«Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει», αναφέρει χαρακτηριστικά το Politico, το οποίο προχωρά σε μια εκτενή ανάλυση, μέσω της οποίας περιγράφει πώς θα διαμορφωθεί το τοπίο αναφορικά με την πιθανότητα να αποσυρθούν στρατιωτικά οι ΗΠΑ από την Ευρώπη.
Κατά τη διάρκεια του πρώτου του ταξιδιού στην Ευρώπη, τον Φεβρουάριο, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Πίτερ Χέγκσεθ, προειδοποίησε ότι η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην Ευρώπη «δεν είναι για πάντα», προκαλώντας σοκ στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Έκτοτε, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν διαψεύσει ξανά και ξανά ότι η δέσμευση των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ κλονίζεται και ότι η Ουάσιγκτον σκέφτεται να αποσύρει τα στρατεύματά της -αλλά λίγοι αμφιβάλλουν ότι η στιγμή θα έρθει τελικά.
«Είμαι βέβαιος ότι θα υπάρξει κάποια μείωση της αμερικανικής παρουσίας στην Ευρώπη», δήλωσε ο αντιστράτηγος εν αποστρατεία Μπεν Χοντζ, πρώην διοικητής του Αμερικανικού Στρατού στην Ευρώπη.
Οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη κυμαίνονται από 70.000 μόνιμους στρατιώτες έως 90.000. Αλλά, όλες οι εκτιμήσεις δείχνουν μια σημαντική μείωση από τη δεκαετία του 1950, κατά τη διάρκεια των πιο τεταμένων ετών του Ψυχρού Πολέμου, όταν πάνω από 400.000 αμερικανικά στρατεύματα ήταν σταθμευμένα στην ήπειρο.
Τι θα σήμαινε η απόσυρση αμερικανικών στρατευμάτων από την Ευρώπη
Σύμφωνα με αναλυτές, νυν και πρώην αξιωματικούς του Αμερικανικού Στρατού, η απόσυρση -ή ακόμη και η μείωση- του αριθμού των αμερικανικών στρατευμάτων στην Ευρώπη θα περιόριζε σημαντικά την αποτροπή έναντι της Ρωσίας και θα κόστιζε χρήματα τόσο στους Ευρωπαίους όσο και στους Αμερικανούς.
Μια έκθεση του Οικονομικού Ινστιτούτου της Γερμανίας (IW Cologne) προειδοποίησε αυτή την εβδομάδα ότι θα μπορούσε να χρειαστούν 10 έως 12 χρόνια για να αντικαταστήσει η Ευρώπη βασικές στρατιωτικές δυνατότητες των ΗΠΑ.
«Η συμβουλή μου είναι να διατηρήσουμε αυτήν τη στάση δυνάμεων όπως είναι τώρα», δήλωσε στους Αμερικανούς νομοθέτες νωρίτερα αυτόν τον μήνα ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Διοίκησης των ΗΠΑ, στρατηγός Κρίστοφερ Καβόλι, ο οποίος είναι επίσης ανώτατος συμμαχικός διοικητής του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη.
«Απαιτούμε συλλογικά μια βαριά χερσαία παρουσία, ειδικά για να προσπεράσουμε το μοναδικό ρωσικό πλεονέκτημα να μπορούν να τοποθετούν τις δυνάμεις τους στα σύνορά μας», είπε, προσθέτοντας ότι η μείωση της αμερικανικής παρουσίας στην Ευρώπη θα «επιβράδυνε» αναπόφευκτα την αντίδραση σε μια ρωσική επίθεση.
Ο Καβόλι συνταξιοδοτείται αυτό το καλοκαίρι και η Ουάσιγκτον φέρεται να σκέφτεται να εγκαταλείψει τη διοίκηση του ΝΑΤΟ μετά την αποχώρησή του –επιτρέποντας σε έναν Ευρωπαίο να αναλάβει τη θέση για πρώτη φορά από την ίδρυση της Συμμαχίας το 1949.
Ορισμένες χώρες θέλουν να προετοιμαστούν για μια αποχώρηση των ΗΠΑ αντί να ελπίζουν για το καλύτερο, αλλά δεν είναι όλες οι πρωτεύουσες στην ίδια γραμμή, δήλωσαν τρεις Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στο Politico.
Το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό μέρος αμερικανικών στρατευμάτων -πάνω από 38.000- βρίσκεται στη Γερμανία, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών, ένα think tank με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο. Υπάρχουν επίσης πάνω από 14.000 στην Πολωνία, 12.000 στην Ιταλία και 10.000 στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, το NBC News ανέφερε ότι το Πεντάγωνο εξετάζει την απομάκρυνση έως και 10.000 στρατιωτών από την Κεντρική Ευρώπη, κυρίως από την Πολωνία και τη Ρουμανία. Και οι δύο χώρες διέψευσαν σθεναρά το δημοσίευμα.
Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες απαιτούν από την Ουάσιγκτον να διευκρινίσει τα σχέδιά της.
Ο υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, Μπόρις Πιστόριους, ζήτησε από την Ουάσιγκτον έναν σωστό οδικό χάρτη για τις πιθανές μειώσεις των στρατευμάτων, ώστε να ξεκινήσει ο σχεδιασμός. Την έκκλησή του επανέλαβε ο Φινλανδός ομόλογός του, Άντι Χάκανεν.
Μέχρι στιγμής, το Πεντάγωνο δεν έχει απαντήσει.
«Οι ΗΠΑ έχουν υποχρεώσεις στο πλαίσιο των περιφερειακών αμυντικών σχεδίων του ΝΑΤΟ που συμφωνήθηκαν στη σύνοδο κορυφής του Βίλνιους το 2023. Αν οι ΗΠΑ πουν: “Εντάξει, φεύγουμε”, αυτό θα πρέπει να γίνει σε συντονισμό με τους συμμάχους για να βρεθεί πώς θα αλλάξουν τα σχέδια και ποιος μπορεί να κάνει τι», δήλωσε ο Χοντζ.
Άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εξακολουθούν να ελπίζουν ότι οι ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ σε δύο χρόνια και οι επόμενες αμερικανικές προεδρικές εκλογές το 2028, θα ακρωτηριάσουν την εξουσία του Τραμπ και θα αποκαταστήσουν την παλιά συμμαχία με την Ουάσιγκτον.
Φοβούνται, επίσης, ότι το να αρχίσουν να προετοιμάζονται για το χειρότερο θα μπορούσε να μετατραπεί σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία και μόνο να επιταχύνει μια κίνηση που εξακολουθούν να ελπίζουν να αποφύγουν, ανέφεραν οι τρεις Ευρωπαίοι αξιωματούχοι.
«Για να παραθέσω μια φράση του πρώην καγκελάριου της Γερμανίας, Ότο φον Μπίσμαρκ, δεν αυτοκτονείς επειδή φοβάσαι τον θάνατο», δήλωσε ο υπουργός Άμυνας της Λετονίας, Άντις Σπιτζς, σε συνέδριο στο Παρίσι νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Αλλά, δεν είναι η πρώτη φορά που μια αμερικανική κυβέρνηση σκέφτεται να μειώσει το στρατιωτικό της αποτύπωμα στην Ευρώπη για να επικεντρωθεί στην Ασία.
Υπό τον Μπαράκ Ομπάμα, οι ΗΠΑ άρχισαν να εργάζονται προς την κατεύθυνση αυτού του στόχου, αλλά άλλαξαν πορεία -και αύξησαν τον αριθμό των στρατιωτών τους στην Ευρώπη- μετά τη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας το 2014.
Κοστοβόρα η απόσυρση των Αμερικανών από την Ευρώπη
Οι «πρώτοι που θα πληγούν» από την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων, θα είναι η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής, σύμφωνα με τον Μπεν Χάρις, επιστημονικό συνεργάτη για την Ευρώπη και την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, ο οποίος πρόσθεσε ότι η ασφάλεια της Ευρώπης στο σύνολό της θα αποδυναμωθεί.
«Μια μερική απόσυρση θα ξεκινούσε πιθανότατα με εκείνα τα αμερικανικά στρατεύματα που έχουν αναπτυχθεί από τον Φεβρουάριο του 2022, όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία στο πλαίσιο του προγράμματος ενισχυμένης εμπρόσθιας παρουσίας του ΝΑΤΟ», τόνισε.
Τα αμερικανικά στρατεύματα στην Ευρώπη υπάγονται σε διαφορετικά καθεστώτα.
Οι μόνιμα τοποθετημένες δυνάμεις σταθμεύουν μακροπρόθεσμα και μεταβαίνουν στην Ευρώπη με τις οικογένειές τους -η πλειονότητα αυτών βρίσκεται στη Γερμανία, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι μακροπρόθεσμα, εκ περιτροπής δυνάμεις, οι οποίες χρηματοδοτούνται από χρήματα πέραν του κανονικού προϋπολογισμού, περιλαμβάνουν το πρόγραμμα Enhanced Forward Presence του ΝΑΤΟ και την επιχείρηση Atlantic Resolve– οι ΗΠΑ ηγούνται της πολυεθνικής ομάδας μάχης στην Πολωνία. Τα προγράμματα κρατικής εταιρικής σχέσης της Εθνικής Φρουράς εμπίπτουν σε διμερείς συμφωνίες με ευρωπαϊκές χώρες.
Ο Τραμπ δεν θα χρειαζόταν την έγκριση του αμερικανικού Κογκρέσου για τη μείωση ορισμένων στρατευμάτων στην Ευρώπη, εξήγησε ο Χάρις.
Ωστόσο, οποιαδήποτε απόσυρση ή μείωση της αμερικανικής παρουσίας θα εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με το κόστος και τη δύσκολη υλικοτεχνική υποδομή της μετακίνησης του στρατιωτικού εξοπλισμού.
Οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει ένα ευρύ φάσμα εξοπλισμού που κυμαίνεται από άρματα μάχης μέχρι ελικόπτερα, πλοία και πυρηνικά όπλα. Οι μονάδες βαλλιστικής πυραυλικής άμυνας Aegis Ashore στη Ρουμανία και την Πολωνία είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την υπεράσπιση της Ευρώπης από αεροπορικές επιθέσεις.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας του, το 2020, ο Τραμπ ανακοίνωσε ένα σχέδιο για την απομάκρυνση περίπου 12.000 στρατιωτών από τη Γερμανία. Ορισμένοι υποτίθεται ότι θα μεταφέρονταν σε άλλα μέρη της Ευρώπης, ενώ άλλοι θα επέστρεφαν στην πατρίδα τους.
«Το σχέδιο καθυστέρησε λόγω των εξόδων που συνεπάγεται η απομάκρυνση αυτών των στρατευμάτων», δήλωσε ο Χάρις και τελικά ακυρώθηκε από τον πρώην πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν.
Σύμφωνα με τον Χοντζ, τον πρώην διοικητή των ΗΠΑ, η αβεβαιότητα θα μπορούσε να ωθήσει τις πρωτεύουσες της Ευρώπης «να συνδυάσουν τις ικανότητες και την αμυντική τους βιομηχανία».
Τα αμερικανικά στρατεύματα στην Ευρώπη αντιπροσωπεύουν «πυρηνική αποτροπή, αεροπορική και θαλάσσια δύναμη. Αλλά στο έδαφος, από την άποψη του συνολικού μεγέθους και των δυνατοτήτων, οι Ευρωπαίοι έχουν περισσότερη δύναμη», πρόσθεσε.
