλα φιλικά κράτη να ενεργούν ως εγγυητές. Δεν δίνει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με αυτό, αλλά αναφέρει ότι το Κίεβο δεν θα επιδιώξει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Το αντίπαλο έγγραφο είναι πιο συγκεκριμένο, αναφέροντας ότι δεν θα υπάρχουν περιορισμοί στις ουκρανικές δυνάμεις και δεν θα υπάρχουν περιορισμοί στους συμμάχους της Ουκρανίας που σταθμεύουν τις στρατιωτικές τους δυνάμεις στο ουκρανικό έδαφος – μια διάταξη που είναι πιθανό να ενοχλήσει τη Μόσχα.
Προτείνει ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας για το Κίεβο, μεταξύ άλλων από τις Ηνωμένες Πολιτείες με μια «συμφωνία τύπου άρθρου 5», μια αναφορά στη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας του ΝΑΤΟ.
Όσον αφορά τα οικονομικά μέτρα, οι προτάσεις του Γουίτκοφ αναφέρουν ότι οι κυρώσεις που ισχύουν για τη Ρωσία από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 θα καταργηθούν στο πλαίσιο της υπό συζήτηση συμφωνίας.
Οι αντιπροτάσεις λένε ότι θα υπάρξει «σταδιακή χαλάρωση των κυρώσεων μετά την επίτευξη μιας βιώσιμης ειρήνης» και ότι οι κυρώσεις μπορούν να επανέλθουν εάν η Ρωσία παραβιάσει τους όρους της ειρηνευτικής συμφωνίας.
Το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο προτείνει επίσης η Ουκρανία να λάβει οικονομική αποζημίωση για τις ζημιές που προκλήθηκαν στον πόλεμο από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό που έχουν παγώσει. Το κείμενο του Γουίτκοφ αναφέρει μόνο ότι η Ουκρανία θα αποζημιωθεί οικονομικά, χωρίς να δίνει την πηγή των χρημάτων.
