Ο Ντόναλντ Τραμπ, σε συνέντευξή του στο περιοδικό Time, έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα στο Κίεβο αλλά και τους Ευρωπαίους συμμάχους του, σχετικά με τις συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
«Η Κριμαία θα μείνει στη Ρωσία», τόνισε, προωθώντας το σχέδιο που μεταξύ άλλων προβλέπει την παραχώρηση στη Ρωσία των ανατολικών περιοχών που έχει καταλάβει από την έναρξη του πολέμου, δηλαδή εδάφη που αντιστοιχούν περίπου στο 20% της ουκρανικής επικράτειας. Επίσης, ο Ντόναλντ Τραμπ κατηγόρησε εκ νέου το Κίεβο για την έναρξη του πολέμου. «Νομίζω ότι αυτό που προκάλεσε την έναρξη του πολέμου ήταν όταν άρχισαν να μιλάνε για ένταξη στο ΝΑΤΟ», τόνισε.
Με τη δήλωσή του ο πρόεδρος των ΗΠΑ καταδεικνύει πως είναι έτοιμος να αναγνωρίσει και επίσημα την Κριμαία ως ρωσικό έδαφος. Υπενθυμίζεται πως η χερσόνησος είχε καταληφθεί από τη Μόσχα μετά τα αιματηρά γεγονός του 2014 στην Ουκρανία και το ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου. Η διακήρυξη της ανεξαρτησίας της έγινε στις 16 Μαρτίου του 2014, ύστερα από δημοψήφισμα, και ακολούθησε η επίσημη ενσωμάτωσή της στη Ρωσία, μια ενέργεια που δεν αναγνωρίστηκε ποτέ από τη Δύση.
► Διεργασίες στον Λευκό Οίκο για επανέναρξη του αγωγού Nord Stream 2 και άρση κυρώσεων στη Ρωσία
Τελεσίγραφο ΗΠΑ σε Ουκρανία και Ευρώπη
Εν τω μεταξύ, ο Ντόναλντ Τραμπ στο πλαίσιο του σχεδίου για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία φαίνεται πως σχεδιάζει και την άρση των κυρώσεων, ενώ οι Ευρωπαίοι παρακολουθούν εμβρόντητοι τις συνομιλίες ΗΠΑ – Ρωσίας να εξελίσσονται με τους ίδιους – αλλά και το Κίεβο – να έχουν τεθεί στο περιθώριο.
Η «τελική προσφορά», όπως χαρακτηρίστηκε από την Ουάσινγκτον, φαίνεται να γράφτηκε σε συμφωνία Κρεμλίνου και Λευκού Οίκου και επιδόθηκε ως τελεσίγραφο στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, με τον Ντόναλντ Τραμπ να δηλώνει πως πρόεδρος της Ουκρανίας έχει δύο επιλογές και θα πρέπει να αποφασίσει άμεσα: «Ή να υπογράψει τη συμφωνία ειρήνης ή να συνεχίσει τον πόλεμο και να χάσει όλη τη χώρα».
«Είτε θα πουν το “ναι”, είτε οι ΗΠΑ να αποχωρήσουν από αυτή τη διαδικασία», διευκρίνισε ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς, υπογραμμίζοντας πως για το τέλος της σύγκρουσης απαιτείται το Κίεβο να αποδεχτεί απώλεια εδαφών.
► Τα βρήκαν Τραμπ – Πούτιν: «Χρειάζονται εδαφικές παραχωρήσεις» λέει ο Βανς – Το φιάσκο του Λονδίνου
Η ώρα της κρίσης για ΕΕ και Ουκρανία
Για την ώρα, τόσο η ουκρανική ηγεσία όσο και οι ευρωπαίοι σύμμαχοι της (Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία) απορρίπτουν το σχέδιο Τραμπ, ωστόσο φαίνεται πως η Ουάσινγκτον αντιλαμβάνεται την «πρόταση» της ως μη διαπραγματεύσιμη. Aυτό που προκαλεί μεγάλη ανησυχία σε πολλούς ευρωπαίους είναι τι θα συμβεί εάν ο πρόεδρος των ΗΠΑ αποφασίσει να προχωρήσει χωρίς την Ευρώπη.
Μια τέτοια εξέλιξη θα έθετε αναμφίβολα σε δοκιμασία τη συνοχή του ευρωπαϊκού μπλοκ. «Το χειρότερο σενάριο θα ήταν αν οι ΗΠΑ δεν μπορέσουν να καταλήξουν σε συμφωνία μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, και όλα αυτά επιβληθούν στην Ουκρανία. Τότε θα πρέπει η Ευρώπη να επιλέξει μεταξύ Ουκρανίας και ΗΠΑ» δήλωσε ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ στους Financial Times, ενώ ορισμένοι χαρακτηρίζουν την «τελική προσφορά» Τραμπ ως «τεστ αντοχής» και για τη διαταλαντική ενότητα.
► Η τελική «προσφορά» του Τραμπ στον Ζελένσκι για το τέλος του πολέμου
Σχέδια… αντίθετα
Στο σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ εκτός από την παραχώρηση εδαφών προβλέπεται και η δέσμευση για μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Από τις συνομιλίες στο Παρίσι στις 17 Απριλίου, αλλά και από το φιάσκο του Λονδίνου στις 23 Απριλίου, προκύπτει πως οι δύο πλευρές (ΗΠΑ και Ουκρανία – ΕΕ) έχουν τελείως διαφορετικές προσεγγίσεις, τόσο ως προς την εδαφική κυριαρχία όσο και ως προς την άρση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας και τις εγγυήσεις ασφαλείας.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές και έγγραφα που διέρρευσαν σε διεθνή ΜΜΕ, οι ΗΠΑ θέτουν ως όρους την de jure αναγνώριση του ρωσικού ελέγχου της Κριμαίας, καθώς και την de facto αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας στις περιοχές της νότιας και ανατολικής Ουκρανίας που ελέγχουν οι ρωσικές δυνάμεις. Αντίθετα, ευρωπαίοι και ουκρανοί επιχειρούν να αναβάλουν για απώτερο χρόνο τη συζήτηση για τα εδαφικά ζητήματα μέχρι να συμφωνηθεί κατάπαυση του πυρός, επισημαίνοντας πως σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αμφισβητηθεί η ουκρανική εδαφική κυριαρχία.
► Reuters: Βαθιές οι διαφορές στα ειρηνευτικά σχέδια ΗΠΑ και ΕΕ για την Ουκρανία
Για την μακροπρόθεσμη ασφάλεια της Ουκρανίας, το σχέδιο των ΗΠΑ προβλέπει αόριστα «ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας», χωρίς αμερικανική συμμετοχή, αλλά από ευρωπαϊκά και άλλα φιλικά κράτη. Επίσης, επισημαίνεται, πως το Κίεβο θα δεσμευτεί για μη ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Από τη άλλη οι Ευρωπαίοι ζητούν την εμπλοκή των ΗΠΑ στις εγγυήσεις ασφαλείας, τονίζοντας επίσης πως δεν θα πρέπει να υπάρχει κανένας περιορισμός ούτε για το μέγεθος του Ουκρανικού στρατού, αλλά ούτε και για το δικαίωμα ανάπτυξης ξένων στρατευμάτων σε ουκρανικό έδαφος. Οι ευρωπαίοι (Γαλλία, Γερμανία και Αγγλία) φαίνεται πως επιδιώκουν μια συμφωνία αντίστοιχη με τη ρήτρα συλλογικής άμυνας του ΝΑΤΟ, κάτι που απορρίπτεται κατηγορηματικά από τη Μόσχα με την επισήμανση πως θα συνεπάγεται κήρυξη πολέμου.
Σχετικά με τις κυρώσεις, οι Ευρωπαίοι τονίζουν πως θα μπορούσε να υπάρξει «σταδιακή χαλάρωση των κυρώσεων μόνο αφότου επιτευχθεί βιώσιμη ειρήνη» και ότι αυτές θα μπορούσαν να επανέλθουν εάν η Ρωσία παραβιάσει τους όρους της συμφωνίας ειρήνης.
